جراحی دندان عقل نهفته چگونه صورت می‌گیرد؟

دندان عقل آخرین دندانی است که در دهان رشد می‌کند، اما گاهی اوقات به دلیل اینکه فضای کافی درون استخوان فک برای رشد این دندان وجود ندارد به صورت نهفته یا نیمه نهفته در فک بالا و یا پایین رشد می‌کند. دندان عقل نهفته می‌تواند مشکلات بسیاری را برای فرد به وجود آورد، به همین دلیل دندانپزشک با بررسی شرایط بیمار تصمیم به جراحی یک یا چند دندان عقل بیمار و خارج نمودن آن از دهانش می‌گیرد تا از صدمه دیدن سایر دندان‌ها جلوگیری کند.

اگر می‌خواهید با نحوه جراحی دندان عقل نهفته بیشتر آشنا شوید تا پایان با ما همراه باشید.

دندان نهفته به چه دندانی می‌گویند؟

نهفتگی یا پنهان بودن حالتی است که در آن دندان به صورت کامل از لثه خارج نمی‌شود و یا اینکه بخشی از آن یا حتی کل دندان در زیر لثه پنهان باقی می‌ماند. نهفتگی دندان بیشتر در دندان‌های عقل و نیش رخ می‌دهد و دارای اشکال مختلفی است مانند دندان نهفته در استخوان فک، داخل لثه، به صورت عموی و یا افقی. 

دندان عقل چیست؟

رشد دندان عقل معمولا از ۹ سالگی شروع می‌شود و به صورت طبیعی در سنین ۱۷ الی ۲۵ سالگی از استخوان فک خارج می‌گردد. درصورتی‌که برای رشد این دندان فضای لازم وجود نداشته باشد دندان عقل در بافت لثه دچار نهفتگی می‌گردد و موجب دردهای شدید، عفونت‌های گسترده و دیگر مشکلات بهداشتی- دندانی می‌شود. در چنین مواقعی لازم است که دندان عقل کشیده شود و حتی گاهی اوقات این دندان باید جراحی شود تا از دهان خارج گردد. خیلی از افراد با مشکل نهفتگی دندان عقل درگیر هستند.

وجود دندان عقل نهفته چه ویژگی‌هایی دارد؟

درصورتی‌که فرد در بخش انتهایی دهان خود مشکلاتی مثل درد شدید، تورم و عفونت را احساس کند با وجود اینکه دندان‌های او سالم هستند می‌تواند نشان دهنده دندان عقل نهفته در دهان او باشد. با مشاهده چنین علائمی فرد باید برای تشخیص دقیق‌تر به دندانپزشک مراجعه نماید تا با انجام معاینات اولیه و عکس‌برداری تشخیص دهد که دندان عقل نهفته نیاز به کشیدن دارد یا خیر؟

دندان عقل نهفته چه مشکلاتی را می‌تواند برای فرد به وجود آورد؟

نهفتگی دندان عقل می‌تواند مشکلات زیادی را برای فرد به وجود آورد که با جراحی دندان عقل نهفته می‌توان این مشکلات را رفع نمود. از جمله این مشکلات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پوسیدگی دندان

در اطراف قسمت بیرون زده دندان عقل از لثه پلاک و ذرات غذا جمع می‌شوند و به مرور زمان موجب پوسیدگی دندان عقل و دندان‌های کناری آن خواهند شد. 

• ورم و درد لثه

دندان عقل نهفته که به صورت کج یا کامل درنیامده است می‌تواند محلی برای تجمع باکتری‌ها باشد و موجب عفونت لثه‌های روی دندان می‌گردد. این عفونت با علائمی مانند درد، نفس بد بو، ورم و حرکت محدود فک همراه می‌باشد. 

• تشکیل کیست

از دیگر مشکلات شایع دندان عقل نهفته تشکیل کیست یا تومور در اطراف دندان است که موجب تخریب استخوان فک پیرامونی و دندان‌های مجاور می‌شود. درمان چنین عارضه‌هایی خیلی سخت و پیچیده است.

