اگر عفونت باعث از بین رفتن پالپ داخل دندان شود 

درد تپنده یا حساسیت دندان هنگام نوشیدن یک جرعه قهوه یا لذت بردن از بستنی می‌تواند فراتر از یک ناراحتی باشد. این علائم ممکن است نشانه‌هایی از پالپ دندان عفونی باشد. بنابراین چه چیزی باعث این مشکل می‌شود و دندانپزشک شما برای رفع آن چه کاری می‌تواند انجام دهد؟ همه چیز را در مورد علائم پالپ دندان عفونی و تشخیص آن را در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس با هم بررسی می‌کنیم. 

پالپ چیست؟

پالپ یک ماده آلی ژلاتینی است که از بافت همبند، اعصاب، شریان و ورید تشکیل شده است که مرکز دندان را در یک حفره توخالی به نام اتاقک پالپ اشغال می‌کند. پالپ قلب دندان است که خون را به ریشه دندان می‌رساند.

پالپ دندان بلافاصله توسط عاج احاطه می‌شود که بزرگترین قسمت دندان را تشکیل می‌دهد. مینا، سخت ترین ماده در بدن، پوشش خارجی نازک دندان است که از عاج و پالپ محافظت می‌کند. اگر عاج از بین برود حس گرما، سرما، شیرینی و فشار به دندان می‌رسد. محافظت از این قسمت از دندان ما بسیار مهم است.

چه عواملی باعث آسیب به پالپ می‌شود؟

چندین عامل می‌تواند محفظه پالپ را شکسته و به پالپ آسیب برساند:

• پوسیدگی یا حفره‌های عمیق
• شکستگی
• ترک‌های عمیقی که باعث نمایان شدن پالپ دندان می‌شود.
• ضربه ناشی از سقوط، تروما جریان لنفاوی و خون رسانی به پالپ را مختل می‌کند.
• بیماری پریودنتال
• دندان قروچه 

پالپیت چیست؟

پالپیت یک بیماری دندانی است که در آن تورم و التهاب پالپ دندان ایجاد می‌شود. پالپیت برگشت پذیر التهابی است که ممکن است برگشت پذیر باشد و در اثر التهاب ناشی از حفره یا ضربه به دندان به وجود بیاید. در این موارد، محفظه پالپ هنوز سالم و محافظت شده است.

پالپیت برگشت ناپذیر زمانی رخ می‌دهد که محفظه پالپ در معرض دید قرار گیرد. در اینجا، التهاب و عفونت باکتریایی هر دو بر پالپ تأثیر می‌گذارند. پالپیت برگشت ناپذیر درمان ریشه و عصب کشی را ضروری می‌کند.

پالپیت برگشت پذیر 

پالپیت برگشت پذیر تنها باعث التهاب می‌شود، زیرا محفظه پالپ هنوز شکسته نشده است. پالپ دندان شما ممکن است توسط موارد زیر بیش از حد تحریک شود:

• حفره
• شکستن قسمت پر کرده
• دندان ترک خورده 
• ساییدگی اضافی روی دندان‌ها، ناشی از مال اکلوژن، مانند آندربایت یا کراس بایت
• دندان قروچه

واضح ترین علامت پالپیت برگشت‌پذیر، درد دندان به‌ویژه درد ضربان‌دار در هماهنگی با ضربان قلب است. با این حال، از آنجایی که مردم اغلب مسائل دیگری مانند آلرژی و فشار سینوسی را به عنوان درد دندان تعبیر می‌کنند، مهم است که علائم دیگر نیز بررسی شوند.

• حساسیت به دما و شیرینی: ممکن است زمانی که دندان آسیب دیده، با چیزی گرم، سرد یا شیرین تماس پیدا می‌کند، درد کوتاه و شدیدی احساس کنید. درد تنها چند ثانیه پس از پایان آن تماس ادامه خواهد داشت.
• التهاب: التهاب پالپ دندان می‌تواند نواحی دیگر دهان شما را تحت تاثیر قرار دهد و لثه‌های اطراف دندان آسیب دیده ممکن است متورم و قرمز شود.
• درد ناشی از ضربه زدن یا فشار: اگر به دندان آسیب دیده ضربه بزنید یا فشار وارد کنید ممکن است درد شدیدی احساس کنید.

در پالپیت برگشت پذیر، درد زمانی رخ می‌دهد که یک محرک (معمولاً سرد یا شیرین) روی دندان اعمال شود. با برداشتن محرک، درد در عرض ۱ تا ۲ ثانیه متوقف می‌شود.

