جراحی در بافت نرم روشی است که دندان یا استخوان را درگیر نمی کند. استخوان و دندان جزء جراحی‌های بافت سخت و لثه‌ها، گونه‌ها، زبان و لب‌ها جزو بافت‌های نرم محسوب می‌شوند. روش‌های جراحی بافت نرم شامل ترمیم لثه برای پوشاندن ریشه دندان در معرض دید، افزایش بافت لثه برای گذاشتن روکش و درمان نهفتگی دندان برای انجام ارتودنسی است.
در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس همراه ما باشید تا با جراحی بافت نرم و انواع آن بیشتر آشنا شوید.
جراحی بافت نرم دندان برای چه قسمت‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟
در ادامه برخی از مواردی که نیاز به جراحی در نسج نرم دارند را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
کشیدن دندان
ممکن است به دلایل مختلفی مانند پوسیدگی، آسیب یا به عنوان بخشی از درمان ارتودنسی نیاز به کشیدن دندان داشته باشید. دلیل هر چه که باشد، به احتمال زیاد به یک جراح دهان و صورت ارجاع داده می‌شوید که دندان شما را در مطب با استفاده از یک بی‌حس کننده مناسب بیرون بیاورند.
آپیکوکتومی
در حالی که اکثر عصب کشی‌ها موفق هستند، زمان‌هایی وجود دارد که درمان کانال ریشه یا عصب کشی به تنهایی کافی نیست. اگر عفونت عصب مرده داخل دندان به خارج از ریشه دندان و به استخوان اطراف گسترش یابد، دندانپزشک شما را به جراح دهان و فک و صورت برای اپیکوکتومی ارجاع می‌دهد. در طی پروسه آپیکوکتومی، جراح قسمت عفونی ریشه دندان را به منظور پاکسازی عفونت از روی دندان و استخوان اطراف آن برمی دارد. سپس ریشه را پر کرده تا از عفونت‌های بعدی جلوگیری شود.
پدیدار کردن دندان‌های نهفته به عنوان بخشی از درمان ارتودنسی
نهفته شدن یا مسدود شدن دندان‌ها فقط برای دندان عقل رخ نمی دهد. ممکن است سایر دندان‌ها نیز دچار نهفتگی شوند. خوشبختانه، متخصص ارتودنسی و جراح دهان و صورت شما می‌تواند دندان نهفته را از لثه بیرون آورده و در موقعیت صحیح قرار دهد. این متخصصین به شما لبخندی زیبا و سالم می‌بخشند.
جراحی فرنکتومی
فرنوم چین کوچکی از بافت است که در دهان قرار دارد: زیر زبان، داخل لب بالا، داخل لب پایین و گونه‌ها را به لثه‌ها متصل می‌کند.
فرنکتومی یک روش ساده است که در مطب توسط جراح دهان و صورت انجام می‌شود. در این روش برای اتصال، فرنوم را شل می‌کنند و دامنه حرکت را در آن قسمت از بدن افزایش می‌دهند.
همی سکشن (hemisection) دندان و قطع ریشه
حتی ممکن است پس از عصب کشی، یک یا چند ریشه دندان عفونی شود یا استخوان اطراف دندان از دست برود. دندانپزشک ممکن است شما را برای همی سکشن یا قطع ریشه به یک جراح دهان و صورت ارجاع دهد. در حین همی سکشن، جراح نیمی از دندان را برمی دارد و یک دندان یک ریشه قابل تعمیر باقی می‌گذارد. اصطلاح آمپوتاسیون ریشه به برداشتن یک ریشه از چند ریشه دندان با جراحی گفته می‌شود.
دستگاه‌های لنگرگاه موقت (TADS)
دستگاه‌های انکوریج موقت (TADS) گهگاه برای مدت کوتاهی در طول درمان ارتودنسی استفاده می‌شوند. TADS پیچ‌های تیتانیومی کوچکی هستند که متخصصان ارتودنسی از آنها برای کمک به تغییر موقعیت دندان‌ها استفاده می‌کنند. TADS معمولا توسط جراح دهان و صورت در مطب انجام می‌شود. زمانی که دیگر نیازی به TADS نباشد، برداشته می‌شوند و محل معمولاً طی چند روز به طور کامل بهبود می‌یابد.
