آیا می‌دانستید که یک ایمپلنت دندان معمولا از سه بخش و نه یک بخش تشکیل شده است؟ هر یک از این اجزای ایمپلنت دندان نقشی اساسی در اطمینان از استحکام، دوام، عملکرد و شباهت هر ترمیم به دندان طبیعی ایفا می‌کنند. برای اینکه واقعا متوجه شوید ایمپلنت‌های دندان چقدر عالی هستند، ارزش این را دارد که ببینید چگونه هر جزء برای ایجاد تکیه گاه و ثبات پس از قرار گرفتن در دهان عمل می‌کند. بنابراین، بدون مقدمه اضافی، بیایید به دنیای جذاب ایمپلنت‌های دندان و اجزای تشکیل دهنده آن برویم.
اجزای تشکیل دهنده ایمپلنت دندان
اجزای تشکیل دهنده ایمپلنت‌های دندان معمولی:
- فیکسچر (fixture)
- اباتمنت (abutment)
- ترمیم ایمپلنت (implant restoration)
۱- فیکسچر (fixture)
فیکسچر اغلب به عنوان پایه ایمپلنت شناخته می‌شود. یک پیچ استوانه ای شکل است که به طور مستقیم در استخوان فک ثابت می‌شود. هنگامی که در جای خود لنگر انداخت، به عنوان ریشه مصنوعی دندان عمل می‌کند.
چرا فیکسچر مهم است؟
هنگامی که یک دندان طبیعی از دست می‌رود، بافت استخوانی که در ابتدا از ریشه دندان حمایت می‌کرد دیگر مورد نیاز نیست. در نتیجه، شروع به جذب شدن مجدد به بدن می‌کند. این امر به مرور زمان باعث تغییر شکل استخوان فک و ساختار صورت می‌شود. در واقع، در طول ۶-۱۲ ماه اول، تقریباً ۳۰٪ از بافت‌های سخت و نرمی که استخوان فک را تشکیل می‌دهند، کاهش می‌یابد.
هنگامی که یک پایه ایمپلنت دندان به طور مستقیم در استخوان فک قرار می‌گیرد، بدن را فریب می‌دهد تا فکر کند ریشه واقعی دندان وجود دارد. از آنجایی که بافت استخوانی اکنون وظیفه ای برای انجام دادن دارد (حمایت از ریشه دندان مصنوعی)، دیگر به بدن جذب نمی شود. بله دیگر خبری از تحلیل استخوان نیست.
پایه‌های ایمپلنت دندان معمولا از تیتانیوم ساخته می‌شوند. دلایل متعددی برای این امر وجود دارد. اولا، تیتانیوم هم سبک و هم محکم است. بنابراین، زمانی که پایه در دهان لنگر انداخت، احساس ناراحتی ایجاد نمی کند، اما به اندازه کافی محکم است که بتواند در برابر نیروی طبیعی گاز مقاومت کند.
دوم اینکه، اجزای ایمپلنت دندان ساخته شده از تیتانیوم با بافت زنده سازگار هستند. به عبارت دیگر، آنها واکنش سمی یا ایمنی ایجاد نمی کنند.
در نهایت، و از همه مهمتر، زمانی که تیتانیوم با استخوان تماس پیدا می‌کند، یک چسبندگی بیولوژیکی دائمی ایجاد می‌شود. این چسبندگی در مورد ایمپلنت‌های دندان حیاتی است زیرا این فرآیند جوش خوردن (osseointegration) استحکام و ثباتی را که یک ایمپلنت دندانی به آن نیاز دارد فراهم می‌کند و به آن اجازه می‌دهد تا دقیقا مانند یک دندان طبیعی عمل کند.
۲- اباتمنت (Abutment)
دومین جزء از سه جزء ایمپلنت دندان، کانکتور یا اباتمنت است. این قسمت بین پایه ایمپلنت و ترمیم پروتز قابل مشاهده قرار می‌گیرد. به طور معمول، یک سر اباتمنت به پایه ایمپلنت پیچ می‌شود، در حالی که سر دیگر برای اتصال یا چسباندن به ترمیم دندان استفاده می‌شود.