راه‌های درمان پالپیت برگشت پذیر

درمان پالپیت برگشت پذیر به علت اصلی آن بستگی دارد. هر مشکلی که باشد، دندانپزشک شما می‌تواند به سرعت و به صورت غیرتهاجمی ‌مشکل را اصلاح کند.

حفره‌ها شایع ترین علت پالپیت برگشت پذیر هستند. در این مورد، درمان شامل پر کردن حفره است. دندانپزشک برای دندان ترک خورده روکش می‌گذارد یا اگر درد به دلیل دندان قروچه یا مال اکلوژن است گارد نایت یا تنظیم اکلوزال را تجویز می‌کند. آنها همچنین ممکن است برای هر گونه عفونت یا التهاب باقیمانده آنتی بیوتیک بنویسند. پس از درمان، علائم طی دو تا سه روز بهبود می‌یابند.

پالپیت برگشت ناپذیر

در پالپیت برگشت‌ناپذیر، درد به‌طور خودبه‌خود رخ می‌دهد یا دقایقی پس از برداشتن محرک (معمولاً گرما، کمتر سرما) باقی می‌ماند. ممکن است بیمار در تعیین محل دندانی که درد از آن منشأ می‌گیرد، مشکل داشته باشد. حتی قوس فک بالا و فک پایین (اما نه سمت چپ و راست دهان) را اشتباه می‌گیرد. پس از آن ممکن است درد به دلیل نکروز پالپ برای چند روز متوقف شود. هنگامی‌که نکروز پالپ کامل می‌شود، پالپ دیگر به گرما یا سرما پاسخ نمی‌دهد، اما اغلب به ضربه زدن پاسخ می‌دهد. همانطور که عفونت ایجاد می‌شود و از طریق سوراخ آپیکال گسترش می‌یابد، دندان به شدت به فشار و ضربه حساس می‌شود. آبسه پری اپیکال (دنتوآلوئولار) دندان را از حفره خود خارج می‌کند و هنگامی‌که بیمار گاز می‌گیرد، دندان احساس درد می‌کند.

در پالپیت برگشت ناپذیر، محفظه پالپ شکسته می‌شود. باکتری‌ها همراه با التهاب باعث عفونت پالپ می‌شوند. پالپ عفونی می‌تواند منجر به درد، التهاب و حساسیت دندان مانند پالپیت برگشت پذیر شود. با این حال، از آنجایی که پالپیت برگشت ناپذیر یک بیماری شدیدتر است، علائم آن نیز شدیدتر است:

• حساسیت به دما و شیرینی: ممکن است درد ناشی از قرار گرفتن در معرض گرما، سرما یا شیرینی‌ها را تجربه کنید که بیش از ۳۰ ثانیه پس از تماس باقی می‌ماند.
• التهاب: التهاب پالپ دندان می‌تواند باعث تورم در گونه یا لثه در بالای دندان شود.
• افزایش درد: تست ضربه یا فشار باعث ایجاد درد شدید تر و شدیدتر می‌شود که ممکن است خوردن و بلعیدن را دشوار کند. همچنین ممکن است درد ضربان دار مداوم و شدید بدون محرک مستقیم را تجربه کنید. گاهی درد شما ممکن است در هنگام دراز کشیدن افزایش یابد.
• مزه ناخوشایند مداوم: پالپ دندان عفونی ممکن است باعث بوی بد دهان یا طعم ناخوشایند مداوم در دهان شما شود.
• علائم عفونت: علائم عفونت پالپ شامل تب، لرز و تورم غدد است. در موارد عفونت شدید، ممکن است بثورات دردناکی نیز ایجاد شود.
• تریسموس: که به نام قفل فک نیز شناخته می‌شود، تریسموس به سختی باز کردن دهان است.

این وضعیت نیاز به توجه فوری دارد. پالپ در حال مرگ است و وضعیتی به نام نکروز پالپ ایجاد می‌کند. نکروز پالپ منجر به تشکیل گاز و چرک شده که باعث تورم و درد می‌شود.

عصب کشی و درمان دندانی که عفونت باعث از بین رفتن پالپ داخل آن شده است

متخصص ریشه دندان، دندانپزشکی است که متخصص بر فضای داخلی و ریشه دندان‌هاست. باید تصمیم بگیرد که آیا برای نجات دندان درمان ریشه انجام می‌دهد یا دندان را می‌کشد.

عصب کشی با برداشتن پالپ مرده و عفونت از داخل و ریشه دندان توسط متخصص ریشه شروع می‌شود. پس از برداشتن عفونت پالپ، کانال هر ریشه را با گوتاپرکا پر می‌کنند و در نهایت روی آن روکش می‌گذارند. اگر متخصص ریشه تشخیص دهد که دندان شما باید کشیده شود، ممکن است فضا را با بریج یا ایمپلنت پر کنند.

