سوراخ شدن لثه کنار دندان

بعضی از افراد سوراخ‌هایی را در لثه‌های خود مشاهده می‌کنند و این ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. یکی از این دلایل، پیشرفته شدن بیماری لثه است که باعث فرورفتگی و سوراخ‌هایی در لثه‌ها می‌شود. همچنین، برخی از عفونت‌های خاص مثل ژنژیواستوماتیت هرپس نیز می‌توانند باعث ایجاد سوراخ در لثه‌ها شوند. در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس قصد داریم تا با مفهوم سوراخ شدن لثه کنار دندان، عوامل به وجود آورنده آن و درمان های مورد نیاز صحبت کنیم.

سوراخ شدن کنار لثه به چه معناست؟

سوراخ در لثه به عنوان ناحیه‌ای تشخیص داده می‌شود که در مقایسه با بافت اطراف، فرورفته یا خالی به نظر می‌رسد. عوامل زیادی می‌توانند باعث ایجاد این سوراخ‌ها شوند، اما شایع‌ترین آنها بیماری لثه است. زمانی که این سوراخ‌ها در لثه‌ها مشاهده می‌شوند، باید به دلایل ممکن و درمان‌های موجود توجه کرد. هر چند در بعضی موارد، برای درمان سوراخ‌ها نیاز به مراجعه به پزشک دارید تا درمان‌های لازم صورت گیرد، اما در موارد ساده‌تر می‌توانید با رعایت بهداشت دهان و دندان و مراقبت‌های مرتب از گسترش این موضوعات پیشگیری کنید.

چه چیزی می‌تواند باعث ایجاد سوراخ در لثه یا خط لثه شود؟

انواع مختلفی از بیماری‌ها و عوامل می‌تواند باعث ایجاد مشکل در لثه و سوراخ شدن آن شوند که در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم.

پریودنتیت 

پریودنتیت، نوعی از بیماری پیشرفته لثه است که به دندان‌ها و بافت‌های اطراف آسیب می‌زند. این بیماری اغلب به علت تشکیل پلاک روی سطح دندان‌ها ناشی می‌شود. پلاک اصلی‌ترین مؤلفه آن باکتری‌هایی هستند که از قندهای غذایی تغذیه می‌کنند و در نتیجه، مواد زائد یا اسید تولید می‌کنند. این مواد زائد تولید شده به التهاب و خونریزی لثه منجر می‌شود. این حالت را بیماری لثه می‌گویند. پریودنتیت به مرور زمان می‌تواند باعث از بین رفتن بافت و استخوان شود. این بیماری باعث فاصله گرفتن لثه از دندان و ایجاد سوراخ‌هایی در نواحی بین دندان و لثه می‌شود.

علائمی ‌مانند لثه‌های قرمز و متورم، خونریزی لثه، درد در لثه، بوی بد دهان، فاصله بین دندان و لثه، حساسیت دندان، لق شدن دندان‌ها و درد یا ناراحتی در هنگام جویدن ‌غذا نشانه بیماری لثه باشند. با پیشرفت بیشتر ورم لثه در بافت لثه و تحت تاثیر قرار دادن استخوان، به یک بیماری پریودنتال شدید تبدیل می‌شود. بدون درمان، بیماری پریودنتال می‌تواند باعث تحلیل بافت و استخوان شود. این از دست دادن باعث عقب نشینی لثه‌ها، ایجاد پاکت و سوراخ بین دندان‌ها و لثه‌ها می‌شود.

عفونت 

گاهی عفونت‌ها می‌توانند عامل ایجاد سوراخ‌هایی در لثه شوند که معمولاً ناشی از ویروس‌ها یا باکتری‌ها هستند. یکی از مثال‌های این وضعیت، ژنژیواستوماتیت هرپسی است که به وسیله ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می‌شود. این موضوع بیشتر در کودکانی که به HSV مبتلا شده‌اند مشاهده می‌شود، اما گاهی در بزرگسالان نیز ظاهر می‌شود.

ژنژیواستوماتیت هرپسی می‌تواند باعث ایجاد زخم‌هایی روی لثه و داخل دهان شود که ممکن است مقعر یا دهانه دار باشند و زخم‌ها را ایجاد کنند. این وضعیت ممکن است همراه با علائمی‌مانند لثه‌های قرمز و متورم، تب، کاهش اشتها، تحریک پذیری، کسالت و تورم غدد لنفاوی باشد.

