وسایل مورد نیاز جراحی دهان و دندان

اکثر اعمال جراحی با یک برش شروع می شوند. وسیله ای که برای ایجاد برش از آن استفاده یم شود اسکالپل است که از دسته و تیغه تیز تشکیل شده است. معمول ترین دسته ایکه مورد استفاده قرار می گیرد دسته نمره ۳ است. نوک دسته اسکالپل جوری ساخته شده که انواعی از تیغه های اسکالپل را به اشکال مختلف دریافت می کند که می توان آنها را داخل یک گیرنده شکاف دار فرو کرد.

اسکالپل ها همچنین در انواع یک بار مصرف، با دسته پلاستیکی و تیغه ثابت شده روی دسته نیز در دسترس هستند. معمول ترین تیغه اسکالپل بکار رفته برای جراحی داخل دهانی تیغه نمره ۱۵ است . تیغه مذکور نسبتا کوچک است و متوان آن را برای ایجاد برش های اطراف دندان ها و در موکوپریوست بکار برد.

وسایل مخصوص بند کردن موکوپریوست

بعد از اینکه برشی در موکوپریوست انجام شد، مخاط و پریوست باید از استخوان زیرین بصورت یک لایه با الواتورپریوست برگردانده شود. وسیله ای که به طور رایج از آن استفاده می شود الواتورپریوست MOlt نمره ۹ است شکل. این وسیله یک انتهای نوک دار تیز و یک انتهای عریض تر و گرد دارد. انتهای نوک دار برای شروع برگرداندن پریوستیوم و برگرداندن پاپی دندان از بین دندان ها بکار می رود، و انتهای عریض و گرد آن برای ادامه بلند کردن پریوستوم از استخواهنن بکار می رود. انواع دیگر الواتورهای پریوست نیز وجود دارد که توسط پریودونتیست ها جراحان ارتوپدیک و سایر جراحانی که روی استخوان کار می کنند استفاده می شود.پ
الواتور پریوست Molt نمره ۹ را می توان با ۳ روش برای کنار زدن بافت نرم بکار برد: در ابتدا، انتهای نوکدار را می توان با حرکتی چرخشی- اهرمی (twisting, prying) برای بلندئ کردن نسج نرم بکار برد. این عمل را معمولا موعل بند کردن پاپی دندان از بین دندان ها و جدا کردن لثه چسبنده از اطراف دندان برای اکسترکشن بکار می برند. دوم ضربه فشاری است که در آن لبه تیز یا پهن وسیله ، زیر فلپ لغزانده شده، به طوری که پریوست را از استخوان زیر جدا می کند. این موثرترین ضربه است و منجر به تمیزترین برگشتگی پریسوت می شود. روش سوم ضربه کششی است. این ضربه گاهگاهی در برخی جاها مفید است ولی باعث پاره شدن پریوست می شود، مگیر اینکه به دقت انجام شود.

وسایل مخصوص کنار نگاهداشتن بافت نرم (رتراکتورها)

برای خوب انجام دادن عمل جراحی داشتن دید خوب و دسترسی خوب حیاتی است. بدین منظور انواعی از رتراکتور ها وجود دارند که برای عقب کشیدن گونه ها، زبان، وفلپ های موکوپریوست طراحی شده اند. رتراکتورها همچنین م توانند بافت نرم را از وسایل برنده تیز محافظت کنند.
دو رتراکتور گونه ای که بیش از همه رواج دارند عبارتند از right angle austin retractor (رتراکتور قائم الزاویه آستین)شکل و broad offset Minnesota شکل هرد و این رتراکتور ها می توانند گونه ها و فلاپ موکوپریوست را در یک زمان عقب بکشند. قبل از ایجاد فلاپ، رتراکتور آزادانه در گونه نگاه داشته می شود و به محض برگشتن فلاپ رتراکتور روی استخوان قرار گرفته و سپس برای عقب کشیدن فلاپ بکار می رود.
علاوه بر رتراکتورهای Austin و Minnesota، رتراکتورهایی دیگری وجود دارند که برای برگرنداندن فلاپ های نسج نرم به طور اختصاصی تری طراحی شده اند مانند رتراکتور Seldin و Hanahan .شکل هرچند این رتراکتور ها ممکن است شبه به التواترپروست به نظر برسند، لبه راهنما، تیز نیست بلکه کند است و نباید برای برگرداند موکوپریوست استفاده شود

