آخرین بهروزرسانی: ۱۴۰۳/۱۰/۰۱ ساعت ۲۰:۱۰
هیچکس دوست ندارد با دندان شکسته یا لب پر شده زندگی کند. شکستن دندان جلویی میتواند باعث خجالت هنگام لبخند زدن یا خندیدن در جمع شود و بر اعتماد به نفس شما تأثیر بگذارد. همچنین، دندانهای شکسته میتوانند در دراز مدت باعث ایجاد مشکل در جویدن و گاز زدن شوند. با روکش دندان شکسته، میتوانید دندانهای خود را ترمیم کنید، دندانهای آسیب دیده یا لکه دار را بپوشانید و از لبخندی عالی لذت ببرید.
در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس قصد داریم در مورد انواع روکشهای دندان برای دندانهای لب پر شده یا شکسته و مزایا و معایب هر کدام صحبت کنیم.
روکش دندان چیست؟
روکشهای دندان، ترمیمهای دندانی هستند که روی دندانهای شکسته یا لب پر شده قرار میگیرند تا عملکرد آنها را بازیابی کرده و ظاهر آنها را بهبود بخشند. روکشهای دندان برای دندانهای شکسته، طرحهای مختلفی دارند اما همه آنها هدف مشترکی را دنبال میکنند. همچنین، این روکشها از مواد مختلفی ساخته میشوند تا با رنگ، بافت و شکل دندانهای طبیعی مطابقت داشته باشند. انتخاب نوع مناسب روکش به عوامل متعددی مانند نوع دندان یا اندازه شکستگی بستگی دارد.
چرا باید از روکش دندان برای دندان لب پر شده یا شکسته خود استفاده کنید؟
اگر دندان شما شکسته یا لب پر شده است، روکشهای دندان نه تنها میتوانند ظاهر دندانهای شما را بهبود بخشند، بلکه از آنها در برابر آسیبهای بیشتر محافظت کنند. روکشهای دندان میتوانند:
- عملکرد جویدن را بازیابی کنند.
- شکل، اندازه و رنگ دندانهای شما را تقلید کنند.
- لبخند شما را زیباتر کنند.
- استحکام ساختار دندان را افزایش دهند.
- حساسیت ناشی از لب پر شدن یا شکستگی را برطرف کنند.
- از آسیب بیشتر به دندانهای شما جلوگیری کنند.
- اعتماد به نفس شما را بهبود بخشند.
انواع روکش دندان برای دندان شکسته
روکشهای دندان انواع مختلفی دارند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. این روکشها از نظر طراحی و جنس با هم متفاوت هستند و به شکلهای مختلف روی دندانهای شکسته یا لب پر شده قرار میگیرند. انتخاب نوع مناسب روکش به چند عامل بستگی دارد، از جمله:
- اندازه آسیب (شکستگی کوچک یا تکه بزرگی که کنده شده است).
- علت شکستگی دندان (ساییدن دندانها روی هم، ضربه یا ضعیف شدن دندان بعد از عصبکشی).
- نوع دندان (دندان جلو، دندان عقب، دندانهای بالا یا پایین و غیره).
- باندینگ دندان
باندینگ دندان یکی از سریعترین روشهای ترمیم دندانهای لب پر شده یا شکسته است. در این روش، دندانپزشک از مادهای به نام رزین کامپوزیت برای پوشاندن دندان شکسته استفاده میکند. این ماده همرنگ دندان است و روی قسمت لب پر شده یا آسیب دیده دندان قرار میگیرد تا عملکرد، شکل و رنگ دندان را بازیابی کند. بعد از خشک شدن رزین کامپوزیت، میتوانید به طور معمول غذا بخورید و آن را بجویید. این ماده با نور ماوراء بنفش سفت میشود.
مزایای باندینگ دندان
این روش سریع و آسان انجام میشود، زیرا زمان سفت شدن ماده بسیار کوتاه است. با یک بار مراجعه به دندانپزشک و استفاده از بیحسی موضعی قابل انجام است. همچنین، در مقایسه با سایر روشهای روکش دندان برای دندان شکسته، ارزانتر است.
معایب باندینگ دندان
استحکام آن به اندازه ونیر، انله یا روکش دندان نیست. دوام باندینگ دندان زیاد نیست و بسته به اندازه شکستگی و نحوه مراقبت از آن، ۳ تا ۱۰ سال ماندگاری دارد. بنابراین، برای دندانهایی با آسیب زیاد توصیه نمیشود. دندانپزشک رزین کامپوزیت را روی ناحیه شکسته اعمال میکند و با نور ماوراء بنفش آن را سفت میکند.
