خروپف باعث ناراحتی و کمبود خواب هم برای فرد خروپف کننده و هم برای افرادی که در یک اتاق مشترک هستند، میشود. علاوه بر این، با بسیاری از اختلالات متابولیک، از جمله بیماریهای قلبی عروقی مرتبط است.
درمان خروپف میتواند جراحی یا غیرجراحی (استفاده از دستگاههای دهانی) باشد. اینکه کدام نوع درمان انتخاب شود بستگی به علت خروپف دارد.
در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس قصد داریم تا شما را با علتهای خرو پف و راههای درمان آن با استفاده از نصب دستگاه در دهان آشنا کنیم. تا انتها همراه ما باشید.
خروپف چیست؟
ایجاد فشار منفی و گرفتگی جزئی راه هوایی حلق یا بینی در افراد ایجاد خروپف میکند. دلیل خروپف انسداد راه هوایی فوقانی است. دستگاههای مختلف بینی و دهان در برخی موارد به باز نگه داشتن راههای هوایی و تسکین خروپف کمک میکنند. تست آفرین (Afrin) یکی از روشهای شناسایی بیمارانی است که میخواهند از این دستگاهها بهره مند شوند.
خروپف از بینی اغلب با استفاده از دستگاههای ضد خروپف بینی، یعنی نوارهای بینی یا گشادکنندههای بینی بر طرف میشوند. این دستگاهها هر دو سوراخهای بینی را در هنگام خواب باز نگه میدارند.
دستگاه خروپف چیست؟
دستگاه خروپف دهانی دستگاهی است که برای محدود کردن یا متوقف کردن خروپف شما استفاده میشود و برخی نیز میتوانند علائم مرتبط با آپنه خواب خفیف تا متوسط را درمان کنند. این دستگاهها اشکال مختلفی دارند. برخی از آنها بسیار موثر هستند و برخی دیگر به طور بالقوه باعث اتلاف وقت و پول شما میشوند.
دستگاههای مختلف کاهش و درمان خروپف
خروپف چندین نوع دارد که در قدم اول باید نوع آن مشخص شود. سپس به سراغ دستگاههای مختلف دهانی و بینی رفته و اقدام به درمان نمایید. در ادامه برخی از دستگاههای مناسب برای کاهش خروپف را بررسی میکنیم.
- نوارهای بینی
نوارهای بینی چسب نواریهایی هستند که برای باز کردن سوراخهای بینی طراحی شده اند. نوارها از مواد مصنوعی ساخته شده اند که وقتی به بیرون کشیده میشوند سوراخهای بینی را باز میکنند. با این کار راههای تنفسی باز شده و خروپف کم میشود.
- گشاد کنندههای بینی
گشاد کنندههای بینی از پلاستیک یا فلز ساخته میشوند و با فشار دادن سوراخهای بینی در هنگام خواب کار خود را شروع میکنند. گشاد کنندههای بینی را وارد بینی میکنند تا حفره بینی و پرهها را با فشار باز نگه دارند. بر حلاف نوارهای بینی که یک بار مصرف هستند گشاد کنندههای بینی را میتوانید بارها استفاده کنید.
- دستگاههای دهانی
برای درمان CPAP یا خروپف از دستگاههایی که در دهان نصب میشود استفاده میکنند. تا زمانی که CPAP از کار بیفتد یا برای بیمار قابل قبول نباشد میتوانید از این دستگاهها کمک بگیرید.
- بند چانه
نوار یا بند چانه وسایل چسبی هستند که زیر چانه بسته میشوند تا دهان را در هنگام خواب بسته نگه دارند. بند چانه ضد خروپف وسیله ای است که معمولاً از پارچه انعطاف پذیر یا مواد نئوپرن ساخته میشود که زیر چانه شما قرار میگیرد و روی سرتان بسته میشود. این وسیله از چانهتان حمایت میکند و دهانتان را هنگام خواب بسته نگه میدارد.
- بالشهای ضد خروپف
هدف این بالشها تنظیم سر و شانههای شما برای کمک به باز نگه داشتن راههای هوایی تا حد امکان است. همچنین به خوابیدن شما به پهلو کمک زیادی میکند. اما برای افرادی که از آپنه خواب شدید رنج میبرند خیلی موثر نیست.
- سپر دهلیزی
این وسیله پلاستیکی در داخل دهان قرار میگیرد تا جریان هوا را مسدود و تنفس از بینی را تقویت کند. معمولا این دستگاه از خروپف جلوگیری میکند. اما استفاده از اینها زیاد توصیه نمی شود.
- دستگاههای پیشرفت فک پایین (MAD)
از این دستگاهها برای جلوگیری از خروپف ناشی از لرزش پایه زبان استفاده میشود. این دستگاهها فک پایین و زبان را به سمت جلو فشار میدهند تا فضای جریان هوا را در حلق افزایش دهند و در نتیجه از لرزش زبان در این ناحیه جلوگیری کنند.
