آخرین به‌روزرسانی: ۱۴۰۳/۱۱/۰۵ ساعت ۰۰:۵۴
مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند عوارض و پیامدهای جدی برای سلامتی فرد و جامعه داشته باشد. این عوارض شامل موارد زیر است:
۱. ایجاد مقاومت آنتی‌بیوتیکی
- مقاومت آنتی‌بیوتیکی یکی از بزرگ‌ترین تهدیدهای بهداشتی در جهان است. مصرف بی‌رویه یا نادرست آنتی‌بیوتیک باعث می‌شود باکتری‌ها به این داروها مقاوم شوند و درمان عفونت‌های بعدی دشوار یا حتی غیرممکن شود.
۲. عوارض جانبی دارو
مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها بدون تجویز پزشک می‌تواند عوارض جانبی مختلفی داشته باشد، از جمله:
- مشکلات گوارشی: تهوع، استفراغ، اسهال، درد معده.
- عفونت قارچی: مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است باعث از بین رفتن باکتری‌های مفید بدن شود و عفونت‌های قارچی در دهان، واژن یا دستگاه گوارش ایجاد کند.
- واکنش‌های آلرژیک: از جمله کهیر، تورم، خارش، یا حتی شوک آنافیلاکسی که می‌تواند تهدیدکننده حیات باشد.
۳. درمان نامناسب و بدتر شدن بیماری
- مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک ممکن است عفونت را به طور کامل درمان نکند و باعث تشدید آن یا تبدیل عفونت به بیماری مزمن شود.
- همچنین ممکن است فرد به اشتباه داروی نادرستی انتخاب کند که هیچ اثری بر نوع خاصی از باکتری ندارد.
۴. آسیب به ارگان‌های بدن
- برخی آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند در صورت مصرف نادرست به کبد یا کلیه آسیب برسانند.
- مصرف طولانی‌مدت یا بیش از حد برخی داروها ممکن است باعث سمیت یا تخریب سلول‌های بدن شود.
۵. تداخلات دارویی
- آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند با سایر داروهایی که فرد مصرف می‌کند تداخل داشته باشند و اثربخشی آن‌ها را کاهش دهند یا خطر عوارض جانبی را افزایش دهند.
۶. آسیب به میکروبیوم بدن
- آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند باکتری‌های مفید روده را نیز از بین ببرند، که ممکن است به مشکلات گوارشی، ضعف سیستم ایمنی، و حتی بیماری‌های مرتبط با روده منجر شود.
۷. هزینه‌های اضافی درمان
- درمان عفونت‌هایی که ناشی از مقاومت آنتی‌بیوتیکی هستند، به داروهای پیچیده‌تر و گران‌تر نیاز دارد و هزینه‌های درمانی را افزایش می‌دهد.
چگونه از این عوارض جلوگیری کنیم؟
- آنتی‌بیوتیک‌ها را تنها با تجویز پزشک و طبق دستور او مصرف کنید.
- دوره درمان را کامل کنید و دارو را به دیگران پیشنهاد ندهید.
- هرگز از باقی‌مانده آنتی‌بیوتیک‌های قبلی برای درمان بیماری جدید استفاده نکنید.
- در صورت بروز عوارض یا عدم بهبود علائم، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
مصرف مسئولانه آنتی‌بیوتیک‌ها هم برای سلامت شخصی و هم برای پیشگیری از بحران‌های بهداشتی در سطح جامعه ضروری است.
