مواد و وسایل مورد استفاده در جرمگیری دندان

رعایت بهداشت دهان و دندان مزایای متعددی دارد. در حالی که تمیز کردن روزانه دندان در خانه اساس سلامت دهان و دندان است، دندانپزشکان حداقل دو بار در سال یک درمان پیشگیرانه حرفه ای (جرمگیری) را توصیه می کنند. ممکن است در مورد مراجعه به دندانپزشک نگران باشید زیرا مطمئن نیستید که در طول ویزیت چه اتفاقی می افتد. دانستن نام و عملکرد برخی از ابزارهای دندانپزشکی استاندارد که در طول جرم گیری استفاده می شود، می تواند به شما در آمادگی برای رفتن به دندانپزشک کمک کند.

در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس با انواع وسایلی که در جرمگیری دندان استفاده می شود آشنا می شویم. همچنین راهنمایی برای خرید وسایل مناسب و با کیفیت برای جرم گیری ارائه می شود. تا انتها همراه ما باشید. 

چه وسایلی برای جرم گیری دندان مورد استفاده قرار می گیرند؟

متخصصان بهداشت دندان از ابزارهای جرم گیری برای از بین بردن پلاک و جرم از روی دندان ها و خط لثه استفاده می کنند. جرمگیری برای کمک به پیشگیری یا درمان بیماری پریودنتال که با نام ژنژیویت شناخته می شود کاربرد دارد. جرم گیری دندان جراحی نیست، اما تا حدودی تهاجمی است. 

ابزارهای دستی، صوتی یا التراسونیک نه تنها جرم را از روی دندان های می خراشند و تمیز می کنند بلکه باکتری های موجود در خط لثه و زیر آن را نیز تمیز می کنند. نوع جرم گیر مورد استفاده بستگی به میزان تجمع سمان روی دندان دارد. در ادامه برخی از مواد و وسایل مورد استفاده در جرمگیری را با هم بررسی می کنیم. 

آینه ها

آینه دندان مهمترین ابزار حرفه ای دندانپزشکی هم برای دندانپزشکان و هم برای متخصصان بهداشت دندان است. بدون این ابزار، بررسی سطوح دندان ها یا بافت لثه در پشت دهان چالش برانگیز خواهد بود. آینه ها اغلب از قاب های فلزی یا فایبرگلاس با تکنولوژی بالا مانند آینه با روکش رودیوم برای جلوگیری از اعوجاج تصویر ساخته می شوند.

با انعکاس نور از بالا، آینه های دندانی به روشن شدن فضای داخلی دهان شما کمک می کند و به دندانپزشک امکان می دهد رسوبات و جرم را راحت تر شناسایی کنند. برخی از آینه ها دارای شکل مقعر هستند که قابلیت بزرگنمایی بالایی دارند تا به دندانپزشک کمک کند حتی کوچکترین رسوبات را تشخیص دهد.

دسته های آینه ها معمولاً از مواد فولادی ضد زنگ یا برخی از مواد رزین ساخته می شوند. در حالی که برخی از آینه ها قابل استفاده مجدد هستند، برخی دیگر یکبار مصرف بوده و کارایی آسان تری دارند. این آینه ها به دلیل وزن کم باعث کاهش خستگی مچ می شوند.

۲- دستگاه های جرمگیری

جرمگیر دستی

جرم گیرهای دستی ابزاری برای تمیز کردن دندان‌ها هستند که پلاک و جرم (تارتار) را از روی دندان‌ها جدا می‌کنند. دو نوع جرم گیر دستی Ivory C-1 که دو نوک تیز داشته و کورت G-11 و۱۲ که دو انتهای صاف و گرد دارد در بازار موجود است. هر دو جرم و پلاک را از بین می برند. جرمگیرهای با انتهای نوک تیز با استفاده از یک حرکت و خراش دادن، تارتار را از بالای خط لثه پاک می کنند. جرم‌گیرهای بلانت به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به زیر خط لثه وارد پاکت دندان می‌شوند تا تارتار را بدون آسیب رساندن به لثه خراش دهند.

جرمگیر اولتراسونیک 

اکثر متخصصان بهداشت دندان معمولاً با یک جرم‌گیر اولتراسونیک شروع می‌کنند که به حذف پلاک و جرم دندان کمک می‌کند. در عین حال از اسپری آب برای خنک کردن نوک ابزار و شستشوی دهان همزمان استفاده می شود. این دستگاه ها در دو مدل به نام‌های مغناطیسی و پیزوالکتریک عرضه می‌شوند که فرکانس‌ها و حرکات نوک متفاوتی دارند. اما تجربه استفاده از این دو دستگاه نشان داده که نتایج بالینی تقریباً یکسانی ارائه می‌دهند. از ابزارهای دستی جرمگیر برای از بین بردن هر گونه پلاک و جرم باقی مانده روی دندان استفاده می شود.

