آیا تا به حال تجربه استفاده از ایمپلنت دندان را داشته اید؟ زمانی که برای دندان‌ها مشکلات جدی پیش می‌آید، معمولا انجام کارهای ترمیمی روی آن‌ها امکان پذیر نیست و کشیدن دندان‌ها و کاشت ایمپلنت بهترین راه برای مدیریت موقعیت پیش آمده است. در برخی مواقع تراکم استخوان در برخی افراد پایین است و دندانپزشک نمی‌تواند به طور طبیعی کاشت ایمپلنت را انجام دهد. به همین دلیل از پودر استخوان برای پیوند استخوان استفاده می‌شود، اما این پودر از چه موادی ساخته می‌شود و استفاده از آن چه عوارضی دارد؟ برای دانستن پاسخ این سوالات با ما تا انتهای این مقاله از بلاگ کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس همراه باشید.
پودر استخوان چیست؟
در مواردی که دندانپزشک قصد کاشت ایمپلنت برای بیمار را دارد و استخوان فک برای کاشتن آن کافی نیست، از روش‌های جایگزین و پیوند داخل دهانی کمک می‌گیرند. این روش به صورت عامیانه به نام پودر استخوان شناخته می‌شود. پودر استخوان از استخوان خود بیمار یا با استفاده از پودرهای استخوان مصنوعی گرفته می‌شود. پودرهای استخوان مصنوعی معمولا از حیواناتی مانند اسب، گاو و گراز مشتق می‌شوند. همچنین این پودرها از استخوان انسان نیز می‌توانند ساخته شوند که به آن آلوژنیک می‌گویند.
هر کدام از آن‌ها مزایا و معایب خاص خودشان را دارند و می‌توانند در قسمت خاصی از دهان استفاده شوند. معمولا از پودرهای مشتق شده از حیوانات در روش‌هایی مانند لیفت سینوس استفاده می‌شود، در حالی که پودرهای مشتق شده از انسان در موقعیت‌هایی مانند کمبود دیواره استخوانی در اطراف ایمپلنت استفاده خواهند شد.
این پودرها به عنوان یک داربست استفاده می‌شوند که از جنس هیدروکسی آپاتیت حیوانی یا انسانی هستند. در روند تولید آن با استفاده از یک فرایند گرمایی هر گونه مواد اضافی و پروتئین‌ها حذف می‌شود تا هنگام اضافه شدن روی لثه هیچ گونه آلرژی ایجاد نشود. این پودرها به دلیل ساختاری که دارند به خوبی با بدن انسان هماهنگ شده و سریعا در جای خود محکم می‌شوند. وقتی که با استخوان‌های دیگر جوش بخورد، یک استخوان جدید ایجاد خواهد کرد.
هدف از به کاربردن پودر استخوان در دندانپزشکی
قبل از ایمپلنت و حفظ دندان‌ها در بیماری پریودنتال، دندانپزشک به خوبی فک را بررسی می‌کند و اگر استخوان کافی برای انجام این عمل‌ها نباشد، باید از روش پیوند استخوان استفاده کند. پیوند استخوان نیازمند استفاده از پودر استخوان است و به وسیله آن می‌توان استخوان را ترمیم کرد. در نتیجه هدف، پودر استخوان ایجاد استخوان برای کارهای کاشت و ترمیمی دندان خواهد بود.
کاربردها و موارد استفاده از پودر استخوان در کارهای ترمیمی دندان
پودرهای استخوان در موارد مختلفی می‌توانند به کار روند. در حقیقت کاربردهای مختلفی دارند که آن‌ها را تبدیل به یک ماده مفید در دندانپزشکی کرده است. به طور کلی از پودر استخوان در موارد زیر استفاده می‌شود:
بالا بردن کف سینوس
زمانی که دندانپزشک قصد دارد ایمپلنت را در محل نزدیک سینوس بینی قرار دهد، ممکن است با مشکل مواجه شود. به همین علت، از این پودر استفاده می‌شود تا کف سینوس یعنی فضای خالی بین سینوس بینی و فک بالا پر شود. در نتیجه، کاشت ایمپلنت بسیار راحت خواهد بود.
نگهداری از ریج
ریج قسمتی از لثه بالایی است که استفاده از پودر استخوان می‌تواند در نگهداری آن موثر باشد. این کار باعث می‌شود که ریج به خوبی روی دندان‌ها را بگیرد.
حفظ ساختار فک
زمانی که از پروتزها و ایمپلنت برای کارهای زیبایی استفاده می‌شود، پودر استخوان می‌تواند ساختار کلی فک در نواحی موردنظر را حفظ کند.
