هنگامی که دندان‌ها خراب شده و آسیب می‌بینند، دندانپزشک برای کشیدن آن‌ها از ابزاری به نام فورسپس استفاده می‌کند. فروسپس‌ها انواع مختلفی دارند و با توجه به مکان قرار گرفتن دندان و زاویه آن و همچنین عمق ناحیه‌ای که دندان در آن قرار دارد دندانپزشک تصمیم می‌گیرد که از کدام فورسپس استفاده نمایند. به عبارتی با وجود این ابزار دندانپزشک برداشتن دندان‌های آسیب دیده از ریشه را به خوبی و با دقت کافی انجام می‌دهد. اگر می‌خواهید با فورسپس دندانپزشکی بیشتر آشنا شوید تا پایان با ما همراه باشید.
فورسپس دندانپزشکی چیست؟
فورسپس در لغت به معنای انبر است و در کارهای روزمره به عنوان موچین، انبردست و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار دستی برای نگه داشتن و گرفتن اشیا کاربرد دارد. در دندانپزشکی دارای جایگاه ویژه‌ای است و برای کشیدن دندان به کار می‌رود. در واقع دندانپزشک با کمک این ابزار دندان را گرفته و به آرامی به عقب و جلو تکان می‌دهد تا دندان را خارج نماید. در این فرآیند با بزرگ‌شدن تدریجی حفره دندان، دست دندانپزشک دامنه حرکتی بیشتری خواهد داشت.
انواع فورسپس دندانپزشکی
این ابزارها با توجه به نوع عملکردی که دارند به دو دسته زیر تقسیم‌بندی می‌شوند.
- فورسپس‌های یکبار مصرف
در تولید فورسپس‌های یکبار مصرف از متریال و پلاستیک‌هایی که دارای کیفیت پایین‍‌تری هستند به کار می‌رود. ازاین‌رو پس از یکبار مصرف دیگر قابل استفاده نخواهندبود.
- فورسپس‌های غیر یکبار مصرف
نوع غیر یکبار مصرف این ابزارها دارای مقاومت بالایی در برابر ضربه‌ها و فشارهای شیمیایی و جسمی مایعات بدن، ترشحات، روش‌های استریلیزه و مواد تمیز کننده است.
معرفی انواع فورسپس در دندانپزشکی
با توجه به ویژگی‌ها و شرایط بیمار و موقعیت استفاده از فورسپس‌ها می‌توان این ابزارها را در دسته‌بندی‌های زیر قرار داد.
- فورسپس اطفال
- فورسپس ساده
- فورسپس آناتومیک
- فورسپس آتروماتیک
علاوه بر این طبقه‌بندی دقیق دیگری برای این ابزارها وجود دارد که به شرح زیر است.
- فورسپس کاهورن چپ بالا
- فورسپس کاهورن راست بالا
- فورسپس کاهورن پایین
- فورسپس مولر فوقانی
- فورسپس مولر پایینی
- فورسپس فنردار مولر پایینی
- فورسپس ریشه کش بالا بلند
- فورسپس ریشه کش بالا
- فورسپس ریشه کش پایین
- فورسپس عقل بالا
- فورسپس عقل پایین
- فورسپس قدامی بالا
- فورسپس پرمولر پایین
فورسپس‌های دندانپزشکی کودکان
- فورسپس فنردار قدامی بالا
- فورسپس فنردار پرمولر فوقانی
- فورسپس فنردار مولر فوقانی
- فورسپس فنردار مولر پایینی
- فورسپس فنردار ریشه کش پایین
فورسپس‌های جراحی دندان
- شستی
این ابزار میان دو یا سه انگشت دست قرار گرفته و بخش انتهایی آن روی نخستین عضله مابین انگشت شست و اشاره قرار می‌گیرد. در این ابزار فنرها در انتهای آن واقع شده‌اند و تا هنگامی که فشاری بر آن‌ها اعمال نشود، کناره‌های فورسپس از یکدیگر جدا نخواهند شد. ازاین‌رو دندانپزشک با استفاده از آن می‌تواند به سادگی اجسام و بافت‌های کوچک را جابه‌جا کند و بیرون آورد. معمولا از نوع شستی این ابزار برای نگه داشتن بافت مجاور، جابه‌جا کردن پانسمان، کشیدن آهسته بافت در زمان جراحی بدون دخالت دست یا انگشت استفاده می‌کنند.
- قفل شونده
فورسپس‌های قفل شونده دندانپزشکی به گیره نیز معروف هستند و از آن‌ها جهت نگه داشتن بافت‌ها و اشیا استفاده می‌کنند. در صورتی که از این ابزارها به منظور فشرده کردن عروق برای جلوگیری از خونریزی استفاده گردد به آن‌ها هموستات هم می‌گویند. سوزن‌های نگهدارنده نوعی از این ابزارهای قفل شونده هستند که از آن‌ها برای هدایت سوزن از طریق بافت استفاده می‌کنند. حلقه این ابزار میان انگشت میانی و انگشت شست نگه داشته می‌شود و انگشت اشاره به هدایت آن کمک می‌کند.
