متخصص پریودنتیست کیست؟

پریودنتیکس شاخه‌ای از دندانپزشکی است که بر سلامت لثه و استخوان فک تمرکز می‌کند. بطور کلی این گرایش از دندانپزشکی در خصوص درمان بافت‌هایی است که از دندان‌ها محافظت می‌کنند. هنگامی‌که یک شخص بخواهد متخصص پریودنتیست شود، باید پس از گذراندن ۴ سال در دانشکده دندانپزشکی، سه سال دیگر نیز آموزش متمرکز در زمینه پریودنتیکس دریافت کند. برای بررسی کامل حوزه کاری متخصص پریودنتیست تا انتهای این مقاله از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس با ما همراه بمانید.

پریودنتیکس چیست؟

پریودنتیکس یک تخصص در رشته دندانپزشکی است. کلمه پریودنتیت از دو کلمه یونانی گرفته شده است: peri به معنای در اطراف و odont به معنای دندان. بنابراین، رشته پریودانتیکس مواردی را که بر بافت‌های اطراف دندان‌ها تأثیر می‌گذارد، مانند تحلیل استخوان، تحلیل لثه و بیماری پریودنتال (لثه) را درمان می‌کند. 

چرا باید به متخصص پریودنتیست مراجعه کنید؟

دلایل متعددی وجود دارد که چرا یک فرد نیازمند مراجعه به پریودنتیست است. برخی از افراد باید به صورت موقت و دوره‌ای پریودنتیست مراجعه کنند. به عبارت دیگر، آن‌ها ممکن است نیاز به درمانی داشته باشند که خارج از محدوده کار‌های یک دندانپزشک عمومی است. به عنوان مثال، ممکن است به پیوند لثه، پیوند استخوان یا فرنکتومی نیاز داشته باشند. پریودنتیست می‌تواند درمان جراحی را انجام دهد. پس از اتمام بهبودی، شما را به دندانپزشک عمومی‌تان ارجاع دهد.

سایر افراد ممکن است نیاز به مراجعه طولانی مدت به پریودنتیست داشته باشند. این شامل افرادی می‌شود که مستعد ابتلا به بیماری لثه هستند. افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به بیماری لثه هستند، معمولا علاوه بر تمیز کردن معمول دندان در مطب دندانپزشکی، به تمیز کردن پریودنتال نیز نیاز دارند. در این موارد، پریودنتیست در کنار دندانپزشک عمومی کار خواهد کرد. شما به دریافت مراقبت از هر دوی آن‌ها برای حفظ سلامت دهان و دندان خود احتیاج خواهید داشت.

کشیدن دندان

اگرچه اکثر دندانپزشکان کشیدن دندان را برای دندان‌هایی که دیگر کارایی ندارند پیشنهاد می‌کنند، اما این روش می‌تواند به استخوان فک آسیب برساند. همچنین می‌تواند باعث درد شده و برای بازسازی استخوان نیاز به روش‌های جراحی اضافی وجود داشته باشد. هنگامی‌که یک دندانپزشک دندان را به روش معمولی می‌کشد، این فرایند می‌تواند به چندین مشکل منجر شود: 

• ضربه به استخوان و بافت اطراف دندان
• به خطر انداختن توانایی فک برای دریافت ایمپلنت دندان در آینده
• نیاز به روش‌های جراحی اضافی برای ترمیم ناحیه آسیب دیده

اگر دندان توسط یک پریودنتیست کشیده شود، استخوان فک و بافت لثه آسیب کمتری خواهد دید و پریودنتیست پایه‌ای مقاوم برای ایمپلنت‌های دندانی آینده قرار خواهد داد. تکنیک‌های دقیق متخصص پریودنتیست، احتمال نیاز به پیوند استخوان را کاهش می‌دهد. بسیاری از بیماران می‌توانند ایمپلنت‌های دندانی خود را در همان روزی که دندان خود را کشیده‌اند، قرار دهند و این امر نیاز به درمان‌های جراحی بیشتر را بطور قابل توجهی کاهش می‌دهد.

