وسایل مرتبط با جراحی دندان در دندانپزشکی

آیا می‌توانید یکی از ابزار جراحی دندان را نام ببرید؟ برخی از افراد تمایل دارند بدانند که دندانپزشک آن‌ها از چه ابزاری در طول درمان استفاده می‌کند. اگر شما هم یکی از آنها هستید، به خواندن این مقاله ادامه دهید تا با تجهیزات جراحی دندان در دندانپزشکی و عملکردهای مختلف آنها آشنا شوید.

برای جراحی دندان چه تجهیزاتی نیاز است؟

جراحی دهان بخشی از اعمال دندانپزشکی است، که می‌تواند شامل کشیدن، کاشت ایمپلنت، پیوند استخوان و بسیاری از روش‌های دیگر باشد که هر کدام به آموزش تخصصی بالینی و تجهیزات جراحی طراحی شده برای این تکنیک نیاز دارند.

انواع تجهیزات جراحی دندان که یک عمل به آن نیاز دارد، هم به انواع روش‌های جراحی و هم به محیطی که در آن انجام خواهد شد بستگی دارد. یک مطب با یک بخش اختصاص داده شده به جراحی دهان، احتمالا روی صندلی جراحی دهان سرمایه‌گذاری می‌کند و اگر بیماران تحت بیهوشی قرار گیرند، به پمپ تزریق و مانیتور بیمار نیاز دارند.

برخی از تجهیزات جراحی دندان

ابزارهای جراحی متعددی در دندانپزشکی استفاده می‌شود. ابزارهای زیر برخی از وسایل اولیه‌ای هستند که معمولا می‌توانید در مطب دندانپزشکی متوجه آنها شوید.

آینه دهان (Mouth Mirrors)

آینه دهان نامی است که به یکی از وسایل اولیه و ضروری در بین تجهیزات جراحی دندان اطلاق می‌شود. دندانپزشکان به دلایل مختلف از آینه دهان استفاده می‌کنند. این دستگاه می‌تواند دید غیرمستقیم ایجاد کرده، نور را به داخل دهان هدایت کند و گونه ها، لب ها و زبان را جمع کند.

پروب داسی شکل (probe)

دندانپزشکان از این ابزار برای بررسی دندان‌ها از نظر تارتار، پوسیدگی، فورکاسیون و سایر بی‌نظمی‌های دندانی استفاده می‌کنند. به طور کلی، پروب داسی شکل دندانپزشکی در بین تجهیزات جراحی دندان، برای ارزیابی دهان و پیدا کردن مشکلاتی که ممکن است برای بیمار نگران کننده باشد، استفاده می‌شود.

فورسپس پنبه‌ای (Cotton forceps)

عملکرد فورسپس پنبه‌ای، انتقال مواد به داخل یا خارج از دهان است. بیشتر اوقات، دندانپزشک از این ابزار برای نگه داشتن پنبه استفاده می‌کند. با این حال، دندانپزشک شما می‌تواند از این وسیله به روش‌های مختلف استفاده کند.

فورسپس کشیدن دندان (Tooth extraction forceps)

فورسپس کشیدن دندان یکی از تجهیزات جراحی دندان است که برای برداشتن دندان‌ها از حفره و گرفتن سطح تاج یا سطح ریشه استفاده می‌شود. این ابزار معمولا به عنوان اهرم عمل می‌کند. با این حال، برخی نیز یک اثر گوه مانند ایجاد می‌کنند. آنها تا حد امکان اپیکال قرار می‌گیرند و حرکت چرخشی، باکو لینگوال یا ترکیبی از این دو حرکت، برای برداشتن دندان‌ها اعمال می شود.

پروب پریودنتال (Periodontal probe)

پروب پریودنتال یکی از تجهیزات جراحی دندان است که برای ارزیابی وضعیت دهان در اطراف ناحیه استخوان استفاده می‌شود. به طور خلاصه، وظیفه اصلی این دستگاه، اندازه‌گیری عمق پاکت پریودنتال در اندازه میلی‌متری خواهد بود.

جرمگیر اولتراسونیک (ultrasonic cleaner)

متخصصین دندانپزشکی از جرمگیر اولتراسونیک برای برداشتن جرم از روی دندان‌ها استفاده می‌کنند. این ابزار دندانپزشکی یک دستگاه از بین بردن جرم دندان است و ارتعاشاتی تولید می‌کند که برای انسان قابل شنیدن است.