اندودنتیست‌ها اغلب آنتی بیوتیک‌ها و داروهای ضد درد را برای همراهی کانال‌های ریشه و استخراج ریشه مرتبط با پالپیت تجویز می‌کنند.

چگونه پالپیت را تشخیص دهیم؟

دندانپزشک شما تشخیص می‌دهد که آیا پالپیت دارید و برگشت پذیر یا غیر قابل برگشت است. آنها تشخیص خود را بر اساس علائم شما، معاینه بالینی و آنچه در عکس‌های اشعه ایکس دندان می‌بینند، قرار می‌دهند.

سوالات دندانپزشک برای تعیین علائم عفونت پالپ

اولین قدم در تشخیص بیماری دندان، گوش دادن به علائم بیمار است. دندانپزشک شما علل احتمالی درد شما را با پرسیدن سوالاتی تشخیص می‌دهد.

• چه مدت است که دندان شما را آزار می‌دهد؟
• کجاش درد میکنه؟
• آیا درد شما ثابت است یا می‌آید و می‌رود؟ اگر بیاید و برود، دفعات درد شما چقدر است؟
• اگر درد شما آمد و رفت، چقدر طول می‌کشد؟ چند ثانیه، چند دقیقه یا بیشتر؟
• آیا چیزی درد را بهتر یا بدتر می‌کند؟
• درد تیز است؟ 
• آیا فقط در یک نقطه درد می‌کند یا به مناطق دیگر گسترش می‌یابد؟

معاینه بالینی و اشعه ایکس برای تشخیص

هنگامی‌که دندانپزشک علائم شما را درک کرد، دندان‌های شما را معاینه می‌کند. اگر آنها مشکوک به پالپیت باشند، چندین آزمایش را برای تایید تشخیص انجام می‌دهند، مانند:

• لمس و ارزیابی بصری: چرخاندن ملایم انگشت روی لثه به دندانپزشک کمک می‌کند تا هرگونه تورم در نواحی دیگر را ارزیابی کرده و حساسیت به فشار روی استخوان را بررسی کند.
• تست ضربه زدن: دندانپزشک به دندان آسیب دیده ضربه می‌زند و واکنش شما را بررسی می‌کند تا تشخیص دهد که آیا درد ناشی از التهاب را تجربه می‌کنید یا خیر.
• تست سرد و گرم: دندانپزشک مواد سرد و گرم را روی دندان آسیب دیده قرار می‌دهد تا پاسخ شما را ارزیابی کند. درد شدید که به سرعت پراکنده می‌شود، نشانه پالپیت برگشت پذیر است، در حالی که درد شدید طولانی نشان دهنده پالپیت برگشت ناپذیر است. عدم پاسخ به یک محرک سرد ممکن است نشان دهنده مرده بودن پالپ باشد.
• تست پالپ الکتریکی: این آزمایش می‌تواند به بررسی زنده بودن پالپ کمک کند. دندانپزشک یک جریان الکتریکی به تدریج در حال افزایش به دندان آسیب دیده اعمال می‌کند و پاسخ شما را زیر نظر می‌گیرد.

آن‌ها ممکن است آزمایش‌های اضافی مانند دمیدن هوا به دندان یا آزمایش ترک‌ها را انجام دهند تا سایر تشخیص‌های بالقوه را رد کنند.

از آنجایی که پالپ دندان در اشعه ایکس نامرئی است، دندانپزشک شما احتمالاً فقط در صورت مشکوک بودن به پالپیت برگشت ناپذیر، عکسبرداری با اشعه ایکس پری آپیکال را انجام می‌دهد و ریشه‌ها و بافت‌های اطراف را بررسی می‌کنند تا به تأیید تشخیص کمک کرده باشد. 

در هنگام نمایان شدن پالپ دندان چه باید کرد؟

ضروری است که در اولین علائم درد، حساسیت، تورم یا هر نوع التهاب هر چه سریعتر به دنبال درمان باشید. باکتری‌های پالپ عفونی دندان می‌توانند به نواحی دیگر سرایت کنند و پالپیت درمان‌نشده می‌تواند منجر به سایر مشکلات پزشکی مانند سینوزیت، مننژیت، آبسه مغزی، آنژین لودویگ و پریکاردیت شود.