ترمیم استخوان از دست رفته

هنگامی‌که عفونت دندان یا ریشه به موقع درمان نشود، می‌تواند به استخوان فک آسیب برساند. با گذشت زمان، استخوان تحلیل رفته، نازک‌تر می‌شود و ظاهر چهره را نیز تغییر می‌دهد. حتی بیمارانی که برنامه‌ای برای کاشت ایمپلنت دندان ندارند، ممکن است برای جلوگیری از تحلیل بیشتر استخوان فک، نیاز به پیوند استخوان داشته باشند. اگر استخوان فک به اندازه کافی از ماهیچه‌های صورت حمایت نکند، صورت زودتر پیر شده و ظاهری فرو رفته پیدا می‌کند.

متخصص پریودنتیست یا روش‌های پریودنتال را برای ترمیم و جایگزینی از دست دادن استخوان در اطراف دندان‌های طبیعی انجام می‌دهد یا دندانی را که نمی‌توان نجات داد، می‌کشد. اقدام و درمان سریع جلوی از دست دادن استخوان و دندان را می‌گیرد. در انتخاب پریودنتیست مجرب دقت نمایید تا از موفقیت آمیز بودن درمان خود مطمئن باشید.

تحلیل بافت لثه

لثه‌ها از دندان‌ها در برابر حساسیت، پوسیدگی ریشه و تحلیل استخوان محافظت می‌کنند. اگر بافت لثه فرسوده شود، که به آن تحلیل لثه نیز می‌گویند، خطر از دست دادن دندان بدون انجام درمان لازم، افزایش می‌یابد. پریودنتیست، بافت لثه را روی ریشه دندان در معرض دید، قرار می‌دهد. به این کار ترمیم بافت یا پیوند لثه گفته می شود. از مزایای جراحی بافت لثه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جلوگیری از نابودی تدریجی بافت لثه
• محافظت در برابر پوسیدگی ریشه یا از دست دادن احتمالی استخوان و دندان

متخصص پریودنتیست چه درمان های دیگری انجام می دهد؟

متخصص پریودنتیست می‌تواند طیف وسیعی از درمان‌های پریودنتال را انجام دهد. از جمله کارهای پریودنتیست، نگهداری پریودنتال، جرم گیری، پلنینگ ریشه و چندین نوع جراحی پریودنتال است.

محافظت از پریودنتال

محافظت از پریودنتال به نوعی تمیز کردن دندان اشاره دارد. این روش شبیه به تمیز کردن معمولی در مطب دندانپزشک است. اما علاوه بر تمیز کردن دندان‌ها، پریودنتیست سلامت لثه‌ها را نیز بررسی می‌کند و پاکت‌های اطراف دندان‌ها را اندازه‌گیری می‌کند. وقتی استخوان اطراف دندان‌ها از دست می‌رود، پاکت‌ها عمیق‌تر می‌شوند. افرادی که نیاز به محافظت از پریودنتال دارند باید هر سه تا چهار ماه یکبار این پاکسازی‌ها را انجام دهند. پریودنتیست می‌تواند برنامه زمانبندی شده شخصی برای مراجعات بعدی به بیمار بدهد.

جرم گیری و پلنینگ ریشه (تمیز کردن پریودنتال)

پلنینگ و جرم گیری ریشه (SRP) اصطلاح دیگری برای تمیز کردن عمیق دندان است. تفاوت اصلی این است که SRP برای بی‌حس کردن لثه‌ها، به بی‌حسی موضعی نیاز دارد. بی‌حسی موضعی به متخصص پریودنتیست اجازه می‌دهد تا زیر خط لثه که باکتری‌های مضر پنهان شده‌اند را تمیز کند. همچنین سطوح ریشه دندان را صاف کرده تا از تجمع پلاک و باکتری جلوگیری کنند.

پریودنتیست‌ها معمولا برای افرادی که بیماری لثه در مراحل اولیه (خفیف) دارند، جرم گیری و پلنینگ ریشه را توصیه می‌کنند.