جرم‌گیرهای اولتراسونیک با ارتعاشات امواج صوتی تا ۵۰۰۰۰ سیکل در ثانیه کار می‌کنند و با خراشیدن پلاک و تارتار از روی دندان‌ها آنها را شستشو می‌دهند. از آنجایی که خراش و شستشو با آب می‌تواند باعث خونریزی دهان شود، جرم‌گیر اولتراسونیک برای مبتلایان به بیماری‌های مسری مانند هپاتیت و HIV منع مصرف دارد. به گفته انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA)، متخصص بهداشت دندان شما ممکن است برای بیمارانی که پیس میکرهای قلبی (باتری قلب) گذاشته اند، از مقیاس کننده های اولتراسونیک مغناطیسی استفاده نکند، زیرا می توانند باعث ایجاد تداخل در ضربان ساز شوند.

مزایای استفاده از جرمگیر اولتراسونیک

• سرعت در انجام کار
• تاثیر بیشتر در پاکسازی جرم ها
• باز کردن حرفه ای تر خطوط بین لثه ها
• براق کردن و صیقلی دادن سطوح دندان
• جلوگیری از آسیب به مینای دندان
• مناسب برای روکش ها و کامپوزیت ها

جرمگیر صوتی

جرمگیرهای صوتی با استفاده از هوا و آب فشرده پلاک و جرم را از بین می برند. این جرمگیر ها، بر خلاف جرمگیر های اولتراسونیک، میدان‌های الکترومغناطیسی ایجاد نمی‌کنند که بتواند با پیس میکرها تداخل ایجاد کند. جرم‌گیرهای صوتی آهسته‌تر عمل می‌کنند و در فرکانس‌هایی بین ۳۰۰۰ تا ۸۰۰۰ سیکل در ثانیه عمل می‌کنند، به این معنی که برای از بین بردن تارتار مدت طولانی‌تری روی دندان کار می کنند و پتانسیل بیشتری برای آسیب‌های سطحی روی دندان‌ها ایجاد می‌کنند.

۳- پولیش ها

پس از اینکه متخصص بهداشت دندان پلاک و تارتار را از روی دندان های شما پاک کرد، مرحله بعدی پولیش کردن هر دندان است تا اطمینان حاصل شود که تا حد امکان سفید و براق است. متداول ترین پولیش ها، دستگاهی است که خمیر پروفی را روی دندان ها می کشد. این دستگاه ها مانند لیوان های لاستیکی کوچکی هستند که بر روی یک ابزار پولیش الکتریکی دوار با سرعت کم نصب می شوند. این خمیرها با خمیر ساینده ملایم تا متوسط، نواحی ناهموار روی دندان ها را از بین می برند و کل سطح را صاف و تمیز می کنند. این کار باعث می شود که بافت لثه سالم، به سطح دندان راحت تر بچسبد. پولیش معمولا پس از جرم گیری اولتراسونیک و جرم گیری دستی انجام می شود و کار جرمگیری را تکمیل می کند. 

۴- دستگاه آبکشی دهان

صرف نظر از ابزار جرمگیری دندان توسط دندانپزشکان، تمیز کردن حرفه ای معمولاً با شستشو قبل از کار شروع می شود. این امر ایمنی کار را هم برای بهداشت دندانپزشک و هم برای بیمار بهبود می بخشد.

جرمگیرهای برقی بهتر هستند یا دستی؟

پلاک (لایه ای از باکتری که روی دندان شما تشکیل می شود) به عنوان عامل اصلی بیماری پریودنتال (لثه) شناخته شده است. هنگامی که باکتری ها روی دندان شما می نشینند، لایه ای به نام بیوفیلم تشکیل می دهند. اگر آنها برداشته نشوند، باعث ایجاد شکاف بین دندان‌ها و لثه‌های اطرافشان می‌شوند، جایی که پلاک‌ها به رسوباتی تبدیل می‌شوند که ما آن را جرم می‌نامیم. دندانپزشکان آموزش دیده اند تا این رسوبات را از بین برده و جرم گیری کنند. ۲ نوع جرم گیری با دست یا جرمگیرهای با قدرت اولتراسونیک (فناوری جدیدتر) وجود دارند.

جرم‌گیرهای صوتی و اولتراسونیک، پلاک‌ها و جرم‌ها را سریع‌تر از جرم‌گیرهای دستی از بین می‌برند، اما در دست یک متخصص دندان‌پزشکی ماهر، همگی نتایج بالینی تقریباً یکسانی به دست می‌آورند. جرم گیرهای دستی اسپری مایعات کاهش می یابد زیرا دندانپزشکان به صورت دستی فشار و موقعیت خراش روی دندان را کنترل می کنند. جرمگیرهای قدرتمند زمان صرف شده روی هر دندان را کاهش می دهند و خستگی دست را به میزان قابل توجهی کاهش می دهند. نکته اصلی این است که مهارت دندانپزشک به اندازه ابزار مورد استفاده اهمیت دارد.