MAD ترموپلاستیک را میتوان به صورت آماده خریداری کرد و در خانه آن را در دهان قرار داد. این دستگاهها ممکن است برای افرادی که دارای رفلکس شدید معده و تهوع هستند، یا کسانی که نمیتوانند با وسایل داخل دهان بخوابند، مناسب یا قابل تحمل نباشند. ممکن است در روزهای اولیه استفاده باعث ایجاد درد در صورت و فک شوند. اما MAD سفارشی که توسط دندانپزشک برای مبتلایان به OSAS (آپنه خواب) ساخته میشود کارایی بهتری دارند فقط کمی گران تر هستند.
MADهای مدرن سبک تر بوده و حجم کمتری دارند. حتی قابلیت تنظیم میکرو داشته که به هر فرد اجازه میدهد تا میزان بیرون زدگی فک را تنظیم کرده و بدون آنکه فشار بی مورد بر روی فک و عضلات صورت وارد شود خروپف را متوقف کنند. چنین دستگاههایی تقریباً هر ۱۸ ماه یک بار نیاز به تعویض دارند. یکی از موثرترین دستگاههایی که برای خروپف مورد استفاده قرار میگیرد و توسط دندانپزشکان توصیه میشود دستگاه پیشرفت فک پایین است.
- دستگاههای نگهدارنده زبان (TRD)
TRD یکی دیگر از ابزارهای دهانی است که از افتادن زبان که اغلب در هنگام خواب رخ میدهد و باعث خروپف در بسیاری از افراد میشود، جلوگیری میکند. این دستگاه نوک زبان را از طریق یک مکش منفی خفیف در جای خود نگه میدارد. قطعه دهانی مرتبط نیز برآمدگی فک پایین را ایجاد میکند. اما بر اساس بازخورد بیمار تا جایی که احساس راحتی کند تنظیم میشود.
در صورتی که با وجود استفاده از آن خروپف ادامه یابد، میزان فشار نیز میتواند افزایش یابد. TRD دارای منافذ جانبی برای تنفس دهانی در صورت مسدود شدن بینی هستند. این دستگاه ممکن است کمی درد اولیه ایجاد کند، اما کاملا بی خطر است و برای بسیاری از خروپف کنندگان موثر است. علاوه بر این، آپنه خواب و خوابآلودگی در طول روز را کاهش میدهد.
- دستگاه ایجاد فشار مثبت مداوم راه هوایی
درمان CPAP، در این روش از ماسک صورت یا بینی در هنگام خواب استفاده میشود. ماسک به دستگاهی متصل میشود که هوا را به داخل دهان فشار میدهد تا راههای هوایی باز بماند. این دستگاه رایج ترین درمان توصیه شده توسط پزشکان خواب برای آپنه خواب خفیف، متوسط و شدید است.
مزایا و معایب نصب دستگاه در دهان
دستگاههای دهانی میتوانند باعث ناراحتی، احساس جسم خارجی، ترشح بیش از حد بزاق یا خشکی دهان شوند. معمولاً قبل از استفاده از این وسایل باید عوامل خطر OSAS تشخیص داده شود. سپس وسایل مورد نیاز و کارآمد برای رفع این مشکل مورد استفاده قرار بگیرد. این وسایل برگشت پذیر، دارای استفاده آسان، مقرون به صرفه و موثر هستند.
دستگاههای دهانی قابل تنظیم، برای ساخت نیاز به مهارتهای ارتودنسی دارند و بنابراین بسیار گرانتر از دستگاههای ثابت هستند. آنها زمان بیشتری برای ساخته شدن دستگاههای دهانی سفارشی نیاز دارند و کم کم تحمل نگهداری آنها در دهان افزایش مییابد. با این حال، تمام دستگاهها در کاهش خروپف در بین انواع بیماران مبتلا به OSAS موثرتر هستند. بالاترین میزان موفقیت در بیماران جوان با بدنی لاغرتر و BMI پایین، که دارای آپنه خواب خفیف تا متوسط هستند، مشاهده میشود.
دستگاههای ثابت نسبتاً ارزان تر هستند، به راحتی توسط بیمار نصب میشوند و سریعتر عمل میکنند. اما نمیتوان آنها را تنظیم کرد تا برآمدگی کمتر یا بیشتر فک پایین را ایجاد کنند و در نتیجه در اصلاح خروپف گاهی ناکارآمد هستند.
چند مدل خروپف وجود دارد؟
خروپف انواع متفاوتی دارد که هر کدام راه حلهای مختلفی دارند. همانطور که انتظار دارید، باید نوع خروپف خود را بدانید تا بهترین روش را انتخاب نمایید.
