اسفنج ژلفوم دندانپزشکی (اسفنج دندانی ژلاتینی قابل جذب) یک ماده پزشکی است. از این ماده در جراحی دهان و دندان به عنوان کمکی در ایجاد هموستاز یا بند آورنده خون مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از این ژلفوم علاوه بر مزایا دارای عوارضی نیز هست. برای آشنایی بیشتر با ژلفوم دندانپزشکی این مقاله از کلینیک دندانپزشکی زاگرس را تا انتها مطالعه نمایید.
ژلفوم دندانپزشکی چیست؟
اسفنج‌های دندانی GELFOAM اسفنج‌های کوچک و استریل هستند که از محلول ژلاتین تصفیه‌شده با تخلخل مورد نظر ساخته می‌شوند. این ژل‌ها با حرارت خشک و استریل، سپس بسته بندی و مهر و موم می‌شوند. ژلفوم انعطاف پذیر است و می‌تواند تا چندین برابر وزن خود خون و مایعات جذب کند. این خون درون شبکه و بافت ژلفوم باقی می‌ماند. از این ماده به عنوان یک دستگاه هموستاتیک استفاده می‌شود. اسفنج‌های دندانی ژلفوم هنگام گذاشتن در بافت‌ها، بدون بافت اسکار بیش از حد، طی چهار تا شش هفته کاملا جذب می‌شوند.
عوارض جانبی ژلفوم دندانپزشکی
اگرچه ژلفوم دندانپزشکی استریل است اما استفاده از آن باعث ایجاد عوارضی مانند عفونت و تشکیل آبسه می‌شود.
چگونه از ژلفوم استفاده می‌شود؟
در صورت استفاده خشک از اسفنج‌های دندانی ژلفوم، تکه ای از آن به اندازه دلخواه بریده می‌شوند. این تکه باید بین انگشتان قرار گیرند و کمی به قطر تقریبی حفره یا سوکتی که باید پر شود در بیاید. پس از قرار دادن ژلفوم رول شده درون حفره، باید یک یا دو دقیقه با انگشت فشار ملایم وارد شود. ژلفوم دندانپزشکی ممکن است با سایر داروها یا عوامل موضعی تداخل داشته باشد. تمام داروها و مکمل‌هایی را که استفاده می‌کنید به پزشک خود بگویید. قبل از دریافت اسفنج دندانی ژلفوم، در صورت بارداری یا شیردهی به پزشک اطلاع دهید.
هنگامی که از GELFOAM به صورت مرطوب استفاده می‌شود، ابتدا به اندازه دلخواه بریده می‌شود. سپس در محلول کلرید سدیم آن را غوطه ور می‌کنند. آن را از محلول خارج و فشرده می‌کنند تا حباب‌های هوای موجود در مش‌ها از بین برود. سپس در محلول جایگزین انداخته می‌شود تا به اندازه اصلی خود در بیاید. ژلفوم را از محلول بیرون می‌آورند و روی گاز استریل برای حذف محلول اضافی قرار می‌دهند. در این مرحله آماده گذاشتن درون حفره است.
چرا از ژلفوم در دندانپزشکی استفاده می‌شود؟
در جراحی‌های دهان و دندان، اسفنج‌های دندانی به ایجاد هموستاز کمک می‌کنند. بسته به شرایط موجود در حین عمل و ترجیح جراح، ژلفوم ممکن است به صورت خشک یا مرطوب استفاده شود. سالین ایزوتونیک (سرم نمکی) برای استفاده با ژلفوم مناسب است. همچنین هم زمان با استفاده از ژلفوم دندانپزشکی می‌توان از ترومبین (پروتئینی که برای انعقاد خون لازم است) برای ایجاد هموستاز استفاده کرد.
اسفنج دندانی یا ژلفوم چگونه در بازار عرضه می‌شوند؟
ژلفوم دندانپزشکی معمولا در سایز‌های ۲ در ۲ و در پاکت‌های ۲ تایی بسته بندی و عرضه می‌شوند.
شرایط نگهداری از ژلفوم
اسفنج‌های دندانی GELFOAM باید در دمای ۲۵ درجه سانتیگراد (۷۷ درجه فارنهایت) نگهداری شود. اما بین دما‌های ۱۵ تا ۳۰ درجه هم مجاز به استفاده هستید. دقت نمایید که بعد از باز کردن بسته، ژلفوم دندانپزشکی در معرض آلودگی قرار می‌گیرد. بهتر است بعد از باز شدن و در صورت عدم استفاده از آن دور ریخته شود.
این محصول استریل و بسته بندی می‌شود. تنها برای یک بار مصرف در نظر گرفته شده است. استفاده مجدد می‌تواند منجر به انتقال پاتوژن‌های خونی از جمله HIV و هپاتیت شود. این بیماری‌ها به طور بالقوه بیماران و ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی را به خطر می‌اندازد. رعایت اصول تکنیک آسپتیک (روش‌هایی که در شرایط استریل انجام می‌شود) در هنگام استفاده از این محصول ضروری است.
