شاید تا به حال در مراجعه به دندانپزشکی برای چکاپ‌های سالانه، با اصطلاح جرمگیری و بروساژ برخورد کرده باشید. اما آیا می‌دانید تفاوت جرمگیری با سفید کردن یا بلیچینگ چیست؟ آیا جرمگیری باعث سفید شدن دندان‌ها می‌شد؟
در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس به بررسی این سوالات و پاسخ به آنها خواهیم پرداخت. تا انتها همراه ما باشید.
جرمگیری چیست؟
به عبارت ساده، تمیز کردن و پولیش دندان چیزی نیست جز حذف مکانیکی تارتار و یا لکه‌هایی که در طول زمان روی دندان‌ها و اطراف لثه‌ها ایجاد شده اند.
تارتار چیست؟
پلاک لایه ای چسبناک و شفاف است که روی دندان‌ها تشکیل می‌شود. قندها و اسیدهای آزاد شده توسط باکتری‌ها این پلاک را سخت می‌کنند. در طول زمان پلاک‌ها تبدیل به تارتر می‌شوند.
این ظاهر ناخوشایند شبیه یک لایه زرد یا قهوه ای است که بیشتر در نزدیکی خط لثه قرار دارد. به غیر از ظاهر بد، این لایه تارتار برای سلامت لثه بسیار مضر است. پلاک و تارتار ایجاد عفونت در لثه می‌کنند. همچنین باعث التهاب، پر شدن پاکت‌ها از چرک، میکروب‌ها و در نتیجه لق شدن زودهنگام دندان‌ها در طول دوره بیماری پریودنتال و لثه می‌شوند. از سوی دیگر پلاک و تارتار باعث ایجاد حفره در دندان‌های افراد با سن پایین می‌گردد.
در اغلب موارد، رعایت بهداشت دهان و دندان با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، این رسوب تارتار را از بین می‌برد. با این حال، برخی از نواحی غیرقابل دسترس دهان همچنان روی آنها تارتار باقی می‌ماند.
دندانپزشک برای رفع تارتار چه می‌کند؟
پس از تشکیل تارتار جرمگیری و بروساژ دندان به صورت حرفه ای وارد عمل می‌شود. دندانپزشک با استفاده از ابزارهای خاص و دستگاه‌های اولتراسونیک به آرامی این جرم را از بین می‌برد. به دنبال آن سطح مینای دندان را صاف می‌کند که به آن پولیش نیز می‌گویند. پولیش دندان پس از تمیز کردن برای جلوگیری از رسوبات جدید تارتار در چند ماه آینده ضروری است. این کار اجازه می‌دهد تا بهبودی لثه به خوبی انجام شود.
جرمگیری دندان چه تفاوتی با سفید کردن دارد؟
دندانپزشکان اغلب با بیمارانی رو به رو می‌شوند که جرمگیری را با سفید کردن دندان اشتباه می‌گیرند. تمیز کردن دندان یک روش غیر تهاجمی است که عمدتا برای ارتقای سلامت دندان و لثه انجام می‌شود.
جرم گیری و تمیز کردن دندان‌ها فرآیند از بین بردن پلاک و جرم اطراف دندان‌ها هستند. با این روش لثه‌ها و دندان‌ها سفت و قوی می‌شوند. جرم گیری توسط جرم گیر اولتراسونیک انجام می‌شود. این دستگاه الکتریکی است که سری آن دارای فرکانس با ارتعاش بالا است که باعث پاک کردن پلاک و تارتر از بین دندان‌ها می‌شود.
در حالی که سفید کردن دندان یک روش زیبایی است و برای روشن کردن سایه دندان‌های شما انجام می‌شود. دندانپزشکان برای سفید کردن از مواد شیمیایی مختلف استفاده می‌کنند تا دندان‌های شما را روشن تر و سفید تر نشان دهند.
آیا جرم گیری و بروساژ دندان‌ها روشی برای سفید کردن به شمار می‌رود؟
این دو روش اساساً برای سفید کردن دندان‌ها طراحی نشده اند، زیرا درمان‌های سفید کننده دندان مانند بلیچینگ برای این کار وجود دارند. با این حال، جرمگیری دندان‌ها را بعد از درمان صاف، براق و سفیدتر کرده و احساس شادابی بعد از جرمگیری به وجود می‌آید. ممکن است متوجه شوید که پس از جرمگیری معمولی دندان‌هایتان سفیدتر و لبخندتان کمی درخشان‌تر به نظر می‌رسند. اما به عنوان روشی برای سفید کردن دندان به شمار نمی رود.
