مواد پرکننده آمالگام دندانی یک گزینه برای درمان پوسیدگی دندان است. اما شاید قیمت پر کردن دندان با مواد سیاه یا آمالگام دندان را ندانید. همچنین داشتن اطلاعات کافی درباره آمالگام و مزایا و معایب آن میتواند به تصمیم گیری برای انتخاب این ماده پر کننده دندان به شما کمک کند. برای آنکه به تمام سوالات شما پاسخ داده شود این مقاله از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس را مطالعه نمایید.
پر کردن دندان چیست؟
اگر دندانپزشکان بگویند که نیاز به پر کردن یک یا چند دندان دارید به معنای این است که در دهان شما یک یا چند حفره وجود دارد که به دلیل پوسیدگی یا خراشیدگی، نیاز به ترمیم دارند. پر کردن به دندانپزشک کمک میکند تا دندان آسیب دیده را ترمیم کرده و شکل طبیعی آن را بازگرداند. همچنین از ادامه پیشرفت پوسیدگی جلوگیری میکند. این روش یکی از رایجترین و معمولیترین روشهای موجود در مطب دندانپزشکی است. اما بدیهی است که با رعایت مراقبتهای دهانی روزانه مانند مسواک زدن منظم و استفاده از نخ دندان، میتوان از بروز مشکلات دندانی پیشگیری کرد.
آمالگام چیست؟
آمالگام یکی از مواد رایج برای پر کردن حفرههای دندان است. پرکنندههای آمالگام، به نام پرکنندههای نقره هم شناخته میشوند و ظاهراً رنگ نقرهای دارند. اما از نظر ترکیب، محتوای نقره ندارند. در بین عموم به پرکننده سیاه نیز معروف شده اند. بسیاری از دندانپزشکان از موادی استفاده میکنند که با رنگ دندانها همخوانی داشته باشند، بنابراین استفاده از آمالگام کاهش یافته است. با این حال، آمالگام از موادی ترکیب شده که قابلیت تطبیق پذیری بهتری دارند، به خصوص در دندانهایی که تحت فشار و فعالیتهای جویدنی بیشتری قرار میگیرند. استفاده از این مواد اقتصادیتر نیز هست.
مراحل پر کردن دندان با مواد سیاه یا آمالگام
برای پرکردن دندان با مواد سیاه، ابتدا دندانپزشک موضعی که قرار است پر شود را با آمپول مخصوص بی حس میکند. سپس با استفاده از ابزارهای مخصوص، مانند مته، مینای دندان را حذف و پوسیدگی را پاک میکند. وقتی به لایه عمیقتری از دندان مانند عاج میرسد، از مته با سرعت کمتر استفاده میشود تا دندان آسیب نبیند. سپس فضایی برای قرار دادن پرکردن دندان با مواد سیاه به وجود میآید و دندانپزشک مواد پرکننده را داخل آن قرار میدهد. این کار شامل استفاده از لایهها، پایهها و مواد پرکننده مختلف هستند. در نهایت، با استفاده از فرز، دندانپزشک شکل نهایی به پرکننده داده و آن را صیقل میدهد تا مطابق با دندانهای دیگر به نظر برسد و احساس طبیعی داشته باشد.
چه عواملی بر قیمت پرکردن دندان با مواد سیاه اثر میگذارد؟
هنگام تعیین قیمت پر کردن دندان با مواد سیاه، عوامل زیادی تأثیرگذار هستند که در ادامه آنها را بررسی می کنیم.
تعداد حفرهها و دندانهای مورد نیاز پر کردن
هر چه تعداد حفرهها و دندانها نیازمند پر کردن بیشتر باشد، هزینهها نیز افزایش خواهد یافت. زیرا مواد بیشتری استفاده می شود. همچنین زمان بیشتری را دندانپزشک صرف ترمیم دندان های فرد میکند.
محل و جایگاه قرار گیری حفره
پر کردن حفره در نواحی مختلف دهان، به دلیل دسترسی آسان یا دشوار به آن ممکن است تأثیر زیادی در هزینه داشته باشد. به عنوان مثال، حفره در دندانهای پشتی یا ناحیههای سخت هزینه بیشتری دارد.
نوع مواد استفاده شده
مواد مورد استفاده برای پر کردن (مثل کامپوزیت یا آمالگام) و کیفیت آنها میتواند هزینه را تحت تأثیر قرار دهد. مواد با کیفیت بالاتر هزینه بیشتری دارند.