پیوند بافت نرم
پیوند بافت نرم در دهان می‌تواند برای حفظ سلامت دهان و دندان مهم باشد. پیوند بافت نرم برای افزودن بافت بیشتر در یک ناحیه خاص استفاده می‌شود و ممکن است در موارد زیر استفاده شود:
- برای جلوگیری از انحلال بیشتر لثه
- پوشاندن ریشه در معرض دید
- از بین بردن حساسیت در ناحیه آسیب دیده
- بهبود ظاهر دندان
- جلوگیری از ایجاد مشکلات در آینده
جراحی لثه
ژنژیویت که التهاب بافت لثه اطراف دندان است توسط باکتری ایجاد می‌شود. در صورت کنترل نشدن ممکن است منجر به پریودنتیت شود. ژنژیوکتومی روشی است که با جراحی بافت‌های مشکل دار، بافت‌های اضافی لثه و باکتری‌هایی که می‌توانند باعث پریودنتیت شوند را از بین می‌برد.
ژنژیووپلاستی، که تغییر شکل بافت لثه از طریق جراحی در نسج نرم است، اغلب همراه با جراحی لثه برای اهداف زیبایی یا عملکردی انجام می‌شود.
افزایش طول تاج
برای آنکه روکش را روی دندانی که در اثر پوسیدگی ضعیف شده، ترک خورده یا شکسته است قرار دهند ممکن است دندانپزشک شما را به یک جراح دهان و صورت ارجاع دهد. در این شرایط دندانپزشک اقدام به افزایش طول تاج می‌کند تا مطمئن شود که ساختار دندان به اندازه کافی برای نگه داشتن روکش مناسب است.
پیوند بافت نرم چیست؟
پیوند بافت نرم اغلب برای مبارزه با تحلیل رفتن لثه ضروری است. بیماری پریودنتال، تروما، افزایش سن، مسواک زدن بیش از حد و موقعیت نامناسب دندان از علل اصلی تحلیل لثه است. تحلیل لثه اگر درمان نشود در موارد شدید می‌تواند عفونت در ریشه دندان را ایجاد کند. هنگامی که ریشه دندان‌ها آشکار می‌شود، خوردن غذاهای گرم و سرد می‌تواند ناراحت کننده و با ایجاد درد همراه باشد. پوسیدگی در این حالت بسیار زیاد می‌شود و ظاهر زیبایی لبخند تغییر می‌کند. هدف اصلی پیوند بافت نرم، پوشاندن ریشه در معرض دید یا ضخیم کردن بافت لثه است. این جراحی مانع از دست دادن بیشتر بافت می‌شود.
چرا برخی از افراد نیاز به جراحی بافت نرم دارند؟
معمولاً برای برداشتن کامل ضایعه‌ای که پوشش داخلی دهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، جراحی نسج نرم مورد نیاز است. برخی از ضایعات ممکن است نشان دهنده رشد بیش از حد پوشش داخلی دهان باشند یا به شکل موکوکوئل باشند.
موکوکوئل‌ها ضایعاتی هستند که از انسداد بافت غدد بزاقی جزئی به وجود می‌آیند. معمولاً در لب پایین یا پوشش گونه به دنبال یک ضربه جزئی مانند گاز گرفتن ایجاد می‌شوند.
جراحی نسج نرم چقدر طول خواهد کشید؟
در یک ویزیت جراحی انجام می‌شود. با بی حسی موضعی کل فرایند بدون درد و در ۶۰ دقیقه انجام می‌شود.
آیا بخیه در جراحی بافت نرم نیاز است؟
بخیه معمولاً به عنوان بخشی از این روش‌ها مورد نیاز است. بخیه‌ها قابل جذب هستند. معمولا بعد از ۲ هفته بخیه‌ها خود به خود از بین می‌روند. اگرچه گاهی اوقات خیلی زودتر ناپدید می‌شوند.
