دندان عقل علیرغم نامشان، کسی را عاقل تر نمی کند. این دندان‌های آسیاب دیررس هنگامی که از لثه بیرون می‌زنند و دندان‌های موجود شما را شلوغ می‌کنند، ممکن است ایجاد ناراحتی کنند. بدتر از آن، حتی موارد ثبت شده از دندان عقل وجود دارد که باعث بر هم خوردن تراز فک، مشکلات سینوسی، پوسیدگی‌ها، حفره‌های آسیب رسان و کیست می‌شوند.
با این حال، برخی از افراد خوش شانس این علائم و ناراحتی‌های رایج دندان عقل را تجربه نمی کنند. برای این افراد خوش شانس، این سوال پیش می‌آید که آیا باید دندان عقل خود را جراحی کنند؟ به این دلیل که جراحی دهان به یک روش استاندارد تبدیل شده است، آیا همه دندان‌های عقل خود را باید بردارند؟
در این مقاله از کلینیک شبانه روزی زاگرس به بررسی این سوالات می‌پردازیم.
دندان عقل چیست؟
دندان‌های عقل یا آسیاب سوم به دلیل آنکه آخرین دندان‌هایی هستند که در دهان رشد می‌کنند به آنها دندان عقل گفته می‌شود. از آنجایی که معمولاً تا قبل از ۱۷ سالگی بیرون نمی آیند، می‌توانند در فک ازدحام ایجاد کنند. به دلیل آنکه فضای کافی برای دندان عقل در دهان باقی نمی‌ماند، می‌تواند به طرفین و زاویه دار رویش کرده، فقط تا حدی روییده (نیمه نهفته) یا نهفته شود.
همه نیازی به کشیدن دندان عقل ندارند. در واقع، برخی از افراد هرگز دندان عقل در نمی آورند. دندانپزشک شما می‌تواند بر اساس معاینات منظم و از طریق گرفتن عکس با اشعه ایکس از دندان، تصمیم بگیرد که چه چیزی برای شما مناسب است.
مزایای کشیدن دندان عقل چیست؟
مهمترین مزیت کشیدن دندان عقل این است که خطر ابتلا به مشکلات آینده سلامت دهان مانند بیماری لثه، پوسیدگی دندان، آسیب به دندان‌های مجاور، تحلیل استخوان و آسیب فک را کاهش می‌دهد. اگر به خاطر دندان عقل خود دچار درد شده اید، کشیدن دندان می‌تواند ناراحتی را تقریباً بلافاصله کاهش دهد و سلامت دهان و دندان شما را باز‌گرداند.
چه زمانی نباید دندان عقل را درآورید؟
جراحی دندان عقل عملاً به یک آیین و سنت برای بزرگسالان تبدیل شده است! اما برخلاف باور عمومی و آنچه در بسیاری از خانواده‌ها و دوستان مشاهده کرده اید، کشیدن دندان عقل همیشه ضروری نیست.
این دسته سوم از دندان‌های آسیاب معمولاً در قسمت انتهایی فک در سنین ۱۷ تا ۲۱ سالگی و در بین سال‌های نوجوانی تا بزرگسالی رشد می‌کنند. تا آن زمان، تمام دندان‌های شیری خود را از دست داده اید و دندان‌های دائمی جای آنها را گرفته اند. برای اکثر افراد، این به این معنی است که دیگر جایی برای رشد دندان وجود ندارد و به همین دلیل است که رویش ناگهانی دندان عقل مشکل ساز می‌شود.
با این حال، مواردی وجود دارد که جراحی کردن دندان عقل نیازی نیست، مانند:
- دندان‌های عقل سالم هستند.
- دندان عقل به طور کامل بیرون آمده یا به طور کامل رشد کرده است.
- به درستی و در راستای دندان‌های مقابل قرار می‌گیرند، بدون اینکه بر بایت شما تأثیر بگذارد.
- با مسواک و هنگام استفاده از نخ دندان می‌توان به آنها دسترسی پیدا کرد.
چه وقت وجود دندان عقل مشکل ساز می‌شود؟
در بیشتر موارد، دندان عقل باید برداشته شود، زیرا روی بقیه دندان‌ها تأثیر منفی می‌گذارد. معمولا جای کافی برای دندان عقل وجود ندارد. اما این دندان باید کامل رشد کند و چون جای کافی ندارند در عوض می‌تواند از زوایای مختلف در فک حتی به صورت افقی رشد خود را کامل کند.
در ادامه سایر مشکلات رایج در رشد دندان عقل را با هم بررسی می‌کنیم.