- روکش کامل دندان (کلاهک دندان)
روکش دندان، که به کلاهک دندان نیز معروف است، رایجترین نوع روکش دندان برای دندان شکسته است. این روکشها معمولاً از پرسلن ساخته میشوند و کل سطح دندان را میپوشانند. روکشهای دندان معمولاً برای پوشاندن دندانهای ضعیف یا شکسته استفاده میشوند.
برخلاف ونیرهایی که فقط جلوی دندان را میپوشانند، روکشهای دندان کل دندان را میپوشاند. برای روکشهای دندانی، هر دندان باید سوهان شود تا برای قرار دادن روکش آماده شود. اگر دندانهای شما پوسیده شده باشد، دندانپزشک قسمت آسیب دیده را قبل از ساخت تاج کاملا میتراشد. در چنین مواردی، ممکن است نیاز به ساختن دندان برای ایجاد حمایت کافی برای تاج باشد.
هر کدام از این نوع تاجها مزایا و معایب خود را دارند. هزینه نصب هر کدام نیز متفاوت است. به عنوان مثال، تاجهای طلا به طور کلی گران تر از تاجهای چینی هستند. در مواردی که ایجاد هسته برای تضمین یکپارچگی ساختاری دندان هنگام نصب روکش ضروری است، هزینه کلی معمولاً بالاتر است.
اغلب، دندانپزشکان جراحی جزئی لثه را برای تضمین زیبایی بهتر پس از قرار گرفتن روکش دندان انجام میدهند. در بدترین حالت ممکن است نیاز به کانال ریشه یا عصب کشی باشد که به راحتی میتواند هزینه نصب روکش دندان را دو برابر کند.
معمولا یک تا دو هفته طول میکشد تا روکش چینی (پرسلن) آماده شود. در این مدت، ممکن است یک روکش موقت برای محافظت از دندان شکسته و جلوگیری از آسیب بیشتر روی آن قرار داده شود.
پنج نوع اصلی روکش کامل دندان عبارتند از:
- فلز (مانند طلا)
- ظروف چینی
- پرسلن ذوب شده به فلز
- سرامیک
- رزین
مزایای روکش دندان
روکشهای دندان محکم و بادوام هستند و بسته به نحوه مراقبت از آنها میتوانند ۱۵ تا ۲۰ سال دوام داشته باشند. همچنین، آنها به طور کامل با رنگ و شکل دندانهای شما مطابقت داده میشوند. روکشهای دندان نسبت به ونیرها ارزانتر هستند.
معایب روکش دندان
روکشهای دندان نسبت به باندینگ کامپوزیت گرانتر هستند و نیاز به چندین بار مراجعه به دندانپزشک دارند. برای قرار دادن روکش، لازم است بخشی از دندان تراشیده و شکل داده شود، بنابراین برای دندانهایی با شکستگیهای کوچک گزینه مناسبی نیستند و در این مورد باندینگ دندان انتخاب بهتری است.
- آنلههای دندانی
آنلههای دندانی فقط قسمت شکسته دندان را میپوشانند، نه کل دندان را مانند تاج یا روکش کامل. آنلهها از مواد کامپوزیت رزین یا پرسلن ساخته شده اند که کاملاً با رنگ و بافت دندان شما مطابقت دارد. آنلههای دندانی مشابه روکشهای دندانی هستند، اما کمی تهاجم کمتری دارد. آنها روی سطح دندان قرار میگیرند و معمولاً نیازی به تراشیدن یا برداشتن قسمت قابل توجهی از دندان شما ندارند. اگر حفرهها یا آسیبهایی دارید که پرکنندهها نمیتوانند آنها را برطرف کنند، اما نمیخواهید مینای دندان مورد نیاز برای قرار گرفتن روی تاج را از بین ببرید، ممکن است یک آنله گزینه خوبی باشد. انله معمولاً به اندازه روکشهای دندانی بین ۵ تا ۱۵ سال دوام میآورد.
مزایای آنلههای دندانی
آنله نسبت به روکشهای دندان تهاجم کمتری دارند زیرا نیازی به کوچک کردن کل دندان نیست. انله بسته به بهداشت دهان و دندان میتواند از ۱۰ تا ۱۵ سال دوام داشته باشد.
معایب آنلههای دندانی
آنها به اندازه روکش گران هستند و از باندینگ دندان گران تر هستند. انلهها فقط دندانهای عقب را میپوشانند و برای دندان شکسته جلو مناسب نیستند.