آیا بعد از جراحی بافت نرم درد خواهید داشت؟
بلافاصله پس از عمل نباید دردی احساس کنید زیرا ناحیه جراحی در اثر بی حسی موضعی بی حس شده است. از آنجایی که این بی حسی از بین می‌رود ممکن است کمی درد به سراغتان بیاید. بهتر است پس از آن مسکن مصرف کنید. دندانپزشکان معمولا دارو‌های کاهش درد مناسب را در اخیار شما قرار می‌دهند.
عوارض بعد از جراحی بافت نرم
- ممکن است مقداری تورم، کبودی و ناراحتی در ناحیه جراحی وجود داشته باشد. این کبودی معمولاً ۲ تا ۵ روز پس از جراحی در بیشترین حالت خود ظاهر می‌شود و سپس فروکش می‌کند.
- مقدار کمی از جای زخم در ناحیه جراحی وجود دارد که باید طی یک دوره ۶ ماهه برطرف شود.
- به دلیل جراحی یا کبودی ناحیه، ممکن است بر اعصابی که حس را از آن ناحیه منتقل می‌کنند تاثیر گذاشته شود. در این شرایط تغییری در حس ناحیه جراحی ایجاد می‌شود. جای نگرانی نیست زیرا موقتی خواهد بود. در برخی موارد بین ۶ تا ۱۲ ماه ممکن است طول بکشد تا خود به خود برطرف شود.
- مدت‌ها پس از جراحی بافت نرم، این امکان وجود دارد که یک ضایعه جدید در همان ناحیه یا در یک مکان جدید ایجاد شود.
انواع مختلف پیوند بافت نرم کدامند؟
سه نوع پیوند بافت نرم لثه وجود دارند که در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم.
پیوند لثه
برای این منظور نواری از بافت سقف دهان برداشته می‌شود و به هدف تقویت رشد طبیعی به محل پیوند دوخته می‌شود. این نوع پیوند بیشتر برای ضخیم کردن بافت موجود استفاده می‌شود.
پیوند بافت همبند
برای مناطق بزرگتر و درمان ریشه نمایان شده، بافت زیر اپیتلیال برای رفع مشکل مورد نیاز است. این بافت همبند زیر اپیتلیال از یک فلپ کوچک در دهان برداشته شده و به محل پیوند بخیه می‌شود. رایج ترین درمان برای ریشه‌های در معرض دید پیوند بافت همبند است.
پیوند ساقه
این نوع پیوند شامل به اشتراک گذاری بافت نرم بین محل آسیب دیده و لثه مجاور است. یک فلپ از بافت را مقداری می‌برند و به طرفین منتقل می‌کنند تا ریشه را بپوشاند. نتایج این نوع پیوند بسیار عالی است زیرا بافتی که به ناحیه مجاور منتقل می‌شود شامل رگ‌های خونی است که در جای خود قرار گرفته اند.
مزایای پیوند بافت نرم
پیوند بافت نرم یک روش بسیار متنوع است که کاربردهای زیادی دارد. پیشرفت‌های اخیر در علم دندانپزشکی، پیوند بافت نرم را قابل پیش‌بینی‌تر و کمتر تهاجمی کرده است. در اینجا برخی از مزایای اصلی مرتبط با درمان پیوند بافت نرم آورده شده است:
افزایش راحتی
نمایان شدن ریشه دندان می‌تواند باعث درد و ناراحتی در زمان خوردن غذاهای گرم و سرد شود. پیوند بافت نرم، ریشه در معرض دید را می‌پوشاند، حساسیت را کاهش می‌دهد و سلامتی را به ناحیه لثه باز می‌گرداند.
زیبایی لبخند
تحلیل رفتن لثه به دلیل بیماری پریودنتال می‌تواند باعث شود که لبخند دندانی داشته باشید یا اندازه دندان‌ها ناهموار به نظر برسد. پیوند بافت نرم می‌تواند به عنوان یک روش زیبایی برای تقویت مجدد لثه‌ها و متقارن شدن لبخند به شما کمک کند.
بهبود سلامت لثه
بیماری پریودنتال یک بیماری پیشرونده است که می‌تواند بافت نرم را به سرعت تخریب کند. هنگامی که در ترکیب با روش‌های جرم گیری عمیق استفاده می‌شود، پیوند بافت نرم می‌تواند از دست دادن بافت و استخوان را متوقف کند. همچنین ریشه‌های در معرض خطر را از عوارض بیشتر محافظت می‌کند.
