هیچ کس نمی خواهد به دندانپزشک مراجعه کند و بفهمد که به عصب کشی نیاز دارد، اما اغلب عصب کشی تنها راه برای نجات دندان طبیعی و جلوگیری از کشیدن دندان است. اگرچه عصب کشی معمولاً با احساس ترس همراه است، اما حقیقت این است که با تکنیکهای مدرن و بی حسی موضعی، عصب کشی دردناک تر از پر کردن حفره نیست. گاهی اوقات دندانی که قبلا پر شده درد میگیرد و نیاز به درمان دارد. در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس به بررسی دلایل عصب کشی دندان پرشده و علت به عصب رسیدن دندان میپردازیم.
آشنایی با دلایل واقعی که ممکن است بعد از پر کردن به عصب کشی نیاز داشته باشید
پرکنندهها قرار است حفرهها را از بین ببرند. پس چرا دندانپزشک شما کانال ریشه را توصیه میکند؟ دلایل زیادی برای ایجاد حفره در زیر پر کردن وجود دارد، اما تعدادی از آنها شایع تر از سایرین هستند.
دلیل شماره ۱: پرکردگی قدیمی شما عمیق بوده و حفره آن را عمیق تر می تراشند
قبل از اینکه دندانپزشکی به جایگاه امروزی برسد، دندانپزشکان به روشی برای پرکردن دندان به نام اکستنشن برای پیشگیری تکیه میکردند. این بدان معناست که وقتی حفرهای کوچک را درمان میکردند، به آنها آموزش داده میشد که حفره را بزرگتر بتراشند تا از تحت تأثیر قرار گرفتن مناطق دیگر جلوگیری شود. به همین دلیل باید آن را به اندازه کافی عمیق میکردند که در برابر موادی که در آن زمان استفاده میکردند، به ویژه آمالگامهای نقره مقاومت کند. همین کار باعث میشد که فشار به پالپ بیاید و آن را ملتهب کند.
اما در دندانپزشکی امروزی، فقط ناحیه ای را که نیاز به درمان دارد با استفاده از مواد قوی درمان میکنند، حتی اگر کوچک باشند.
دلیل شماره ۲: پر کردن قدیمی شما در واقع به دندان شما آسیب رسانده است
پرکردگیهای نقره قدیمی (همچنین به عنوان پرکنندههای آمالگام، فلز یا جیوه نیز شناخته میشوند) هنگامی که شما چیزهای سرد و گرم میخورید منبسط و منقبض میشود. این اتفاق در فضای تنگی که پر شده در آن فشرده شده است رخ میدهد و ترکهای میکروسکوپی ایجاد میکند که حتی با اشعه ایکس قابل مشاهده نیستند. با گذشت زمان، این ترکها بزرگتر میشوند و پرکردگی دیگر به درستی روی دندان قرار نمی گیرد. این ترکها به غذا و پلاک اجازه میدهد تا داخل دندان نفوذ کند و دندان شما را آلوده کند. در بیشتر موارد، دندانپزشک میتواند تمام باکتریها را از داخل دندان خارج کند، اما نمیتواند همه آنها را ببیند و اقدام به عصب کشی دندان می کند.
دلیل شماره ۳: فرسودگی دندان و تکرار درمان های دندانپزشکی
مانند هر قسمت دیگری از بدن، دندانها مستعد ساییدگی و ترک هستند. اگر بدون داشتن پوسیدگی به ۳۰ یا ۴۰ سالگی رسیده اید، احتمال از دست دادن دندانهای خود (به غیر از تصادف یا عدم مراقبت) بسیار اندک است. اما از سوی دیگر، اگر یک دندان را بیش از یک بار درمان کرده باشید، این خطر وجود دارد که برای درمان در آینده نیاز به عصب کشی داشته باشید. این امر به ویژه در دندانهای عقبی که فشار جویدن شدیدتر است، رایج است که به اعصاب دندانهای شما آسیب بیشتری میزند.