خروپفی که دلیل آن بینی باشد
معمولا هنگامی که از بینی تنفس میکنید اگر راه ورود هوا به بینی مسدود یا باریک باشد یا انحراف تیغه بینی یا انسداد در مجرای بینی وجود داشته باشد خروپف ایجاد میشود. همچنین خروپف میتواند به دلیل وجود گرد و غبار در بینی، گرده گل، آلرژی به حیوانات خانگی، کیپ شدن بینی در هوای سرد و استفاده از برخی داروها به وجود بیاید.
کسانی که مشکل خروپف از بینی را دارند معمولا در بیداری دچار خشکی دهان و بوی بد دهان میشوند. همچنین دارای مشکلات تنگی نفس و اختلال در خواب هستند. این افراد در خواب صدای سوت و خرخر میدهند.
کسانی که بینی آنها با شرایط محیطی مانند آلرژی مسدود شده و ایجاد خروپف کرده است میتوانند به راحتی با خوردن آنتی هیستامین و زدودن محیط از مواد آلرژیزا، راه هوایی را باز نگه داشته و از شر خروپف خود را نجات دهند. در این افراد ترک سیگار و شستشوی مداوم بینی به درمان خروپف کمک میکند.
همچنین در برخی موارد استفاده از گشادکننده بینی میتواند به درمان و کاهش خروپف کمک زیادی بکند. اما اگر انحراف زیاد است و به دستگاههایی که در دهان برای کاهش خروپف گذاشته میشود جواب نمی دهید باید عمل جراحی اصلاحی انجام شود.
خروپفی که دلیل آن دهان است
در زمان خواب اگر با دهان نفس بکشید امکان خروپف کردن شما زیاد میشود. شاید بینی شما انسداد یا انحراف داشته باشد و یا لوزههای بزرگ داشته باشید که امکان خروپف را ایجاد کنند. همچنین ممکن است ماهیچههای کام ضعیف شده باشند و در زمان تنفس از دهان خروپف به وجود بیاید. این افراد معمولا به پشت یا پهلو و با دهان باز میخوابند. دستگاههای پیشرفت فک پایین به این افراد کمک زیادی میکنند.
خروپفی که دلیل آن زبان است
در صورتی که زبان در خواب زیادی شل شود خروپف ایجاد میشود. در افرادی که وزن بالایی دارند و به پشت میخوابند معمولا زبان شل شده و خروپفهای شدیدی را ایجاد میکنند. همچنین افرادی که الکل مصرف کرده و یا از داروهای خواب آور استفاده میکنند مستعد شل شدن زبان در خواب هستند.
این افراد هنگامی که به پشت میخوابند خروپف شدید، ناهماهنگ و با صدای بلند دارند. برخی از افراد نیز زبانی بزرگتر از حد معمول داشته و در زمان خواب، زبان جلوی راه تنفسی را گرفته و خروپف ایجاد میشود. برای افرادی که خروپف زبانی دارند بالشتهای ضد خروپف، دستگاههای نگهدارنده زبان و دستگاههای پیشرفت فک پایین میتواند کمک کننده باشد.
خروپفی که دلیل آن گلو باشد
خروپفی که دلیل آن از گلو باشد بلندترین صدا و خطرناک ترین نوع خروپف است که باید سریع درمان شود. این خروپف در زمانهای مختلف خواب اتفاق میافتد و به آن آپنه انسدادی خواب یا (OSA) گفته میشود. این مدل از خروپف نیاز به درمان سریع پزشکی دارد.
در این حالت ماهیچههای گلو و بافت نرم بیش از حد انتظار شل میشوند و گاهی به طور کامل راه تنفسی را مسدود میکنند. زمانی که راه تنفسی مسدود شد فرد احساس خفگی کرده و از خواب بیدار میشود تا بتواند نفس بکشد.
از نشانههای خروپف از گلو میتوان به خروپف در حالت ایستاده اشاره کرد. این افراد بدون توجه به شکل خوابیدن مدام در حال خروپف هستند. سر درد در هنگام بیدار شدن از خواب، خشکی دهان، از خواب پریدن و بیدار شدن به دفعات زیاد از خواب و خواب آلودگی در روز میتواند از نشانههای این مدل از خروپف باشد.
افرادی که به آپنه انسدادی خواب دچار میشوند باید سریعا تحت درمان قرار گرفته و با استفاده از CPAP درمان شوند. در برخی از افراد درمان جراحی انجام میشود. پزشکان خواب نیز میتوانند برای درمان این افراد کمک کننده باشند. برخی از بیماران باید درمانهای ترکیبی روی آنها صورت گرفته و از چند متخصص برای درمان کمک بگیرند.