اباتمنت‌ها بسته به پایه ایمپلنت و نوع ترمیم دندانی که نیاز به پشتیبانی دارد، در اشکال و اندازه‌های مختلفی وجود دارند. بنابراین یک اباتمنت می‌تواند شبیه یک پیچ کوتاه باشد. در عین حال، یک اباتمنت مورد نیاز برای یک بریج پشتیبانی شده توسط ایمپلنت ممکن است دارای چندین اتصال باشد. در هر صورت، از اباتمنت برای اتصال یا محکم کردن پایه ایمپلنت دندان به ترمیم شبیه دندان استفاده می‌شود.
نقش دیگر اباتمنت
اباتمنت همچنین هدف دیگری دارد که به همان اندازه مهم است. این قطعه همچنین به عنوان یک دستگاه ضربه گیر یا جذب کننده ضربه عمل می‌کند.
به این شکل به آن فکر کنید، زمانی که نیروی گاز زدن انسان از ۱۱۰۰ نیوتن گشتاور تجاوز کند، فشار زیادی به پایه ایمپلنت وارد می‌کند و باعث شکستگی آن می‌شود. بنابراین، برای اینکه ایمپلنت‌های دندانی کار کنند، این نیروی گاز زدن باید کنترل یا ضربه گیری شود و اینجاست که نقش اباتمنت پررنگ می‌شود. این قطعه نیروی گاز زدن را به طور مساوی از طریق ایمپلنت و به پایین فک توزیع می‌کند.گاهی اوقات اباتمنت همزمان به پایه متصل می‌شود، اما اغلب بعد از جوش خوردن استخوان (osseointegration) به پایه پیچ می‌شود.
۳- ترمیم ایمپلنت (Implant Restoration)
ترمیم ایمپلنت تنها جزء قابل مشاهده از تمام اجزای ایمپلنت دندان است. بدیهی است که بیماران آن را به خصوص از نظر زیبایی مهمترین بخش می‌دانند. یک ترمیم کاملاً ساخته شده می‌تواند به طور کامل هزینه کلی ایمپلنت‌های دندانی را جبران کند.
ترمیم‌ها می‌توانند به صورت تک تاج، بریج یا دنچر باشند. در حالی که از یک تک تاج برای جایگزینی یک فضای تک دندان استفاده می‌شود، بریج دندان برای دو یا چند فضای مجاور ایده آل است. از طرف دیگر، یک دنچر پشتیبانی شده توسط ایمپلنت می‌تواند کامل یا جزئی باشد و توسط چندین ایمپلنت دندانی پشتیبانی شود.
به طور معمول، این ترمیم‌ها در صورت نیاز به تاج یا بریج روی پایه ایمپلنت سیمان می‌شوند. با این حال، اگر برای جایگزینی کل قوس دندان به دنچر نیاز باشد، آنها به طور کلی برای جلوگیری از حرکت روی اباتمنت ایمپلنت چفت می‌شوند.
تاج‌های ایمپلنت دندان از مواد مختلفی از جمله چینی، سرامیک و زیرکونیوم ساخته شده اند و برای ظاهری یکدست با رنگ دندان‌های طبیعی شما مطابقت داده می‌شوند. با این حال، بر خلاف پایه تیتانیومی که می‌تواند یک عمر دوام داشته باشد، یک تاج پروتز عمر مفید به طور معمول ۱۰-۱۵ سال بسته به سایش و پارگی دارد. به همین دلیل، برای دندانپزشکان دشوار است که به طور دقیق بگوید ایمپلنت‌های دندانی چقدر عمر می‌کنند، زیرا این بستگی به کیفیت و استفاده صحیح از هر جزء ایمپلنت دندان دارد.
با توجه به این موارد ایمپلنت‌های دندانی همچنان به عنوان استاندارد طلایی برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته باقی می‌مانند و اکنون که کمی بیشتر در مورد آنها و نحوه عملکردشان می‌دانید، احتمالا می‌توانید درک کنید که چرا اینطور است.