جرم گیری دستی با استفاده از میله های فلزی کوچک به صورت دستی پلاک و جرم را از بین برده و به آرامی تراشیده می شوند. جرم‌گیرهای اولتراسونیک از امواج فراصوت برای تمیز کردن دندان‌های شما استفاده می‌کنند و انرژی ارتعاشی بالایی ایجاد می‌کنند که جرم را منفجر کرده و آن را کمی راحت‌تر از بین می‌برد. امواج ضربه ای ایجاد می کنند و به باکتری های پلاک و جرم اجازه می دهند تا توسط یک جت کوچک آب از روی دندان ها شسته شوند.

۶ ویژگی که باید ابزار جرم گیری دندان داشته باشند

کیفیت، نوع و اندازه دستگاه جرمگیری که انتخاب می‌کنید، هم در کارایی روزانه و هم در سطح خدماتی که به بیماران ارائه می‌کنید، تفاوت چشمگیری ایجاد می‌کند.

قطعات بد ساخته شده، جرمگیری دندان های بیماران مبتلا به تارتار شدید را دشوارتر می کند و در نتیجه می تواند هزینه بر باشد. دستگاه جرم گیری ناکارآمد می تواند شما را از برنامه روزانه خود عقب بیاندازد و بیماران را منتظر گذاشته و مطب را بسیار شلوغ کند. حتی وزن دستگاه جرم گیر شما می تواند بر میزان خستگی شما در پایان روز تاثیر بگذارد.

می دانیم که انتخاب های زیادی برای خرید مواد و وسایل مورد استفاده در جرمگیری دندان وجود دارد. در ادامه برخی از عواملی را که باید هنگام خرید ابزارها در نظر بگیرید، بررسی کنیم.

۱- ارگونومی مناسب

اگر بیمارانی دارید که نیاز به جرم زیاد دندان دارند، بیش از دو برابر بیشتر احتمال دارد که دستان خود را فشار داده و خود را در معرض خطر سندرم تونل کارپال قرار دهید. مطالعات زیادی انجام شده که بیان می کند ۷۵ درصد از دندانپزشکان به نوعی مشکل دست مبتلا می شوند و بیش از نیمی از آنها علائم سندرم تونل کارپ را نشان می دهند.

اگر سندرم تونل کارپال درمان نشود، نه تنها دردناک است، بلکه منجر به ضعف در انگشتان شما می شود. طبق اطلاعات کلینیک دندانپزشکی زاگرس، در نهایت، این کار تا زمانی پیشرفت می‌کند که انجام کارهای روزمره مانند بستن دکمه‌های پیراهن یا حمل لیوان قهوه برایتان دشوار باشد.

در صورت امکان، قبل از خرید ابزار را لمس کرده و در دست نگه دارید تا از خواص ارگونومیک و نحوه قرار گرفتن آن در دست خود مطلع شوید.

۲- ارزش اقتصادی واقعی

البته، هرکسی می‌تواند وسایل مورد استفاده در جرمگیری را ارزان‌تر بسازد. همانطور که می دانیم ابزار با قیمت های متفاوتی در بازار وجود دارند. اما یک ضرب المثل قدیمی وجود دارد که می گوید: آنچه را که برای آن هزینه می‌کنید، دریافت می‌کنید. ابزارهای دندانپزشکی با ماندگاری بیشتر یک مزیت آشکار دارند و آن هم قیمت بالای آن است. همچنین باید در نظر داشته باشید که یک جرم‌گیر کارآمد شما را قادر می‌سازد تا جرمگیری را به‌موقع‌ انجام دهید، که بر بهره‌وری کل کار تأثیر می‌گذارد.

۳- ساخته شده از مواد با کیفیت

برای وسایل جرمگیری یک ماده فولادی مقاوم و ضد زنگ نیاز دارید که با ماندگاری بالا ساخته شده باشد. اما یک قانون کلی این است که این ماده نباید سخت تر از مینای دندان باشد. در زمان خرید به کیفیت و مقاومت ابزار دقت نمایید.  

۴- دسته های بافت دار و دندانه دار

سطوح بافت دار روی دسته، کشش را بهبود می بخشد و باعث چسبندگی بیشتر به دست شده و کنترل دست دندانپزشک را افزایش می دهد. برای انتخاب ابزار ها باید آنها را در دست بگیرید تا از عملکرد آنها مطمئن شوید. 