سایر عفونت‌ها نیز ممکن است منجر به سوراخ‌هایی در لثه شوند، اگرچه این موارد کمتر اتفاق می‌افتند. به عنوان مثال، اکتینومایکوزیس یک عفونت باکتریایی است که می‌تواند دهان و فک را تحت تأثیر قرار دهد و در موارد نادر، منجر به ایجاد سوراخ در لثه شوند. زخم‌های دردناک نیز ممکن است ایجاد شود. در برخی موارد شدید، عفونت باکتریایی دهان و فک می‌تواند بافت استخوانی حمایتی را از بین ببرد و سوراخ ایجاد کند.

سوکت باز دندان 

باز بودن حفره دندان پس از کشیدن دندان یکی از عواملی است که منجر به ایجاد سوراخ در لثه می‌شود. این سوراخ یا سوکت دندان نسبتاً در مدت زمانی حدود ۸ هفته پس از کشیدن دندان، با پر شدن استخوان بهبود می‌یابد.

پس از کشیدن دندان، ممکن است درد و تورم اطراف ناحیه رخ دهد که امری طبیعی است. مهم است که ناحیه را بیش از حد دستکاری نکنید. به طور معمول با گذر زمان بهبود می‌یابد. مداخله زیاد در این ناحیه ممکن است باعث خشک شدن حفره شود، که یک وضعیت دردناک است و در آن عصب و استخوان حفره دندان باز می‌شوند. عدم محافظت از ناحیه می‌تواند منجر به خشکی حفره شود، جایی که عصب و استخوان حفره در معرض دید قرار می‌گیرند. سوکت خشک روند بهبود را به تاخیر می‌اندازد و باعث عفونت در حفره می‌شود که می‌تواند به استخوان فک گسترش یابد. 

توصیه می‌شود برای جلوگیری از مشکلات احتمالی و بهبود بهتر، نکات زیر را رعایت کنید:

• رعایت تمامی‌دستورات و نکات پس از جراحی کشیدن دندان که توسط دندانپزشک معالج داده شده است.
• ناحیه ای که دندان آن کشیده شده را با دست لمس نکنید.
• بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. از دهانشویه و مسواک نرم استفاده کنید. محل دندان کشیده شده را با مسواک نکشید. 
• اگر درد شدید، خونریزی فراوان یا علائم غیرعادی دیگری تجربه می‌کنید، حتماً به دندانپزشک معالج خود مراجعه کنید.

توصیه می‌شود که به دندان‌پزشک معالج خود مشکلات و علائمی‌که تجربه می‌کنید را گزارش دهید تا مورد ارزیابی و مشاوره قرار بگیرید.

بیماری پریودنتال نکروتیزینگ

بیماری پریودنتال نکروز شده، نوعی نادر از بیماری لثه است که معمولاً به شکل ناگهانی ظاهر می‌شود و با مرگ بافت (نکروز) همراه است. این بیماری بیشتر در افراد با سیستم ایمنی ضعیف دیده می‌شود.

در این بیماری، بافت لثه سوراخ شده به نظر برسد و زخم‌های دردناک ظاهر می‌شوند. نواحی نکروزه معمولاً با چیزی به نام شبه غشاء پوشیده می‌شوند که معمولاً رنگ‌های سفید یا زرد دارند. علائم اضافی شامل درد شدید، خونریزی خود به خود، بوی بد دهان، فاصله‌گیری لثه از دندان، تورم غدد لنفاوی و تب هستند.

سوراخ‌های لثه در چه قسمت‌هایی ظاهر می‌شود؟

سوراخ‌های لثه ممکن است در مکان‌های مختلف ظاهر شوند و محل آنها به عاملی که آنها را ایجاد می‌کند وابسته است. به عنوان مثال، سوکت دندان باز ممکن است در ناحیه دندان کشیده شده شکل بگیرد. در بیماری‌هایی مانند پریودنتیت و پریودنتال نکروز شده، سوراخ‌ها یا پاکت‌ها معمولاً در منطقه‌ای که لثه به دندان متصل شده، ایجاد می‌شود. اما در صورت عفونت‌ها، سوراخ‌ها ممکن است در هر نقطه‌ای روی لثه ایجاد شوند.

روش درمان سوراخ لثه

روش‌های درمان سوراخ در لثه به علت آن و مرتبط با شدت موضوع متفاوت است. برخی از گزینه‌های درمانی ممکن را در ادامه بررسی می‌کنیم. 

جرم گیری و روت پلنینگ ریشه 

جرم گیری و روت پلنینگ ریشه دو روش برای حذف پلاک‌ها در بالا و زیر خط لثه به‌ویژه در درمان پریودنتیت هستند. معمولاً به عنوان جرم گیری عمیق نیز شناخته می‌شوند.