سندرم آپنه انسدادی خواب (OSAS)
OSAS ممکن است با یکی از چندین روش زیر درمان شود:
- فشار مثبت مداوم به راه هوایی (CPAP)
- دستگاههای دهانی
- عمل جراحی
راه انتخاب یک دستگاه خروپف مناسب
- باید مقرون به صرفه باشد.
- استفاده از آن راحت باشد.
- چند بار مصرف باشد.
- استفاده از آن باید ایمن باشد.
- باید برای نوع خاص خروپف شما موثر باشد.
- توسط علم پزشکی پشتیبانی و تایید شود.
- نباید خواب شما را مختل کند.
- دستگاه کنترل کننده خروپف نباید توانایی تنفس شما را بیشتر به خطر بیندازد.
- دستگاه خروپف مناسب دستگاهی است که برای نوع خروپف شما مناسب است و برای شما کار میکند. ممکن است لازم باشد قبل از پیدا کردن بهترین گزینه چند گزینه مختلف را امتحان کنید.
توجه
قبل از اینکه دستگاه خروپف خود را انتخاب کنید، باید بدانید که چه چیزی باعث خروپف شما میشود. اگر مشکوک به خروپف کردن از گلو هستید حتما در اسرع وقت با پزشک خود مشورت کنید.
جمع بندی
درمان خروپف با کمک دستگاههایی که در دهان نصب میشوند امروزه به کمک افراد و اطرافیان فرد بیمار آمده است. با خرید این دستگاهها زیر نظر پزشکان متخصص میتوانید از خواب راحت و کامل در طی شب لذت ببرید. دستگاههای جدیدتر مبتنی بر توانایی یادگیری یک رفلکس شرطی هستند. با شروع خروپف شروع به ارتعاش میکنند که باعث میشود فرد خوابیده به پهلو بچرخد. این دستگاهها با افزایش خوابی راحت، به کاهش و بهبود خواب آلودگی در طول روز کمک میکنند.
برای گرفتن اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید با دندانپزشکان کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس مشورت نمایید. کافی است همین حالا با شمارههای موجود در سایت تماس بگیرید و نوبت مشاوره خود را دریافت نمایید.
سوالات متداول
آیا دستگاهی در دهان برای کاهش خروپف وجود دارد؟
بله. دستگاههای پیشرفت فک پایین (MAD) کمک زیادی به کاهش خروپف میکند. از این دستگاهها برای جلوگیری از خروپف ناشی از لرزش پایه زبان استفاده میشود. آنها فک پایین و زبان را به سمت جلو فشار میدهند تا فضای جریان هوا را در حلق افزایش دهند و در نتیجه از لرزش زبان در این ناحیه جلوگیری میشود.
برای جلوگیری از خروپف چه چیزی در دهان بگذاریم؟
موثرترین راه برای مقابله با خروپف دهانی، استفاده از محافظ دهان خروپف است. از تنفس دهانی در طول خواب جلوگیری میکند و به بدن شما اجازه میدهد تا به تنفس بینی روی بیاورید. محافظ دهان یک قطعه دهانی دندانی است که شکل آن بسیار شبیه به محافظ لثه بوکسرها است.
آیا دستگاههای دهانی واقعاً برای متوقف کردن خروپف کار میکنند؟
برخی تحقیقات نشان داده است که دو سوم افرادی که خروپف میکنند میتوانند از دستگاههای دهانی ضد خروپف بهره مند شوند. مطالعات همچنین نشان میدهد که دستگاههای دهانی میتوانند درمان بهتری نسبت به CPAP برای مبتلایان به آپنه خواب خفیف تا متوسط باشند.
آیا دندانپزشکان میتوانند خروپف را درمان کنند؟
بله معمولا دندانپزشکان خبرهای خوبی برای این افراد دارند. نصب دستگاه در دهان در کاهش یا از بین بردن خروپف در افراد بسیار موثر است. این دستگاه دهانی که مخصوص بیماران است، مشابه محافظ دهان یا نگهدارنده ورزشی استفاده میشود.
آیا نوار چسب باعث بهبود خواب میشود؟
هیچ مدرک علمی وجود ندارد که بگوید آیا نوار چسب واقعاً به خواب بهتر شما کمک میکند یا خیر. تنها یک مطالعه آزمایشی در سال ۲۰۱۵ نشان داد که چسبها میتوانند به افراد مبتلا به آپنه خواب کمک کنند.
آیا محافظهای دهان میتوانند به دندانها آسیب بزنند؟
اگر از محافظ دهان به درستی استفاده کنید، در واقع باید از لثههای شما محافظت کند، نه اینکه به آنها آسیب برساند. با این حال، اگر از محافظ دهان کثیف، آسیب دیده یا نامناسب استفاده میکنید، در واقع میتوانید به لثههای خود آسیب بزنید.