آخرین به‌روزرسانی: ۱۴۰۲/۰۲/۱۷ ساعت ۱۴:۳۹
یکی از روش‌های درمانی که برای اصلاح ساختار دندان‌ها و فک مورد استفاده قرار می‌گیرد ارتودنسی ثابت است. در این روش برای اصلاح نامنظمی‌های دندان‌ها از دستگاه ثابتی استفاده می‌شود که تا پایان دوره درمان باید روی دندان‌ها باقی بماند. ارتودنسی دندان معمولا ۱ الی ۳ سال به طول می‌انجامد و اگر بیمار مراقبت‌های لازم را داشته باشد می‌تواند بهترین نتایج را دریافت کند. اگر می‌خواهید در مورد ارتودنسی ثابت دندان اطلاعات بیشتری کسب کنید پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این مطلب از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس با ما همراه باشید.
ارتودنسی ثابت چیست؟
منظور از ارتودنسی ثابت آن دسته تجهیزات و لوازم ارتودنسی هستند که برای اصلاح حالات نامنظم دندان‌ها توسط ارتودنتیست به دندان متصل می‌شوند و باید تا زمانی که دندان‌ها مرتب شوند بر روی دندان‌ها باقی می مانند. این دستگاه‌ها در میان مردم به سیم‌کشی دندان معروف هستند که البته اصطلاح خیلی درستی نیست.
روند درمان ارتودنسی ثابت کند است و تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهد که دندان‌ها تقریبا ماهی یک میلی‌متر حرکت می‌کنند و جابه‌جا می‌شوند. این روش در برخی از مواقع با کشیدن بعضی دندان‌ها برای به وجود آمدن فضای مناسب و حرکت دندان‌ها همراه است.
اجزای ارتودنسی ثابت
اصلی‌ترین و مهم‌ترین دستگاه ثابتی که برای درمان نامنظمی‌های فک و دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد بریس است. بریس ارتودنسی دارای چندین قطعه کوچک بوده که در طول دوره درمان موجب حرکت دندان‌ها و صاف شدن آن‌ها می‌شود. از اصلی‌ترین اجزا تشکیل دهنده بریس ارتودنسی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
- براکت ساده و قلابدار
- سیم
- باند
- الاستیک و کش
- مینی اسکرو یا پچ ارتودنسی
مراحل درمان ارتودنسی ثابت
مراحل درمان ارتودنسی به این صورت است که ابتدا براکت‌های کوچکی توسط ارتودنتیست با استفاده از چسب دندان بر روی سطح دندان متصل می‌شود. این براکت‌ها از طریق یک سیم نازک به یکدیگر متصل می‌شوند و سیم نازک به روی دندان‌ها در محل خود با کش‌های لاستیکی ثابت و محکم می‌شوند.
براکت‌ها به نحوی طراحی و بر روی دندان‌ها متصل می‌شوند که امکان حرکت دندان‌ها به محل مورد نظر فراهم گردد. این روش در مقایسه با ارتودنسی متحرک دارای کنترل بیشتری بر روی موقعیت دندان‌ها است.
درمان با ارتودنسی ثابت معمولا هنگامی آغاز می‌شود که دندان‌های دائمی رشد کرده‌اند. این پروسه درمانی معمولا بین ۱۸ الی ۲۴ ماه به طول می‌انجامد. پس از طی دوره درمانی نیز برای دریافت بهترین نتایج بیمار باید مدتی از نگهدارنده استفاده نماید. عدم استفاده از نگهدارنده و رعایت‌نکردن دستورالعمل‌ها موجب می‌شوند که دندان‌ها مجددا به موقعیت قبل از درمان خود باز گردند.
ارتودنسی ثابت بهتر است یا متحرک؟
متخصص ارتودنسی با بررسی وضعیت بیمار می‌تواند تشخیص دهد که ارتودنسی ثابت می‌تواند تاثیرگذاری بهتری برای فرد داشته باشد یا ارتودنسی متحرک. طول دوره درمانی ارتودنسی متحرک بیشتر بوده اما اثربخشی و نتیجه پایانی ارتودنسی ثابت زودتر قابل مشاهده است.