چگونه اجزای ایمپلنت دندان باهم کار می‌کنند؟
پایه ایمپلنت، اباتمنت و روکش ایمپلنت با هم همکاری می‌کنند تا جایگزینی محکم و بادوام برای دندان از دست رفته باشند. پایه ایمپلنت، بنیادی محکم برای ترمیم فراهم می‌کند، در حالی که اباتمنت، پایه ایمپلنت را به روکش ایمپلنت متصل می‌نماید. روکش ایمپلنت، قسمت قابل مشاهده ایمپلنت دندان است و ظاهری طبیعی به لبخند شما می‌بخشد.
ثابت شدن ایمپلنت در دهان
اجزای ایمپلنت دندان به دو روش در دهان نگه داشته می‌شوند:
Osseointegration (جوش خوردن با استخوان)
فرآیندی است که طی آن پایه ایمپلنت با استخوان فک جوش می‌خورد. سلول‌های استخوانی در اطراف پایه ایمپلنت رشد کرده و به آن می‌چسبند و پیوندی بادوام ایجاد می‌کنند. فرایند جوش خوردن طی چند ماه اتفاق می‌افتد. این روش اصلی نگهداری ایمپلنت دندان در دهان است.
پیچ اباتمنت
پیچ اباتمنت، پیچ کوچکی است که اباتمنت را به پایه ایمپلنت متصل می‌کند. این کار باعث افزایش نگهداری و ثبات ایمپلنت دندان می‌شود.
مزایای ایمپلنت‌های دندانی
ایمپلنت‌های دندانی نسبت به سایر گزینه‌های جایگزینی دندان، مزایای متعددی دارند، از جمله:
عملکرد عالی: ایمپلنت‌های دندانی به بیماران شما این امکان را می‌دهد که با اطمینان غذا بخورند، صحبت کنند و لبخند بزنند.
زیبایی بالا: ایمپلنت‌های دندانی از نظر ظاهری و احساسی شبیه دندان‌های طبیعی هستند.
دوام: ایمپلنت‌های دندانی با مراقبت مناسب می‌توانند یک عمر دوام داشته باشند.
بهبود سلامت دهان: ایمپلنت‌های دندانی به حفظ استخوان فک بیمار شما و جلوگیری از بیماری لثه کمک می‌کنند.
ایمپلنت‌های دندان یک تکه
یک ایمپلنت یک تکه یک واحد است که از اباتمنت استفاده نمی کند. همچنین به گونه ای طراحی شده است که از حفره ای که برای آن آماده شده است، بزرگتر باشد، شبیه پیچ چوبی که وارد چوب می‌شود و باعث چسبندگی فوری آن با استخوانی می‌شود که در آن قرار داده شده است. این نوع ایمپلنت با چرخش ملایم و با پیروی از ساختار استخوانی دهان به طور ماهرانه در استخوان فک قرار داده می‌شود. ما معمولاً یک ساختار دندان موقت را روی ایمپلنت قرار می‌دهیم تا زمانی که ایمپلنت با استخوان ادغام شود. این فرآیند بسته به سلامت دهان شما و اینکه آیا در آن زمان دندان کشیده اید یا خیر، معمولاً بین ۶ تا ۱۴ هفته طول می‌کشد. سپس روکش با استفاده از سیمان به ایمپلنت متصل می‌شود.
یکی از مزایای اصلی ایمپلنت دندان یک تکه، حذف نیاز به اباتمنت جداگانه است. این می‌تواند فرآیند درمان را ساده کند و خطر عوارضی مانند شکست ایمپلنت یا عفونت را کاهش دهد. ایمپلنت‌های یک تکه همچنین تمایل به ثبات بیشتری دارند و احتمال شل شدن یا جابجا شدن آنها در طول زمان کمتر است.
یک ایمپلنت دندانی سه تکه سنتی که به عنوان ایمپلنت دو مرحله ای نیز شناخته می‌شود، از سه قسمت جداگانه ای که در بالا در مورد آنها صحبت کردیم تشکیل شده است: پایه، اباتمنت و روکش (و چهار قسمت در صورتی که پیچ را بشمارید). کاشت سه تکه همچنین می‌تواند پیچیده تر و زمان بر تر باشد. زیرا به جراحی‌های اضافی و دوره بهبودی طولانی تری نیاز داشته باشند. همچنین خطر عوارضی مانند عفونت یا شکست ایمپلنت در آنها بیشتر است.