پالپیت برگشت ناپذیر همچنین می‌تواند منجر به آبسه دندان شود و سپس سلولیت به وجود بیاورد. سلولیت عفونت باکتریایی است که بر لایه‌های داخلی پوست تأثیر می‌گذارد. هنگامی‌که سلولیت شروع شد، باکتری می‌تواند به استخوان گسترش یابد. این عفونت که به عنوان استئومیلیت شناخته می‌شود، اغلب نیاز به جراحی برای برداشتن استخوان عفونی دارد.

پیشگیری از پالپیت

بهداشت دقیق دهان بهترین ابزار شما برای پیشگیری از پالپیت است. هر روز یک بار قبل از خواب، ترجیحاً قبل از مسواک زدن از نخ دندان استفاده کنید. شما باید دندان‌های خود را دو بار در روز به مدت دو دقیقه با یک مسواک کوچک و نرم مسواک بزنید.

دندانپزشکان اقدامات پیشگیرانه دیگری را توصیه می‌کنند. اگر مال اکلوژن دارید یا دندان قروچه دارید، بهتر است هنگام خواب یا ورزش‌های تماسی از نایت گارد یا محافظ اکلوزال استفاده کنید. اگر آنها معتقدند که ژنتیک شما را مستعد ابتلا به پالپیت می‌کند، ممکن است به شما توصیه کنند که از مصرف شکر اجتناب کنید.

پوسیدگی دندان و پالپیت ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد، بنابراین حتماً سالی دو بار برای معاینات، عکسبرداری با اشعه ایکس و جرم گیری برنامه ریزی کنید و در صورت مشاهده مشکل فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید.

عوارض عفونت پالپ

عواقب عفونی پالپیت شامل پریودنتیت اپیکال، آبسه پری اپیکال، سلولیت و (به ندرت) استئومیلیت فک است. انتشار از دندان‌های فک بالا ممکن است باعث سینوزیت چرکی، مننژیت، آبسه مغزی، سلولیت اربیتال و ترومبوز سینوس کاورنو شود.

انتشار از دندان‌های فک پایین ممکن است باعث آنژین لودویگ، آبسه پارافارنکس، مدیاستینیت، پریکاردیت، آمپیم و ترومبوفلبیت ژوگولار شود.

جمع بندی 

درمان پالپیت می‌تواند دندان شما را نجات دهد و از سلامت کلی شما محافظت کند. اگر عفونت پالپ و درد دندان دارید، برترین متخصصان اندودنتیست تهران در کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس هستند تا به شما کمک کنند. تیم متخصصان کلینیک در کنار شما هستند تا درد دندان شما را به ملایم ترین، محافظه کارانه ترین و کارآمدترین شیوه درمان کنند. اگر دندان درد دارید، آن را برطرف می‌کنیم. همین حالا با شماره کلینیک تماس بگیرید و نوبت ویزیت خود را دریافت نمایید. 

سوالات متداول

وقتی پالپ دندان عفونی می‌شود چه اتفاقی می‌افتد؟

پالپیت زمانی رخ می‌دهد که داخلی ترین بافت دندان شما ملتهب شود. باکتری‌هایی که از طریق یک حفره یا ترک وارد دندان شما می‌شوند باعث عفونت می‌شوند. پالپیت اولیه برگشت پذیر است. بدون درمان، التهاب بدتر می‌شود و شما نیاز به ریشه دندان یا کشیدن دندان خواهید داشت. 

آیا پالپ دندان آسیب دیده بهبود می‌یابد؟

دندان‌های شما تا حدودی توانایی بهبودی از پالپیت را دارند. اما در صورت عدم درمان، پالپیت در نهایت منجر به نکروز پالپ خواهد شد. این مراحل عبارتند از پالپیت برگشت پذیر: اگر دندانپزشک آن را ترمیم و مهر و موم کند، دندان به خودی خود بهبود می‌یابد.

آیا دندان بدون پالپ می‌تواند زنده بماند؟

به محض اینکه دندان به طور کامل بالغ شد، دیگر برای زنده ماندن نیازی به پالپ ندارد. این بدان معناست که یک دندان می‌تواند بدون پالپ عمل کند. دندان می‌تواند مواد مغذی را از بافت اطراف دریافت کند. به همین دلیل است که می‌توان پالپ را بدون آسیب رساندن به دندان عفونی برداشت.

آیا درد عفونت پالپ می‌آید و می‌رود؟

دردی که می‌آید و می‌رود معمولا ضربان دار است و نشان دهنده پالپیت برگشت پذیر است. با این حال، در مورد پالپیت غیرقابل برگشت، ممکن است دندان درد آنقدر شدید باشد که بتواند شما را در شب بیدار نگه دارد.