انواع ابزار و روش‌های ارتودنسی ثابت کدام‌اند؟
با‌توجه‌به نوع مشکل بیمار و تشخیص متخصص ارتودنسی مشخص می‌شود که کدام نوع ارتودنسی ثابت می‌تواند نتایج مطلوب‌تری را برای بیمار به دنبال داشته باشد. به‌طورکلی ارتودنسی ثابت دندان دارای سه نوع زیر است.
- ارتودنسی لینگوال
- ارتودنسی با براکت‌های فلزی
- ارتودنسی با براکت‌های سرامیکی
ارتودنسی لینگوال
ارتودنسی لینگوال یکی از انواع ارتودنسی ثابت است که در این روش براکت‌ها به سطح داخلی دندان متصل می‌شوند. ابزارها در این نوع ارتودنسی ثابت قابل مشاهده نیستند. این روش توسط خیلی از ارتودنتیست‌ها برای بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرد و نتایج رضایت‌بخش بسیاری دارد.
از مشکلات ارتودنسی لینگوال می‌توان به مشکل اولیه در صحبت کردن، درد زبان، سخت بودن تمیز نگه‌داشتن براکت‌ها اشاره نمود. در مقایسه با سایر انواع ارتودنسی ثابت این مدل دارای هزینه خیلی بیشتری است.
ارتودنسی با براکت‌های فلزی
از رایج‌ترین و پرکاربردترین انواع ارتودنسی ثابت می‌توان به ارتودنسی با براکت‌های فلزی اشاره نمود. این براکت‌ها معمولا از جنس استیل هستند و از طریق مواد کامپوزیتی به دندان‌ها متصل می‌شوند. بیمارانی که از این نوع ارتودنسی ثابت استفاده کرده‌اند باید در هنگام خوردن غذاها و تنقلات سفت خیلی مراقبت باشند، زیرا چسب دندان ممکن است شکسته شود و در روند درمانی اختلالاتی به وجود آید.
براکت‌ها با استفاده از یک سیم قوسی مخصوص تثبیت می‌شوند. برای این منظور از حلقه‌های رنگی الاستیک که می‌تواند نقره‌ای و یا رنگ روشن باشد استفاده می‌کنند. به مرور زمان که پروسه درمانی پیشرفت می‌کند ارتودنتیست این سیم‌ها را با سیم‌های ضخیم‌تری تعویض می‌کند تا به دندان‌ها نیروی بیشتری وارد شود. در پایان دوره درمان نیز بدون آنکه آسیبی به دندان‌ها وارد شود براکت‌ها را از روی آن برمی‌دارند.
ارتودنسی با براکت‌های سرامیکی
در این نوع از ارتودنسی ثابت براکت از جنس مواد سرامیکی سخت و هم رنگ دندان است. ازاین‌رو دارای ظاهری زیباست و می‌تواند گزینه مناسبی برای بزرگسالان باشد. همچنین سیم‌های ارتودنسی نیز در جهت بهبود ظاهر دندان‌ها می‌تواند همرنگ دندان‌ها انتخاب شود. میزان تاثیرگذاری این روش همانند ارتودنسی ثابت معمولی است و می‌تواند به خوبی نامنظمی دندان‌ها را اصلاح کند.
البته در برخی از موارد استفاده از ارتودنسی سرامیکی برای دندان‌های فک پایین پیشنهاد نمی‌شود، زیرا به دلیل سخت بودن مواد سرامیکی آن در اثر تماس با دندان‌های مقابل می‌تواند به آن‌ها آسیب وارد نماید. از جمله این موارد می‌توان به دیپ بایت و حالت همپوشانی بیش از حد دندان‌ها اشاره نمود که ارتودنسی سرامیکی مناسب نیست. همچنین باید اشاره کنیم که خارج نمودن براکت‌های سرامیکی بعد از دوره درمان کمی سخت‌تر از براکت‌های فلزی معمولی است، اما اگر به خوبی انجام شود نمی‌تواند آسیبی را به دندان‌ها وارد نماید.
ارتودنسی ثابت چه مشکلاتی را می‌تواند حل نماید؟
در این روش متخصص ارتودنسی برای درمان دندان‌ها و اصلاح آن‌ها از دستگاهی استفاده می‌نماید که باید تا انتهای دوره درمانی ثابت باشد و بیمار نمی‌تواند آن را جدا کند. البته نوعی دیگری از ارتودنسی به نام ارتودنسی متحرک نیز وجود دارد که دستگاه متصل شده به دندان‌ها در این روش قابل تنظیم است. به‌طورکلی از ارتودنسی برای درمان مشکلات زیر استفاده می‌کنند.