جرمگیری باعث لق شدن دندان می‌شود؟
نظرسنجی اخیر در بین بیماران نشان می‌دهد که لق شدن دندان‌ها و ایجاد شکاف‌ها رایج ترین افسانه‌هایی است که در مورد این روش وجود دارد. این دقیقاً یک افسانه دندانپزشکی است. جرم گیری روی استحکام دندان شما در فک تأثیر نمی گذارد و شکاف ایجاد نمی کند. در واقع جرم گیری و نخ دندان خانگی دو تا از بهترین روش‌ها برای تضمین طول عمر دندان‌های شما هستند. جرم گیری کامل دندان فقط شکاف‌هایی را که قبلاً در دندان‌های شما وجود داشت آشکار می‌کند. این ترک‌ها و شکاف‌ها زیر یک لایه بسیار ضخیم از تارتار پنهان شده بودند.
نکاتی درباره جرمگیری دندان
- جرمگیری یک روش روتین است و هر ۶ تا ۸ ماه باید توسط دندانپزشک انجام شود.
- کسانی که مستعد پوسیدگی دندان یا عفونت لثه هستند، نیاز به جرمگیری و پلانینگ ریشه نیز دارند. اگر در لثه‌ها، بوی بد یا هر نشانه ای از عفونت دیده شود اولین قدم جرمگیری دندان است.
- به طور متوسط ۳۰ تا ۵۰ دقیقه برای جرمگیری زمان نیاز است. در موارد بسیار شدید ممکن است بیش از ۱ جلسه مورد نیاز باشد. در موارد پریودنتیت همراه با جرم گیری عمیق، پلانینگ ریشه، جرمگیری لیزری و برخی روش‌های جراحی دیگر نیز لازم است.
- جرم گیری و پولیش دندان پلاک و تارت را از بین می‌برد و از ایجاد حفره جلوگیری می‌کند.
علت تغییر رنگ دندان‌ها چیست؟
تغییر رنگ دندان می‌تواند افراد را خجالت زده کرده و اعتماد به نفس آنها را از بین ببرد. باید بدانید که دندان‌های هیچ‌کس به طور طبیعی کاملاً سفید نیست و طبیعی است که دندان‌های ما با افزایش سن تیره‌تر شوند. روند طبیعی پیری به این معنی است که با از بین رفتن مینای خارجی، رنگ طبیعی عاج زیرین نمایان شود. با این وجود، عوامل مهم سبک زندگی نیز نقش مهمی در تغییر رنگ دندان دارند و تشخیص این موارد مهم است.
علاوه بر روند طبیعی پیری، دو دلیل اصلی برای تغییر رنگ دندان وجود دارد که آنها را بررسی می‌کنیم.
تغییر رنگ بیرونی
این تغییر رنگ زمانی اتفاق می‌افتد که لایه بیرونی مینای دندان به دلیل مصرف برخی مواد لکه دار می‌شود. مواد مصرفی که می‌توانند باعث تغییر رنگ دندان شوند:
- غذاها و نوشیدنی‌ها مانند قهوه، چای، کولا، تنباکو و برخی از میوه‌ها و سبزیجات به عنوان مثال سیب و سیب زمینی
- سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو
- تجمع ذرات ایجاد کننده لک به دلیل رعایت نکردن بهداشت مناسب دهان و دندان
تغییر رنگ درونی
تغییر رنگ درونی زمانی اتفاق می‌افتد که ساختار داخلی دندان یا همان عاج، تیره یا زرد شود. تغییر رنگ عاج می‌تواند ناشی از چند چیز باشد:
- قرار گرفتن در معرض فلوراید بیش از حد در دوران کودکی
- دندان‌های خرد شده که می‌تواند به دلیل آسیب عصب و پالپ باشد یا ضربه به مینای دندان
- داروهایی مانند آنتی بیوتیک‌های تتراسایکلین و داکسی سایکلین، برخی آنتی هیستامین‌ها، داروهای ضد افسردگی و ضد فشار خون
- برخی از بیماری‌ها و درمان‌هایی مانند شیمی درمانی
چگونه می‌توانم از تغییر رنگ دندان جلوگیری کنم؟
داشتن یک روال بهداشتی خوب می‌تواند از تغییر رنگ خارجی دندان جلوگیری کند. این روتین شامل مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی است. دندانپزشکان توصیه می‌کنند بلافاصله پس از مصرف غذاها یا نوشیدنی‌هایی مانند قهوه و کولا که باعث لکه دار شدن دندان‌های شما می‌شوند، دهان خود را با آب بشویید. مراجعه به یک متخصص بهداشت دندان برای جرم گیری حرفه ای هر شش ماه یک بار به از بین بردن لکه‌های بیرونی نیز کمک می‌کند.