• به هم فشردگی دندان‌ها

هنگام رویش دندان عقل دندان کناری تحت فشار قرار می‌گیرد و این فشار موجب کج شدن آن می‌شود. این اتفاق به مرور زمان باعث به هم فشردگی و نامرتبی دندان‌ها شده که به آن مال اکلوژن می‌گویند.

چرا باید دندان عقل را بکشیم؟

معمولا دندانپزشکان باتوجه‌به مشکلاتی که دندان عقل به دنبال دارد کشیدن و یا در صورت نیاز جراحی دندان عقل نهفته را توصیه می‌کنند. از جمله دلایل کشیدن دندان عقل می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.

• دندان عقل به علت کمبود فضا زیر خط لثه گیر می‌کند.
• دندان عقل به صورت غیرطبیعی مثل مایل، چرخیده، کج و .. از لثه بیرون می‌زند.
• موجب تغییر نحوه روی هم آمدن دندان‌ها و به هم خوردن هم‌محوری فک‌ها می‌شود.
• گیر کردن ذرات غذا، پلاک و باکتری پری کورونیت اطراف دندان عقل موجب عفونت آن می‌شود.
• باتوجه‌به اینکه دسترسی به دندان عقل درآمده دشوار است نمی‌توان بهداشت آن را به خوبی رعایت نمود که موجب زودتر خراب شدن دندان عقل می‌شود.  

عمق دندان عقل نهفته چقدر است؟

عمق دندان عقل نهفته یا همان آسیای سوم نسبت به پلان اکلوزال به صورت زیر می‌باشد.

• کلاس A

در این حالت دندان در استخوان گیر نکرده و همسطح با دندان کناری می‌باشد.

• کلاس B

در مواقعی که محل اتصال سمان-مینا CEJ پایین‌تر از سطح استخوان باشد.

• کلاس C

شرایطی که دندان به صورت کامل در استخوان مدفون شده باشد و پلان اکلوزال دندان نهفته در مقایسه با خط گردنی دندان مجاور در راس باشد. 

• کلاس ۱

نسبت به لبه جلویی راموس دارای وضعیت پیشین است.

• کلاس ۲

نصف تاج دندان با لبه جلویی راموس پوشیده شده است.

• کلاس ۳

تاج دندان کاملا با لبه جلویی راموس پوشیده شده است.

در چه مواقعی جراحی دندان عقل نهفته الزامی است و چه مواقعی لازم نیست؟

برای درمان دندان عقل نهفته همیشه تنها روش جراحی نیست و دندانپزشک پس از معاینات، عکس‌برداری و … تصمیم نهایی را می‌گیرد. در موارد زیر جراحی دندان عقل نهفته توسط دندانپزشک تجویز می‌شود.

• آسیب رسیدن به سایر دندان‌ها

باتوجه‌به اینکه دندان عقل در جهت غیر معمولی رشد می‌کند موجب به هم ریختن فرم سایر دندان‌ها نیز می‌شود. در مواقعی که فشار ناشی از دندان عقل خیلی زیاد باشد دندان‌پزشک از طریق جراحی این دندان را از دهان بیمار خارج می‌کند.

• درد شدید

از شایع‌ترین مواردی که افراد با آن مواجه می‌شوند درد است که معمولا نمی‌توان آن را با درمان‌های مقدماتی برطرف نمود و موجب می‌شود که زندگی عادی فرد مختل گردد.

• عفونت لثه

رعایت نکردن بهداشت در این قسمت موجب می‌شود که شرایط عفونی شدن برای دندان فراهم گردد که خیلی از افراد درگیر آن هستند. در مواقعی که عفونت لثه اطراف دندان نهفته افزایش یابد نیاز به جراحی وجود دارد. 

• عفونت استخوانی

درصورتی‌که عفونت لثه به موقع درمان نشود موجب عفونت استخوان فک و سایر دندان‌ها می‌گردد. در چنین مواقعی جراحی دندان عقل نهفته حتما باید انجام شود. 