پنهان ماندن در لثه (دندان نهفته)
به دام افتادن یا نهفته شدن در فک، که منجر به عفونت یا آبسه می‌شود. این دندان‌ها به ریشه‌های سایر دندان‌ها آسیب می‌رسانند و تکیه گاه استخوانی را فرسایش می‌دهند.
رویش تا حدی بیرون از لثه (نیمه نهفته)
دندان در این مدل رویش به سختی قابل دیدن است. در تمیز کردن آن با مشکل رو به رو می‌شوید. به همین دلیل دندان عقل به کانون باکتری‌ها تبدیل شده و بیماری لثه و عفونت دهان را ایجاد می‌کند.
به طور کامل رویش می‌کند (اما کج و زاویه دار)
دندان عقل کاملا از لثه بیرون می‌آید اما با رشد زاویه دار، دندان‌های مجاور را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این کار باعث شلوغی و آسیب به دندان‌های سالم اطراف می‌شود.
برخی از دندانپزشکان برای جلوگیری از آسیب دیدن دندان عقل، حتی اگر به طور کامل بیرون نیامده اند، کشیدن دندان عقل را توصیه می‌کنند. سایر دندانپزشکان تا آنجا پیش می‌روند که کشیدن را در سنین پایین و قبل از رشد کامل دندان‌ها و استخوان‌های فک ضروری می‌دانند.
چه زمانی دندان عقل باید کشیده شود؟
برای اکثر بیماران، درد نشانهای از رویش دندان عقل است و ممکن است نیاز به کشیدن داشته باشند. اما درد تنها علامت رایج یک دندان عقل دردسر ساز نیست که نیاز به جراحی دارد. در ادامه با برخی از این مشکلات آشنا می‌شویم.
نشانهای دندان عقل دردسر ساز چیست؟
- عفونت‌های مکرر در بافت نرم پشت آخرین دندان‌ها
- کیست‌ها
- تومورها
- آسیب به دندان‌های مجاور
- پوسیدگی دندان و بیماری لثه
جراحی دندان عقل چیست؟
جراحی دندان عقل شامل کشیدن دندان‌های نهفته و ترمیم دندان‌های آسیب دیده مجاور در صورت آسیب دیدگی است. ابتدا با اشعه ایکس برای تایید موقعیت و رشد آنها از دندان عکس گرفته می‌شود. دندانپزشک شما برداشتن دندان عقل را بر اساس شکل دهان و سلامت دندان‌های دیگر توصیه می‌کند. جراحی دندان عقل در جوانی و سنین پایین ایده آل است درست در زمانی که دندان‌های عقل یا آسیاب سوم هنوز سالم هستند. زیرا استخوان‌های فک با افزایش سن سخت تر شده و ریشه‌های دندان‌ها نیز سفت تر می‌شوند.
چرا به جراحی دندان عقل نیاز دارید؟
در ادامه ۵ دلیل که باید دندان عقل خود را جراحی کنید آورده شده است. در صورت بروز این مشکلات جراحی دندان عقل می‌تواند ضروری باشد.
۱- آسیب به دندان‌های مجاور
از آنجایی که دندان‌های دائمی شما قبلاً در موقعیت خود قرار گرفته‌اند، رویش اضافی دندان‌های آسیاب سوم می‌تواند آنها را مجبور به تغییر موقعیت کند. این کار باعث درد، مشکلات گاز گرفتن و ازدحام بیش از حد می‌شود. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن موثر را دشوار می‌کند و در نهایت منجر به پوسیدگی دندان می‌شود. اگر درمان به تعویق افتاد، ممکن است نیاز به انجام اقدامات اضافی برای ترمیم دندان‌های مجاور نیز داشته باشید.
۲- آسیب به فک
ابتدا سفتی یا درد ظاهر می‌شود. سپس قبل از اینکه متوجه شوید، آسیب به استخوان‌های فک، بر عملکرد و حرکت دهان تاثیر می‌گذارد. مانند همه دندان‌ها، دندان عقل باید از فک و از طریق لثه بیرون بیاید. اما همیشه این‌طور نیست، به‌خصوص زمانی که هیچ فضایی در اطراف دندان‌های دیگر باقی نمانده باشد.
برخی از دندان‌های عقل نهفته در فک رشد می‌کنند و از لثه بیرون نمی زنند. به این طریق دندان‌های دیگر و حتی خط فک را جابجا می‌کنند. این می‌تواند باز شدن دهان را محدود کرده و در هنگام انجام این کار درد داشته باشید. کیست‌ها همچنین می‌توانند در امتداد دندان‌های آسیاب تازه رویش‌شده ایجاد شوند. این کار ممکن است باعث خالی شدن استخوان‌های فک شده و در صورت عدم درمان به اعصاب دندان‌های سالم و همسایه آسیب بزنند.