دلیل شماره ۴: شما دندان قروچه میکنید
هنگام انجام کارهای ساده مانند غذا خوردن و بلعیدن، دندانهای شما بین ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ بار در روز به یکدیگر برخورد میکنند. اگر دندان قروچه کنید، این عدد به میزان قابل توجهی افزایش مییابد. اگر دندانهایتان را به هم فشار دهید، نه تنها بیشتر تماس پیدا میکند، بلکه نیروی زیادی به آنها وارد میشود که اعصاب دندانهایتان را از بین میبرد.
یک تصور غلط رایج وجود دارد که میگوید شما فقط هنگام خواب دندانهای خود را به هم فشار میدهید. اما مطالعات نشان میدهد که بیمارانی که دندانهای خود را به هم میفشارند یا به هم میسایند، در تمام طول روز این کار را انجام میدهند. این به این معنی است که محافظ شبی که دندانپزشک شما برای استفاده در هنگام خواب ساخته است، در واقع مشکل را حل نمی کند.
مشکل دندان قروچه چیست و چگونه میتوان آن را حل کرد؟
اگر وقتی دهان خود را میبندید دندانهای شما به طور یکنواخت روی همدیگر قرار نمی گیرد، ماهیچههای شما به فک فشار میآورد تا نقطه یا نقاطی را که بر روی جویدن شما تأثیر میگذارد، روی همدیگر قرار دهد. مشکل آن این است که وقتی یک ناحیه فرسوده شد، ناحیه دیگری ناهموار است، بنابراین بیشتر به یکدیگر برخورد میکند. این چرخه تا زمانی تکرار میشود که دندانها صاف شوند و هیچ مانعی وجود نداشته باشد. قبل از اینکه دندانها صاف شوند، فشار زیادی بر روی دندانها وارد میشود. کسانی که پرکردگیهای بزرگتری دارند، به خصوص در دندانهای پشتی، آنقدر آسیب میبینند که عصب دندان میمیرد.
روشهای مختلفی برای اصلاح بایت ناهموار از جمله درمان ارتودنسی (بریس) یا قرار دادن روکش روی برخی یا همه دندانها برای ساختن سطوح جویدنی که به درستی به یکدیگر برخورد نمیکنند وجود دارد. این یک روش بسیار پیچیده است، اما هدف تقویت دندانهایی است که سالها آسیب دیدهاند و از آسیبهای بیشتر ناشی از سایش و پارگی ناهموار جلوگیری میکند.
چرا دندانها به عصب کشی احتیاج پیدا میکنند؟
پوسیدگی عمیق
شایع ترین دلیل نیاز به عصب کشی پوسیدگی دندان است. حفره یا پوسیدگی در بیرونیترین لایههای دندان میتواند سوراخ ایجاد کند. در این مرحله باید دندان با پر کردن یا گذاشتن تاج بازیابی و درمان شود. اما وقتی پوسیدگی به پالپ در مرکز دندان میرسد و باعث عفونی شدن آن میشود، تنها گزینههای ممکن عصب کشی یا کشیدن دندان است.
انتخاب عصب کشی بهترین گزینه برای سلامت دهان و دندان است. این روش به شما این امکان را میدهد تا دندان طبیعی خود را حفظ کنید، به جای اینکه دندان را بکشید و سپس آن را با بریج یا ایمپلنت دندان جایگزین کنید. اگر یک حفره عمیق را بدون درمان رها کنید، میتواند باعث درد شدید و عفونت شود و در سراسر دهان و حتی سایر قسمتهای بدن پخش شود.
تروما یا آسیب دندان
در برخی موارد پالپ پس از ضربه یا آسیب دندان ملتهب میشود. در این شرایط نیز نیاز به عصب کشی دندان دارید. ترک یا شکستگی ایجاد شده گاهی به پالپ میرسد. گاهی دندان به طور کلی کنده شده یا به سادگی در سوکت جابجا میشود. حتی دندان ممکن است که هیچ علائم خارجی آسیبی نداشته باشد. بیماران ممکن است با یک دندان درد بی دلیل و بدون ترک یا بریدگی و شکستگی قابل مشاهده روی دندان مراجعه کنند و متوجه شوند که پالپ ملتهب است. علت آن شاید به دلیل آسیبی که روزها یا هفتهها قبل رخ داده باشد.