وسایل گرفتن بافت نرم

برای انجام جراجی نسج نرم، ثابت کردن نسج نرم به منظور بررش دادن جلوگیری از خونریزی وعبور دادن سوزن بخیه غالبا لازم است. فورسپس های بافتی که استفاده از آنها به این منظور بیشترین رواج دارد فورسپس های Adson هستند. شکل آنها فورسپس های طریف با یا بدون دندان های کوچکهستند که می توان آنها را برای نگه داشتن بافت و تثبیت آن بکار برد. موقعی که از این وسیه استفاده می شودباید مواظب بود که بافت را بسیار محکم نگرفت چون باعث له شدن آن می شود. فروسپس های Adson بدون دندان نیز موجود می باشد. فورسپس های دندان دار با ملایمت بیشتری نسبت به فورسپس های بدون دندان بافت را نگه می دارند. فورسپس های Adson مورد استفاده در قسمت خلفی دهان ممکن است خیلی کوتاه باشد. Stillies فورسپس بزرگتری است که از لحاظ شکل شبیه به فورسپس Adson می باشد. از این فورسپس که طول آن ۷تا۹ اینچ است، می توان به سادگی برای گرفتن بافت قسمت خلفی دهان استفاده کرد، در حالیکه طول کافی از فورسپس بیرون از لب ها قرار دارد که جراح بدین طریق وسیله را کنترل می کند.

هنگامی که برشی در بافت برای خروج دندان یا ریشه های باقی مانده دندان یا دندان عقل داده می شود، شریان ها و ورید های کوچک بریده شده، سبب خونریزی می شود. برای اغلب جراحی های دنتوالوئلار فشار ساده روی زخم برای کنترل خونریزی کافی است. اما گاهی شریان ها یا ورید های بزرگتری بریده می شوند که ممکن است برای کنترل به بیش از فشار ساده نیاز داشته باشند.موقعی که کنترل خونرزیزی بعد از جراحی دندان یا ریشه ها لازم باشد، از وسیله ای به نام هموستات استفاده می شود شکل. هموستات ها به اشکال مختلفی عرضه می شوند، ممکن است تسبتا کوچک و ظریف یا بزرگتر، صاف یا خمیده باشند. هموستاتی که بیش از همه در عمل جراحی دندان و دهان استفاده می شود، هموستات خمیده است.
هموستات منقار نسبتا بلند و ظریفی دارد، برای گرفتن بافت استفاده می شود، و دسته ای قفل شونده دارد. مکانیسم قفل شدن به جراح اجازه می دهد که موستات را روی رگ کلامپ کند، و سپس وسیله را رها کند، که روی بافت کلامپ شده باقی خواهد ماند.

وسایل مخصوص برداشتن استخوان

رانژورها

وسیله ای که بیش از همه برای برداشتن استخوان استفاده می شود فورسپس Rongur است. این وسیله تیغه های تیزی دارد که توسط دسته ها بهم فشرده شده، استخوان را می برند یا فشار می دهند. فورسپس Rongeur بین دسته هایش، فنری دارد که موقع برداشتن فشار دسته وسیله باز می شو این حالت به جراح اجازه برشهای مکرر را می دهد بدون اینکه مجبور شود دوباره وسیله را باز کند. شکل دو طرح عمده برای فورسپس Rongeur وجود دارد۱) فورسپس با لبه برنده ۲) فورسپس با لبه و انتخای برنده شکل
فورسپس خا با لبخ . امنخای برمدخ (blumenthal-rongeurs) برای اعمال جراحی دنتوآلوئولار که به برداشت استخوان نیاز است کاربرد بیشتری دارند. این فورسپس ها چون دارای انتهای برنده اند، می توانند در برداشت استخوان بین ریشه ای داخل حفرات دندانی مورد استفاده قرار گیرند. همچنین برای برداشت لبه های تیز استخوانی کاربرد دارند. رانژورها می توانند در برداشت سریع و موثر مقادیر زیاد استخوان به کار روند، اما از آنجایی که رانژور ها وسایلی نسبتا ظریف هستند، جراح نباید فورسپس های مذکوذ را برای برداشتن مقادیر بزرگی از استخوان اطراف دندان بکار برد، چون این کار وسیله را به سرعت کند و خراب می کند ضمن اینکه خطر رانده شدن دندان خارجس شده به حلق بیمار وجود دارد زیرا رانژورها طراحی خوبی برای نگه داری مناسب ومحک دندان کشیده شده ندارند.