۳- مشکلات سینوسی
ما می‌دانیم که دهان و بینی به طور پیچیده ای به هم متصل هستند، اما آیا می‌دانستید که دندان عقل نهفته می‌تواند سینوس‌ها را تحت تاثیر قرار دهد؟ زمانی که رشد دندان‌های آسیاب سوم باعث درد، فشار و احتقان سینوسی شود، کشیدن دندان عقل توصیه می‌شود. دهان در واقع محل سلامت عمومی بدن است و به همین دلیل است که توجه به هر علامت یا بیماری در دهان بسیار مهم است.
۴- حساسیت و درد
بسیاری از افراد متوجه رویش دندان عقل نمی شوند. زیرا این دندان به صورت نهفته در لثه قرار گرفته است. مانند هر مشکل دندانی، رویش دندان عقل نیز تقریبا غیرقابل تشخیص است. هیچ دندان درد یا حتی حساسیت و احساس خفیف ضربان را نادیده نگیرید. این‌ها نشانه ای از رویش دندان هستند.
به محل وقوع درد و حساسیت توجه کنید. اگر در هنگام غذا خوردن یا مسواک زدن درد در پشت دهان اتفاق بیفتد، به احتمال زیاد دندان عقل شما بیرون زده است. طولی نمی‌کشد که دندانپزشک می‌تواند تشخیص دهد که آنها با چه زاویه‌ای نسبت به دندان‌های دیگر رشد می‌کنند؟ آیا به فک ضربه می‌زنند؟ یا دندان‌های همسایه را شلوغ می‌کنند؟ به همین دلیل درد در انتهای دهان را جدی بگیرید.
۵- لثه ملتهب
سلامت دهان و دندان تنها به دندان‌ها محدود نمی شود. لثه‌ها نیز نقش مهمی دارند و از دندان عقل نهفته رنج می‌برند. زمانی که دندان عقل با زاویه ای نسبت به سایر دندان‌ها یا به صورت افقی بیرون می‌زند، می‌تواند باعث تورم لثه شده و تمیز کردن لثه را با مشکل روبرو کند. این نواحی قرمز رنگ در امتداد خط لثه، اغلب در هنگام لمس ایجاد درد می‌کنند. به همین دلیل مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به درستی انجام نمی شود. در نهایت منجر به ایجاد حفره و پوسیدگی دندان می‌شوند.
چه زمانی برداشتن دندان عقل ضروری است؟
دندان‌های عقل سومین دندان آسیاب در پشت دهان ما هستند و تا زمانی که سالم هستند، به طور کامل رشد کرده‌اند، به‌درستی گاز می‌گیرند و می‌توانند تمیز شوند، نیازی به کشیدن ندارند.
در چه سنی جراحی دندان عقل انجام دهیم؟
دندانپزشکان اغلب توصیه می‌کنند که اگر نیاز به کشیدن دندان عقل دارید، در اواخر نوجوانی این کار را انجام دهید. برداشتن دندان‌ها در سنین پایین‌تر قبل از تشکیل کامل ریشه‌ها، جراحی و بهبودی را آسان‌تر می‌کند. بسیاری از افرادی که دندان عقل خود را درآورده اند، هنوز عوارض مشکلات دندان عقل را تجربه نکرده بودند و به عنوان یک اقدام پیشگیرانه آنها را کشیده اند.
اگر تصمیم بگیرید که کشیدن دندان عقل خود را به تعویق بیندازید، به محض اینکه شروع به مشاهده تغییراتی در دندان‌های خود یا هر یک از علائم زیر کردید، باید به دندانپزشک مراجعه کنید:
- درد
- عفونت مکرر بافت نرم پشت آخرین دندان پایین
- بیماری لثه
- پوسیدگی وسیع دندان
چگونه دندان عقل را می‌کشند؟
پس از تجویز داروهای آرام بخش، جراح شما بی حسی موضعی را برای بی حس کردن دندان‌ها و لثه‌ها استفاده می‌کند. دندان‌های عقل نهفته (دندان‌های عقل محبوس در لثه یا استخوان) با برش‌هایی در معرض دید قرار می‌گیرند و به جراح شما دسترسی کافی را می‌دهند. هنگامی که دندان عقل کاملا دیده شد، جراح دهان شما با دقت آنها را شل کرده و از حفره‌های خود خارج می‌کند. نواحی را تمیز کرده و بخیه می‌زند. در بیشتر موارد، بخیه‌ها در طی چند روز خود به خود می‌افتند.