۵- وزن سبک

ابزارهای سنگین‌تر به فعالیت عضلانی بیشتر و نیروی دست بالاتری نیاز دارند. به یاد داشته باشید که ابزار با دسته های توخالی نه تنها راحت تر گرفته می شوند، بلکه خستگی را نیز به حداقل می رسانند.

۶- شکل دسته ابزار

یک مطالعه تحقیقاتی در مجله پزشکی Applied Ergonomics بررسی کرد که چگونه اشکال مختلف دسته ابزار جرمگیری بر فشار به عضلات و نیروی دست گرفتن مورد نیاز برای انجام کار تأثیر می گذارد. ابزارهایی با شکل های گرد و مخروطی به کمترین میزان نیرو نیاز داشتند. دستگیره های مخروطی در مقایسه با دسته های غیر مخروطی باعث کاهش ۱۱ درصدی فشار شدند. بدیهی است که هر چه نیروی کمتری استفاده کنید، بهتر است.

نکته اصلی این است که در حالی که همه اینها فاکتورهای مهمی هستند که هنگام خرید مواد و سایل مورد استفاده در جرمگیری دندان باید در نظر گرفته شوند، اما اصل اصلی این است که شما باید از ابزاری استفاده کنید که با ترجیحات شخصی شما مطابقت داشته باشد. 

آیا جرم دندان بر سلامت بدن تاثیر می گذارد؟

آیا می دانستید که جرم سنگین پلاک و بیماری فعال لثه به طور مستقیم با مشکلات سلامتی مانند دیابت، ناباروری و بیماری های قلبی عروقی مرتبط است؟ حتی اگر ورزش می‌کنید و درست غذا می‌خورید، تجمع بیش از حد ر جرم وی دندان‌ها می‌تواند سلامت شما را به خطر بیندازد.

برنامه ریزی منظم برای بررسی و جرمگیری، تعداد باکتری ها در دهان شما را محدود می کند و در نتیجه، خطر انتشار آنها به سیستم قلبی عروقی شما را کاهش می دهد.

جمع بندی

دفعه بعد که سینی وسایلی را که دندانپزشکان قصد استفاده از آن را دارد، مشاهده کردید، می‌توانید جرم‌گیر، آینه و پولیش‌کننده‌ها را تشخیص دهید. اکنون می دانید که این ابزارها دندان های شما را تمیز می کنند و از بیماری های دهان و دندان مانند التهاب لثه و پوسیدگی دندان جلوگیری می کنند. 

برای انجام هرگونه کار های مربوط به دهان و دندان مانند جرمگیری حرفه ای دندان با شماره های کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس واقع در غرب تهران شهرک اکباتان تماس بگیرید و نوبت مشاوره دریافت نمایید. 

دندانپزشکان با تجربه کلینیک با بهره مندی از بهترین وسایل روز دنیا دندان هایی سالم و زیبا را به لبخند شما هدیه میدهند.

سوالات متداول

هر چند وقت یک بار باید جرم گیری دندان انجام دهیم؟

کودکان و بزرگسالان سالم باید حداقل دو بار در سال دندان های خود را از طریق جرم گیری تمیز کنند. مشکلات پریودنتال می تواند باعث پوسیدگی دندان و عفونت لثه شود. به طور کلی، هر زمان که لازم باشد می توانید جرمگیری عمیق انجام دهید. تمیز کردن عمیق برای بیماران مبتلا به مشکلات دهان مانند بیماری لثه و پوسیدگی دندان هر سه ماه یکبار انجام می شود. با دندانپزشک خود مشورت کنید تا مشخص شود که هر چند وقت یکبار باید پاکسازی عمیق انجام دهید.

جرم گیری دندان چقدر طول می کشد؟

به طور کلی، فرآیند جرم گیری دندان را می توان در یک بار ویزیت کامل کرد. در این مراجعه، تکمیل فرآیند حدود ۱ ساعت طول خواهد کشید. با این حال، اگر پلاک بیشتری ایجاد شود، ممکن است حدود ۲ ساعت طول بکشد تا تکمیل شود.

دندانپزشکان از چه ابزاری برای جرم گیری و پولیش استفاده می کنند؟

جرم‌گیر دستی و جرم‌گیر برقی برای بررسی تمیزی کامل دندان‌ها استفاده می‌شود. برای پولیش، دندانپزشک از یک برس چرخشی یا پولیش لاستیکی با خمیر دندان مخصوص استفاده می کند. جرم گیری بالا و زیر خط لثه را تمیز می کند.

جرمگیر دستی چیست؟

جرمگیرهای دستی برای تراشیدن پلاک انباشته شده و جرم دندان از روی دندان شما طراحی شده اند. از آنجایی که به صورت دستی انجام می شود، نمی توان آن را به سرعت جرم گیر های اولتراسونیک انجام داد.