موقعیت مطب دندانپزشک
هزینههای پر کردن حفره ممکن است بسته به موقعیت مکانی مطب دندانپزشک متغیر باشد. مناطق اقتصادی بالاتر ممکن است هزینههای پزشکی بالاتری نیز دریافت نمایند.
نوع بیمه دندانپزشکی یا برنامه درمانی
برخی بیمههای دندانپزشکی تعدادی از هزینههای پر کردن حفره را پوشش میدهند یا تخفیفات خاصی ارائه میدهند که میتواند هزینه نهایی را کاهش دهد.
دسترسی به تجهیزات پزشکی پیشرفته
بعضی از دندانپزشکان از تجهیزات پیشرفتهتر و فن آوریهای بیشتری برای پر کردن حفره استفاده میکنند که ممکن است هزینه را افزایش دهد.
پر کردن دندان با لیزر
قیمت پر کردن دندان با مواد سیاه اگر با لیزر انجام شود هزینه بالاتری دارد. زیرا تکنولوژی و تجهیزاتی که در این روش استفاده میشود قیمت بالایی دارند.
عوامل گفته شده میتوانند تأثیر گذار باشند و تعیین کننده قیمت نهایی پر کردن دندان با مواد سیاه یا آمالگام باشند.
آیا آمالگام بی خطر است؟
در گذشته، برخی نگرانیها درباره استفاده از جیوه در آمالگام بیشتر بود. اما از سال ۲۰۱۷، سازمان FDA اعلام کرده است که استفاده از آمالگام برای بزرگسالان و کودکان شش سال به بالا بیخطر است. همچنین پس از آن مطالعات گستردهای انجام شده و FDA هیچ دلیل قانعکنندهای برای محدودیت استفاده از آمالگام پیدا نکرده است.
فواید پر کردن دندان با مواد سیاه یا آمالگام
- آمالگامها قوی و مقاوم هستند که باعث کاهش احتمال شکستگی میشوند.
- این نوع پرکننده برای بیماران با ریسک بالای پوسیدگی دندان یا در دندانهای بزرگ که استفاده از سایر مواد ممکن است دشوار باشد، مفید است.
- آمالگامها از نظر هزینه ارزانتر هستند.
- مواد پرکننده آمالگام برای بسیاری از بیماران در سراسر دنیا بیش از ۱۵۰ سال است که استفاده میشوند.
عوارض پر کردن دندان با مواد سیاه یا آمالگام
با استفاده از مواد پرکننده آمالگام دندانی، ممکن است عوارضی ایجاد شود که در ادامه آنها را بررسی میکنیم.
- آمالگام دندانی یا پرکنندههای سیاه دارای جیوه هستند. جیوه در سطح کمیآزاد شده و از طریق ریهها جذب میشود. قرار گرفتن در معرض سطوح بالای جیوه، ممکن است به مشکلات مغز و کلیه منجر شود.
- سیستمهای عصبی در جنینها و کودکان خردسال ممکن است به اثرات نوروتوکسیک بخار جیوه حساستر باشند. به همین دلیل برای جنینها و کودکان مناسب نیستند.
- زنان باردار، کودکان، افرادی که قبلاً بیماری عصبی داشته اند و افراد دارای حساسیت یا آلرژی به جیوه یا فلزات موجود در آمالگام دندانی، ممکن است در معرض خطرات بالقوه جیوه قرار بگیرند.
- اطلاعات کاملی در مورد اثرات آمالگام دندانی بر سلامتی طولانی مدت زنان باردار، نوزادان و کودکان زیر ۶ سال در دسترس نیست و این ممکن است موجب نگرانی شود.
- : برخی افراد ممکن است به جیوه یا سایر فلزات موجود در آمالگام دندانی حساسیت داشته باشند و استفاده از آن برای آنها مشکلات حساسیتی ایجاد کند.
توجه: مهم است که پیش از استفاده از آمالگام دندانی، از دندانپزشک خود در مورد حساسیتهای شخصی، مخاطرات ممکن و گزینههای درمانی دیگر مشورت بگیرید.
آیا جایگزینی برای آمالگام وجود دارد؟
جایگزینهای مختلفی برای آمالگام در دندانپزشکی وجود دارند که ممکن است با توجه به وضعیت خاص شما مناسب باشند. برخی از این گزینهها عبارتند از:
- آمالگام حاوی ایندیم: این نوع آمالگام ممکن است از پرکردگی بیرون بیاید و در کنار آن دارای جیوه کمتری باشد که به حفظ سلامتی دندانها کمک میکند.