کشیدن دندان عقل چقدر طول می‌کشد؟
به طور معمول، کشیدن یا جراحی دندان عقل حدود یک ساعت یا کمتر طول می‌کشد. موارد پیچیده تر ممکن است بیشتر و تا ۲ ساعت زمان ببرند.
بعد از کشیدن دندان عقل چه اتفاقی می‌افتد؟
پس از برداشتن دندان عقل، انتظار ناراحتی خفیفی را داشته باشید که با خونریزی و تورم بسیار کم همراه است. جراح دهان شما دستورالعمل‌هایی را برای کاهش عوارض جراحی به شما می‌دهد.
مراقبت‌های بعد از برداشتن دندان عقل
- در روزهای اول تا جایی که می‌توانید استراحت کنید.
- به مدت ۴۸ تا ۷۲ ساعت از فعالیت‌های شدید خودداری کنید.
- برای کمک به کاهش تورم، کمپرس سرد یا کیسه یخ را روی صورت خود قرار دهید.
- محل‌های جراحی را با دهانشویه ضد میکروبی تمیز نگه دارید.
- تحرک شدید نداشته باشید. زیرا این کار می‌تواند لخته‌های خون را از بین ببرد و باعث خشکی حفره شود.
- بقیه دندان‌های خود را به طور معمول مسواک بزنید.
- تمام داروها از جمله آنتی بیوتیک‌ها و مسکن‌ها را طبق دستور مصرف کنید.
بعد از کشیدن دندان عقل چه بخوریم؟
آشپزخانه خود را با غذاهای نرم مانند پاستا، برنج، تخم مرغ، پودینگ و ماست پر کنید. علاوه بر این، غذاهای خنک مانند بستنی می‌تواند به تسکین نواحی جراحی کمک کند. از غذاهای سفت، ترد و تند دوری کنید، زیرا این مواد می‌توانند بافت‌های شما را تحریک کنند. از نی برای نوشیدن استفاده نکنید. مکش می‌تواند لخته‌های خون را که برای بهبودی ضروری هستند، از بین ببرد.
جمع بندی
در نهایت باید بگوییم اگر دندان عقل شما به درستی و در جای اصلی خود بیرون آمده که به جویدن غذا کمک می‌کند بسیار خوش شانس هستید. در این شرایط نیاز به جراحی دندان عقل خود ندارید. اما اگر جایی برای رویش دندان در فک شما باقی نمانده و دندان به صورت زاویه دارد، نهفته و نیمه نفهته بیرون آمده است باید با دندانپزشک مشورت کنید و دندان خود را جراحی نمایید.
کلینیک شبانه روزی زاگرس با بهره مندی از دندانپزشکان مجرب و استفاده از بهترین مواد و وسایل روز دنیا آماده خدمت رسانی به مراجعان عزیز است. تمامی کار‌های مربوط به دهان و دندان بزرگسالان و کودکان در این کلینیک قابل انجام است.
کافی است همین حالا با شماره‌های موجود تماس گرفته و نوبت ویزیت دریافت نمایید.
سوالات متداول
اگر دندان عقلم را نکشم چه اتفاقی می‌افتد؟
از آنجایی که این ناحیه به سختی دیده و تمیز می‌شود، دندان‌های عقل می‌تواند به آهنربایی برای باکتری‌هایی تبدیل شود که باعث ایجاد بیماری لثه و عفونت دهان می‌شوند.
اگر دندان عقل فضای کافی برای بیرون آمدن را نداشته باشد، ممکن است به دندان‌های مجاور شلوغ فشار وارد کرده یا آسیب برساند.
آیا نداشتن دندان عقل اشکالی ندارد؟
رادیوگرافی دندان می‌تواند نشان دهد که آیا شما مولر سوم دارید یا خیر. نداشتن دندان عقل ممکن است تعجب آور باشد و ممکن است فکر کنید مشکلی در سلامت دهان و دندان شما وجود دارد. اما واقعیت این است که نداشتن این مولرها هیچ اشکالی ندارد.
اگر برای کشیدن دندان عقل خیلی صبر کنید چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر دندان عقل کشیده نشود، این کیسه می‌تواند پر از مایع شده و کیست ایجاد کند. کیست فک می‌تواند بسیار دردناک باشد. کیست‌ها همچنین می‌توانند به استخوان فک، دندان‌ها و اعصاب مجاور آسیب وارد کنند. در نهایت استخوان اطراف کیست می‌تواند از بین برود.
متا تایتل: چه زمانی جراحی دندان عقل انجام دهیم؟|کلینیک دندانپزشکی زاگرس
متا دیسکریپشن:
