کودک شما ممکن است برای مشکلات مختلف سلامتی به عکسبرداری‌های مختلف نیاز پیدا کند. از اشعه ایکس برای تصویربرداری از نقاط مختلف بدن و ساختارهای داخلی بدن استفاده می‌شود. اشعه ایکس نوعی از انرژی تابشی است که از امواج مرئی یا رادیویی انرژی بیشتری دارد. این آزمایشات می‌تواند کودکان را در معرض تابش تشعشعات قرار دهد. نگرانی اصلی این است که قرار گرفتن در معرض اشعه ممکن است کمی خطر ابتلا به سرطان را در آینده در زندگی کودک شما افزایش دهد. ما در این مقاله قصد داریم تا شما را با خطرات اشعه ایکس و قرار گرفتن کودکان در معرض آن و راهکارهایی برای کاهش این تشعشعات صحبت کنیم پس تا انتها با ما همراه باشید.
اشعه ایکس و قرار گرفتن کودکان در معرض آن
اشعه ایکس، نوعی از تصویربرداری است که اطلاعاتی در مورد ساختارهای داخلی بدن به پزشک ارائه می‌دهد. اشعه ایکس اشکالی از انرژی تابشی مانند نور یا امواج رادیویی است که می‌تواند به بدن نفوذ کنند. این امواج به رادیولوژیست این اجازه را می‌دهد تا تصاویری ضبط و بر روی مانیتور کامپیوتر نمایش دهد.
انواعی از تشعشعات همیشه در اطراف ما هستند که همیشه در معرض تابش آنها قرار می‌گیریم. ما هر روز مقدار کمی تابش از خورشید ومنابع دیگر با دوزهای مختلف دریافت می‌کنیم. مثلا افرادی که در ارتفاعات بالا زندگی میکنند یا پروازهای زیادی انجام می‌دهند، در معرض تشعشعات بیشتری قرار دارند.
چرا کودک ممکن است به اشعه ایکس نیاز داشته باشد؟
کودک شما ممکن است برای بیماری‌های مختلف مثل شکستگی استخوان، درد معده یا بیماری‌های دیگر به عکسبرداری نیاز داشته باشد. عکسبرداری با اشعه ایکس می‌تواند اطلاعات مفیدی در مورد بافت‌های سخت بدن مانند استخوان‌ها بدهد. در برخی موارد نیز می‌توان از آن در سایر روش‌های پزشکی مثل راهنمایی پزشک برای قراردادن لوله در بدن یا جراحی استفاده کرد.
الت: چه میزان اشعه ایکس برای کودکان خطرناک است؟
قرارگرفتن در معرض پرتوهای اشعه ایکس چه خطراتی برای کودکان دارد؟
تشعشعات می‌توانند به بافت‌های زنده آسیب برسانند و همچنین باعث تغییر DNA در دوزهای بالا می‌شوند. دوزهای بسیار زیاد اشعه ایکس، می‌تواند باعث بیماری شدید و حتی مرگ شود. در بیشتر تصویربرداری‌های پزشکی از دوزهای بسیار پایینی استفاده می‌شود به همین دلیل عوارض و یا خطر جدی به همراه ندارد. اما انواع دیگری از این آزمایشات وجود دارند که از دوزهای بالا تری استفاده میکنند مثل سی تی اسکن و فلوروسکوپی. سی تی اسکن نوع دیگری از تصویربرداری است که از اشعه ایکس با دوز بالا استفاده می‌کند.
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض این پرتوها، ممکن است خطر ابتلا به سرطان را در آینده کودک شما افزایش دهد. انواع مختلف عکسبرداری‌های اشعه ایکس از مقادیر متفاوتی از پرتو استفاده می‌کند. به عنوان مثال مقدار اشعه عکسبرداری از قفسه سینه تقریبا برابر با مقدار اشعه‌ای است که شما در ۲ تا ۳ روز از محیط بیرون دریافت می کنید. مقدار این تشعشعات زیاد نیست، به همین دلیل اکثر پزشکان در مورد قرارگرفتن در معرض این نوع تابش‌ها نگران نیستند.
اما مقدار تابش استفاده شده در سی تی اسکن سینه، چند صد برابر تصویربرداری‌های دیگر است. این میزان تقریبا برابر با میزان تشعشعاتی است که در طی چند سال دریافت می‌کنیم. همانطور که خطرات قرار گرفتن در معرض این تشعشعات ممکن است ترسناک به نظر برسد، مهم است که فواید اشعه ایکس را نیز در نظر داشته باشیم.
قرارگرفتن در معرض تابش چگونه اندازه گیری می‌شود؟
هر نوع عکسبرداری، فلوروسکوپی یا سی تی اسکن با مقدار مشخصی از پرتوها عکسبرداری می‌کند. شما می‌توانید با توجه به آزمایشاتی که کودک انجام داده است، میزان قرارگرفتن در معرض تشعشع را تخمین بزنید. اما بهتر است بدانید مقادیر کم تشعشعات در مدت طولانی، ایمن‌تر از قرار گرفتن در معرض تشعشعات زیاد در مدت زمان کم است.
الت: تاثیر اشعه ایکس بر روی کودکان
علائم قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس در کودک چیست؟
قرار گرفتن در معرض پرتوهای ناشی از اشعه ایکس، هیچ علامتی را در کودک نشان نمی دهد..