چگونه می‌توانیم تغییر رنگ دندان را درمان کنیم؟
گزینه‌های درمانی تغییر رنگ دندان بسته به علت آن متفاوت است. اطمینان از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم اولین قدم است. پرهیز از غذاها و نوشیدنی‌هایی که باعث ایجاد لکه می‌شوند بسیار توصیه می‌شود.
علاوه بر این، تغییر رنگ دندان نیز با استفاده از محصولات سفید کننده بدون نسخه قابل درمان است. این محصولات حاوی فرمول سفید کننده ضعیفی هستند که روی لایه بیرونی دندان‌ها قرار می‌گیرد. خمیر دندان‌های سفید کننده می‌توانند به از بین بردن لکه‌های سبک کمک کنند اما رنگ کلی دندان‌های شما را تغییر نمی دهند.
برای درمان قوی تر، توصیه می‌شود به دندانپزشک مراجعه کنید تا یک ماده سفید کننده قوی فعال شده با نور را به صورت حرفه ای روی دندان‌های شما قرار دهد. این روش باعث می‌شود دندان‌های شما در عرض ۳۰ تا ۴۵ دقیقه به میزان قابل توجهی سفیدتر شوند.
وقتی به طور مرتب دندان‌ها جرمگیری نشوند چه اتفاقی می‌افتد؟
ما به طور منظم از دندان‌های خود استفاده می‌کنیم، به همین دلیل خیلی طبیعی است که اگر از دندان‌ها مراقبت ویژه ای نکرده باشیم بعد از گذشت سال‌ها دچار مشکل شوند.
جرمگیری نکردن منظم دندان‌ها باعث می‌شود تا مشکلات زیر برای دندان‌ها اتفاق بیفتد:
۱- ایجاد پلاک
بیش از ۳۰۰ نوع باکتری خاص در دهان شما زندگی می‌کنند. هنگامی که به طور منظم مسواک نمی زنید، این باکتری‌ها از ذرات غذا و باقی مانده‌های قندی تغذیه می‌کنند و باعث پوسیدگی دندان و تشکیل پلاک می‌شوند.
پلاک می‌تواند در کمتر از ۲۴ ساعت ایجاد شود و اگر بلافاصله تمیز نشود، باکتری‌های موجود در پلاک از قند موجود در دهان تغذیه و رشد می‌کنند. با گذشت زمان، ضخیم تر و سنگین تر می‌شوند. اگر با مسواک زدن از بین نرود، مواد معدنی موجود در بزاق باعث سفت شدن ماده نرم و تشکیل تارتار می‌شود.
پلاک می‌تواند در سراسر دهان پخش شود. روی سطوح صاف دندان‌های شما شکل می‌گیرد، جایی که به طور منظم با زبان شما تماس دارد. همچنین می‌تواند به شکاف‌های لثه، فضاهای کوچک بین دندان و لثه نیز برسد.
۲- التهاب یا بیماری لثه
با گذشت زمان، اگر پلاک از طریق مسواک زدن پاک نشود، باکتری‌های موجود در پلاک نیز مواد زائد خود را تولید می‌کنند. این مواد زائد شامل اسیدهایی هستند که می‌توانند لثه‌ها را تحریک کرده و باعث قرمزی، التهاب و خونریزی شوند. تنها چند روز طول می‌کشد تا این علائم ظاهر شوند. این مشکل را می‌توان مرحله اولیه بیماری یا التهاب لثه در نظر گرفت.
زندگی با چنین چیزی می‌تواند آزاردهنده و ناراحت کننده باشد. این بیماری بر اعتماد به نفس، خلق و خو و سلامت عمومی شما تأثیر می‌گذارد.
برای درمان ورم لثه و جلوگیری از خونریزی لثه، باید پلاک‌ها و باکتری‌هایی که لثه‌ها را تحریک می‌کنند از بین ببرید. این کار را می‌توان با بهبود رعایت بهداشت دهان و دندان در خانه یا مراجعه به دندانپزشک برای جرم گیری حرفه ای انجام داد.
۳- بوی بد دهان
از آنجایی که تمام باکتری‌های بد پاک نمی شوند و از قندهای موجود در دهان تغذیه می‌کنند، احتمالاً نفس شما بوی نامطبوعی خواهد داشت.