درمان مشکلات پریودنتال
پریودنتال مشکلی است که در آن استخوان و لثه دچار فرسایش می‌شود و قسمتی از آن‌ها از بین می‌رود. پودر استخوان می‌تواند قسمت‌های از بین رفته را پر کند تا ظاهری طبیعی داشته باشند.
بررسی انواع پودر استخوان
همان طور که می‌دانید، پودر استخوان کاربردهای مختلفی دارد و طبیعی است که انواع مختلفی برای این پودر در نظر گرفته شود. به طور کلی، انواع پودر استخوان به شرح زیر خواهد بود:
پودر استخوان آلوژنیک
این پودر به نام آلوگرافت نیز شناخته می‌شود و کاملا طبیعی بوده و در دسته پودرهای استخوان انسانی قرار می‌گیرد. آلوگرافت از استخوان‌های خود فرد گرفته نمی‌شود و برای ساخت آن به استخوان‌های فرد دیگری نیاز است. وقتی از فرد دیگر مقدار مورد نیاز برداشته می‌شود، باید خشک شود تا رطوبت آن در هنگام جایگذاری مشکلی ایجاد نکند. این پودر به عنوان یک پر کننده عمل می‌کند و در جای خالی دندان قرار می‌گیرد.
پودر استخوان زنوژنیک
پودر زنوژنیک از بدن انسان گرفته نمی‌شود و از بدن حیوانات دیگر آن را می‌سازند. قبل از قرار دادن در دهان انسان، این پودرها باید به دقت مورد آزمایش قرار بگیرند تا مشخص شود که به طور کامل با بدن افراد مطابقت دارند. مانند نوع قبلی، این پودر هم برای ایجاد یک چارچوب برای رشد استخوان عمل خواهد کرد. ذکر این نکته ضروری است که برای جایگذاری این پودر نیازی به برداشتن قسمتی از استخوان نیست. برای رشد استخوان جدید باید مدت زمان زیادی صبر کنید، زیرا با وجود پودر استخوان ناحیه پیوند دیرتر رشد خواهد کرد.
پودر استخوان اتوژن
این نوع پودر به عنوان اتوگرافت شناخته می‌شود و مواد لازم برای ساخت آن از بدن خود فرد گرفته می‌شود. استخوان مورد نیاز برای ساخت این پودر قابل برداشت از لگن، چانه، ساق پا و جمجمه خواهد بود. این استخوان بسته به مواد موردنیاز انتخاب می‌شود و پس از برداشت به پودر تبدیل می‌شود. این پودرها به دلیل این که زنده هستند و از بدن خود فرد گرفته می‌شوند، سرعت رشد بسیار بالایی دارند. تنها نکته منفی آن وقت گیر بودن آماده سازی پودر است که باید یک بار آن را از بدن جدا کرد و بار دیگر همان را به شکل پودر در دندان قرار داد.
استفاده از پودر استخوان چه عوارضی دارد؟
استفاده از این پودر برای پیوند استخوان معمولا ایمن است، گرچه ممکن است عوارض نادری داشته باشد. این عوارض را در ادامه بررسی می‌کنیم.
- احتمال ایجاد عفونت در حین پیوند و بعد از آن وجود دارد، به همین دلیل دندانپزشک باید در شرایط کاملا بهداشتی پیوند را انجام دهد. همچنین به هیچ وجه نباید پیوند از استخوان‌های فرد فوت شده انجام شود.
- در حین تحلیل استخوان‌های فک ممکن است خونریزی یا پس از پیوند ایجاد لخته خون در ناحیه مورد نظر را تجربه کنید.
- اگر دندانپزشک حاذق نباشد امکان ایجاد آسیب عصبی نیز وجود دارد.
- در صورتی که از بیهوشی به جای بی حسی استفاده شود، احتمال دارد که با عوارض بیهوشی رو به رو شوید.
نحوه تزریق پودر استخوان در لثه
دندانپزشک می‌تواند به سه شکل این ماده را در محل مورد نظر قرار دهد. یکی از راه‌های آن جوش خوردن با استخوان است. وقتی پودر استخوان روی محل مورد نظر قرار می‌گیرد، پیوند استئوبلاست گرافت را تحریک می‌کند و در نتیجه استخوان جدید تشکیل می‌شود. سپس این استخوان به فک جوش خواهد خورد. روش دیگر برای تزریق پودر و انجام پیوند استخوان، تحریک آن است. سلول‌های گرافت استخوانی، سلول‌های استئوبلاست را تحریک می‌کنند. در نتیجه این تحریک، استخوان شروع به رشد کرده و سلول‌هایی یکپارچه ایجاد خواهد کرد.