جراحی پریودنتال

پریودنتیست به طور معمول جراحی لثه را انجام می‌دهد. انواع مختلفی از درمان‌های جراحی پریودنتال وجود دارد، از جمله:

جراحی فلپ لثه

به جراحی فلپ لثه، جراحی کاهش پاکت نیز می‌گویند. در این روش پریودنتیت متوسط تا شدید (بیماری لثه) را درمان می‌کنند. در طی این جراحی، پریودنتیست برش‌هایی ایجاد می‌کند و به آرامی لثه‌ها را از دندان‌ها دور می‌کند. این کار به آن‌ها اجازه می‌دهد تا عفونت عمیق زیر خط لثه را ببینند. پس از تمیز کردن کامل ریشه دندان، پریودنتیست بافت لثه را در جای خود بخیه می‌زند.

پیوند لثه

این روش تحلیل لثه را درمان می‌کند. افراد مبتلا به تحلیل لثه، بافت لثه سالم کافی در اطراف دندان خود ندارند. در طول عمل پیوند لثه، پریودنتیست بافتی را به ناحیه‌ای که لثه‌ها نازک هستند، اضافه می‌کند. پیوند ممکن است از سقف دهان باشد، یا متخصص پریودنتیست ممکن است مواد پیوند را از بانک مجاز استخوان و بافت خریداری کند.

کشیدن دندان

متخصصین پریودنتیست به طور معمول دندان‌هایی را می‌کشند که به سختی درآورده می‌شوند. به ویژه دندان‌هایی که در زیر خط لثه مانده اند.

پیوند استخوان دندان

عفونت پریودنتال می‌تواند استخوانی که از دندان‌ها حمایت می‌کند را فرسوده کند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، متخصص پریودنتیست پیوند استخوان برای بازسازی استخوان در آن ناحیه انجام می‌دهد. پریودنتیست‌ها اغلب مواد پیوند استخوان را از بانک استخوان و بافت خریداری می‌کنند. اما پریودنتیست ممکن است بخشی از استخوان ناحیه دیگر دهان را برای این پیوند بردارد.

افزایش طول تاج

گاهی اوقات وقتی دندان در نزدیکی خط لثه می‌شکند، فضای کافی برای قرار دادن روکش دندان وجود ندارد. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، پریودنتیست می‌تواند چند میلی‌متر از لثه و بافت استخوان اطراف آن دندان را بردارد تا تاج به درستی جا بیفتد.

لیفت لبخند

برخی افراد بافت لثه اضافی دارند که هنگام لبخند زدن بخشی از دندان‌هایشان را می‌پوشاند. افرادی که می‌خواهند ظاهر لبخند خود را بهبود بخشند، می‌توانند لیفت لبخند انجام دهند. در طی این روش، متخصص پریودنتیست لثه و معمولا مقدار کمی از استخوان را از اطراف دندان‌های آسیب‌دیده خارج می‌کند. پریودنتیست می‌تواند لیفت لبخند را به عنوان یک روش مستقل انجام دهد یا ممکن است آن را در ترکیب با قرار دادن روکش‌ها توصیه کند.

فرنکتومی

فرنوم، نواری از بافت همبند است که بخشی از بدن را به قسمت دیگر متصل می‌کند. در دهان دو نوع فرنا وجود دارد: زبانی و لبی. فرنوم لبی، لب را به لثه‌ها متصل می‌کند. فرنوم زبانی ، زبان را به لثه‌ها، درست در پشت دندان‌های جلویی پایینی متصل می‌کند. گاهی اوقات، فرنوم خیلی سفت است. این حالت می‌تواند باعث مشکلاتی مانند بند زبان یا تحلیل لثه شود. در طول فرنکتومی، پریودنتیست برشی ایجاد می‌کند تا فرنوم را آزاد کند تا خیلی سفت نباشد.