- آمالگام حاوی مس: نوع دیگری از آمالگام است که دارای جیوه کمتر و مس بیشتری است. این نوع ممکن است برای پرکردن دندان مناسبتر باشد اما کمی نگرانی از جیوه موجود در آن وجود دارد.
- مواد دیگر مانند رزین کامپوزیت، پرسلن یا طلا: این مواد به عنوان جایگزینهای آمالگام استفاده میشوند. برخی از آنها مانند رزین کامپوزیت از نظر بصری جذابتر هستند زیرا با دندان همرنگ هستند. اما ممکن است زمان بیشتری برای سفت شدن داشته باشند و در برخی شرایط توصیه نشوند. همچنین استحکام آنها از آمالگام کمتر است.
قبل از تصمیمگیری در مورد جایگزینی برای آمالگام، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید. دندانپزشک میتواند وضعیت دندانهای شما را ارزیابی کرده و بهترین گزینه را با شما پیشنهاد دهد.
چه زمانی باید از جایگزینهای آمالگام استفاده کنیم؟
بهتر است در شرایط زیر با دندانپزشک خود در مورد جایگزینهای آمالگام صحبت کنید:
- آلرژی به جیوه: اگر شما به جیوه آلرژی دارید یا به هر دلیل دیگری نگرانی از این ماده دارید، باید با دندانپزشک خود در ارتباط باشید تا گزینههای جایگزین را بررسی کنید.
- در معرض سطوح بالای جیوه هستید: اگر شغل یا محیط کاری شما باعث میشود به طور مداوم در معرض سطوح بالای جیوه قرار بگیرید، ممکن است انتقال جیوه بیشتری اتفاق بیفتد. در این صورت نیز بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید.
- بارداری: در دوران بارداری، برخی از مواد و داروها برای زنان باردار مناسب نیستند. اگر در دوران بارداری هستید، با دندانپزشک خود در مورد هر گونه تداخل ممکن با جایگزینهای آمالگام صحبت کنید.
بعد از پر کردن دندان با مواد سیاه چه اتفاقی میافتد؟
پس از انجام پر کردن دندان با مواد سیاه، ممکن است برخی تغییرات در حس دهانی را تجربه کنید. اما این علائم معمولاً مدت زیادی دوام نمیآورند و با گذشت زمان از بین میروند. به عنوان مثال، حساسیت به فشار، هوا، غذاهای شیرین یا سرد، ممکن است در ابتدا بعد از پر کردن دندان احساس شود ولی معمولاً طی ۱ تا ۲ هفته کاهش مییابد.
در برخی موارد، اگر درد یا حساسیت شدید بعد از گذشت دو هفته همچنان ادامه داشته باشد، میتواند نشانهای از مشکلات بیشتر باشد. ممکن است نیاز باشد تا دندانپزشک دندان پر شده را بازبینی کند و اصلاحات لازم را انجام دهد. بهطور مثال، اگر حساسیت شما به مواد یا دمای مختلف غذاها برای مدت طولانی باقی بماند، بهتر است با دندانپزشک خود در مورد این مسأله صحبت کنید.
در مواردی که حساسیت شدید و یا درد مداوم بعد از پر کردن دندان با مواد سیاه رخ دهد، باید سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید. شاید نیاز به استفاده از مواد دیگری برای پر کردن، اضافه کردن لایههای محافظ یا انجام روشهای دیگر برای رفع مشکل باشد. هدف اصلی این است که دندانپزشک مطمئن شود که دندان شما به درستی و بدون مشکل پر شده است تا از موارد ناخوشایندی مانند پوسیدگی یا حساسیت بیشتر جلوگیری شود.
آیا جیوه موجود در آمالگام دندان با جیوه موجود در برخی از ماهیها یکی است؟
عنصر جیوه موجود در آمالگام دندان، بخار جیوه را آزاد میکند. از سوی دیگر، متیل جیوه که در ماهیها یافت میشود، یک نوع جیوه آلی است. این دو شکل جیوه یعنی جیوه عنصری و متیل جیوه از نظر شیمیایی و خواص آنها با یکدیگر متفاوت هستند.