بر خلاف سایر انواع التهاب در بدن، وقتی پالپ دندان ملتهب است، به خودی خود برطرف نمی شود. در صورت عدم درمان، التهاب پالپ میتواند منجر به درد شدید شود و آبسه ایجاد کند.
اقدامات مکرر دندانپزشکی
دندانی که چندین عمل دندانپزشکی داشته است ممکن است در نهایت به دلیل آسیب پالپ نیاز به عصب کشی داشته باشد. به جای کشیدن دندان آسیب دیده، عصب کشی به شما امکان میدهد آن را در جای خود نگه دارید. این روش بهترین نتیجه برای سلامت دهان و دندان است. پس از عصب کشی، از روکش برای بازگرداندن عملکرد، ظاهر و استحکام دندان استفاده میشود.
روکش معیوب
یک تاج معیوب میتواند منجر به پوسیدگی عمیق شود که به پالپ دندان میرسد، یا میتواند باعث آسیب به ساختار دندان در زیر آن شود و بافت پالپ را ملتهب کند. در هر صورت، عصب کشی پالپ آسیب دیده را از بین میبرد، سپس یک روکش جدید برای جایگزینی تاج یا روکش قدیمی و معیوب که برداشته شده است ساخته میشود.
چگونه با عصب کشی دندانهای طبیعی را حفظ میکنند؟
مهم نیست دلیل عصب کشی شما چیست، روند یکسان است. دندان شما برای دسترسی به پالپ باز میشود، سپس پالپ برداشته میشود و ریشهها شکل میگیرند. محفظه تمیز میشود و از ماده ای به نام گوتا پرکا برای جایگزینی پالپ برداشته شده و مهر و موم کردن دندان برای جلوگیری از عفونت استفاده میشود. دندان شما با روکش یا پر کردن دندان ترمیم میشود. شما میتوانید از لبخند طبیعی خود لذت ببرید، به خوردن همه غذاهای مورد علاقه خود ادامه دهید. از همه مهمتر نیاز به کارهای مداوم دندانپزشکی پس از عصب کشی کمتر خواهد شد.
حساسیت پس از پر کردن دندان
حفرهها بعد از پر کردن اغلب آسیب و مشکلی ایجاد نمی کنند. با این حال، برداشتن یک حفره و قرار دادن پرکردن دندان ممکن است به نظر برخی دندانپزشکان منجر به حساسیت شود. این با یک فرآیند التهابی که بخشی از درمان است همراه است و کاملا طبیعی است. هرچه حفره اصلی عمیق تر باشد، احتمال ایجاد حساسیت بعد از عمل با هر پرکردن دندانی بیشتر میشود. به طور خلاصه، دندان درد پس از پر کردن یا حتی درد ضربان دار دندان پس از پر کردن هر دو رایج هستند.
بسیاری از اوقات، لثه اطراف دندان میتواند کمی حساس باشد. به ویژه، زمانی که پوسیدگی بین دندانها رفته باشد. همچنین، غیر قابل انتظار نیست که دندان بلافاصله پس از ترمیم به سرما حساس شود. به خصوص، قرار دادن یک پر کردن برای یک حفره که بسیار عمیق یا بزرگ است. تا زمانی که ناراحتی کم باشد و در طی چند هفته از شدت آن کاسته شود، دندان باید بدون هیچ نگرانی دیگری به حالت عادی بازگردد. درد ضربان دار دندان پس ازپرکردن نیز مساله مهمی نیست. دندانپزشکان درک میکنند که این قضیه ناراحت کننده است، اما بدن شما به سادگی نیاز به زمان دارد.