انتخاب ایمپلنت دندان مناسب برای نتیجه موفقیت آمیز درمان ضروری است. عواملی مانند اندازه و شکل استخوان فک، تعداد و محل دندان‌های از دست رفته و سلامت کلی دهان بیمار باید درنظر گرفت شود. یک دندانپزشک یا جراح دهان و دندان با تجربه می‌تواند به شما در تعیین اینکه کدام نوع ایمپلنت برای نیازهای فردی شما مناسب تر است کمک کند.
ایمپلنت‌های دو تکه و سه تکه
ایمپلنت‌های دندانی زیرکونیوم نیز اغلب به صورت واحدهای دو تکه طراحی می‌شوند، اگرچه به عنوان واحدهای سه تکه نیز موجود هستند.
مزایای ایمپلنت‌های دو تکه
جراحی ساده تر: به دلیل عدم نیاز به اتصال اباتمنت در مرحله دوم، عمل جراحی ساده تر و سریعتر است.
هزینه کمتر: از آنجایی که فقط یک قطعه باید ساخته شود، هزینه ایمپلنت‌های دو تکه معمولاً کمتر از ایمپلنت‌های سه تکه است.
معایب ایمپلنت‌های دو تکه
تنوع کمتر: ایمپلنت‌های دو تکه در تنوع کمتری نسبت به ایمپلنت‌های سه تکه موجود هستند.
زیبایی شناسی کمتر: در برخی موارد، ایمپلنت‌های دو تکه ممکن است از نظر زیبایی شناسی به اندازه ایمپلنت‌های سه تکه ایده آل نباشند.
انتخاب بین ایمپلنت‌های دو تکه و سه تکه
بهترین نوع ایمپلنت برای شما به عوامل مختلفی از جمله نیازهای فردی شما، سلامت دهان و دندان و بودجه شما بستگی دارد. متخصص ایمپلنت دندان می‌تواند به شما در انتخاب بهترین گزینه برای شما کمک کند.
مراقبت از ایمپلنت‌های دندانی
مراقبت خوب از ایمپلنت‌های دندانی برای حفظ سلامت و طول عمر آنها ضروری است. این شامل مسواک زدن دو بار در روز، نخ دندان کشیدن روزانه و معاینات منظم با متخصص ایمپلنت دندان می‌شود.
ایمپلنت‌های دندانی می‌توانند راه حلی عالی برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته باشند. با مراقبت مناسب، آنها می‌توانند برای سالها لبخندی زیبا و سالم به شما هدیه دهند.
گام به گام مراحل کاشت ایمپلنت دندان
کاشت ایمپلنت دندان فرآیندی چند مرحله‌ای است که به طور دقیق و با ظرافت انجام می‌شود تا جایگزینی ایده‌آل و با ثبات برای دندان‌های از دست رفته شما فراهم شود. در ادامه، به شرح مختصری از مراحل این فرآیند می‌پردازیم:
بررسی و معاینه
در اولین جلسه، دندانپزشک متخصص با معاینه دقیق دهان و دندان شما، وضعیت سلامت لثه و استخوان فک را بررسی می‌کند. همچنین، عکس‌برداری‌های لازم از دندان‌ها و فک شما انجام می‌شود تا اطلاعات دقیق برای برنامه‌ریزی مراحل بعدی به دست آید.
کشیدن دندان (در صورت نیاز)
اگر دندانی که نیاز به جایگزینی دارد، هنوز در دهان شما وجود دارد، در این مرحله توسط دندانپزشک کشیده می‌شود.
آماده‌سازی استخوان فک
پس از کشیدن دندان، استخوان فک برای کاشت ایمپلنت آماده می‌شود. در برخی موارد، ممکن است استخوان فک به تراکم و ضخامت بیشتری برای کاشت ایمپلنت نیاز داشته باشد. در این شرایط، پیوند استخوان انجام می‌شود تا پایه محکم و مناسبی برای ایمپلنت ایجاد شود.