نکته‌هایی که در زمان استفاده از ژلفوم باید رعایت کنید
این محصول نباید توسط حرارت مجدد استریل شود، زیرا حرارت ممکن است زمان جذب را تغییر دهد. اکسید اتیلن برای ضدعفونی مجدد توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است در فوم گیر کند. اگرچه برای اسفنج‌های دندانی ژلفوم نادر است اما توجه داشته باشید گاهی برای بافت سمی بوده و ممکن است به مقدار کمی باعث سوختگی یا تحریک شود.
ایمنی و اثربخشی استفاده ترکیبی از ژلفوم با سایر عوامل مانند ترومبین موضعی مورد بررسی و کارآزمایی‌های بالینی قرار نگرفته است، اما اگر به تشخیص پزشک استفاده همزمان از سایر مواد از نظر پزشکی توصیه می‌شود، باید به هشدار‌های شرکت سازنده توجه کنید.
ژلفوم به عنوان یک محصول استریل عرضه می‌شود و قابل استریل نیست. پاکت‌های باز و استفاده نشده ژلفوم باید دور ریخته شوند.
هشدار: برای جلوگیری از آلودگی، از روش آسپتیک در باز کردن پاکت و خارج کردن ژلفوم دندانپزشکی استفاده کنید. در صورت پاره شدن یا سوراخ شدن پاکت، از ژلفوم موجود نباید استفاده شود.
موارد احتیاط در زمان استفاده از ژلفوم
استفاده از اسفنج‌های دندانی ژلفوم در صورت وجود عفونت آشکار دندان توصیه نمی‌شود. اگر علائم عفونت یا آبسه در ناحیه ای که ژلفوم قرار داده شده ایجاد شود، امکان دارد برای برداشتن مواد عفونی و پاک سازی حفره، جراحی مجدد لازم باشد.
با جذب مایع و خون، ژلفوم دندانپزشکی ممکن است منبسط شود و به ساختارهای مجاور برخورد کند. بنابراین، هنگامی که در حفره‌ها یا فضاهای بسته قرار می‌گیرد، کمترین فشرده سازی اولیه توصیه می‌شود. باید مراقب باشید تا فشرده سازی بیش از حد انجام ندهید.
هیچگاه نباید فشار منفی وریدی در طول جراحی به بیمار اعمال شود. ممکن است یکی از عوامل منجر به ترومبوآمبولیک تهدید کننده زندگی باشد.
مصرف بیش از حد و موارد منع مصرف ژلفوم در دندانپزشکی
مصرف بیش از حد:
هیچ اطلاعاتی در مورد مصرف بیش از حد این ژل ارائه نشده است.
موارد منع مصرف:
اسفنج‌های ژلفوم دندانپزشکی نباید در بستن برش‌های پوستی استفاده شوند زیرا ممکن است در بهبود لبه‌های پوست اختلال ایجاد کنند.
در بیماران مبتلا به آلرژی شناخته شده به کلاژن خوک، از اسفنج‌های دندانی استفاده نکنید.
جمع بندی
ژلفوم دندانپزشکی ماده ای است که در جراحی دهان و دندان توسط دندانپزشکان عمومی و متخصص استفاده می‌شود. این ماده برای بند آوردن خون موثر است. اما عوارضی مانند عفونت و آبسه را می‌تواند به دنبال داشته باشد. در هر صورت با تشخیص و صلاحدید دندانپزشک متخصص این کار انجام می‌شود.
برای معاینات منظم و انجام هر گونه کار‌های مربوط به دهان و دندان انتخاب کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس گزینه مناسبی است. دندانپزشکان متخصص و با تجربه این کلینیک آماده ارائه هرگونه خدمات از جمله بلیچینگ، لمینیت، ایمپلنت، جراحی ریشه ، عصبکشی ریشه دندان و سایر خدمات هستند. همین حالا با شماره‌های موجود در سایت تماس گرفته و وقت مشاوره و ویزیت بگیرید.
چه مدت طول می‌کشد تا ژل فوم حل شود؟
وقتی ژلفوم در بافت‌های نرم قرار می‌گیرد، معمولاً بین چهار تا شش هفته به طور کامل جذب می‌شود.
آیا فوم ژل از خشکی سوکت جلوگیری می‌کند؟
مطالعات نشان می‌دهند که قرار دادن تتراسایکلین در یک سوسپانسیون با چند قطره نمک آغشته به یک مربع از ژلفوم به طور قابل توجهی بروز حفره خشک را کاهش می‌دهد.
آیا ممکن است به ژل فوم حساسیت داشته باشید؟
آنافیلاکسی مربوط به ژلفوم یا سایر اسفنج‌های هموستاتیک مبتنی بر ژلاتین بسیار نادر است و تنها موارد معدودی گزارش شده است.