• عفونی شدن سایر نقاط بدن

گاهی اوقات عفونت اطراف دندان عقل نهفته به سایر نقاط بدن نیز انتقال می‌یابد که با خطرات بسیاری همراه است. این انتقال عفونت با علائمی مانند تب، تورم، خستگی شدید، بدن درد و … همراه است. 

نحوه جراحی دندان عقل نهفته

پروسه جراحی دندان عقل نهفته را در ادامه با هم بررسی می کنیم.

۱- معاینه و مشاوره

 دندان‌پزشک از دندان عکس می‌گیرد تا ضرورت کشیدن دندان را تشخیص دهد. در واقع دندان‌پزشک با بررسی دقیق ناحیه اطراف دندان عقل نوع عمل کشیدن دندان عقل را مشخص می‌کند. سپس توضیحات لازم را برای بیمار شرح می‌دهد تا خود را برای سپری نمودن یک دوره بهبودی کوتاه مدت آماده نماید و یک جلسه برای جراحی دندان تعیین می‌کند.

۲- بی‌حسی

در جلسه جراحی دندان عقل نهفته، دندان‌پزشک با تزریق بی‌حس‌، بافت‌های اطراف دندان مورد نظر را کاملا بی حس می کند. 

۳- کشیدن دندان عقل

میزان دشواری عمل کشیدن دندان عقل کاملا وابسته به شرایط کشیدن و بیرون آوردن آن از دهان می‌باشد. معمولا کشیدن دندان عقل فک بالا در مقایسه با فک پایین راحت‌تر می‌باشد. البته شرایط هر بیمار متفاوت است که دندان‌پزشک یا جراح دهان و دندان با توجه ‌به آن تصمیم می‌گیرد که کشیدن یا جراحی دندان عقل نهفته را چگونه انجام دهد.

۴- جراحی دندان عقل

در جراحی دندان عقل نهفته تمام بافت و استخوانی که روی دندان عقل قرار گرفته‌اند با استفاده از تجهیزات تخصصی جراحی برداشته می‌شود.

برای شل و لق کردن دندان از وسایل مخصوصی استفاده می‌کنند و به این ترتیب دندان را از بافت پیوندی حفره دندانی جدا می‌نمایند.

بعد از شل شدن دندان به اندازه کافی جراح با استفاده از انبر آن را از دهان بیمار خارج می‌کند. لازم به ذکر است که این پروسه درمانی هیچ‌گونه دردی ندارد و بیمار تنها مقداری فشار و لرزش را احساس می‌کند.

جراح برای خارج کردن دندان باید آن را بشکند و صدای ترک خوردن دندان کاملا طبیعی است و بیمار نباید نگران این مسئله باشد.

در نهایت دندان‌پزشک بافت دندان را بخیه می‌زند تا بسته شود و سریع‌تر التیام یابد. پس از پایان یافتن جراحی دندان عقل بیمار باید به تمامی دستورات جراح دقت نماید و آن‌ها را رعایت کند تا با مشکلی مواجه نگردد. 

مراقبت‌های پس از جراحی دندان عقل نهفته

• محکم فشار دادن پانسمان استریل حداقل به مدت یک ساعت
• سریع عوض نکردن پانسمان و نگهداشتن آن، به‌طوری‌که هر پانسمان را باید حداقل به مدت ۲۰ دقیقه نگه داشت، زیرا عوض نمودن زود به زود آن مانع از لخته‌شدن خون می‌شود.
• پرهیز از شستشوی شدید دهان و یا تف‌کردن حداقل به مدت ۲۴ ساعت
• میل نمودن مایعات از لیوان و بدون استفاده از نی
• چند بار استفاده از محلول آب نمک گرم برای شستشو دهان بعد از ۲۴ ساعت
• استراحت کافی در منزل
• پرهیز از انجام فعالیت‌های بدنی سنگین، نوشیدنی‌ها و غذاهای داغ تا پایان روز جراحی

عوارض جراحی دندان عقل 

جراحی دندان عقل نهفته یکی از جراحی‌های رایج در مطب‌های دندان‌پزشکی است. از عوارض طبیعی این عمل می‌توان به ورم کردن صورت، درد، خشک‌شدن و گرفتگی فک، خونریزی و … اشاره نمود که معمولا در دو یا سه روز اول خیلی شایع هستند و به مرور زمان بهبود می‌یابند. 