جدا از اسیدها، باکتری‌های موجود در دهان شما نیز سولفیت‌ها را آزاد می‌کنند که به بوی بد دهان کمک می‌کنند. مسواک نزدن می‌تواند باعث تجمع سلول‌های مرده در زبان شود و باکتری‌های بیشتری را جذب کنند.
۴- از دست دادن دندان
از دست دادن دندان احتمالاً به دلیل ناتوانی در تمیز کردن و مراقبت طولانی مدت از دندان‌ها رخ می‌دهد. اگر درد و سایر پیامدهای سلامتی ناشی از عدم جرمگیری دندان‌ها را نادیده بگیریم، دندان‌ها دیر یا زود لق می‌شوند یا می‌ریزند.
دلیل آن هم این است که باکتری‌های موجود در لثه آنزیم‌هایی تولید می‌کنند که می‌توانند شروع به خوردن استخوان‌های فک شما کنند. با خورده شدن استخوان‌های بیشتر، فضای بیشتری برای رشد باکتری‌ها به وجود می‌آید و باعث می‌شود چرخه از دست دادن استخوان و دندان دوباره شروع شود.
در این مرحله، احتمال بیشتری دارد که به دندانپزشک مراجعه کنید زیرا درد، ناراحتی و عفونت احتمالی ممکن است بیش از حد باشد.
جمع بندی
نیازی نیست نگران جرمگیری دندان‌های خود باشید کافی است همین حالا با شماره‌های کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس تماس بگیرید و نوبت ویزیت خود را دریافت نمایید. دندانپزشکان مجرب ما تلاش می‌کنند تا این تجربه را تا حد امکان لذت بخش و بدون درد برای شما انجام دهند.
سوالات متداول
علت تغییر رنگ دندان چیست؟
غذاها و نوشیدنی‌هایی مانند قهوه، چای، کولا و برخی از غذاهای نشاسته ای مانند ماکارونی یا سیب زمینی می‌توانند شرایطی ایجاد کنند که باعث ایجاد لکه شوند. مصرف دخانیات مانند سیگار یا جویدن تنباکو باعث لکه دار شدن دندان‌ها می‌شود.
آیا جرم گیری، لکه‌های زرد را از روی دندان‌ها پاک می‌کند؟
جرم گیری و پولیش دندان محبوب ترین روش درمانی برای رفع تغییر رنگ دندان است. جرمگیری می‌تواند درخشندگی بهتری به دندان‌ها بدهند. این درمان دندان‌های زرد می‌تواند لبخند شما را زیباتر کند.
آیا جرم گیری می‌تواند لکه‌های تیره و قهوه ای دندان را از بین ببرد؟
بله، جرم گیری و پولیش زمانی استفاده می‌شود که دلیل اصلی تغییر رنگ یا تیرگی دندان‌ها بیرونی باشد (لکه شدن سطح)، این مشکل را می‌توان با جرم گیری و پولیش ساده توسط متخصص دندانپزشک برطرف کرد و در طی آن لکه‌های بیرونی را پاک کرد.
آیا جرم گیری باعث زرد شدن دندان‌ها می‌شود؟
خیر. پس از جرم گیری و پولیش، اگر لکه‌های زیادی روی سطح خارجی دندان‌ها وجود داشته باشد، دندان‌ها تمیز تر و شاداب تر به نظر می‌رسند. اگر رنگ ذاتی دندان‌ها زرد باشد، پس از تمیز کردن دندان تغییری در رنگ آن ایجاد نمی شود زیرا رنگ زرد از داخل دندان می‌آید.
کمبودی کلسیم باعث تغییر رنگ دندان‌ها می‌شود؟
کمبود کلسیم می‌تواند منجر به تغییر رنگ دندان و همچنین از دست دادن دندان شود. با این حال، این نوع کمبود ویتامین نادر است زیرا بیشتر افراد از طریق رژیم غذایی خود کلسیم زیادی دریافت می‌کنند. برخی از راه‌های خوب برای مصرف کلسیم محصولات لبنی و سبزیجات برگ دار هستند.
انواع تغییر رنگ دندان چیست؟
تغییر رنگ دندان را می‌توان به دو نوع اصلی تقسیم کرد: درونی و بیرونی. تغییر رنگ درونی دندان از داخل دندان یا عاج دندان ناشی می‌شود. تیره شدن بیرونی دندان‌ها، متاثر از موادی است که روی لایه بیرونی یا مینای دندان ایجاد شده اند.