روش انجام پیوند بافت نرم
در ابتدا، تمیز کردن عمیق هم در بالا و هم در زیر خط لثه انجام می‌شود تا دندان‌ها و ریشه‌ها از جرم (تارتار) پاک شوند. خود عمل پیوند معمولاً تحت بی حسی موضعی انجام می‌شود، اما این بستگی به اندازه نواحی دریافت کننده پیوند دارد. یک برش کوچک در محل گیرنده ایجاد می‌شود. بافت دهنده بین دو قسمت این ناحیه برش خورده قرار می‌گیرد. نوار بافت دهنده معمولاً بزرگتر از برش است، بنابراین مقداری اضافی آشکار خواهد بود.
فاکتورهای رشد که پر از پلاکت هستند و رشد طبیعی بافت را تحریک می‌کنند قبل از بخیه زدن روی محل قرار داده می‌شود. علاوه بر این، پروتئین‌های محرک بافت که به رشد سریعتر بافت کمک می‌کنند به محل جراحی اضافه می‌شوند. در نهایت، محل زخم برای جلوگیری از جابجایی بخیه می‌شود. یکنواختی لثه و بهبود قابل توجهی در شش هفته اول پس از جراحی بافت نرم ایجاد می‌شود.
پیوند لثه از بافت دهان بیمار بهتر است یا بافت آلوگرافت
از پیوند بافت نرم می‌توان برای پوشاندن ریشه‌ها یا تقویت بافت لثه ای که ناکافی است استفاده کرد. در طول این روش، بافت لثه را از کام بیمار یا منبع اهداکننده دیگری می‌گیرند تا ریشه در معرض دید را بپوشاند. نوعی بافت به نام آلوگرافت می‌تواند برای جلوگیری از نیاز به برداشتن بافت از کام استفاده شود و در نتیجه محل جراحی دوم و ناراحتی بعد از عمل را کاهش می‌دهد. این کار را می‌توان برای یک دندان یا چند دندان انجام داد تا خط لثه شما یکنواخت شود و حساسیت را کاهش یابد. همچنین پوشاندن ریشه‌های در معرض دید می‌تواند از ایجاد حفره روی سطح دندان جلوگیری کند.
مراقبت‌های بعد از جراحی
برای بهبود موفقیت آمیز جراحی پیوند لثه، فرد باید این دستورالعمل‌ها را دنبال کند:
- از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن محل درمان خودداری کنید.
- از دهانشویه توصیه شده توسط دندانپزشک استفاده کنید.
- آنتی بیوتیک مصرف نمایید.
- از ورزش بپرهیزید.
- از کشیدن سیگار خودداری کنید.
- افرادی که تحت عمل جراحی پیوند لثه قرار می‌گیرند باید یک رژیم غذایی نرم و مغذی مصرف نمایند.
- بالا نگه داشتن سر بالاتر از قلب نیز به شما کمک می‌کند. بیشتر تورم می‌تواند در صبح و تا ۳ روز پس از جراحی رخ دهد.
- از خوابیدن و دراز کشیدن به سمتی که جراحی انجام شده خودداری کنید.
- دو روز پس از جراحی، گرمای مرطوب به رفع تورم جزئی کمک می‌کند.
چه مدت طول می‌کشد تا پیوند بافت نرم بهبود یابد؟
باید در دو هفته اول بهبود قابل توجهی را تجربه کنید. اگرچه بهبود کامل پیوند ممکن است سه تا شش ماه طول بکشد، اما ممکن است درمان این ناحیه به طور معمول از سه تا شش هفته شروع شود. در طول دوره بهبود اولیه، هر پیوندی که انجام داده باشید ممکن است سفید رنگ به نظر برسد. این طبیعی است.
بعد از جراحی پیوند لثه چه کارهایی را نباید انجام داد؟
از پراکسید، الکل، نوشابه‌های گازدار و نوشیدن از طریق نی خودداری کنید. بعد از ۲۴ ساعت به آرامی خوردن غذاهای نرم مانند سبزیجات پخته شده، ماهی و ماکارونی را شروع کنید. به مدت ۲ هفته از جویدن با قسمت جراحی شده خودداری کنید.
