حفره قسمت‌های آسیب دیده همیشگی هستند که بر روی مینای دندان ایجاد می‌شوند. حفره‌ها که به آنها پوسیدگی دندان نیز گفته می‌شود، در اثر چند عامل از جمله باکتری‌های موجود در دهان، خوردن تنقلات مکرر، نوشیدنی‌های شیرین و تمیز نکردن خوب دندان‌ها ایجاد می‌شوند. در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس قصد داریم فرایند پوسیدگی دندان و عدم درمان آن را بررسی کنیم.

عدم درمان پوسیدگی دندان چه عواقبی به دنبال دارد؟

پوسیدگی دندان یکی از رایج ترین مشکلات سلامتی دندان‌ها در کل دنیا است. این مشکلات به ویژه در کودکان، نوجوانان و افراد مسن شایع هستند. اما حتی نوزادانی که دندان دارد نیز ممکن است دچار حفره شوند. پلاک یک لایه چسبنده از باکتری است که به طور مداوم روی دندان‌ها تشکیل می‌شود و اگر با مسواک زدن منظم و سایر تکنیک‌های بهداشت دهان و دندان پاک نشود، پوسیدگی دندان را به دنبال خواهد داشت.

اگر پوسیدگی‌ها درمان نشوند، بزرگ‌تر شده و لایه‌های عمیق‌تری از دندان‌های شما را فرا می‌گیرند. پوسیدگی‌ها یا حفره‌ها می‌توانند منجر به دندان درد شدید، عفونت و از دست دادن دندان شوند. مراجعه منظم به دندانپزشک و عادت‌های خوب مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بهترین محافظت شما در برابر پوسیدگی دندان است.

پوسیدگی دندان ناشی از چیست؟

باکتری‌های موجود در پلاک با قند موجود در غذاها و نوشیدنی‌هایی که مصرف می‌کنیم واکنش نشان داده و اسید تولید می‌کنند. با گذشت زمان، اسید موجود در پلاک می‌تواند شروع به تجزیه سطح سخت خارجی دندان (مینای دندان) کرده و حفره ایجاد کند. در این مرحله ممکن است اصلاً علائمی نداشته باشید. 

در صورت عدم درمان، حفره می‌تواند به لایه عمیق تر و نرم تر دندان (عاج) پیشرفت کند. در این صورت هنگام خوردن و آشامیدن به سرما و گرما حساس می‌شوید. در نهایت، پوسیدگی می‌تواند اعصاب (پالپ) داخل دندان را آشکار کند. قرار گرفتن پالپ در معرض باکتری ممکن است باعث آبسه دندان شود که بسیار دردناک است.

علائم پوسیدگی دندان

علائم یا نشانه‌های پوسیدگی دندان بسته به وسعت و شدت پوسیدگی می‌تواند تا حدودی متفاوت باشد. اغلب اولین نشانه ای که مردم متوجه می‌شوند حساسیت به غذا یا نوشیدنی سرد یا گرم است. اگر پوسیدگی شدید دندان دارید، احتمالاً درد و آبسه را تجربه خواهید کرد.

درد پوسیدگی دندان به احتمال زیاد هنگام خوردن یا آشامیدن بیشتر قابل توجه است. اما می‌تواند از طریق دندان درد مزمن نیز خود را نشان دهد. درد مزمن دردی است که به طور مداوم می‌آید و می‌رود و در صورت عدم درمان به مرور زمان بدتر می‌شود.

علائم پوسیدگی دندان در زیر پرکردگی یا روکش دندان نیز ممکن است ایجاد شود. حساسیت و درد محتمل‌ترین نشانه‌ای است که باکتری‌ها توانسته‌اند دوباره وارد دندان شوند و حفره جدیدی در زیر پرکننده دندان یا روکش ایجاد کنند.

در موارد شدید، پوسیدگی دندان می‌تواند دندان‌ها را تا حدی ضعیف کرده و باعث ترک و تکه تکه شدن دندان شوند. 

