آخرین بهروزرسانی: ۱۴۰۱/۰۸/۰۲ ساعت ۰۳:۳۸
تاریخچه درد
تاریخچه وجود یا فقدان درد ممکن است در تشخیص افتراقی وضعیت پالپ شیری اکسپوز شده به اندازه دندان های دائمی قابل اطمینان نباشد. دژنراسیون پالپ شیری حتی تا مرحله تشکیل آبسه بدون ناراحتی و درد دندانی که کودک به یاد بیاورد، ناشایع نیست. با این وجود، گرفتن تاریخچه دندان درد باید در انتخاب دندان برای درمان پالپ زنده ملاحظه ی اول دندانپزشک باشد. یک دندان درد همزمان با یا بلافاصله پس از غذا خوردن ممکن است نشان دهنده التهاب پالپ وسیع نباشد. دندان درد ممکن است در نتیجه جمع شدن غذا داخل ضایعه پوسیدگی، فشار، یا تحریک شیمیایی پالپ زنده ای که فقط با یک لایه نازک عاج دست نخورده حفاظت شده است، اتفاق بیفتد.
دندان درد شدید شبانه معمولا علامت دژنراسیون وسیع پالپ است و به درمانی فراتر از درمان پالپ محافظه کارانه نیاز دارد. یک دندان درد خودبخودی که بیشتر از چند لحظه در هر زمانی اتفاق بیافتد به این معنی است که بیماری پالپی ببشتر از حد پیشرفت کرده است و حتی با یک پالپوتومی قابل درمان نیست
علائم و نشانه های بالینی دندان کودک
یک آبسه لثه ای یا فیستول در حال درناژ مرتبط با یک دندان دارای ضایعه پوسیدگی پالپ استو جنین عفونت هایی فقط با درمان اندودنتیک(درمان عصب) موفق یا کشیدن دندان می تواند برطرف شوند.
لقی غیر نرمال دندان، علامت بالینی دیگری است که ممکن است پالپ به شدت بیمار را نشان دهد. وقتی چنین دندانی از نظر لقی ارزیابی می شود، دستکاری ممکن است درد موضعی در محل را نشان دهد اما این مساله همیشه اتفاق نمی افتد. اگر حین دستکاری دندان لق بیمار، درد غایب بوده یا حداقل باشد، وضعیت تخریبی پالپ احتمالا پیشرفته تر و مزمن است. لقی پاتولوژیک باید از لقی نرمال در دندان های شیری نزدیک به افتادن افتراق داده شود.
حساسیت به دق یا فشار یک نشانه بالینی پیشنهاد دهدنده درجاتی از بیماری پالپ است. اما مرحله تخریبی پالپ احتمالا از نوع التحاب حاد است. لقی یا حساسیت دندان به دق یا فشار ممکن است علامت بالینی سایر مشکلات دندانی مثل ترمیم بلند یا بیماری پریودنتال پیشرفته نیز باشد. هرچند وقتی این ضایعه پوسیدگی عمیقی دارد مرتب باشند، مشکل به حاتمال زید در نتجه بیماری پالپی و درگیری التهابی لیگامان پریودنتال(مربوط به لثه) ایدا شده است.
تفسیر رادیوگرافی عکس دندان کودک
برای بررسی شواهد تغییرات پری رادیکولار یا پری اپیکال مثل ضخیم شدن لیگامان پریودنتال یا کاهش تراکم استخوان ساپورت کننده، یک فیلم اشعه X جدید باید موجود باشد. این شرایط تقریبا همیشه انختاب های درمانی غیر از پروسه اندودونتیک یا کشیدن دندان را منتقی می کند. تفسیر رادیوگرافی در کودکان دشوار تر از بالغین است. دندان های دائمی ممکن است انتهای ریشه ناکامل داشته باشند که یک نمای رادیولوسنسی پری اپیکار را تقلید می کند و ریشه های دندان شیری حتی با تحلیل فیزولوژیک نرمال اغلب تصویر گمراه کننده ای ارائه می دهند که ممکن است به اشتباه یک تغییر پاتولوژیک در نظر گرفته شوند.
مجاورت ضایعات پوسیدگی به پالپ ، نمی تواند همیشه به دقت در فیلم اشعه X تشخیص داده شود. چیزی که اعلب بصورت یک سد دست نخورده از عاج ثانویه محافظ پالپ بنظر می رسد، ممکن است درواقع توده متخلخلی از مواد پوسیده و نامنظم کلسیفیه شده باشد. پالپ زیر این مواد ممکن است التهاب وسیعی داشته باشد.