الواتورهای دندانپزشکی (Dental elevators)

دندانپزشکان از الواتورهای دندانی که بخشی از تجهیزات جراحی دندان هستند، به عنوان تکیه‌گاه برای کشیدن دندان استفاده می‌کنند. وظیفه اصلی الویتورهای دندانی، بلند کردن دندان‌ها در حفره‌های خود قبل از انجام عمل کشیدن دندان، برای جلوگیری از آسیب به محل کشیدن است. سه مدل الویتور دندانی وجود دارند:

الویتورهای Cryer (Cryer elevators)

این نوع الویتور دارای یک نوک تیز است و نیروهای چرخشی ایجاد می‌کند. هنگامی‌که در استخوان بین سپتوم درگیر می‌شود، برداشتن ریشه مزیال یا دیستال دندان آسیاب فک پایین به راحتی صورت می‌گیرد.

الویتورهای Warwick-James (Warwick-James elevators)

این الویتورهای دندانی مجموعه‌ای از سه دستگاه هستند. راست، منحنی چپ و منحنی راست که هر کدام کاربرد مخصوص به خود را دارند.

الویتورهای Coupland (Coupland elevators)

این الویتورها معمولا در مجموعه‌ای از سه اندازه وجود دارند و با ایجاد فضای بیشتر، می‌توان از اندازه بزرگ‌تری برای بالا بردن بیشتر دندان استفاده کرد.

سرنگ هوا و آب (air water syringe)

همانطور که از نام آن مشخص است، هوا و آب چیزی است که از این سرنگ خارج می‌شود. این ابزار دندانپزشکی به دستیار دندانپزشک اجازه می‌دهد تا آب یا هوا را به داخل دهان تزریق کند.

اجکتور بزاق (saliva ejector)

اجکتور بزاق برای از بین بردن بزاق یا آب اضافی از دهان در طی اقدامات دندانپزشکی است. این ابزار دیگری است که بسیاری از بیماران در مطب دندانپزشک خود، با آن آشنا هستند. در طول درمان، بزاق معمولا در دهان جمع می‌شود. از این رو، این ابزار برای خارج کردن یا مکیدن بزاق از حفره دهان ضروری است.

پریوتوم ها و لوکساتورها (Periotomes and luxators)

این ابزارهای ظریف برای برش رباط پریودنتال استفاده می‌شود و به عنوان یک گوه برای گسترش سوکت بکار می‌روند. این ابزارها بین دندان و سوکت قرار داده می‌شوند و در اطراف دندان حرکت می‌کنند تا ضمن اعمال فشار ملایم اپیکال، فضایی را برای استفاده از الویتور و فورسپس ایجاد کنند.

در جایی که راس ریشه در داخل سوکت می‌شکند، یک الویتور ریشه‌کن برای صاف کردن نوک اپیکال مفید است. همچنین در مواقعی که جراح در یافتن نقطه کاربرد قطعی تلاش می‌کند، ممکن است برای بهبود دسترسی نیاز به برداشتن استخوان در سطح نوک ریشه اپیکال باشد. این ابزارهای ظریف دارای یک منحنی خلفی در انتهای کار هستند، که امکان استفاده موفقیت‌آمیز را فراهم می‌کند.

تکیه گاه های دهان (Byte blocks)

تکیه گاه‌های دهان یا بلوک‌های بایت در دهان قرار می‌گیرند تا دندان‌ها را از هم جدا نگه دارند. برخی از روش‌های جراحی دهان، بیماران را ملزم می‌کند که دهان خود را برای مدت طولانی باز نگه دارند. استفاده از تکیه گاه‌های دهان در بین تجهیزات جراحی دندان، به بیماران این امکان را می‌دهد که آنها را گاز بگیرند، بنابراین مجبور نیستند دهان خود را در طول مدت عمل باز نگه دارند.

جمع کننده ها (retractor)

این ابزارها از جمله تجهیزات جراحی دندان هستند که ساختارهای بافت نرم، مانند فلپ‌های برجسته را جمع می‌کنند. پس زدن زبان، برای رسیدن به بافت‌های نرم برای انجام بهینه عمل جراحی ضروری است. رترکتورهایی که معمولا مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل جمع‌کننده‌های Lack، Laster، Bowdley Henry، Minnesota، Austin و Kilner می‌شوند که می‌توانند در موقعیت‌های بالینی مختلف مورد استفاده قرار گیرند.

جمع کننده Lack (lac retractor)

این جمع‌کننده به ثابت نگه داشتن  زبان کمک می‌کند و دید دندانپزشک را بهبود می‌بخشد.