دندانپزشک می‌تواند از روش هدایت استخوانی نیز برای استفاده از پودر استخوان استفاده کند. در این روش گرافت استخوانی در نظر گرفته شده به عنوان اسکافولد عمل می‌کند. گرافت جدید به عنوان یک چارچوب عمل کرده و باعث رشد استخوان جدید می‌شود. استخوان جدید دقیقا در این چارچوب ایجاد شده و شروع به رشد می‌کند. انتخاب هر روش بستگی به تشخیص دندانپزشک دارد. پس از انجام تزریق پودر و اتمام پیوند استخوان، می‌توان کارهای دیگر مانند کاشت ایمپلنت را انجام داد.
نکات لازم برای مراقبت از پیوند استخوان به وسیله پودر استخوان
استفاده از پودر استخوان برای انجام پیوند استخوان ممکن است کمی درد به همراه داشته باشد. اگر از نوع اتوژن برای این کار استفاده شود، ممکن است درد بیشتری را تجربه کنید چون استخوان جدید در حال رشد خواهد بود. به هر حال اگر درد زیادی را تجربه کردید، می‌توانید با استفاده از کمپرس یخ آن را تسکین دهید. روند رشد استخوان جدید می‌تواند کبودی و تورم نیز ایجاد کند که کاملا طبیعی بوده و بعد از چند روز برطرف خواهد شد. برای مراقبت از پیوند استخوان می‌توانید نکات زیر را در نظر بگیرید:
- با توجه به این که پس از پیوند از بخیه استفاده می‌شود، بهتر است که از جویدن با این قسمت خودداری کنید تا به پیوند هیچ آسیبی نرسد.
- مواد غذایی خشک و سفت به هچ وجه برای بعد از قرار دادن پودر استخوان مناسب نیستند و حتی الامکان باید مصرف غذاهای نرم را در برنامه غذایی خود قرار دهید.
- غذاهای خیلی سر یا خیلی گرم می‌توانند محل پیوند را تحریک کنند و در آن قسمت درد زیادی را به وجود بیاورند. همچنین غذاهای شور و تند نیز می‌تواند باعث تحریک این قسمت شود.
- سعی کنید از خوراکی‌های چسبناک دوری کنید، زیرا می‌توانند به بخیه آسیب بزنند و آن را باز کنند.
جمع بندی
مشکلات فک ممکن است برای همه افراد به وجود بیاید. گاهی اوقات برای کاشت ایمپلنت دندانپزشک مجبور می‌شود که برای افزایش طول فک، از پیوند استخوان استفاده کند تا ایمپلنت قابل انجام باشد. برای انجام این پیوند باید از موادی به نام پودر استخوان استفاده کرد. این پودرها دارای فاکتورهای رشدی هستند که با گیرنده‌های سلول ارتباط می‌گیرند و موجب تحریک محیط درون آن می‌شوند.
در نتیجه، باعث می‌شوند که استخوان رشد مجدد را در ناحیه مورد نظر تجربه کند. پیوند استخوان فرایند حساسی است به همین خاطر باید از پودرهای با کیفیت بالا برای این کار استفاده کرد. اگر از پودر استخوان با کیفیت در حین پیوند استخوان استفاده نشود، دوام و پایداری چندانی نخواهد داشت.
در کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس متخصصان ما در صورت لزوم اقدام به کاشت پودر استخوان قبل از ایمپلنت می‌کنند. برای گرفتن نوبت با شماره‌های کلینیک تماس بگیرید.
سوالات متداول
پیوند استخوان چگونه انجام می‌شود؟
این روش یک نوع جراحی به حساب می‌آید که در آن دندانپزشک پودر استخوان را در محل تحلیل رفته قرار می‌دهد تا با استفاده از تحریک استخوان آن را وادار به رشد مجدد کند.
زمان لازم برای رشد مجدد استخوان‌ها حدودا چقدر است؟
تقریبا چیزی بین سه تا شش ماه طول می‌کشد تا فرایند استخوان سازی به اتمام برسد.
آیا پیوند استخوان درد دارد؟
فرایند افزودن پودر استخوان معمولا درد ندارد، اما اگر بیمار پس از آن از ناحیه مورد نظر مراقبت نکند، ممکن است در محل پیوند درد را تجربه کند.
