وقتی با حفره روی و پوسیدگی به دندانپزشکی می‌روید، اولین چیزی که به ذهن می‌رسد پرکردن دندان است. اما آیا تا به حال به این فکر کرده اید که چرا در وهله اول دچار پوسیدگی شدخ اید؟ عامل ایجاد پوسیدگی مینا چه بوده؟
عامل ایجادپوسیدگی مینا و عاج دندان اسید موجود در دهان است که مینای دندان را فرسایش می‌دهد. این فرسایش حفره‌هایی در دندان ایجاد می‌کند که به آن پوسیدگی گفته می‌شود.
اگر می‌خواهید بیشتر با این عارضه آشنا شوید تا انتهای این مقاله از کلینیک دندانپزشکی زاگرس همراه ما باشید.
عامل ایجاد پوسیدگی دندان
پروبیوتیک‌های خوراکی به شما کمک می‌کند تا دندانها به طور طبیعی بهبود پیدا کنند. اگر می‌پرسید که مزایای پروبیوتیک‌ها چگونه می‌تواند به دندان‌های شما کمک کند. بگذار توضیح بدهیم.
در دهان شما بسیاری از باکتری‌ها به نام میکروبیوم زندگی می‌کنند. میکروبیوم داخل دهان با پوسیدگی دندان ارتباط نزدیکی دارند. پروبیوتیک‌های خوراکی همچنین به حفظ تعادل میکروبی سالم در دهان کمک می‌کنند. این باکتری‌ها در جلوگیری از پوسیدگی دندان موثر هستند.
عامل ایجاد پوسیدگی مینا عدم تعادل میکروبیومی است. پوسیدگی دندان یکی از شایع ترین بیماری‌های مزمن در کودکان و بزرگسالان است. مشکل این جاست که ما دید اشتباهی به عامل ایجاد پوسیدگی داریم. پوسیدگی توسط باکتری‌ها ایجاد می‌شود.
پروژه میکروبیوم انسانی درک بهتری از تریلیون‌ها میکروب موجود در بدن ما ارائه کرده است. میکروبیوم دهان به ما نشان می‌دهد که عدم تعادل در فلور دهان باعث پوسیدگی دندان می‌شود.
باکتری‌های دهان شما وظایف مهمی را انجام می‌دهند. پروبیوتیک‌های خوراکی می‌توانند به تقویت این باکتری‌ها و ارتقای سلامت کمک کنند.
آشنایی با دو نوع باکتری که عامل ایجاد پوسیدگی مینا هستند
وقتی حفره یا پوسیدگی در دندان ایجاد می‌شود، به دلیل باکتری‌های بد است. اما این باکتری‌ها همیشه در دهان شما هستند. باکتری‌های استرپتوکوک موتانس و لاکتوباسیل‌ها از این نوع هستند.
مرحله اول :استرپتوکوک موتانس و پوسیدگی دندان
استرپتوکوک موتانس‌ها ترجیح می‌دهند قندهای ساده بخورند. وقتی به آنها شکر می‌دهید، آن را می‌خورند و اسید تولید می‌کنند. این اسیدها PH دهان را تغییر می‌دهند. این به هم خوردگی pH می‌تواند منجر به بیرون کشیدن کلسیم از دندان شما شود. استرپتوکوک موتانس دندان شما را باز می‌کند و در آن فرو می‌رود. در اینجا مرحله ۱ پوسیدگی دندان را شروع می‌شود.
استرپ موتانس شناخته شده ترین پاتوژن دهانی است، اما تعداد بیشتری نیز وجود دارد. استرپتوکوک موتانس محیط اسیدی و کم اکسیژن در ضایعه ایجاد می‌کند. این کار باعث پوسیدگی دندان شده و گونه‌های منتخبی از لاکتوباسیل‌ها را از غذا یا فلور دهان جذب می‌کند.