جمع کننده Laster (Laster retractor)

این ابزار می‌تواند هنگام کشیدن دندان‌های آسیاب سوم فوقانی برای جمع کردن بافت‌های نرم و هدایت نور به سمت عقب و به طرف ناحیه توبروزیته فک بالا مفید باشد.

جمع کننده‌ های Bowdler Henry Rack، Minnesota یا Austin (Bowdler Henry Rack، Minnesota or Austin retractor)

این موارد اغلب در طول جراحی برای جمع کردن فلپ موکوپریوستئال باکال، کمک به دید، دسترسی و در عین حال جلوگیری از آسیب به فلپ استفاده می‌شوند.

جمع کننده Kilner (kilner retractor)

این نوع از جمع‌کننده‌ها به طور معمول برای جمع کردن گونه‌ها یا لب‌ها استفاده می‌شود و دسترسی به میدان جراحی در حفره دهان را بهبود می‌بخشد.

هندپیس مستقیم جراحی (Direct surgical handpiece)

یک هندپیس مستقیم جراحی که هوا را از داخل محل جراحی خارج نمی‌کند، می‌تواند برای برش دندان‌ها و برداشتن استخوان، در صورت لزوم استفاده شود. استفاده از هندپیسی که هوا را خارج نمی‌کند برای جلوگیری از آمفیزم جراحی استفاده می‌شود و باید با سالین استریل خنک شود.

ساکشن (suction)

ساکشن یکی از کاربردی‌ترین تجهیزات جراحی دندان، برای تسهیل میدان دید شفاف برای مشاهده کامل محل جراحی و جلوگیری از بلع یا آسپیراسیون توسط بیمار، ضروری است. ساکشن‌های مختلفی وجود دارند که Frazier و Yankaeur دو نوعی هستند که بیشتر در روش‌های جراحی دهان استفاده می‌شوند.

ساکشن Yankauer (yankauer suction)

این ساکشن معمولا یک لوله پلاستیکی است که که ظاهری ساده‌ تر از ساکشن Frazier دارد و برای خارج کردن بزاق، خون‌آبه و غیره استفاده می‌شود.

 ساکشن Frazier (Frazier suction)

معمولا یک نوک مکش فلزی دارد. ساکشن Frazier در طی مراحل جراحی مانند کشیدن دندان کاربرد دارد. این ساکشن دارای یک خمیدگی در شفت است که دسترسی به ساختارهای عمیق‌تر، از جمله ناحیه آپیکال سوکت‌های استخراج را آسان‌تر می‌کند. سوراخی که در آن وجود دارد را می‌توان با انگشت مسدود کرد تا در صورت نیاز مکش قوی‌تری ایجاد شود. در مقایسه با بافت‌های سخت، معمولا در بافت‌های نرم مکش سبک‌تر مورد نیاز است.

بخیه (stitch)

بسته به روش و ترجیح پزشک می‌توان از مواد بخیه مختلفی استفاده کرد. این بخیه‌ها را می‌توان به قابل جذب یا غیرقابل جذب تقسیم کرد. بخیه‌های قابل جذب شامل بخیه‌هایی هستند که از پلی دیوسانون و پلی گلیکولیک اسید ساخته شده‌اند. بخیه‌های غیر قابل جذب عبارتند از آنهایی که از ابریشم، پلی آمیدها و پلی استرها ساخته شده‌اند. بخیه‌های قابل جذب بیشتر برای عمل‌های جراحی دهان استفاده می‌شوند.

سوزن های بخیه (Suture needles)

سوزن‌های بخیه، بسته به اندازه و عمق بافتی که بسته می‌شود در اشکال، اندازه‌ها و آلیاژهای مختلف موجود هستند. سوزن بخیه در یک نگهدارنده بخیه نگه داشته می‌شود که به عبور سوزن از بافت‌های نرم کمک می‌کند. آنها اغلب نگهدارنده‌های بخیه را قفل می‌کنند تا سوزن را ایمن نگه دارند. نگهدارنده بخیه تقریبا به اندازه یک سوم از محل جوش تا نوک سوزن را نگه می‌دارد تا از شکستگی، خم شدن و پیچش آن جلوگیری شود.