سایر عوارض جراحی دندان عقل

• عفونت
• آسیب دیدن فک و سایر دندان‌ها در طی جراحی
• درد شدید حاصل از عفونت (حفره دندانی خشک)
• بی‌حسی لب پایین یا زبان
• گرفتگی و خشکی فک

جراحی دندان عقل چقدر طول می‌کشد؟

معمولا جراحی دندان عقل حدود یک ساعت طول می‌کشد و ۲ هفته زمان نیاز است تا بیمار به طور کامل بهبود یابد. 

پروسه درمان و بهبودی جراحی دندان عقل نهفته 

• ۲۴ ساعت اولیه لخته‌های خون ایجاد می‌شود.
• ۲ تا ۳ روز اول تورم دهان و گونه‌ها کاهش می‌یابد.
• بعد از ۷ روز دندان‌پزشک بخیه‌های باقیمانده را می‌کشد.
• بعد از ۷ تا ۱۰ روز درد و ناراحتی فک از بین می‌رود.
• ۲ هفته مدت زمان بهبودی معمولا طول می‌کشد که برای هر فردی متفاوت است و در مواقعی که لخته‌های خون تخریب شده باشند یا زخم عفونت کرده باشد این زمان طولانی‌تر خواهد بود.

جمع بندی

دندان عقل یا آسیای سوم معمولا پس از رویش به دلیل فشاری که به لثه و سایر دندان‌ها وارد می‌کند موجب آسیب رسیدن و خرابی آن‌ها و ایجاد دردهای گاه‌ و بی‌گاه می‌شود. ازاین‌رو توصیه می‌شود هنگامی که دندان عقل در می‌آید هر چه سریع‌تر برای کشیدن آن اقدام کنید تا از عوارض و مشکلات ناشی از آن جلوگیری نمایید. جراحی دندان عقل نهفته اگرچه با کمی درد و سختی همراه است اما با رعایت توصیه‌های دندانپزشک و مصرف داروهای تجویز شده می‌توان دوره بهبود آن را به خوبی طی نمود و سلامت دهان و دندان‌ها را حفظ کرد.

برای بیرون آوردن دندان عقل نهفته می توانید همین حالا با شماره های کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس تماس بگیرید و نوبت خود را دریافت نمایید. 

سوالات متداول

آیا جراحی دندان عقل نهفته درد دارد؟

 کشیدن و جراحی دندان عقل نهفته در مقایسه با دندان عقل رشد کرده و یا نیمه نهفته دشوارتر است و با کمی درد همراه است. اما دندان‌پزشک با تجویز مسکن‌های لازم شرایطی را فراهم می‌کند تا بیمار بعد از جراحی احساس ناراحتی نداشته باشد.

بعد از جراحی دندان عقل چه مواد غذایی مصرف کنیم؟

معمولا دندان‌پزشکان توصیه می‌کنند پس از جراحی دندان عقل از غذاهایی مانند سوپ گوجه‌فرنگی، ماست یونانی، پوره سیب‌زمینی، سوپ آبکی و نیمرو استفاده کنید تا دوره بهبودی تسریع یابد.

هزینه جراحی دندان عقل چقدر است؟

جراح دهان و دندان باید وضعیت دندان‌های عقل بیمار و احتمال عفونت کردن یا نکردن آن‌ها را بررسی کند تا هزینه جراحی را تعیین نماید. علاوه براین تعداد دندان‌هایی که نیاز به کشیدن دارند نیز می‌تواند بر روی هزینه جراحی دندان عقل نهفته اثر بگذارد.

جراحی دندان عقل چقدر طول می‌کشد؟

باتوجه‌به شرایط دندان عقل و میزان تجربه و مهارت دندان‌پزشک این جراحی می‌تواند بین ۱۵ تا ۶۰ دقیقه طول بکشد.