بخار جیوه که اغلب توسط ریهها جذب میشود، به طور اساسی مرتبط با جیوه عنصری است. از طرفی، متیل جیوه عمدتاً از طریق دستگاه گوارش جذب میشود. بدن به دو شکل مختلف جیوه، به صورت متفاوت پاسخ میدهد و سطوح تحمل مختلفی برای این دو نوع جیوه دارد.
هرچند که برخی مطالعات اخیر نشان دادهاند که جیوه موجود در آمالگام دندان و جیوه ارگانیک (متیل) یافت شده در غذاهای دریایی ممکن است به یکدیگر تبدیل شوند، اما تمایز بین اثرات سلامتی آنها ممکن است به دلیل وجود شیوههای پردازش متفاوت در بدن، مشکل باشد.
آیا باید ماده پر کننده سیاه یا آمالگام را از دندان خارج کنیم؟
اگر مواد پرکننده آمالگام دندانی در شرایط سالم و بدون پوسیدگی در زیر پرکننده هستند، FDA توصیه نمیکند که آنها را حذف یا جایگزین کنید. حذف پرکردگیهای آمالگام دست نخورده و سالم ممکن است باعث از دست رفتن ساختار سالم دندان شما شود و شما را در معرض افزایش موقت بخار جیوه آزاد شده در طول فرایند برداشتن قرار دهد.
در صورتی که پرکنندههای آمالگام شکسته نشدهاند و دندانهای شما به طور کلی سالم هستند، حذف کردن آنها لزومی ندارد. تغییر پرکنندههای آمالگام فقط زمانی ضروری است که شکسته شده یا دارای پوسیدگی شدیدی زیر پرکننده باشند. حذف غیرضروری پرکنندهها ممکن است منجر به از بین رفتن قسمتهای سالم دندان و حتی آزاد شدن جیوه بیشتری از آمالگام شود. اگر نگرانی در مورد پر کردن آمالگام فعلی خود دارید، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید و گزینههای جایگزین را مورد بررسی قرار دهید.
اهمیت داشتن اطلاعات دقیق و مطمئن در مورد موادی که در دهان استفاده میشود مهم است. اما به طور کلی، استفاده از پرکنندههای آمالگام برای بسیاری از افراد مشکلی ایجاد نمیکند.
پرکردگیهای آمالگام دندانی که در حال حاضر در دندانهای شما وجود دارند، برای هر فرد، از جمله گروههای حساس مانند زنان باردار، مادران شیرده و کودکان، نباید به منظور پیشگیری از بیماری یا بهبود وضعیت سلامتی حذف شوند، مگر اینکه توسط یک متخصص دندانپزشکی تجویز شود.
در صورت داشتن مشکلات سلامتی خاص (مانند حساسیت و آلرژی به جیوه، یا بیماریهای عصبی وکلیوی)، شاید نیاز به بررسی و مشاوره با دندانپزشک و یا پزشک وجود داشته باشد. این مشاورهها میتوانند نقش مهمی در تصمیمات مرتبط با پر کردن آمالگام دندانی شما داشته باشند.
چرا از جیوه در آمالگام دندان استفاده میشود؟
آمالگام از ترکیب فلزات ساخته شده است که آن را به یکی از پرکاربردترین مواد پرکننده در دندانپزشکی در گذشته تبدیل کرده است. ترکیب این ماده شامل نقره، جیوه، قلع و مس است. در بعضی موارد، آمالگام ممکن است مقداری روی، ایندیم یا پالادیوم نیز داشته باشد.
ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید: چرا از جیوه استفاده میشود؟ از آنجایی که مقدار کمیجیوه در آمالگام استفاده میشود، به انعطافپذیری و قابلیت مخلوط شدن مواد پرکننده کمک میکند. این مخلوط به سرعت سفت میشود و میتواند در برابر نیروهای فشاری که به آن وارد میشود، مقاومت نشان دهد.
آیا استفاده از جیوه در آمالگام دندان بی خطر است؟
جیوه یک فلز است که به صورت طبیعی در محیط زندگی وجود دارد، بنابراین تمامی افراد در معرض مقادیری از آن به ویژه از طریق هوا، آب، خاک و غذا قرار دارند. به همین دلیل، تماس با سطوح پایین جیوه از طریق آمالگام با تماسهای روزانه ما تفاوت چندانی ندارد.
همانند بسیاری از مواد دیگر، آسیب جیوه به بدن به میزان مصرف آن بستگی دارد. سطوح پایین جیوه معمولاً عوارض جانبی ایجاد نمیکنند. اما در سطوح بالاتر، جیوه ممکن است عوارض نامطلوبی به همراه داشته باشد. هرچند که در موارد استفاده از آمالگام، مقدار جیوه جذب شده به حدی کم است که موجب ایجاد عوارض جانبی نمیشود.