این درمان دارای دو مرحله است:

1. جرم گیری: پلاک‌های موجود بر روی دندان‌ها و در پاکت‌های اطراف خط لثه، توسط دندان‌پزشک حذف می‌شوند.
2. مسطح کردن ریشه: این فرآیند شامل جرم‌گیری ریشه دندان‌ها در عمق بیشتر زیر خط لثه است. این کار به صاف‌سازی ریشه‌ها کمک کرده و می‌تواند در چسبندگی بهتر آنها به لثه‌ها کمک نماید.

جرم‌گیری و روت پلنینگ ریشه فرآیندی است که توسط دندانپزشک و با استفاده از بی‌حسی موضعی انجام می‌گیرد. بسته به شدت پریودنتیت، ممکن است نیاز به بیش از یک جلسه داشته باشید. 

جراحی پریودنتال

در صورت شدت بالای بیماری پریودنتال، ممکن است جراحی پریودنتال توصیه شود که شامل انواع مختلفی از عملیات جراحی است. برخی از این نمونه‌ها عبارتند از:

• جراحی فلپ: در این نوع جراحی، با ایجاد یک برش کوچک در لثه، بافت لثه به‌طور محدود جدا شده و از سطوح عمیق‌تر دندان پلاک و رسوبات برداشته می‌شود. این روش می‌تواند به لثه‌ها کمک کند تا به خوبی به دندان متصل شوند.
• روش‌های احیای بافت لثه: در این روش‌ها، بافت لثه بیشتر برداشته می‌شود تا دسترسی به مناطق عمیق‌تر و پاکسازی پلاک ممکن شود. سپس، قطعه‌ای از مواد از جمله پروتئین یا استخوان برای بازسازی بافت و استخوان از دست رفته در زیر لثه قرار داده می‌شود. 
• پیوند لثه: این روش به کمک برداشتن بافت لثه از نقطه دیگری از دهان و استفاده از آن برای پوشش منطقه‌های مبتلا به عقب‌رفتگی لثه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش جراحی‌ است که توسط دندان‌پزشک انجام می‌شود و با هدف بهبود و درمان وضعیت پریودنتال شدید صورت می‌گیرد. 

روش حذف پاکت

گاهی اوقات به عنوان کاهش پاکت از آن یاد می‌شود، این روش جراحی زمانی مورد نیاز است که پاکت‌های پریودنتال بزرگ در لثه ایجاد شده باشد.

این فرآیند شامل تا زدن بافت لثه با عمل جراحی، حذف باکتری‌های به دام افتاده در داخل آن و سپس چسباندن مجدد بافت لثه به دندان است. این روش عمق پاکت‌ها را کاهش می‌دهد، برخی از آسیب‌های ناشی از بیماری پریودنتال را از بین می‌برد و لثه را دوباره به استخوان می‌چسباند.

پیوند استخوان

موارد پریودنتیت تهاجمی‌گاهی منجر به از دست دادن استخوان می‌شود و پیوند استخوان برای جایگزینی استخوان‌های از دست رفته ضروری است. مشابه پیوند لثه، این فرآیند به بافت استخوانی از قسمت دیگری از بدن نیاز دارد تا جایگزین قسمت از دست رفته شود. پس از پیوند بافت سالم موجود، بافت استخوانی پیوند شده باید بازسازی یا رشد استخوان جدید را افزایش دهد.

آنتی بیوتیک‌ها

در صورت ابتلا به بیماری پریودنتال یا عفونت باکتریایی، دندانپزشک شما ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند. این دارو رشد باکتری‌ها را در محلی که سوراخی در لثه شما ایجاد شده است کند می‌کند.

علائم نشان دهنده سوراخ در لثه 

علائمی‌وجود دارند که نشان می‌دهد آسیب لثه شما نه تنها جزئی نیست، بلکه در واقع باعث ایجاد سوراخ می‌شود. هر علتی علائم خاص خود را دارد، اما هر گونه نشانه ای از تورم یا خونریزی لثه باید باعث نگرانی شود.