مرحله دوم: لاکتوباسیل و پوسیدگی دندان
پس از اینکه استرپتوکوک موتانس‌ها مقدمات کار را انجام دادند، باکتری‌های لاکتوباسیل‌ها دست به کار می‌شوند.
لاکتوباسیل‌ها به عنوان نشانه برای پوسیدگی دندان دیده می‌شوند. معمولاً روی سطح زبان زندگی می‌کنند.
معمولا این باکتری‌ها بدون ایجاد مشکل در دهان وجود دارند. وقتی سالم هستید به سختی در بزاق شما قابل تشخیص هستند. با این حال، تحقیقات مدت‌ها پیش ثابت کرده بود که هرچه کربوهیدرات‌های ساده‌تری بخورید، لاکتوباسیل‌های بیشتری در دهانتان خواهید داشت.
بعد از اینکه استرپتوکوک موتانس سطح دندان را شکست، لاکتوباسیل‌ها به آنها می‌پیوندند و سوراخ دندان شما را عمیق می‌کنند. پس از آن، لاکتوباسیل‌ها رشد می‌کنند. حتی ممکن است استرپتوکوک موتانس را از بین ببرند.
لاکتوباسیل‌های حاصل از پوسیدگی را می‌توان بلعیده و در دستگاه گوارش زیاد شوند. به این ترتیب پوسیدگی دندان ممکن است باعث بیماری در سراسر بدن شود. این دو باکتری عامل ایجاد پوسیدگی مینا دندان هستند.
برای جلوگیری از پوسیدگی دندان چه اقدامی باید بکنیم؟
در حالی که این دو مرحله را که منجر به فرآیند پوسیدگی دندان می‌شوند را بررسی کردیم اما در واقعیت مراحل پوسیدگی خیلی بیشتر از اینهاست.
تنها با تمرکز بر روی این باکتری‌های مضر، علت واقعی پوسیدگی دندان را از دست می‌دهیم. علت واقعی تغییر در میکروبیوم دهان شماست.
میکروبیوم دهان از حدود ۷۰۰ گونه تشکیل شده است. اگرچه ما به طور کامل میکروبیوم دهان را درک نمی کنیم، اما می‌دانیم که این تنوع برابر با سلامتی است. هنگامی که اشکالات مضر غلبه می‌کنند، به این دلیل است که این تنوع از بین رفته است. چگونه این اتفاق می‌افتد؟ مقصر اصلی رژیم غذایی شماست.
هر دو استرپتوکوک و لاکتوباسیل زمانی که سالم هستید در دهان شما وجود دارند. اگر قندهای ساده زیادی به آنها بدهید شروع به رشد کرده و عامل ایجاد پوسیدگی مینا و عاج دندان می‌شوند.
پس برای دور نگه داشتن آنها، باید مصرف قندهای ساده را کاهش دهید. همچنین نیاز به تغذیه و جایگزینی میکروبیوتای دیگر در فلور دهان دارید. این تغییرات خوب به کنترل موارد مضر کمک می‌کنند. همه اینها بحث تعادل هستند. اینجاست که پروبیوتیک‌های خوراکی می‌توانند به شما در مبارزه با پوسیدگی دندان کمک کنند.
عامل ایجاد پوسیدگی مینا و عاج دندان چیست؟
حفره سوراخی در دندان است که در اثر پوسیدگی مینای دندان ایجاد می‌شود. حفره‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که اسیدهای موجود در دهان لایه سخت خارجی دندان (مینای دندان) را از بین ببرند یا فرسایش دهند. پوسیدگی برای هر فرد با هر سنی ممکن است ایجاد شود. مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و تمیز کردن مناسب دندان می‌تواند از عامل ایجاد پوسیدگی مینا جلوگیری کند.
عامل ایجاد پوسیدگی مینا چه کسانی را درگیر می‌کند؟
پوسیدگی دندان می‌تواند در هر سنی اتفاق بیفتد. زیرا باکتری‌ها در دهان همه افراد وجود دارند. اما در کودکان شایع تر است. زیرا کودکان نمی توانند به درستی مسواک بزنند و غذاها و نوشیدنی‌های شیرین بیشتری مصرف می‌کنند.
بزرگسالان نیز دچار پوسیدگی می‌شوند. گاهی اوقات، پوسیدگی جدید در اطراف لبه‌های پرکردگی‌های قدیمی شکل می‌گیرد. بزرگسالان نیز بیشتر احتمال دارد که لثه‌هایشان عقب‌نشینی کند. این وضعیت قسمت‌های پایینی دندانها را در معرض پلاک‌های ایجاد کننده حفره قرار می‌دهد.
انواع پوسیدگی مینا دندان کدام است؟
پوسیدگی دندان روی تمام لایه‌های دندانی اثر می‌گذارد.در حالت طبیعی یک دندان دو تا سه سال طول می‌کشد تا در مینای آن پوسیدگی ایجاد شود. اما پوسیدگی خیلی سریعتر از طریق عاج (لایه میانی) به پالپ (داخلی ترین لایه) پیشرفت می‌کند. پالپ دارای عصب و منبع خون دندان است.
سطح صاف دندان و بین دندانها
عامل ایجاد پوسیدگی مینا روی سطح صاف دندان قرار می‌گیرد و با رشد آهسته مینای دندان را حل می‌کند. می‌توانید با مسواک زدن مناسب، نخ دندان کشیدن و تمیز کردن دندان از آن جلوگیری کنید. افراد ۲۰ ساله و جوان بیشتر در فاصله بین دندان‌هایشان دچار پوسیدگی می‌شوند.
پوسیدگی حفره و شیار‌های دندان
حفره‌هایی در قسمت بالایی سطح جویدنی دندان ایجاد می‌شود. پوسیدگی حفره و شکاف معمولاً در سال‌های نوجوانی شروع می‌شود و به سرعت پیشرفت می‌کند.
پوسیدگی ریشه
افراد مسن که لثه‌هایشان عقب رفته بیشتر مستعد پوسیدگی ریشه هستند. فرورفتگی لثه، ریشه دندان را در معرض پلاک و اسید قرار می‌دهد. پیشگیری و درمان پوسیدگی ریشه مشکل است.
مراحل تشکیل پلاک و پوسیدگی دندانها
عامل ایجاد پوسیدگی مینا و عاج دندان زیاد است. در ادامه مراحل پوسیدگی دندان را با هم بررسی می‌کنیم.
- باکتری‌های موجود در دهان از غذاها و نوشیدنی‌های شیرین و نشاسته ای (میوه، آب نبات، نان، غلات، نوشابه، آب میوه و شیر) تغذیه می‌کنند. باکتری‌ها این کربوهیدرات‌ها را به اسید تبدیل می‌کنند.
- باکتری‌ها، اسید، غذا و بزاق با هم مخلوط می‌شوند و پلاک تشکیل می‌دهند. این ماده چسبنده روی دندانها را می‌پوشاند.
- بدون مسواک زدن و نخ دندان کشیدن مناسب، اسیدهای موجود در پلاک مینای دندان را حل کرده و حفره یا سوراخ ایجاد می‌کنند.
چه عواملی خطر ایجاد پوسیدگی را افزایش می‌دهد؟
عامل ایجاد پوسیدگی مینا در موارد زیر افزایش پیدا می‌کند:
- شرایطی مانند سندرم شوگرن یا داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی که باعث خشکی دهان می‌شوند.
- مصرف غذاها یا نوشیدنی‌های قندی، نشاسته ای و میان وعده‌های غذایی
- سابقه خانوادگی پوسیدگی دندان
- پرتودرمانی زیاد برای درمان سرطان سر و گردن
- عقب رفتن لثه
علائم وجود پوسیدگی دندان چیست؟
پوسیدگی دندان در سطح خارجی مینای دندان معمولاً باعث درد یا علائم نمی شود. با پیشرفت پوسیدگی به عاج و ریشه، احتمال بیشتری وجود دارد که علائم را تجربه کنید. علائم پوسیدگی دندان عبارتند از:
- بوی بد دهان یا طعم بد در دهان
- خونریزی لثه یا سایر علائم بیماری لثه
- تورم صورت
- دندان درد یا درد دهان
- حساسیت دندان به غذاها یا نوشیدنی‌های سرد یا گرم
- قرمزی اطراف یا داخل دهان
چگونه پوسیدگی تشخیص داده می‌شوند؟
معاینات دندانپزشکی دو بار در سال بهترین راه برای تشخیص زودهنگام پوسیدگی است. عامل ایجاد پوسیدگی مینا و عاج دندان اگر زود تشخیص داده شود، در این حالت دندانپزشک می‌تواند قسمت زیادی از دندان را نجات دهد. دندانپزشک از ابزارهای مختلفی برای معاینه دندان‌های شما استفاده می‌کند. در بررسی‌های دندانپزشکی، دندانی که دارای پوسیدگی و حفره است، نرم تر خواهد بود. همچنین عکس اشعه ایکس از دندان، حفره‌ها و پوسیدگی‌ها را نشان می‌دهد.
روش‌های درمان پوسیدگی دندان
درمان بستگی به شدت پوسیدگی دندان دارد. درمان حفره شامل موارد زیر است:
درمان با فلوراید: هنگامی که پوسیدگی زود تشخیص داده شود، درمان با فلوراید می‌تواند مینای دندان را ترمیم کند. این فرآیند معدنی سازی مجدد نامیده می‌شود. ممکن است به خمیر دندان و دهانشویه حاوی فلوراید و همچنین فلوراید درمانی در مطب دندانپزشکی نیاز داشته باشید.
پر کردن دندان: هنگامی که سوراخی در دندان ایجاد می‌شود، دندانپزشکان مواد پوسیده را بیرون آورده و سوراخ را پر می‌کنند. پرکننده‌های دندان از آمالگام نقره، رزین کامپوزیت یا طلا ساخته می‌شوند.
کانال ریشه: عامل ایجاد پوسیدگی مینا و عاج دندان اگر به سرعت درمان نشود می‌تواند کانال ریشه را عفونی کنند. در این مرحله درد زیادی احساس خواهید کرد. درمان کانال ریشه درد ناشی از پوسیدگی ریشه را درمان می‌کند. اندودنتیست‌ها متخصصین دندانپزشکی هستند که مشکلاتی که ریشه دندان را تحت تاثیر قرار می‌دهد درمان می‌کنند.
کشیدن دندان: اگر درمان کانال ریشه امکان پذیر نباشد، پزشک شما ممکن است دندان را بکشد. ممکن است برای جایگزینی دندان دائمی کشیده شده به ایمپلنت دندان نیاز داشته باشید. ایمپلنت‌ها از جابجایی دندانها و تغییر ظاهر دندان‌های شما جلوگیری می‌کنند.
چگونه می‌توانیم از پوسیدگی دندان جلوگیری کنم؟
بهداشت دهان و دندان مناسب، از جمله مسواک زدن منظم و کشیدن نخ دندان، می‌تواند دندانها را از شر پلاک و اسیدهایی که باعث ایجاد حفره می‌شوند خلاص کنند. مراقبت خوب از دندان و لثه شامل موارد زیر است:
- مسواک زدن با خمیر دندان حاوی فلوراید حداقل دو بار در روز و ترجیحاً بعد از هر وعده غذایی
- کاهش مصرف غذاها و نوشیدنی‌های شیرین و نشاسته ای
- نخ دندان کشیدن روزانه برای از بین بردن مواد غذایی و پلاک گیر کرده بین دندانها
- معاینه دندان حداقل دو بار در سال
- سیلانت‌های دندانی برای محافظت از سطح جونده دندانها
عوارض پوسیدگی‌های طولانی دندان چیست؟
اگر پوسیدگی دندان برای مدت طولانی درمان نشود، می‌توانید بخش زیادی از دندان را از دست بدهید و نیاز به کشیدن داشته باشید. پوسیدگی پیشرفته دندان منجر به عفونت شدید داخل دندان و زیر لثه (آبسه دندان) می‌شود. این عفونت می‌تواند در سراسر بدن پخش شود. در موارد بسیار نادر، عفونت ناشی از آبسه دندان می‌تواند کشنده باشد.
چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
اکثر افراد مبتلا به پوسیدگی تا زمانی که دندان درد نگیرد متوجه نمی شوند. زیرا حفره‌ها و پوسیدگی‌ها به کندی ایجاد می‌شودن. به همین دلیل انجام معاینات منظم دندانپزشکی مهم است. فلوراید تراپی می‌تواند پوسیدگی دندان را در مراحل اولیه آن متوقف کند. هنگامی که پوسیدگی دندان به سمت ریشه پیش رفت، خطر از دست دادن دندان یا ایجاد یک آبسه دردناک (عفونت) وجود دارد.
همچنین اگر موارد زیر را تجربه کرده اید هر چه سریع تر به دندانپزشک مراجعه نمایید.
- خونریزی لثه
- مشکل در جویدن
- علائم عفونت
- صورت متورم
- دندان درد یا درد دهان
جمع بندی
در این مقاله با عامل ایجاد پوسیدگی مینا و عاج دندان و علائم تشخیص آن آشنا شدیم. معاینات منظم دندانپزشکی و بهداشت خوب دهان کلیدی برای پیشگیری از پوسیدگی است. درمان‌های دندانپزشکی جدیدتر، از جمله سیلانت‌های دندانی و شستشوی فلوراید، خطر پوسیدگی را در کودکان و نوجوانان کاهش می‌دهد.
برای معاینات منظم و گرفتن وقت مشاوره با شماره‌های موجود در سایت تماس بگیرید. پزشکان متخصص و با سابقه کلینیک دندانپزشکی زاگرس آماده ارائه هر گونه خدمات دندانپزشکی به مراجعان عزیز هستند. تمامی کار‌های مربوط به دهان و دندان کودکان و بزرگسالان مانند ایمپلنت، بلیچینگ، درمان ریشه و کانال، جرم گیری و سایر خدمات با بهترین مواد و توسط متخصصان در این کلینیک انجام می‌شود.
سوالات متداول
چگونه از پوسیدگی مینای دندان جلوگیری کنیم؟
مسواک زدن دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید و نخ دندان کشیدن دندانها را عاری از پلاک و سایر اسیدهای مضر می‌کند. استفاده از دهانشویه حاوی فلوراید نیز از پیشرفت پوسیدگی موجود جلوگیری می‌کند.
چه چیزی مینای دندان شما را می‌خورد؟
خوردن و آشامیدن غذاها و نوشیدنی‌های حاوی قند و اسید بالا می‌تواند به آرامی مینای دندان را از بین ببرد.
چرا لاکتوباسیل‌ها برای باکتری‌ها مضر هستند؟
لاکتوباسیل‌ها باکتری‌های مضری نیستند، در واقع در دستگاه گوارش حیوانات و انسان یافت می‌شوند. همچنین بخش مهمی از محصولات لبنی مانند شیر، ماست و غیره هستند. اما اگر ph دندان توسط سایر باکتری‌ها به هم بخورد و حفره ایجاد شود، ای باکتری به دندان چسبیده و تولید اسید می‌کند.
چه چیزی لاکتوباسیلوس را می‌کشد؟
رژیم غذایی پر نمک لاکتوباسیلوس را از بین می‌برد. محققان دریافتند که نسخه‌ای از لاکتوباسیلوس که در موش‌ها یافت می‌شود، زمانی که آنها با رژیم غذایی سرشار از نمک تغذیه می‌شوند، از بین می‌رود. به همین دلیل قرقره آب نمکPh دهان را تنظیم می‌کند.