اگر آمالگام بی خطر است، چرا دندانپزشکان هنگام استفاده از آن اقدامات احتیاطی را انجام میدهند؟
دندانپزشکان از اقدامات احتیاطی هنگام استفاده از آمالگام برای جلوگیری از اثرات منفی ناشی از قرار گرفتن در معرض طولانی مدت جیوه استفاده میکنند. بدون محافظت، دندانپزشکان ممکن است در طولانی مدت با بخارهای جیوه در ارتباط باشند که ممکن است عوارضی را ایجاد کند. آنها در طول مراحل آمادهسازی از پوشش محافظ استفاده میکنند، اما زمانی که آمالگام در دندانها قرار میگیرد، جیوه با دیگر فلزات ترکیب میشود و دیگر سمینیست.
چه زمان به دندانپزشک برای پر کردن دندان مراجعه کنیم؟
بهترین راه برای فهمیدن اینکه آیا به پر کردن نیاز دارید یا خیر، مراجعه به دندانپزشک و انجام یک بررسی دندانی است. اگر احساس میکنید که یک دندان خاص درد میکند، حساسیت دارد یا تغییراتی در شکل، رنگ یا بافت آن رخ داده است، بهتر است که سریعاً به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک با استفاده از آینه و دستگاههای تصویربرداری تغییرات غیرطبیعی را تشخیص داده و نیاز به پر کردن دندانهای شما را ارزیابی میکند.
جمع بندی
نکته مهمیکه باید در نظر داشته باشید، این است که هر تصمیمی برای استفاده از مواد پرکننده بر اساس مشاوره و پیشنهاد دندانپزشک شما باید گرفته شود. قیمت پر کردن دندان با مواد سیاه به عوامل مختلفی بستگی دارد. میتوانید برای کاهش هزینهها از بیمه درمانی مناسب یا بیمه تکمیلی استفاده کنید. ماده سیاه پر کننده از سایر مواد پرکننده دندان قیمت کمتری و مقاومت بیشتری دارد.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با شمارههای کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس تماس بگیرید و نوبت ویزیت خود را دریافت نمایید.
سوالات متداول
پرکننده سیاه دندان چیست؟
ماده پر کننده آمالگام مخلوطی از فلزات از جمله قلع، نقره، جیوه، مس و روی است. آمالگام یک ماده پرکننده دندان قوی است. پر کردن دندان با آمالگام ایمن و مؤثر است اگرچه شاید کمینگرانی درباره مصرف جیوه وجود داشته باشد.
آیا می توان به طور موقت سوراخ دندان را پر میکرد؟
اگر دندان ترک خورده است یا سوراخی در دندان وجود دارد، میتوان از پر کردن موقت برای پوشاندن نقص استفاده کرد. این کار از تیز یا حساس بودن دندان جلوگیری میکند.
چه ماده ای برای پر کردن دندان جلو استفاده میشود؟
پر کردن دندانهای جلو گاهی اوقات در صورت وجود حفره ضروری است. اگر نیاز به پر کردن دندان جلویی دارید، نیازی به نگرانی در مورد ظاهر خود نداشته باشید. دندانپزشکان پس از تراشیدن پوسیدگی از رزین کامپوزیت برای پر کردن دندان استفاده میکنند. همچنین میتوانند از باندینگ برای چسباندن رزین کامپوزیت به دندان نیز استفاده کنند.
کدام ماده پر کننده دندان بهتر است؟
پر کردن آمالگام نقره در صورتی که به خوبی از آنها مراقبت شود به مدت ۱۰ سال یا بیشتر دوام دارند. این ماده قوی بوده و میتوانند تمام نیروهای جویدن را برای سالهای طولانی تحمل کنند.
اگر سوراخی در دندان دیدیم چه اقدامی انجام دهیم؟
اگر متوجه سوراخهایی در دندانهای خود شدید، حتی اگر دردی وجود نداشته باشد باید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید. هر روزنه ای در دندانها حفره هستند. پلاک، اسید و باکتریهای موجود در دهان به فرسایش مینای دندان ادامه میدهند، این حفرهها رشد میکنند. پوسیدگی پیشرفت خواهد کرد مگر اینکه درمان حرفه ای دریافت کنید.