کاربرد فورسپس دندانپزشکی
از انواع فورسپس دندانپزشکی برای کشیدن دندان‌های فاسد و خراب که دیگر کارایی ندارند و باید از دهان خارج شوند به کار می‌روند. این ابزارها خارج کردن ریشه‌های خراب دندان از داخل فک را برای پزشک خیلی راحت‌تر می‌کنند. به این صورت که دندانپزشک تاج دندان خراب را با آنمی‌گیرد و با وارد کردن نیرو به صورت عمودی به دندان، بدون آنکه به سایر دندان‌ها و بافت‌های اطراف آسیبی وارد کند، دندان را خارج می‌کند.
فورسپس‌هایی که برای فک پایین طراحی شده‌اند نوک قلم آن‌ها نسبت به دسته دارای حالتی قائم است. اما نوعی که برای دندان‌های فک بالا ساخته شده زاویه‌ای ۴۵ درجه نسبت به دسته خود دارند و به این ترتیب موجب می‌شوند که دندانپزشک آسان‌تر بتواند دندان‌های پوسیده را از دهان بیمار خارج نماید. لازم به ذکر است که اندازه و شکل فورسپس‌های بزرگسالان و کودکان و حتی فک بالا و پایین با یکدیگر متفاوت هستند.
جنس فورسپس دندانپزشکی
فورسپس‌های دندانپزشکی را معمولا از جنس فولاد کربن‌دار بوده که آلیاژی سخت و مقاوم است می‌سازند. زیرا برای خارج نمودن دندان‌ها که دارای ریشه‌ای محکم و قوی هستند ابزاری پرقدرت نیاز است که کارایی لازم را داشته باشد.
با توجه به اینکه این ابزارها از جنس آلیاژ فولادی و ضدزنگ هستند به خوبی با استفاده از دستگاه اتو کلاو استریل می‌شوند و دندانپزشک می‌تواند با اطمینان خاطر از آن‌ها برای مراجعه کننده دیگر استفاده نماید. نمونه‌های یک بار مصرف این ابزار نیز از جنس پلاستیک تولید می‌شوند و به دلیل استحکام کمی که دارند چندان کاربردی نیستند و کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کاربرد فورسپس نوک بلند
در مواردی که حفره دندانی عمیق است از نوع نوک بلند این ابزارها استفاده می‌کنند. به این معنی که به دلیل شکسته شدن تاج دندان دسترسی به ریشه دندان با ابزارهای معمولی دشوار است، دندانپزشک از فورسپس باریک و نوک بلند برای یافتن ریشه و خارج کردن آن استفاده می‌کند.
بهترین برندهای تولید کننده فورسپس دندانپزشکی
امروزه شرکت‌های مختلفی در حوزه ساخت ابزارهای دندانپزشکی مشغول به فعالیت هستند. ازاین‌رو محصولات مختلفی در بازار عرضه شده و انتخاب فورسپس میان برندهای متفاوت را دشوار می‌کند. از بهترین برندهای فورسپس در ایران می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
- برند فالکن
Falcon از معتبرترین برندها در حوزه تولید تجهیزات دندانپزشکی است که در کشور پاکستان فعالیت دارد. این شرکت با بیش از ۳۰ سال تجربه در این حوزه تجهیزات با کیفیتی عالی و مطابق با استانداردهای بین‌المللی برای جامعه دندانپزشکی تولید می‌کند. فورسپس‌ها همانند سایر تولیدات این برند دارای گارانتی ۵ ساله هستند و با اطمینان خاطر می‌توانند از آن‌ها خریداری نمایند.
- برند کوشا
از دیگر شرکت‌های پاکستانی که در زمینه تولید تجهیزات دندانپزشکی مشغول به فعالیت است کمپانی کوشا بوده که محصولات آن در بازار ایران عرضه می‌شود. تولیدات این شرکت به دلیل کیفیت عالی که دارند طرف‌داران بسیاری داشته و توانسته‌اند اعتماد دندان‌پزشکان فراوانی را به خود جلب کنند. فورسپس‌های دندانپزشکی کوشا به صورت تکی و یا چند ستی و مجموعه‌ای به فروش می‌رسند.