علائم پریودنتیت

• زخم و عقب نشینی لثه
• قرمزی یا تورم
• دندان‌های حساس ویا لق
• ناراحتی یا درد هنگام غذا خوردن
• بوی بد دهان
• خونریزی لثه در هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن 

علائم پریودنتال نکروز شده

هنگامی‌که یک مورد بیماری پریودنتال باعث مرگ بافت شود، علائم اضافی ظاهر می‌شود. علاوه بر پوشاندن نقاط آسیب دیده توسط یک غشای زرد یا سفید، سایر علائم این نوع بیماری لثه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد شدید
• تب
• تورم غدد لنفاوی
• خونریزی خود به خود

علائم وجود عفونت

برخلاف انواع پریودنتیت، عفونت لثه علائم گسترده تری دارد. این علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• ضایعات در دهان
• تب
• از دست دادن اشتها
• خستگی
• تحریک پذیری
• تورم غدد لنفاوی
• لثه‌های قرمز و متورم

چگونه از ایجاد سوراخ در لثه‌ها جلوگیری کنیم؟

اقدامات زیادی وجود دارد که می‌توانید برای جلوگیری از بیماری لثه و سوراخ شدن لثه کنار دندان خود بردارید.

با موارد زیر می‌توانید شانس ابتلا به بیماری لثه را کاهش دهید:

• دو بار در روز مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
• به آرامی‌مسواک بزنید تا لثه‌ها تحریک نشود.
• غذاهای شیرین مصرفی روزانه را محدود کنید.
• ترک سیگار کمک زیادی به جلوگیری از بیماری لثه می‌کند. 

نکته مهم: با این حال، روش توصیه شده برای پیشگیری از بیماری لثه و هرگونه مشکل لثه، مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینه است. برای تضمین درخشش لبخند و سلامت لثه‌ها باید هر ۶ ماه یکبار جرم گیری حرفه ای انجام دهید. 

جمع بندی

حفظ سلامت لثه‌ها برای لبخند شما حیاتی است، به این معنی که به محض مشاهده علائم بیماری لثه با سوراخ‌های احتمالی مقابله کنید. مراقبت حرفه ای تنها راه برای اطمینان از سالم ماندن لثه‌های شما پس از ایجاد بیماری لثه است. کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس بهترین خدمات را برای لبخند شما در تهران ارائه می‌دهد. می‌توانید با شماره‌های کلینیک تماس بگیرید و نوبت ویزیت خود را دریافت نمایید. 

سوالات متداول

چگونه می‌توانم سوراخ لثه خود را در خانه درمان کنم؟

آب نمک یک ضد عفونی کننده طبیعی است که می‌تواند باکتری‌های عامل بیماری لثه را از بین ببرد و به بهبود بافت ملتهب دهان کمک کند. نمک باعث دور شدن باکتری‌ها و تورم می‌شود. اگر به یک درمان خانگی برای آبسه لثه نیاز دارید، آب نمک گرم روش خوبی برای شروع است.

چگونه بریدگی یا پارگی لثه را درمان می‌کنید؟

اکثر بریدگی‌های بافت نرم نیازی به مراقبت پزشکی ندارند، اما باید دهان خود را با آب نمک رقیق شده یا با دهان شویه ضد عفونی کننده بشویید. پس از اعمال فشار بر روی قسمت پاره شده، آن را خنک کنید تا خونریزی را کاهش داده و ناراحتی را به حداقل برسانید. اگر خونریزی فروکش نکرد، با دندانپزشک خود صحبت کنید.

آیا لثه آسیب دیده خود به خود بهبود می‌یابد؟

صدمات لثه ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد. ممکن است آنها را با خلال دندان پاره کرده باشید. یک تکه سیب زمینی ترد را گاز گرفته باشید. با موهای زبر مسواک آنها را خراشیده باشید و یا در حین ورزش لثه‌ها آسیب دیده باشند یا هر اتفاق دیگری رخ داده باشد و منجر به پارگی و خونریزی لثه شده باشد. در هر صورت دندانپزشکان معتقدند بسیاری از بریدگی‌های لثه خود به خود بهبود می‌یابند. 

آیا سوراخ در لثه جدی است؟

اگر درمان نشود، می‌تواند منجر به جابجایی، لق شدن و در نهایت از دست دادن دندان شود. بیماری پریودنتال علت اصلی از دست دادن دندان و سوراخ در لثه در میان بزرگسالان در کشورهای توسعه یافته است و همیشه باید به سرعت درمان شود.

آیا در صورت عقب نشینی لثه‌ها دوباره رشد می‌کنند؟

حقیقت این است که لثه هرگز رشد نمی‌کنند. به همین علت لثه‌ها پس از عقب نشینی دوباره به حالت اول خود برنمی‌گردند. با این حال، خبر خوب این است که برخی از درمان‌ها قادر به چسباندن و ترمیم بافت لثه اطراف دندان هستند.