چگونه از شر پوسیدگی دندان خلاص شویم؟

درمان پوسیدگی دندان معمولاً شامل پر کردن، درمان ریشه یا کشیدن دندان آسیب دیده است. درمان مورد نیاز شما بستگی به میزان پوسیدگی دارد. دندانپزشک شما باید در مورد گزینه‌های درمانی با شما صحبت کند.

حذف پوسیدگی دندان با پر کردن به این معنی است که قسمت پوسیده دندان معمولاً با مته تراشیده شده و ماده پرکننده جایگزین آن می‌شود. اگر این کار به دلیل گستردگی پوسیدگی دندان امکان پذیر نباشد، جراحی ریشه ممکن است تنها گزینه ای باشد که برای شما باقی مانده است. 

انواع مختلف پوسیدگی دندان 

پوسیدگی دندان انواع مختلفی ندارد. اما می‌تواند در نواحی مختلفی از دندان ایجاد شود. 

• روی سطح جونده دندان
• پوسیدگی بین دندان‌ها
• روی سطح ریشه
• اطراف پر کردن و روکش‌های موجود (پوسیدگی مکرر)

توجه: پوسیدگی روی دندان‌های عقبی که تمیز نگه داشتن آنها سخت تر است بیشتر اتفاق می‌افتد.

سرعت پوسیدگی دندان چقدر است؟

مدت زمانی که طول می‌کشد تا پوسیدگی دندان به مرحله ای برسد که حفره ایجاد شود و نیاز به درمان داشته باشد، از موردی به مورد دیگر متفاوت است، زیرا شرایط در دهان افراد به طور مکرر تغییر می‌کند.

پیشرفت پوسیدگی بسیار تحت تأثیر اقدامات بهداشت دهان و دندان قرار می‌گیرد. برخی از افرادی که پوسیدگی دندان دارند ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد تا نیاز به پر کردن دندان داشته باشند. با این حال، از آنجایی که پوسیدگی دائمی و همیشگی است، مهم است که سریعا اقدام به درمان کنید و اجازه ندهید که پوسیدگی تا مرحله درد پیشرفت کند.

اگر پوسیدگی دندان پیشرفت زیادی کرده باشدچه اتفاقی می‌افتد؟

هنگامی که پوسیدگی پیشرفت کرد، گاهی اوقات برای درمان حفره و اطمینان از عدم آسیب بیشتر، نیاز به پر کردن دارد. با این حال، اگر پوسیدگی پیشرفت زیادی کرده باشد، ممکن است به درمان ریشه، گذاشتن روکش یا حتی کشیدن دندان‌ها به طور کامل نیاز داشته باشید.

چگونه پوسیدگی دندان را متوقف کنیم؟

بهترین راه برای جلوگیری از پیشرفت بیشتر پوسیدگی دندان، رعایت بهداشت دهان و دندان است. استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید هنگام مسواک زدن و کاهش مصرف قند در رژیم غذایی، می‌تواند تفاوت زیادی در پیشرفت پوسیدگی دندان ایجاد کند.

با پوسیدگی دندان چه کنیم؟

اگر در حال حاضر پوسیدگی دندانی دارید که نیاز به درمان مانند پر کردن، عمل ریشه یا کشیدن دندان دارد، حتما این کار را در اسرع وقت انجام دهید. رعایت بهداشت دهان و دندان و رژیم غذایی کم قند می‌تواند در آینده احتمال ابتلا به پوسیدگی را کاهش دهد.

وظیفه دندانپزشک در برابر بیمار چیست؟

دندانپزشک باید دندان‌های شما را به دقت بررسی کرده تا اگر پوسیدگی وجود داشت آنها را درمان کند. پوسیدگی گاهی اوقات با چشم قابل تشخیص است. اما به عنوان بخشی از معاینات و چکاپ‌های منظم، دندانپزشک باید علائم اولیه شروع پوسیدگی را تشخیص دهد. 

هنگامی که هرگونه علائم اولیه پوسیدگی دندان توسط دندانپزشک پیدا شد، اقداماتی که باید انجام دهید تا به جلوگیری از پیشرفت بیشتر پوسیدگی کمک کند به شما گفته می‌شود. دندانپزشک همچنین باید در صورت لزوم عکس برداری با اشعه ایکس انجام دهد. اشعه ایکس می‌تواند پوسیدگی بین دندان‌های شما را تشخیص دهد. همچنین می‌تواند به تعیین میزان پوسیدگی کمک کند. 

دندانپزشک دندان‌های شما را جرم گیری می‌کند تا پلاک‌ها را از بین بروند. همچنین دستورالعمل‌های مناسب، در مورد نحوه تمیز نگه داشتن دندان‌ها و توصیه‌هایی در مورد رژیم غذایی به شما داده می‌شود. همچنین به شما توصیه می‌کنند که چند ماه دیگر مجدد به دندانپزشک مراجعه نمایید.

چگونه می‌توان از پوسیدگی دندان جلوگیری کرد؟

وجود و پیشرفت پوسیدگی به شدت تحت تاثیر سبک زندگی افراد است. بنابراین راه‌های مختلفی برای جلوگیری از این مشکل یا جلوگیری از بدتر شدن آن وجود دارد.

بهداشت دهان و دندان: دندان‌های خود را دو بار در روز به مدت دو تا سه دقیقه با استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.

نخ دندان: باید از نخ دندان بین دندان‌های خود استفاده کنید (این کار به ویژه به جلوگیری از پوسیدگی بین دندان‌های شما کمک می‌کند).

کاهش مصرف مواد قندی: دفعات و مقدار غذاها و نوشیدنی‌های شیرین مصرفی خود را محدود کنید.

ویزیت منظم: به طور منظم به دندانپزشک مراجعه نمایید.

درمان پوسیدگی دندان

اگر دندانپزشک شما پوسیدگی را در مراحل اولیه تشخیص دهد، درمان ساده و غیر تهاجمی است. او در مورد اقداماتی که می‌توانید برای کمک به جلوگیری از پیشرفت بیشتر پوسیدگی انجام دهید، به شما توصیه می‌کند. برای جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی ممکن است از وارنیش فلوراید استفاده کنند. 

اگر پوسیدگی در مراحل بعدی تشخیص داده شود، دندانپزشک باید پس از برداشتن پوسیدگی، حفره را پر کند. حفره‌های بزرگتر ممکن است نیاز به روکش داشته باشند. اگر پوسیدگی به مرحله بسیار پیشرفته ای رسیده باشد، ممکن است منجر به درمان ریشه یا حتی کشیدن دندان شود.

از کجا بفهمم پوسیدگی دندان دارم؟

تشخیص پوسیدگی دندان در مراحل اولیه کمی دشوار است زیرا ممکن است هیچ علامتی وجود نداشته باشد که متوجه آن شوید. یکی از دلایلی که باید به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید همان تشخیص زود هنگام پوسیدگی دندان‌های بدون علائم است. 

با چه نشانه‌هایی خودمان پی به پوسیدگی دندان می‌بریم؟

با پیشرفت پوسیدگی دندان، معمولاً متوجه برخی از علائم زیر می‌شوید:

• لکه‌های قابل مشاهده یا حفره‌های کوچک روی دندان‌ها که با نگاه کردن به دندان‌های خود در آینه قابل مشاهده هستند.
• دندان درد بدون علت ظاهری داردی.
• حساسیت به غذا‌ها و نوشیدنی‌های شیرین، گرم و سرد دارید. 
• درد هنگام گاز گرفتن و هنگام غذا خوردن در دندان‌ها دارید. 
• دندان‌های شکسته یا ترک میزنند. 