- ونیرهای دندان
ونیرهای دندان روکش نازکی است که از پرسلن ساخته شده است (حدود ۱ میلی متر) که به سمت جلوی دندان چسبانده میشود تا ظاهر بهتری داشته باشد و ناحیه شکسته کوچکی را میپوشاند. ونیرها برای ترمیم دندانهای جلویی تغییر رنگ، تراشیده، ترک خورده یا شکسته استفاده میشوند.
مزایای ونیرهای دندانی
آنها نسبت به روکشهای دندان تهاجمی کمتری دارند تا دندانهای طبیعی شما را تا حد امکان حفظ کنند. ونیرها بسته به مراقبتی که از آنها میکنید میتوانند تا ۱۵ سال دوام بیاورند.
معایب ونیرهای دندانی
ونیرها گران تر از سایر انواع روکش دندان برای دندان شکسته هستند. ونیر برای دندان با آسیب زیاد توصیه نمی شود. همچنین برای دندانهای آسیاب مناسب نیستند.
عواملی که باید قبل از روکش دندان در نظر بگیرید
روکش دندان میتواند راهی عالی برای پوشاندن دندان شکسته باشد. چندین فاکتور وجود دارد که باید قبل از انتخاب نوع مناسب برای شما در نظر بگیرید، از جمله:
وضعیت دندان
اولین عاملی است که باید در نظر بگیرید وضعیت دندان است. دندانهایی که آسیب زیادی دارند ممکن است نیاز به کشیدن و جایگزینی با بریج یا ایمپلنت داشته باشند. روکش دندان برای دندانهای دارای کانال ریشه توصیه میشود.
اندازه آسیب
اگر آسیب به بخشی از دندان شما محدود شود، باندینگ دندان، انله یا ونیر برای آن مناسب تر است. اما اگر آسیب زیاد باشد، روکش کامل توصیه میشود. اگر دندان به شدت آسیب دیده باشد، دندانپزشک شما ممکن است کشیدن دندان را توصیه کند.
محل قرارگیری دندان
آنله فقط برای دندانهای پشتی استفاده میشود در حالی که ونیرها برای دندانهای آسیاب مناسب نیستند. باندینگ و روکش دندان برای همه دندانها قابل استفاده است.
بودجه و ترجیحات شما
روکشهای دندان شکسته معمولا گران هستند. روکش ارزان ممکن است وجد داشته باشد اما نیاز به کوچک کردن کل دندان دارند. باندینگ دندان هزینه کمتری دارد، اما مانند سایرین بادوام نیست. با این حال، این بدان معنا نیست که شما باید از آن اجتناب کنید.
برای اطلاعات بیشتر در مورد اینکه کدام نوع روکش دندان برای شما مناسب است با دندانپزشک مشورت کنید. او تمام عوامل را در نظر میگیرد تا بهترین انتخاب را برای شما تعیین کند.
کدام نوع روکش دندان برای شما مناسب است؟
شما میتوانید از بین انواع مختلف روکش دندان، جایگزین مناسب را انتخاب کنید. نوع مناسب برای شما هم به نوع دندان که با آن سر و کار دارید و هم به شدت آن بستگی دارد.
اگر دندانهای شما ترک، شکاف، تغییر رنگ یا لکه دارند، درمانی مانند روکش ونیر دندان میتواند مشکل را پنهان یا برطرف کند. اما به خاطر داشته باشید که درمانهای زیبایی دندان همیشه تحت پوشش بیمه قرار نمیگیرند، به خصوص اگر بهجای اینکه از نظر پزشکی ضروری باشند، زیبایی در نظر گرفته شوند.
اگر دندانهای از دست رفته، دندانهای شکسته یا به دلیل مشکلات شدید دندانی نیاز به برداشتن دندانهای طبیعی دارید، میتوانید از درمانهایی مانند ایمپلنت یا پروتز دندان استفاده کنید. اینها ممکن است تا حدی تحت پوشش بیمه باشند.
با این حال، قبل از تصمیم گیری برای انجام هر گونه درمان دندانپزشکی، هزینه درمانی و بیمه خود را بررسی کنید.
اگر مشکل بهداشت دهان و دندان شدیدی دارید، احتمالاً قبل از در نظر گرفتن هر گونه درمان دیگری به دندانپزشک مراجعه کنید. اما اگر دندانها و لثههای شما سالم هستند، درمانهایی مانند روکش ونیر لبخندی براق را به شما هدیه میدهد. همچنین ونیر میتواند در پوشاندن دندانهای از دست رفته، آسیبدیده یا تغییر رنگ داده بسیار مؤثر باشد.