قرارگرفتن در معرض تابش اشعه ایکس در کودک چگونه درمان می‌شود؟
قرارگرفتن در معرض تشعشعات، هیچ گونه درمانی ندارد و شما تنها می‌توانید به فرزند خود کمک کرده تا میزان تشعشعات دریافتی را به حداقل برسانید. البته اگر فرزند شما به دلیل قرارگرفتن در معرض تشعشعات در مراحل بعدی زندگی، به سرطان مبتلا شود، باید تحت درمان‌های خاص قرار بگیرد.
عوارض احتمالی قرارگرفتن در معرض تابش اشعه ایکس در کودک چیست؟
اصلی ترین خطری که کودکان را در این باره تهدید می‌کند، ابتلا به سرطان در مراحل بعدی زندگی است. محققان هنوز مطمئن نیستند که قرارگرفتن در معرض تابش، چقدر خطر ابتلا به سرطان را در آینده افزایش می‌دهد.
احتمال ابتلا به سرطان با میزان قرارگرفتن در معرض تابش افزایش میابد. اما به یاد داشته باشید که افراد به دلایل زیادی به سرطان مبتلا می‌شود. کودک شما ممکن است در مراحل بعدی زندگی خود به سرطان مبتلا شود، حتی اگر در معرض تشعشعات قرار نگرفته باشد.
از نظر تئوری قرارگرفتن در معرض تابش اشعه ایکس ممکن است به سلول‌های تولید مثلی آسیب برساند و باعث ایجاد جهشی شود که حتی نسل‌های آینده آن را به ارث ببرند.
برای جلوگیری از قرار گرفتن کودک در معرض تابش اشعه ایکس چه کاری می‌توانیم انجام دهیم؟
گاهی مواقع انجام این تصویربرداری‌ها نیاز و برای سلامتی مفید است. حتی گاهی ممکن است انجام ندادن این تصویربرداری‌ها، خطر بیشتری نسبت به انجام دادن آن داشته باشد. با این حال می‌توانید پرتوهای دریافتی را به روش‌های زیر به حداقل برسانید:
الت: راه های جلوگیری از قرار گرفتن کودک در معرض تابش اشعه ایکس
- اگر نگران هستید که فرزندتان بیش از حد آزمایش‌هایی با اشعه ایکس انجام می‌دهد، با پزشک کودک خود در مورد این نگرانی صحبت کنید؛
- تنها زمانی اجازه دهید تصویربرداری‌های مثل فلوروسکوپی یا سی تی اسکن انجام شود که فواید سلامتی واضحی برای کودک شما داشته باشند؛
- برای دریافت تصاویر مورد نیاز، از عکسبرداری‌هایی استفاده کنید که کمترین میزان پرتوهای ممکن را دارند؛
- در صورت امکان از محافظ استفاده کنید (مخصوصاً برای نواحی بسیار حساس مانند غده تیروئید و دستگاه تناسلی)؛
- اسکن‌ها را در صورت نیاز تکرار کنید؛
چگونه می‌توانم قرار گرفتن در معرض تابش اشعه ایکس را در فرزندم مدیریت کنم؟
- خطرات و مزایای هر آزمایش غیرضروری، که ممکن است کودک شما را در معرض تشعشع قرار دهد را در نظر بگیرید؛
- از پزشک خود درباره آزمایشات دیگری بپرسید که می‌توانند اطلاعات مشابهی را به شما بدهند، اما از تشعشعات کمتری استفاده میکنند. به عنوان مثال سونوگرافی، که از هیچ تشعشعی استفاده نمی کند؛
نتیجه گیری
اشعه ایکس، نوعی انرژی تابشی است که برای تصویربرداری های مختلف استفاده می‌شود. رادیوگرافی، فلوروسکوپی و سی تی اسکن نیز آزمایشاتی هستند که از این انرژی تابشی استفاده میکنند. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض این تشعشعات در کودکان می‌تواند باعث بروز بیماری‌هایی از جمله سرطان شود. برای به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس می‌توانید با مشورت پزشک از روش‌های جایگزین استفاده کنید. به یاد داشته باشد کودک شما این آزمایشات را فقط در صورت نیاز انجام دهد و با توجه به فوایدی که این تصویربرداری‌ها دارند انجام دادن آنها گاهی اوقات بسیار مفیدتر از انجام ندادن آنها است.
الت: خطر سی تی اسکن برای کودکان
سوالات متداول
آیا قرارگرفتن در معرض هر نوع تابشی باعث ایجاد سرطان در کودک می‌شود؟
قرارگرفتن در معرض تشعشع اضافی، بسته به نوع، قدرت و عوامل دیگر می تواند خطر ابتلا به سرطان را در کودک شما افزایش دهد. به طور کلی می توان گفت کودکی که ده ها عکس سی تی اسکن انجام داده است نسبت به کودکی که تنها چند عکس رادیوگرافی با اشعه ایکس داشته است، در معرض خطر بیشتری قرار دارد.
آیا اشعه ایکس برای جنین نیز خطری به همراه دارد؟
عکسبرداری با اشعه ایکس در دوران بارداری می تواند خطر سقط جنین یا بروز نقص های مادرزادی در جنین را افزایش دهد. اما اگر زن بارداری عکسبرداری با پرتو ایکس انجام دهد احتمال ابتلای کودک به سرطان در خردسالی افزایش میابد.
چه میزان از اشعه ایکس برای سلامتی خطرناک است؟
میزان مقدار اشعه دریافتی را با واحدی به نام میلی سیورت( millisievert mSv) اندازه گیری میکنند. به طور طبیعی هر فردی در سال ۳ میلی سیورت از محیط اطراف اشعه دریافت می‌کند. میزان اشعه های دریافتی تابیده شده در سال باید از میزان مجاز محاسبه شده کمتر باشد.
منابع