چرا بعد از پر کردن یا عصب کشی درد داریم؟
به عنوان یک قاعده، هنگامی که پالپ دندان ملتهب میشود، فشار در حفره پالپ ایجاد میشود. در نهایت این امر به بافتهای اطراف و عصب دندان فشار وارد میکند. این فشار ناشی از التهاب است که میتواند باعث ناراحتی از خفیف تا شدید شود. میزان ناراحتی که فرد تجربه میکند به شدت تورم و التهاب و همچنین پاسخ بدن به درد بستگی دارد. به طور کلی، زمانی که فشار در نواحی دیگر بدن وجود دارد، میتواند با حرکت به بافت نرم اطراف منتشر شده و کاهش یابد. متأسفانه، این وضعیت در مورد التهابی که در حفره پالپ رخ میدهد نیست. عاج، که یک بافت سخت است، پالپ دندان را احاطه کرده است.
به همین دلیل، ناراحتی (به طور خاص، فشار) اجازه ندارد خود را در بین بافتهای دیگر پراکنده کند و منجر به افزایش جریان خون میشود. این افزایش جریان خون نشانه مطمئنی از التهاب است که در نهایت باعث ناراحتی میشود. پالپیت یا التهاب عصب دندان میتواند فشار زیادی بر روی عصب دندان ایجاد کند که فرد اغلب در یافتن منبع واقعی ناراحتی خود دچار مشکل میشود. معمولاً این درد را با درد دندانهای اطراف اشتباه میگیرند. به همین دلیل به آن درد ارجاعی میگویند.
حفره پالپ سیستمی است که بسته است و بدون شک چالش پاسخ سیستم ایمنی را برای بدن فراهم میکند. این بدان معنی است که با هر گونه اختلال، حفره پالپ میتواند خلاص شدن از هرگونه التهاب را برای بدن ما بسیار دشوار کند. از آنجایی که سیستم بسته است، سیستم ایمنی بدن ما قادر به وارد شدن به آن ناحیه برای مبارزه و یا از بین بردن هرگونه التهاب و تورم نیست. به همین دلیل است که بیماران میتوانند پس از پر کردن دندان درد ضربان دار را تجربه کنند.
متأسفانه، بیمارانی که دارای شرایط پزشکی التهابی یا بیماریهای خودایمنی هستند، سطوح بالاتری از مواد شیمیایی التهابی در خون دارند. پس از انجام کارهای ترمیمی دندان مانند پر کردن، التهاب وجود دارد که بخشی از روند طبیعی ترمیم دندان است. علاوه بر این، برای بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن، این التهاب اضافی میتواند منجر به ناراحتی شدیدتر مانند درد ضربان دار دندان یا درد معمولی دندان پس از پر کردن شود. همین افراد ممکن است حساسیت طولانی مدت پس از عمل را نیز تجربه کنند.
پس از قرار دادن پر کردن، زمان لازم است تا با بایت جدید سازگار شوید. ممکن است چند روز طول بکشد تا مغز موقعیت جدید دندانهای شما را درک کند و آن را طبیعی تشخیص دهد.
بیمارانی که دندان قروچه میکنند ممکن است بعد از درمان دندان، حساسیت بیشتری از جمله درد و حتی احساس کبودی در اطراف ریشه دندانها را تجربه کنند. دندان قروچه و فشردن دندانها باعث استرس عصب میشود. اگر عصب قبل از درمان دندانپزشکی تحت فشار قرار گرفته باشد، این استرس اضافی ناشی از ساییدن یا فشردن آن باعث افزایش التهاب آن عصب میشود. استفاده از محافظ شبانه پس از اتمام درمان، به کاهش فشار و استرس روی عصب و طولانیتر شدن لیپوماتیک کمک میکند.
نگاهی کلی به دلایل عصب کشی دندان پر شده
اگر دندان درد بعد از پر کردن یا درد ضربان دار دندان پس از پر کردن را تجربه میکنید، به این معنی است که ممکن است به عصب کشی نیاز داشته باشید.