چه افرادی کاندید خوبی برای روکشهای دندانی هستند؟
باقی مانده دندان ساختار کافی دارد
روکش دندان طوری طراحی شده است که روی یک دندان طبیعی قرار گیرد، بنابراین باید ساختار دندان کافی برای حمایت از آن باقی بماند. اگر ساختار دندان به اندازه کافی باقی نمانده باشد، روکش نمی تواند در جای خود بماند و ممکن است به جای آن نیاز به کشیدن دندان باشد.
فردی که بهداشت دهان و دندان خوب دارد
روکشها تنها در صورتی میتوانند موفق باشند که دندان و لثه سالم باشند. اقدامات خوب بهداشت دهان و دندان مانند مسواک زدن دو بار در روز، نخ دندان کشیدن و معاینات منظم دندانپزشکی به حفظ سلامت دندان و لثه کمک میکند. روکش مشکلات زمینه ای بهداشت دهان و دندان را مدیریت نمی کند و حتی ممکن است آنها را تشدید کند اگر ابتدا به آنها رسیدگی نشود.
دندان قروچه یا فشردن شدید دندان ندارند
فردی که دندانهای خود را به هم میسایند یا فشار میدهد، فشار زیادی به دندانهای خود وارد میکند و ممکن است کاندیدای مناسبی برای روکش دندان نباشد. تاجها یا روکشها ممکن است در اثر این نوع فشار آسیب ببینند یا حتی از جای خود خارج شوند و مشکلات بیشتری ایجاد کنند.
افرادی که بیماری لثه فعال ندارد
بیماری پریودنتال یک بیماری شایع است که در صورت عدم توجه میتواند منجر به از دست دادن دندان شود. بیمار مبتلا به بیماری فعال لثه باید قبل از قرار دادن روکش و واجد شرایط بودن برای تاج دندان، ابتدا بیماری لثه را تحت کنترل داشته باشد. بیماری لثه میتواند باعث عقبرفتن لثهها شود و بر تناسب تاج تأثیر بگذارد و باعث از بین رفتن یا حتی افتادن آن شود.
پوسیدگی دندانی ندارند
اگر دندانی به شدت پوسیده باشد، ممکن است نتواند تاج را نگه دارد. در برخی موارد، پوسیدگی ممکن است بیش از حد گسترش یافته باشد و به جای آن نیاز به کشیدن دندان باشد. در موارد دیگر، ممکن است قبل از قرار دادن تاج، کانال ریشه لازم باشد.
افرادی که حساسیت دندان نداشته باشند
برخی از افراد ممکن است حساسیت دندانی داشته باشند که تحمل تاج را دشوار میکند. این حساسیت ممکن است به دلیل عوامل مختلفی از جمله پوسیدگی، ترک در دندان یا نمایان شدن ریشه دندان باشد.
آلرژی به برخی فلزات وجود نداشته باشند
افرادی که به برخی فلزات حساسیت دارند ممکن است برای روکش دندان مناسب نباشند. تاجها از فلز، چینی یا هر دو ساخته میشوند. اگر فردی به فلز حساسیت دارد، ممکن است نیاز به استفاده از مواد جایگزین داشته باشد.
افراد با چه بیماریهایی نمی توانند روکش دندان شکسته بگذارند؟
در مورد روکشهای دندانی، برخی از شرایط سلامتی و بهداشتی میتواند بیمار را ناتوان کند. در نظر گرفتن این شرایط برای جلوگیری از آسیب یا عوارض بیشتر ضروری است. در ادامه برخی از شرایط بهداشتی و سلامتی که میتواند بر واجد شرایط بودن بیمار برای روکش دندان تأثیر بگذارد را بررسی میکنیم.
بیماریهای قلبی
بیماران با سابقه بیماری قلبی، حمله قلبی یا سکته ممکن است واجد شرایط استفاده از روکش دندان نباشند. به این دلیل که گرفتن تاج دندان شامل بی حسی موضعی است و ممکن است باعث ایجاد فشار بر قلب شود. بیماران مبتلا به بیماریهای قلبی باید قبل از انجام هر گونه عمل دندانپزشکی، سابقه پزشکی خود را به دندانپزشک خود اطلاع دهند.