کاشت فیکسچر
فیکسچر که به عنوان ریشه مصنوعی دندان شناخته می‌شود، در این مرحله در داخل استخوان فک کاشته می‌شود. جنس فیکسچر معمولاً از تیتانیوم است که با استخوان فک سازگاری دارد و به مرور زمان با آن جوش می‌خورد.
دوره بهبودی
پس از کاشت فیکسچر، لازم است تا چند ماه (معمولاً ۳ تا ۶ ماه) صبر کنید تا استخوان فک به طور کامل با ایمپلنت جوش بخورد و ثبات لازم را پیدا کند. در این مدت، از یک پروتز موقت برای حفظ زیبایی و عملکرد دندان استفاده می‌شود.
قرار دادن اباتمنت
اباتمنت رابطی است که بین فیکسچر و روکش دندان قرار می‌گیرد. پس از اتمام دوره بهبودی، اباتمنت روی فیکسچر پیچ می‌شود.
نصب روکش
در نهایت، روکش یا تاج دندان که از نظر ظاهری شبیه به دندان طبیعی است، روی اباتمنت نصب می‌شود. جنس روکش می‌تواند از سرامیک، زیرکونیوم یا طلا باشد.
نکاتی در مورد نصب ایمپلنت دندان
در برخی موارد، ممکن است دندانپزشک متخصص صلاح بداند که مراحل کاشت فیکسچر و اباتمنت را در یک جلسه انجام دهد.
طول دوره بهبودی پس از کاشت فیکسچر به عوامل مختلفی مانند نوع ایمپلنت، سلامت دهان و دندان بیمار و شرایط استخوان فک بستگی دارد.
انتخاب نوع ایمپلنت و مواد به کار رفته در آن، بر کیفیت و طول عمر ایمپلنت تاثیرگذار خواهد بود.
فرایند کاشت دندان
فرایند سنتی کاشت دندان شامل چندین مرحله است. ابتدا، پایه ایمپلنت با جراحی در استخوان فک قرار داده می‌شود. به دنبال آن دوره بهبودی چند ماهه است که طی آن، پایه با استخوان جوش می‌خورد. پس از تکمیل فرآیند جوش خوردن با استخوان، اباتمنت به پایه متصل می‌شود و روکش یا دندان جایگزین دیگری به اباتمنت وصل می‌گردد.
چرا در برخی موارد ایمپلنت‌ها با شکست مواجه می‌شوند؟
ایمپلنت‌های دندانی به عنوان راه حلی ایده آل برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته شناخته می‌شوند، اما در برخی موارد ممکن است با شکست مواجه شوند. عوامل متعددی در بروز این مشکل نقش دارند که در ادامه به بررسی برخی از مهم ترین آنها می‌پردازیم:
فشار بیش از حد
یکی از شایع ترین علل شکست ایمپلنت، فشار بیش از حد بر روی آن است. این فشار می‌تواند ناشی از عواملی مانند دندان قروچه، نامناسب بودن روکش یا بریج ایمپلنت، یا نقص در طراحی و ساخت ایمپلنت باشد.
عدم رعایت بهداشت دهان
همانند دندان‌های طبیعی، ایمپلنت‌ها نیز نیاز به مراقبت و بهداشت مناسب دهان دارند. عدم رعایت بهداشت، می‌تواند منجر به تجمع پلاک و باکتری در اطراف ایمپلنت شده و به مرور زمان باعث عفونت، التهاب و در نهایت شکست ایمپلنت شود.
کیفیت نامناسب ایمپلنت
استفاده از ایمپلنت‌های بی کیفیت و ارزان قیمت که از مواد نامرغوب و با تکنولوژی‌های غیر استاندارد ساخته شده اند، می‌تواند احتمال شکست ایمپلنت را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
مشکلات جراحی
جراحی کاشت ایمپلنت یک عمل ظریف و تخصصی است که باید توسط جراح یا متخصص ایمپلنت باتجربه و ماهر انجام شود. در غیر این صورت، ممکن است مشکلاتی در حین جراحی ایجاد شود که به شکست ایمپلنت منجر شود.