در صورت نداشتن نوار بافت لثه چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر دندان‌ها فاقد نوار بافتی در خط لثه باشند، پس از قرار دادن روکش‌ها و بریج‌ها، تحلیل رفتگی و پوسیدگی ثانویه ایجاد می‌شود. پوسیدگی ثانویه در بیمارانی که از خشکی دهان رنج می‌برند رایج است. پیوند لثه می‌تواند نوار بافت محدود شده را بازسازی کند و احتمال پوسیدگی جدید و عقب نشینی را کاهش دهد.
جمع بندی
روش‌های پریودنتال مانند پیوند بافت نرم برای جلوگیری از مشکلات بیشتر دندانی و تحلیل لثه به کار می‌روند و در عین حال ظاهر بافت‌های لثه را نیز بهبود می‌بخشند.
نمایان شدن ریشه دندان‌ها نتیجه تحلیل لثه هستند. لثه‌های شما ممکن است به دلایل مختلفی از جمله مسواک زدن تهاجمی یا بیماری پریودنتال عقب نشینی کرده باشند. هنگامی که عوامل به وجود آوردنده این مشکل شناسایی شد، متخصصان کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس روش پیوند بافت نرم متناسب با مشکل شما را در پیش می‌گیرند. پیوند لثه ممکن است قبل از انجام روکش نیز ضروری باشد.
در کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس تمامی کار‌های مربوط به زیبایی و سلامت دهان و دندان توسط دندانپزشکان مجرب با بهترین وسایل انجام می‌شود. زمان را از دست ندهید و با شماره‌های موجود در سایت تماس بگیرید. تا به نوبت ویزیت داده شود.
سوالات متداول
چه زمانی بعد از جراحی می‌توانم به سر کار برگردم؟
این بستگی به شغل شما و وضعیت شما پس از درمان دارد. معمولا روز بعد می‌توانید به سر کار خود بازگردید. دندانپزشکان توصیه‌های مناسب را برای شرایط خاص شما ارائه خواهیم کرد.
بافت نرم در ایمپلنت دندان چیست؟
حجم بافت نرم به ضخامت عمودی و افقی بافت‌های اطراف ایمپلنت اشاره دارد و برای تشکیل یک پهنای بیولوژیکی در اطراف ایمپلنت مهم است. استخوان اطراف ایمپلنت تحت یک فرآیند بازسازی قرار می‌گیرد تا فضای کافی برای ایجاد بافت نرم اطراف ایمپلنت ایجاد شود.
آیا جراحی در نسج نرم دردناک است؟
جراحی بافت نرم ممکن است باعث درد خفیف، متوسط یا شدید بعد از عمل شود. اما در حین پروسه به دلیل تزریق ماده بی حسی هیچ دردی احساس نخواهید کرد.
در بافت نرم بعد از کشیدن دندان چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر اخیراً دندان کشیده اید، ممکن است متوجه تشکیل سفیدی در حفره دندان خود شوید. این ماده سفید معمولاً بافت گرانوله است، بافت شکننده ای متشکل از رگ‌های خونی، کلاژن و گلبول‌های سفید. بافت گرانوله بخشی طبیعی از روند بهبودی بدن شما است و جای نگرانی ندارد.
بافت نرم کانال ریشه چیست؟
این بافت نرم پالپ دندان نامیده می‌شود. پالپ دندان حاوی اعصاب، عروق خونی و بافت همبند است.
دردناک ترین فرایند دندانپزشکی چیست؟
عصب کشی به عنوان دردناک ترین و منفی ترین روش دندانپزشکی سابقه طولانی دارد. اما امروزه به دلیل دارو‌های بی حسی جدید، هیچ دردی در حین انجام عصب کشی احساس نمی کنید.
آیا می‌توانید بعد از پیوند لثه به پیاده روی بروید؟
از انجام ورزش‌های شدید یا وزنه برداری تا هفته اول بعد از جراحی خودداری کنید. می‌توانید با احتیاط پیاده روی یا دوچرخه سواری را چند روز بعد از جراحی شروع کنید.