- از بین بردن فاصله‌ای که میان دندان‌ها وجود دارد.
- کرایس بایت یا عدم انطباق دندان‌های فک پایین و بالا که نوعی مال اکلوژن محسوب می‌شود.
- جلو بودن یکی از فک‌ها نسبت به دیگری
- شلوغی یا کراودینگ دندان‌ها
هزینه درمان ارتودنسی ثابت
میزان هزینه ارتودنسی ثابت با‌توجه‌به نوع و شدت ناهنجاری دندان‌ها متفاوت است. علاوه‌براین نوع ارتودنسی نیز در میزان هزینه نهایی ارتودنسی موثر است. البته توجه داشته باشید اگر ارتودنسی توسط متخصص ارتودنسی انجام نشود و برای این پروسه درمانی به یک دندان‌پزشک معمولی مراجعه نمایید شاید هزینه کمتری از شما دریافت نماید اما نمی‌توانید به نتیجه مطلوبی دست یابید.
بنابراین بهتر است که به متخصص ارتودنسی مجرب و حرفه‌ای مراجعه کنید و تنها هزینه را مد نظر قرار ندهید. زیرا اگر این پروسه درمانی به صورت غیر اصولی انجام شود نه تنها عیوب و مشکلات ظاهری دندان‌ها رفع نمی‌شود بلکه می‌تواند به آن‌ها نیز آسیب وارد نماید و میزان هزینه‌های شما را دو چندان کند. ازاین‌رو بهتر است که پیش از اقدام به درمان از چند متخصص ارتودنسی مشاوره دریافت کنید و بهترین مورد که قیمت مناسب‌تری دارد را انتخاب نمایید.
مراقبت‌های لازم در دوره درمان ارتودنسی
طول دوره درمانی ارتودنسی ثابت با توجه به شرایط بیمار می‌تواند ۱ الی ۳ سال باشد که در طی آن لازم است بیمار مراقبت‌هایی داشته باشد تا بهبود دندان‌ها به‌طورکامل صورت گیرد. از مهم‌ترین مراقبت‌های این دوره می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
- همکاری بیمار با متخصص ارتودنسی برای فعال و تنظیم نمودن سیم‌های ارتودنسی با مراجعات منظم
- داشتن تغذیه از مواد غذایی نرم بعد از نصب و تنظیم براکت‌ها
- داشتن صبر و تحمل و عدم فشار به دندان‌ها (همانطور که اشاره شد ارتودنسی پروسه‌ای طولانی است و بیمار باید صبور باشد)
- پرهیز از جویدن و وارد نمودن فشارهای بیهوده به دندان‌ها مانند خوردن ته دیگ، جویدن آدامس، شکستن تخمه که موجب شکستن سیم‌های ارتودنسی می‌شود.
- تمیزکردن دندان‌ها با استفاده از مسواک‌های مخصوص ارتودنسی و برس‌های بین دندانی
- مراجعه به متخصص ارتودنسی در اسرع وقت در مواقعی که براکت‌ها شل می‌شوند.
ارتودنسی با دستگاه‌های ثابت چه فوایدی دارد؟
- بهترین روش برای درمان ارتودنسی کودکان و نوجوانان محسوب می‌شود.
- دارای انواع مختلفی است و هزینه‌های آن‌ها از کم به زیاد متغیر است.
- مدت زمان منظم شدن دندان‌ها در این روش کوتاه است.
- به خوبی می‌تواند مشکلات جدی نامنظمی دندان و فک را برطرف کند.
- برای افرادی که فراموشکارند و استفاده از ارتودنسی متحرک را فراموش می‌کنند ارتودنسی ثابت می‌تواند انتخابی عالی باشد.
ارتودنسی با بریس ثابت چه عوارضی دارد؟
- با‌توجه‌به اینکه براکت‌های فلزی قابل مشاهده هستند می‌توانند زیبایی لبخند فرد را تحت‌تاثیر قرار دهند.