بسیاری از پریودنتیست‌ها نیز ایمپلنت‌های دندانی انجام می‌دهند، اگرچه این روش منحصر به رشته پریودنتیکس نیست. جراحان دهان و برخی از دندانپزشکان عمومی ایمپلنت دندان را نیز قرار می‌دهند. اکثر پریودنتیست‌ها برای راحت نگه داشتن بیمار در طول جراحی دندانپزشکی، آرام بخش تجویز می‌کنند. این آرام بخش‌ها شامل اکسید نیتروژن، آرام بخش خوراکی یا آرام بخش داخل وریدی IV هستند.

تفاوت بین دندانپزشک و متخصص پریودنتیست چیست؟

دندانپزشک عمومی یا خانواده بر درمان‌های پیشگیرانه و ترمیمی تمرکز دارد. به عنوان مثال، اگر به تمیز کردن معمول دندان نیاز دارید، به دندانپزشک خود مراجعه کنید. دندانپزشک همچنین سوراخ‌های دندان را پر می‌کند و ترمیم‌هایی مانند تاج دندان یا بریج دندان را قرار می‌دهد.

متخصص پریودنتیست یک متخصص لثه است. آن‌ها بر روی درمانی تمرکز دارند که بر بافت‌هایی که از دندان‌ها حمایت می‌کنند (مانند لثه و استخوان فک) تأثیر می‌گذارد. علاوه بر فارغ التحصیلی از یک دانشکده دندانپزشکی چهار ساله، یک پریودنتیست قبل از دریافت مجوز برای انجام پریودنتیت، سه سال آموزش اضافی دریافت می‌کند.

جمع بندی

دندانپزشکی طیف وسیعی از درمان‌های مربوط به دهان و دندان را شامل می‌شود. در گذشته‌های دور تمام این درمان‌ها توسط یک دندانپزشک انجام می‌شد. اما با پیشرفت علم، متخصصین این حوزه افزایش یافته و بیماران برای درمان‌های گوناگون باید به متخصص مربوطه مراجعه نمایند. یکی از این افراد متخصص پریودنتیست است که شرح کاملی از حوزه تخصصی وی در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس مورد بررسی قرار گرفت. شما می‌توانید برای درمان انواع مشکلات مربوط به بافت‌های دهانی و پیوند استخوان با همکاران ما در این کلینیک تماس گرفته تا اولین زمان ویزیت و معاینه اولیه برای شما گذاشته شود.

سوالات متداول

1. چرا باید به متخصص پریودنتیست مراجعه کنید؟ 

بیماری لثه و درمان ایمپلنت دندان شایع‌ترین دلایل مراجعه به پریودنتیست است. اما می‌توانید از مهارت پریودنتیست در زمینه‌های دیگر بهره مند شوید: کشیدن دندان که بسیاری از پریودنتیست‌ها از آن به عنوان جراحی دندان یاد می‌کنند. پیوند استخوان برای ترمیم از دست دادن استخوان پس از کشیدن دندان.

2. آیا پریودنتیست متخصص ارتودنسی است؟ 

متخصص ارتودنسی بر روی شکل گیری یا رشد دندان‌ها تمرکز می‌کند. پریودنتیست لثه‌هایی را که دندان را احاطه کرده و محکم می‌کند، درمان می‌کند.

3. پریودنتیست چه کاری انجام می‌دهد؟

اگر بیماری لثه داشته یا نیاز به ایمپلنت دندانی دارید، می‌توانید به پریودنتیست مراجعه کنید. آن‌ها می‌توانند برای حفظ دندان‌ها، تمیز کردن عمیق لثه‌ها را انجام دهند یا برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته ایمپلنت قرار دهند. اگر دندان درد یا عفونت دارید، به متخصص ریشه نیاز دارید. اندودنتیست‌ها می‌توانند کمک کنند تا دندان‌های خود را برای تمام عمر حفظ کنید.

4. آیا پریودنتیست می تواند جراحی لثه انجام دهد؟

پیوند لثه جایگزین بافت از دست رفته اطراف دندان می‌شود و سلامت کلی دهان را بهبود می‌بخشد. جراحی پیوند لثه معمولا توسط پریودنتیست (متخصص لثه) انجام می‌شود.