فشار خون بالا
بیماران مبتلا به فشار خون بالا نیز ممکن است در هنگام قرار دادن تاج دندان با عوارضی مواجه شوند. فشار خون بالا میتواند باعث خونریزی بیش از حد شود و خطر عفونت را افزایش دهد. قبل از عمل، دندانپزشک فشار خون بیمار را بررسی میکند تا مشخص کند که آیا در محدوده ایمن است یا خیر. اگر بیش از حد بالا باشد، ممکن است این روش تا زمانی که فشار خون بیمار کنترل شود به تعویق بیفتد.
اختلال TMJ
اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) میتواند قرار دادن تاج دندان را برای بیمار چالش برانگیز و دردناک کند. TMJ مسئول حرکت فک است و هر مشکلی میتواند باعث درد و ناراحتی شدید شود. قبل از توصیه روکش دندان شکسته، دندانپزشک TMJ بیمار را ارزیابی میکند تا عملکرد صحیح آن را بررسی کند. در صورت وجود هر گونه مشکل، دندانپزشک یک گزینه درمانی متفاوت را توصیه میکند.
توجه به این نکته مهم است که این شرایط سلامتی و بهداشتی به طور خودکار بیمار را از گرفتن روکش دندان محروم نمی کند. اما، بحث در مورد سابقه پزشکی خود با دندانپزشک برای تعیین اینکه آیا روکشهای دندان ایمن و مناسب هستند یا خیر، بسیار مهم است.
جمع بندی
انواع مختلفی از روکش دندان وجود دارد که میتوانید متناسب با نیاز خود یکی از آنها را انتخاب کنید. هر نوع مزایا و معایب خاص خود را دارد. روکشهای کامل دندانی معمولاً از چینی ساخته میشوند و تمام سطوح دندان را میپوشانند در حالی که روکشهای دندانی آنله فقط قسمت آسیب دیده دندان را میپوشانند. روکش ونیر دندان را میتوان برای ترمیم دندانهای شکسته جلویی استفاده کرد اما برای دندانهای آسیاب مناسب نیستند. باندینگ دندان نسبت به سایر گزینهها مقرون به صرفه تر است اما دوام کمتری دارد.
دندانپزشک شما پس از در نظر گرفتن اندازه آسیب و همچنین وضعیت دندان به شما کمک میکند تصمیم بگیرید کدام یک برای شما مناسب است. برای این منظور با شماره کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس تماس بگیرید و نوبت ویزیت خود را دریافت نمایید. دندانپزشکان متخصص کلینیک بهترین نوع روکش دندان شکسته را با بهترین مواد انجام خواهند داد.
سوالات متداول
چگونه دندان شکسته را به طور موقت بپوشانیم؟
کیت های ترمیم موقت دندان شکسته در داروخانه ها موجود است و می تواند در زمان انتظار برای ملاقات با دندانپزشک مفید باشد. برخی از کیتها شامل موم دندان برای پوشاندن لبههای دندانهدار هستند و برخی دیگر حاوی موادی هستند که میتوان آنها را به شکل دندان درآورد تا شکافهای باقیمانده روی دندانهای شکسته یا از دست رفته را پر کند.
آیا می توانم روی دندان شکسته روکش بگذاریم؟
روکش های دندانی تنها گزینه برای ترمیم دندان شکسته یا به شدت آسیب دیده است که نمی توان آن را با روکش، انله یا پرکردگی فیکس کرد. اگر دندان شکسته در معرض خطر از هم پاشیدن باشد، روکش دندان را تقویت کرده و در جای خود نگه می دارد. آنها موثرترین راه برای محافظت در برابر عفونت هستند.
برای پوشاندن دندان شکسته از چه چیزی می توانم استفاده کنم؟
اگر شکستگی باعث ایجاد لبه تیز یا ناهموار شده است، آن را با یک تکه پارافین مومی یا آدامس بدون قند بپوشانید تا از بریدن زبان، داخل لب یا گونه جلوگیری کنید. اگر مجبورید غذا بخورید، غذاهای نرم بخورید و از گاز گرفتن با دندان شکسته خودداری کنید.
چرا دندانپزشک روکش را توصیه می کند؟
· برای محافظت از دندان ضعیف (مثلاً از پوسیدگی) در برابر شکستن یا نگه داشتن قسمت هایی از دندان ترک
· برای ترمیم دندان شکسته یا دندانی که به شدت فرسوده شده
· برای پوشاندن و حمایت از یک دندان با پرکردگی بزرگ زمانی که دندان زیادی باقی نمانده
· برای نگه داشتن بریج دندان در محل