عدم تناسب ایمپلنت با استخوان فک
انتخاب ایمپلنت با اندازه و نوع نامناسب برای استخوان فک بیمار، می‌تواند باعث عدم ثبات ایمپلنت و در نهایت لق شدن و یا شکستگی آن شود.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن یکی از عوامل خطرناک برای سلامت دهان و دندان است و می‌تواند به طور قابل توجهی احتمال شکست ایمپلنت را افزایش دهد.
بیماری‌های سیستمیک
برخی بیماری‌های سیستمیک مانند دیابت کنترل نشده، پوکی استخوان و بیماری‌های خودایمنی می‌توانند بر روند جوش خوردن ایمپلنت با استخوان تاثیر منفی گذاشته و احتمال شکست ایمپلنت را افزایش دهند.
مصرف برخی داروها
مصرف برخی داروها مانند داروهای ضد انعقاد خون و بیس فسفونات‌ها می‌تواند بر روند بهبودی پس از جراحی کاشت ایمپلنت تاثیر گذاشته و احتمال بروز عوارضی مانند عفونت را افزایش دهد.
جمع بندی
ایمپلنت‌های دندانی راه حلی محبوب و موثر برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته هستند. درک اجزای ایمپلنت دندان و نحوه عملکرد آنها می‌تواند به شما در تصمیم گیری آگاهانه و دستیابی به نتیجه موفق درمان کمک کند.
با انتخاب یک دندانپزشک یا جراح دهان و دندان با تجربه و صلاحیت، رعایت دستورالعمل‌های صحیح مراقبت‌های بعد از عمل و حفظ بهداشت دهان و دندان، می‌توانید برای سال‌های آینده از مزایای ایمپلنت‌های دندانی بهره مند شوید.
اجزای تشکیل دهنده ایمپلنت دندانی معمولا سه بخش فیکسچر، اباتمنت و ترمیم ایمپلنت است. برای اطلاعات بیشتر در مورد ایمپلنت‌های دندانی، لطفاً با یک متخصص ایمپلنت دندان مشورت کنید. متخصصان با سابقه کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس می‌توانند بهترین مشاوره و درمان را به شما ارائه دهند. همین حالا با شماره ۰۲۱۴۵۱۳۹ تماس بگیرید و نوبت مشاوره خود را دریافت نمایید.
سوالات متداول
آیا ایمپلنت‌های دندانی دردناک هستند؟
معمولاً ایمپلنت‌های دندانی دردناک نیستند. جراحی با بی حسی موضعی انجام می‌شود و بعد از عمل، داروهای مسکن می‌توانند هر گونه ناراحتی را تسکین دهند.
جوش خوردن ایمپلنت‌های دندانی چقدر طول می‌کشند؟
کل فرآیند ایمپلنت دندان می‌تواند از چند ماه تا یکسال طول بکشد. این به عوامل مختلفی از جمله تعداد ایمپلنت‌های مورد نیاز، نوع ایمپلنت و سلامت دهان و دندان شما بستگی دارد.
هزینه ایمپلنت‌های دندانی چقدر است؟
هزینه ایمپلنت‌های دندانی بسته به عوامل مختلفی از جمله نوع ایمپلنت، تعداد ایمپلنت‌های مورد نیاز و محل زندگی شما متفاوت است. متخصص ایمپلنت دندان شما می‌تواند برآورد دقیقی از هزینه‌ها را به شما ارائه دهد.
آیا من کاندیدای مناسبی برای ایمپلنت‌های دندانی هستم؟
برای اینکه بفهمید آیا ایمپلنت‌های دندانی برای شما مناسب هستند یا خیر، باید با یک متخصص ایمپلنت دندان مشورت کنید. آنها سلامت دهان و دندان شما را ارزیابی می‌کنند و به شما در تعیین اینکه آیا ایمپلنت‌ها بهترین گزینه برای شما هستند یا خیر، کمک می‌کنند.