- امکان آسیب دیدن بافت‌های نرم به دلیل شکسته شدن سیم و براکت وجود دارد.
- ممکن است دندان‌ها لکه‌دار و زرد شوند.
- تمیزکردن دندان‌ها با ارتودنسی ثابت سخت و زمان‌بر خواهد بود و باید پس از دوره درمان دندان‌ها جرمگیری و بلیچینگ شوند.
جمع بندی
درمان دندان با ارتودنسی ثابت از ایمن‌ترین و مطمئن‌ترین روش‌های درمان ناهنجاری‌های دندان و فک محسوب می‌شود. این روش درمانی برای هر سنی می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد و مشکلات دندان‌های فرد را برطرف کند. بنابراین اگر شما نیز از ظاهر نامنظم و نامناسب دندان‌های خود رنج می‌برید کافی است به یک کلینیک دندانپزشکی معتبر که متخصصین ارتودنسی مجربی در کادر درمانی آن‌ها حضور دارد مراجعه نمایید تا پروسه درمانی شما هرچه سریع‌تر شروع شود. ارتودنسی در کلینیک دندانپزشکی زاگرس توسط بهترین دندانپزشکان متخصص و بهترین وسایل انجام می‌شود. همین حالا با شماره های موجود در سایت تماس بگیرید و نوبت ویزیت خود را دریافت نمایید.
سوالات متداول
- مدت زمان ارتودنسی ثابت دندان چقدر است؟
مدت زمان ارتودنسی از شخصی به شخص دیگر متفاوت است. اما به‌طور میانگین طول این دوره درمانی با دستگاه‌های ارتودنسی ثابت حدود ۲ سال است. اما در بعضی از بیماران این زمان می‌تواند حتی کمتر از یک و یا بیشتر از سه سال باشد.
- حداقل میزان هزینه ارتودنسی ثابت چقدر است؟
در میان انواع روش‌های ارتودنسی دندان، ارتودنسی با براکت‌های فلزی معمولی دارای کمترین هزینه ممکن است. در مقابل ارتودنسی با براکت‌های سرامیکی از گران‌ترین روش‌های ارتودنسی محسوب می‌شود.
- بهترین سن برای ارتودنسی ثابت چه سنینی است؟
این روش درمانی ارتودنسی می‌تواند برای کودکان و بزرگسالان بدون هیچ‌گونه محدودیت سنی مورد استفاده قرار بگیرد. اما بهترین سن برای ارتودنسی دندان سنین کودکی و نوجوانی است که استخوان‌ها در حال رشد هستند و می‌توان بهترین نتایج را دریافت نمود.
- آیا بریس ارتودنسی ثابت موجب ضعیف شدن دندان‌ها می‌گردد؟
خیر، دستگاه‌های ارتودنسی دندان اگر به صورت اصولی و به درستی نصب شده باشند هرگز به دندان‌ها آسیب وارد نمی‌کنند و موجب تضعیف آن‌ها نمی‌شوند.حدود ۱ الی ۲ روز پس از نصب بریس دندان‌ها شروع به حرکت می‌کنند و بیمار احتمالا احساس لق شدن دندان‌ها را داشته باشد که فقط یک حس است و دندان‌ها هرگز لق یا ضعیف نمی‌شوند.
- آیا با ارتودنسی ثابت دندان‌ها به صورت دائمی منظم و یک‌دست می‌شوند؟
با استفاده از دستگاه‌های ارتودنسی می‌توان به خوبی نامرتبی و نامنظمی دندان‌ها برطرف نمود. پس از اتمام دوره درمان و برداشتن بریس‌ها به مرور زمان احتمال دارد که دندان‌ها مجددا کمی نامرتب و کج شوند. اما در صورتی که بیمار به‌طورمرتب از نگهدارنده استفاده کند می‌تواند از برگشت نامنظمی به دندان‌ها جلوگیری کند.
- آیا بریس موجب تغییر ظاهر صورت می‌شود؟
بله، ارتودنسی در چهره فرد تغییراتی را ایجاد می‌کند، اما تغییرات ایجاد شده توسط بریس مثبت بوده و موجب بهبود ظاهر فرد می‌شوند. زیرا موجب برطرف شدن مشکلات عدم تقارن لبخند و زیباتر شدن چهره می‌شود.