قیچی (scissor)

انواع قیچی‌ها در شکل‌ها و اندازه‌های مختلف وجود دارند و برای برش بافت‌های نرم، بخیه‌ها و موادی مانند سلولز قابل جذب اکسید شده و همچنین برای تشریح بافت‌ها استفاده می‌شوند. قیچی‌های مختلف کاربردهای متفاوتی دارند. به عنوان مثال، قیچی منحنی مک ایندو برای تشریح و برش بافت مطلوب است. قیچی مایو می‌تواند دارای تیغه‌های منحنی یا مستقیم باشد و اغلب برای برش بافت‌ها و بخیه‌ها استفاده می‌شود.

دسته و تیغه چاقوی جراحی (Handle and blade of a surgical knife)

چاقوی جراحی برای برخی از اعمال جراحی دهان، مانند بالا بردن فلپ موکوپریوستال، مورد نیاز است. معمولا در دسته بارد پارکر از ۱۵ تیغه استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از چاقوی جراحی برای انجام بیوپسی‌های داخل دهانی برش، استفاده کرد. معمولا ابتدا برش تحتانی ایجاد می‌شود تا دید به دلیل خونریزی مخفی نشود. سپس از فورسپس بافتی، برای بلند کردن نمونه و انتقال آن به محیط مناسب استفاده می‌شود. چاقوی جراحی ابزار انتخابی هنگام برش و تخلیه آبسه‌های داخل دهانی و خارج دهانی نیز است.

هموستات (Hemostat)

این وسیله برای نگه داشتن ایمن وسایل کوچک، بستن رگ‌های خونی و برداشتن تکه‌های کوچک دندان یا استخوان به کار می‌رود. هموستات‌ها که جزو تجهیزات جراحی دندان هستند در دو نوع زاویه‌دار و صاف، با دسته‌های قفل کننده و قیچی مانندی هستند. این ابزار تقریبا در تمام انواع جراحی‌های دندان بکار می‌رود.

رانژور (Rangor)

این ابزار در بین تجهیزات جراحی دندان، برای برش استخوان، لبه‌های تیز تاج آلوئول را پس از کشیدن خارج می‌کند. و برای کانتور بهتر برآمدگی آلوئولی، اگزوستوزها را از بین می‌برد و انواع مختلفی دارد. رانژور وسیله‌ای است که برای برداشتن لبه‌های تیز استخوانی دندان پس از کشیدن آن استفاده می‌شود. شکل ظاهری رانژور شبیه انبردست با لبه‎‌های تیز است.

جمع‌بندی

برای کلینیک‌های دندانپزشکی داشتن طیف وسیعی از تجهیزات جراحی دندان ضروری است تا دندانپزشکان و ارتودنتیست‌ها، جراحان فک و صورت و پریودونتیست ها بتوانند جراحی دندان را با ابزار مخصوص آن ارائه دهند. علاوه بر این، این ابزار جراحی دندان می‌تواند دندان‌ها و ساختارهای اطراف دهان را بررسی، درمان، دستکاری، ترمیم و حذف کند. در این مقاله تلاش بر این بود که سطح آشنایی شما را با برخی از مهمترین این تجهیزات بالا ببریم.

در کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس با بهره مندی از بهترین تجهیزات روز دنیا به همراه دندانپزشکان با تجربه تمامی کار های مربوط به دهان و دندان را با بهترین کیفیت انجام می گیرد. همین حالا با شماره های موجود تماس بگیرید و نوبت ویزیت خود را تعیین نمایید.

سوالات متداول

 ابزارهای جراحی کشیدن دندان چیست؟

دندانپزشکان حرفه‌ای از ابزارهای کشیدن دندان مانند فورسپس، الویتور، کورت و غیره استفاده می‌کنند. این ابزارها به آنها کمک می‌کند تا درمان‌ها را تا حد امکان غیرتروماتیک و ساده کنند.

 7 سطح دندان چیست؟

جدا از نقش‌های هر دندان،  تاج، لثه، ریشه، مینا و پالپ از سطوح مختلف یک دندان هستند.

در جراحی دهان از چه وسایلی استفاده می شود؟

ابزارهای رایج مورد استفاده در جراحی دهان شامل بال، کولیس، کورت و الویتور، فورسپس و رونژور، استئوتوم و سوهان، کشنده، قیچی و لوله ساکشن هستند.

چه چیزهایی در کلینیک دندانپزشکی مورد نیاز است؟

برخی از تجهیزات ضروری برای داشتن در مطب دندانپزشکی شامل صندلی بیمار دندانپزشکی، تجهیزات استریلیزاسیون، تجهیزات جراحی دندان، ابزار تصویربرداری اشعه ایکس، چراغ های عمل دندانپزشکی و هندپیس ها می‌شوند.