اگر مشکل شدید شود، ممکن است علائمی را تجربه کنید که در فعالیت‌های معمول روزانه‌تان اختلال ایجاد ‌کنند. جویدن و غذا خوردن دشوار شده و آبسه‌های دندانی خواهید داشت. حتی ممکن است دندان را کامل از دست بدهید.

جمع بندی

با مراجعه منظم به دندانپزشک می‌توانید به سرعت دندان‌های پوسیده را تشخیص داده و درمان نمایید. عدم درمان زود هنگام پوسیدگی دندان گاهی منجر به از دست دادن آن می‌شود. برای مراجعه منظم و چکاپ کامل دندان‌ها با شماره‌های کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس تماس بگیرید و نوبت ویزیت دریافت نمایید. تمامی کار‌های درمانی و زیبایی مربوط به دهان و دندان در این کلینیک انجام می‌شود. همچنین بخش کودکان کلینیک دندانپزشکی زاگرس دندان‌های کودکان را با آرامش و در محیطی دوستانه معاینه و درمان می‌کنند. 

سوالات متداول

آیا می‌توان پوسیدگی زودرس دندان را متوقف کرد؟

خوشبختانه، مراحل ابتدایی حفره را می‌توان با برداشتن گام‌هایی به سمت بهداشت دهان و دندان معکوس کرد. در طول دفع اولیه مواد معدنی از روی دندان، قرار گرفتن در معرض فلوراید، مسواک زدن روزانه، نخ دندان کشیدن و تمیز کردن منظم همگی می‌توانند به پیشگیری یا حتی معکوس کردن پوسیدگی دندان کمک کنند. 

در صورت تشخیص پوسیدگی زود هنگام چه باید کرد؟

به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید. پوسیدگی زودهنگام دندان می‌تواند در اسرع وقت درمان شود و پیشگیری از پوسیدگی را شروع کنیم. درمان پوسیدگی دندان در مراحل اولیه بسیار ساده و ارزان است. دندانپزشکان معمولاً می‌توانند پوسیدگی دندان و مشکلات بعدی را با یک معاینه ساده یا اشعه ایکس شناسایی کنند.

آیا پوسیدگی دندان در ۶ ماه اتفاق می‌افتد؟

زمان تشکیل حفره متفاوت است. به طور متوسط ممکن است از شش ماه تا چهار یا پنج سال طول بکشد تا یک حفره نیاز به درمان داشته باشد. مدت زمانی که طول می‌کشد متفاوت است زیرا شرایط دهان شما روزانه تغییر می‌کند.

آیا دندان در ۲ هفته پوسیدگی پیدا می‌کند؟

حفره‌ها یک شبه ایجاد نمی شوند. هفته‌ها، ماه‌ها و حتی سال‌ها طول می‌کشد تا یک حفره تشکیل شود. در واقع، بیشتر حفره‌ها حدود شش ماه تا پنج سال طول می‌کشد تا ایجاد شوند. 

پوسیدگی دندان در چه مرحله ای برگشت ناپذیر است؟

پوسیدگی دندان تنها زمانی قابل برگشت است که روی مینای دندان تاثیر بگذارد. هنگامی که پوسیدگی به عاج زیر مینای دندان پیشرفت کند، برگشت ناپذیر است. اگر دندانپزشک شما پوسیدگی را در مراحل اولیه تشخیص دهد، ممکن است با خمیردندان فلوراید و مراقبت‌های بهداشتی پیشرفت آن را معکوس کند. 

دندان پوسیده چقدر می‌تواند دوام بیاورد؟

هنگامی که دندانی آسیب دیده یا پوسیده می‌شود، به زمان مرگ نزدیک می‌شود. بسته به میزان آسیب، دندان ممکن است در عرض چند روز یا حتی چند ماه بمیرد. پس به سرعت آن را درمان کنید.