شواهد دادیوگرافیک از توده های کلسیفیه داخل اتاقک پالپ اهمیت تشخیصی دارد. اگر تحریک وارده به پالپ نستباملایم و مزمن باشد، پاسخ پالپ بصوت التخاب است و تلاش می کند با مسدود کردن توبول های نتقال دهدنده عوامل محرک (با عاجنامنظم) تحریک را از بین ببرد. اگر تحریک شدید و حاد باشد و درصورتی که ضایعه پوسیدگی به سرعت گسرتش یابد، مکانیسم دفاع ممکن است شانسی برای ایجاد سد عاج ترمیمی نداشته باشد و پیشرفت بیماری به پالپ برسد. در این مورد پالپ ممکن است تلاش کند که یک سد در کمی دورتر از ناحیه اکسپوژر شکل دهد. این توده های کلسیفیه گاهی در شاخک پالپی یا حتی در ناحیه مدخل کانال پالپ قابل مشاهده هستند. یک ارزیابی بافت شناسی از این دندان ها، توده های بی شکل (آمورف) و نامنظم از مواد کلسیفیه را نشان می دهد که شبیه سنگ های پالپی نیستند شکل . این توده ها هیچ شباهتی با عاج یا سد عاجی ندارند و وهیشه با تغییرات دژنراتیو پیشرفته پالپ تاجی و التهاب بافت کانال مرتب هستند
تست پالپ دندان کودکان
از دیرباز ارزش تست الکنتریکی پالپ (EPT) در تعیین وضعیت پالپ دندان های شری در مورد سوال بوده است. هر چند این تست می تواند زنده بودن پالپ را نشان دهد، شواهد قابل اطمینانی از درجه التهاب پالپ فراهم نمی کند. پاسخ مثبت تصادفی به تست در یک دندان با پالپ نکروز در صورتی که کانال ها محتوانی مایع داشته باشد، یک فاکتور پیچیده کننده است. قابل اعتماد بودن تست پالپ برای کودک کوچک نیز گاهی ممکن است بدلیل ترس کودک ناشی از خود تست، مورد سوال باشد. تست های حرارتی نیز در دنتیشن شیری مشکل قابل اعتماد بودن دارند. فقدان قابلیت اعتماد احتمالا با ناتوانی کودک کم سن برای درک تست ها مرتبط است. هرچند Hori و همکاران، تست الکتریکی پالپ را در تشخیص وضعیت پالپ دندنا های شری قابل اعتماد یافتند. در مقایسته الکریتک پالپ تست با تست های حرارتی، آنها بالاترین دقت را به ترتیب برای الکتریک پالپ تست، تستهای گرما، و سپس تستهای سرما یافتند.
روش های غیر تهاجمی متعددی برای ثبت جریان خون در پالپ دندان انسان توسعه یافته و حمایت شده اند. دو مورد از این روش ها شامل استفاده از لیزر داپلر فلومترها و فوتوپلتیسموگرافی نور انتقال یافته می باشد. همانطور که در شکل بصورت شماتیک نشان داده شده است، این روش ها اساسا با انتقال پرتو نور یا لیزر از طریق تاج دندان عمل می کنند; سیگنال در سمت دیگر دندان بافیبر نوری و فوتوسل دریافت می شود. یک مزیت متمایز این تکنیک، ماهیت غیر تهاجمی آن، مخصوصا در مقایسه با تست پالپ الکتریکی است. در تست الکتریکی پاپل نه تنها عدم دقت در پاسخ پالپ به محرک الکتریکی وجود دارد، بلکه حتی خود پاپل تستر ممکن است باعث احساس درد در بیمار شود. از آنجا که انجام تست ممکن است برای بیماران خدردسال ناراحت کننده باشد، درمان های دندانپزشکی بعدی ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرند. مطالعه miwa وهمکاران پیشنهاد کرد که تکنیک transmitted-light می تواند جریان خون پالپ را در دندان های دائمی جوان تشخصی دهد و در نتیجه برای ارزیابی حیات پالپ قابل استفاده است. تحقیقات اخیر استفاده از پالس را بررسی کرده اند. هرچند شرایط برای استفاده بالینی روتین این تکنیک آماده نیست، اما نوید بخش حوزه مطالعاتی جدیدی است.
وضعیت جسمی بیمار
هرچند مشاهدات موضعی اهمیت زیادی در انتخاب مورد جهت درمان پالپ زنده دارد، دندانپزشک باید وضعیت جسمی بیمار را نیز در نظر بگیرد. در کودکان بشد بیمارریال بجای درمان پالپ، کشیدن دندان درگیر بعد از پیش دارویی مناسب با آنتی بیوتیک هاریال باید درمان انتخابی باشد. کودکان با شرایطی که آنها را مستعد به اندوکاردیت باکتریایی تحت حاد می کند یا کودکان مبتلا به نفریت، لوسمی، تومورهای Solid، نوتروپنی دوره ای ایدیوپاتیک یا هر وضعیتی که باعث کاهش دوره ای یا مزمن میزان گرانولوسیت و لکوسیت پلی مورفونوکلئر می شود، نباید در معرض احتمال یک عفونت حاد ناشی از درمان پالپ شکست خورده قرار گیردن. گاهی درمان پالپ برای یک دندان کودک دارای بیماری مزمن ممکن است توجیه پذیر باشد اما فقط پس از درنظر گرفتن دقیق پیش آگهی شرایط عمومی کودک، پیش آگهی درمان اندودنتیک، و اهمیت نسبی حفظ دندان درگیر.