- برند جویا
برند جویا در چند سال متوالی به عنوان برند منتخب برای خرید تجهیزات دندانپزشکی انتخاب شد و مورد اعتماد جامعه دندان‌پزشکان است. این شرکت با کیفیت‌ترین ابزارها را تولید و به بازار عرضه نموده است. فورسپس‌های دندانپزشکی برند جویا به شکل جداگانه و مجموعه‌ای در دسترس هستند و با استفاده از بسته‌های چند عددی آن‌ها دندانپزشک به خوبی می‌تواند برای کشیدن دندان بیمار اقدام کند.
- برند پیشرو
فارا طب پیشرو دارای سابقه‌ای درخشان در زمینه ساخت و واردات ابزارهای دندانپزشکی است. فورسپس‌های این شرکت دارای کیفیت بالایی هستند و با توجه به اینکه از مرغوب‌ترین آلیاژهای فولادی تولید شده‌اند ابزاری بسیار کارآمد برای دندان‌پزشکان هستند. برند پیشرو تجهیزات خود را با ۵ سال گارانتی تعویض و ۱۰ سال خدمات پس از فروش ارائه می‌دهد. جامعه دندانپزشکی می‌توانند تجهیزات این شرکت را به صورت تکی و عمده به صورت آنلاین در سراسر ایران تهیه کنند.
جمع بندی
در هنگام کشیدن و خارج نمودن دندان از دهان بیمار که به این ابزار نیاز است، با توجه به عمق ناحیه عمل، دندانپزشک به ابزاری با دسته بلند و تکیه‌گاه برای فیکس کردن انگشتان نیاز دارد و فورسپس به خوبی تمامی این ویژگی‌ها را دارد. این ابزارها از جنس فولاد کربنی هستند و می‌توانند دمای بالای اتوکلاو را تحمل کنند و کاملا استریل شوند. فورسپس دندانپزشکی با توجه به نوع و کیفیتی که دارند دارای قیمت متفاوتی هستند. از این رو برای آنکه کارایی و ماندگاری لازم را داشته باشند دندانپزشک باید پک‌های آن‌ها را از یک برند معتبر انتخاب و خریداری نماید. برای خرید این ابزارها و تجهیزات می‌توانید از سراسر ایران به صورت آنلاین اقدام کنید و با مراجعه به یک وب‌سایت معتبر خریدی رضایت‌بخش داشته باشید.
سوالات متداول
آیا فورسپس دندانپزشکی کودکان با بزرگسالان متفاوت است؟
نوعی از این ابزارها که برای کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد نسبت به نوع بزرگسالان کوتاه‌تر و کوچک‌تر است. در واقع دارای سایز بندی های متفاوت از بزرگسالان هستند، زیرا دهان کودکان دارای فضای محدودتری است و برای خارج کردن دندان از دهان کودکان به ابزارهای کوچکتری نیاز است.
دندانپزشک در چه مواقعی به فورسپس نیاز دارد؟
معمولا دندان‌پزشکان در تلاش هستند که دندان بیمار را از طریق عصبکشی و ترمیم حفظ کنند و کمتر از فورسپس برای کشیدن دندان استفاده می‌نمایند. اما در مواقعی که هیچ راهی برای نجات دندان وجود ندارد و ناچار به خارج کردن دندان خراب از دهان بیمار هستند از این ابزار استفاده می‌کنند.
آیا می‌توان از فورسپس‌ها به صورت همزمان برای دو نفر استفاده کرد؟
شاید این سوال در ذهن شما شکل بگیرد که آیا ممکن است دندان‌پزشکان همزمان برای دو یا چند نفر از این ابزار استفاده کنند تا دندان‌های خراب آن‌ها را خارج کنند؟ خیر هر بیماری دارای یک پک وسایل مخصوص به خود است و دندانپزشک بعد از تشخیص اینکه بیمار به فورسپس نیاز دارد یا خیر از آن پک استفاده می‌کند و مجددا استریل می‌نماید.
با توجه به اینکه احتمال انتقال بیماری‌های واگیردار با استفاده از این ابزارها خیلی زیاد است. هرگز به صورت چند بار مصرف و عمومی به کار گرفته نمی‌شوند. به عبارتی دندانپزشک با در نظر گرفتن این موضوع از ابزار و پک شخصی هر بیمار به صورت جداگانه استفاده می‌کنند.
قیمت فورسپس دندانپزشکی چقدر است؟
این ابزار وارداتی است و انواع متفاوتی دارد. ازاین‌رو نمی‌توان قیمت دقیقی را برای آن اعلام نمود. از طرفی با توجه به وارداتی بودن این ابزار قیمت آن تحت‌تاثیر نرخ ارز قرار دارد و بالا و پایین می‌شود.
انواع فورسپس کدام‌اند؟
انواع فورسپس دندانپزشکی با توجه به نوع کاربرد به چند دسته فورسپس فک بالا، فک پایین، معمولی و کودکان تقسیم‌بندی می‌شود.