البته این موضوع همیشگی نیست. پس از انجام ترمیم، دندان غیر حیاتی میشود و نیاز به عصب کشی دارد. هر بار که یک پرکننده قرار میگیرد یا جایگزین میشود، ضربه به پالپ (عصب و تامین خون) وارد میشود. این میتواند ترکیبی از بسیاری از چیزها باشد که باعث این آسیب میشود. به طور کلی، تروما وارد شده به دندان میتواند در اثر سوراخ کردن دندان، ترکیبی از سموم آزاد شده توسط باکتریهایی که مسئول پوسیدگی هستند و یا واکنش پالپ دندان به مواد پرکننده ایجاد شود. عوامل دیگری مانند دندان قروچه و خطوط شکستگی داخل دندان نیز میتوانند بر سلامت پالپ تأثیر بگذارند.
بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن یا بیماریهای خودایمنی که به خوبی کنترل نشده باشد، در معرض خطر بسیار بالاتری برای ایجاد عوارض یا حساسیت پس از پر کردن دندان قرار دارند. افزایش حساسیت بعد از پر کردن دندان به دلیل ماهیت بیش از حد واکنشی پاسخ ایمنی بدن آنها است.
تجمع و ترومای مکرر در طول زمان میتواند منجر به پالپ تحت فشار شود که در حالت مزمن پالپ نزدیک به مرگ است. در نتیجه، دندانی که قبل از درمان دندانپزشکی ظاهراً خوب بود، ممکن است در نهایت نیاز به عصب کشی داشته باشد، زیرا پالپ دندان که قبلاً آسیب دیده بود، اکنون قادر به تحمل هرگونه استرس اضافی نیست.
جمع بندی
گاهی دندانی که پر شده دچار درد میشود. برخی از دلایل آن مانند فرسودگی دندان و پر شدگی بزرگ دندان باعث نفوذ باکتری به داخل دندان و آسیب به پالپ میشود. در این شرایط عصب کشی دندان پر شده انجام میشود. برای خلاص شدن از این درد یا چکاپ کامل دندانها با شماره کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس تماس بگیرید. دندانپزشکان متخصص کلینیک با بهره مندی از پیشرفته ترین تجهیزات دندانپزشکی درمانی بدون درد را برای شما انجام خواهند داد.
سوالات متداول
آیا بعد از پر کردن دندان به عصب کشی نیاز دارید؟
نه همیشه. در مواردی، پس از انجام ترمیم، دندان غیر حیاتی میشود و نیاز به درمان ریشه دارد. هر بار که یک پرکننده قرار میگیرد یا جایگزین میشود، به پالپ ضربه وارد میشود. این میتواند ترکیبی از چیزهای زیادی باشد که باعث این آسیب میشود.
آیا تمام دندانهای پر شده در نهایت نیاز به عصب کشی دارند؟
اگر دندان شما دارای پوسیدگی در مینا یا عاج است، پر کردن ساده برای ترمیم حفره کافی است. با این حال، اگر حفره درمان نشود، پوسیدگی به عمیق ترین لایه دندان یعنی بافت عصبی میرسد. در این مرحله، عصب کشی برای ترمیم دندان ضروری است.
چگونه متوجه میشوید که پرکردگی شما نیاز به عصب کشی دارد؟
علائم: اگر فقط حساسیت یا ناراحتی جزئی را تجربه کنید، دندانپزشک شما پر کردن دندان را توصیه میکند. اما اگر تورم، حساسیت به دمای سرد و گرم و درد شدید دارید، ممکن است به عصب کشی نیاز داشته باشید.
آیا میتوان بعد از عصب کشی به جای روکش کردن، پرکردگی دائمی داشته باشیم؟
همه چیز به دندان بستگی دارد. اگر دندان بعد از روت کانال در وضعیت خوبی باشد، دندانپزشک ممکن است آن را پر کند به خصوص اگر دندان جلویی باشد. تقریباً در همه موارد، دندانپزشک توصیه میکند که تاج روی دندان آسیابی که پالپ دندان آن برداشته شده است قرار داده شود.
ماندگاری پرکردن دندان چقدر است؟
به طور متوسط، پر کردن باید یک دهه یا بیشتر طول بکشد. برخی از دندانپزشکان حدود ۱ تا ۲ سال پرکردگی را تضمین میکنند. مشروط بر اینکه هر ۶ ماه یک بار چکاپ داشته باشید و از دندانهای خود در خانه به خوبی مراقبت کنید.