همه ما حداقل یک بار در زندگی، دندان خود را عصب کشی کرده‌ایم. عمل درمان ریشه اصولا یک عمل پیچیده است و به دقت و تخصص بالایی نیاز دارد. زیرا فضای ریشه یک فضای سه بعدی است و حضور باکتری‌های مقاوم درمان ریشه را سخت تر می‌کند. درد در حین عمل نسبتا طبیعی است که با استفاده از بی حسی مناسب کاملا از بین می‌رود. ولی درد دندان بعد از عصب کشی به علت‌های گوناگونی بستگی دارد. در این مقاله به توضیح عوامل ایجاد کننده درد دندان بعد از عصب کشی خواهیم پرداخت.
درد دندان بعد از عصب کشی
در داخل ریشه، شبکه پیچیده ای از کانال‌ها وجود دارد. این کانال‌ها هم سیستم عصبی و هم سیستم عروقی دندان را درخود جای داده اند. سیستم عصبی هنگامی که توسط یک محرک (سرما، هوا، حفره‌ها،باکتری‌ها، تروما و غیره) تحریک می‌شود، بازخورد حسی را به شکل درد نشان می‌دهد. به طور معمول، پس از یک عصب کشی موفق، هیچ دردی نخواهید داشت. با این حال، مواردی وجود دارد که بیماران درد دندان بعد از عصب کشی را تجربه می‌کنند. متأسفانه، همه دندان‌های تحت درمان ریشه تا پایان عمر بدون درد و پایدار باقی نمی‌مانند.
شایع ترین علل درد دندان بعد از عصب کشی
اگر دندان شما بعد از عمل عصب کشی همچنان درد می‌کند، باید نگران بود؟ درد دندان بعد از عصب کشی اگر جزئی باشد، طبیعی است. اما اگر این درد ادامه پیدا کند یا مدتی پس از عصب کشی درد دندان شروع شود به علل زیر بستگی دارد:
۱- باکتری ها
باکتری‌ها بسیار مقاوم هستند و حتی در شرایط بدون اکسیژن و مواد مغذی نیز زنده می‌مانند. در زمان و شرایط مناسب، این باکتری‌ها مجدد فعالیت خود را آغاز می‌کنند، به رشد خود ادامه می‌دهند و دوباره منجر به عفونت می‌شوند. از این رو، احتمال دارد علائم تورم، حساسیت و درد دندان بعد از عصب کشی بروز کند.
۲- عفونت کانال ریشه
یکی دیگر از علل درد دندان بعد از عصب کشی نشت مواد پرکردنی دندان است. نشت این مواد اجازه ورود باکتری‌های دهان را به داخل ریشه داده و محیط را برای عفونت مجدد فراهم می‌کند. تاکید دندان‌پزشکان بر روکش کردن دندان عصب کشی شده نیز به همین علت است.
۳- روکش یا پرکردگی نامناسب
انتخاب روکش با دقت میلی متری باید صورت پذیرد. زیرا اگر بیش از اندازه لازم باشد، فشار زیادی به دیواره‌های دندان وارد می‌آورد و درد در ناحیه ریشه ایجاد می‌شود. میزان پرکردگی نیز از همین قانون پیروی می‌کند. البته این مشکل، حاد نیست و به راحتی برطرف خواهد شد.
۴- درد در بافت های پریودنتال
ممکن است درد دندان بعد از عصب کشی ، مربوط به عوارض ناشی از تحریک بافت‌های پریودنتال باشد، به شرط اینکه عصب کشی دندان بدون هیچ ایرادی انجام شده باشد. دندان به دلیل التهاب موجود در بافت پریودنتال در اطراف نوک ریشه دندان، درد می‌کند. علت دیگر آن افزایش جریان خون است، زمانی که بافت‌های پریودنتال در حال ترمیم هستند.
۵- آبسه (عفونت) در استخوان فک
گاهی درد دندان بعد از عصب کشی به علت بوجود آمدن آبسه در ریشه دندان است. این مورد زمانی رخ می‌دهد که در نوک ریشه دندان، مایع و چرک جمع می‌شود. بسیار مهم است که دندانپزشک مطمئن باشد که عفونت قبل از ترمیم دندان به طور کامل برطرف شود و سپس با مواد پرکردنی ترمیم صورت گیرد. اگر پس از پاکسازی کامل، بازهم باکتری‌ها در استخوان فک و اطراف ریشه باقی مانده باشند، درد و التهاب پس از عصب کشی باقی خواهد ماند. در این حالت با مصرف آنتی بیوتیک این مشکل برطرف خواهد شد.
۶- درمان ناقص
بدترین علت درد دندان بعد از عصب کشی این است که تشخیص کانال به درستی انجام نگیرد. در این حالت ممکن است بعضی از عصب‌ها درمان نشوند و همچنان عفونت و باکتری باقی بماند. در این حالت درد دندان بیش از ۵ روز ادامه خواهد داشت. دندان به سرما و گرما و همینطور فشار بسیار حساس خواهد شد. اگر این علائم بروز کرد بلافاصله باید به دندانپزشک مراجعه نموده و عصب کشی مجدد صورت گیرد.
۷- نشتی سدیم هیپو کلریت
سدیم هیپوکلریت یا همان آب ژاول محلولی است که در درمان ریشه برای شستشوی کانال دندان از آن استفاده می‌شود. این کار باعث می‌شود تمامی باکتری‌ها و تمام بافت‌های عصبی در آن ناحیه شسته شوند. اگر این محلول به محیط خارج از نوک ریشه سرایت کند، درد بیشتری برای بیمار ایجاد می‌کند. درمان این مشکل تنها با استفاده از آنتی بیوتیک‌ها و مسکن‌ها امکان پذیر است و پس از چند روز رفع خواهد شد.
۱ یا ۲ هفته درد دندان بعد از عصب کشی طبیعی است؟
به هیچ وجه! اگر دردی دارید که تا ۱ تا ۲ هفته پس از درمان همچنان بسیار شدید است، یا در همان روزهای اول بسیار درد شدید و غیرقابل تحملی دارید، به هیچ وجه طبیعی نیست. اینگونه دردها نشان دهنده این است که کانال ریشه از کار افتاده است و عفونت همچنان در دندان وجود دارد.
از دیگر علل درد دندان بعد از عصب کشی در صورتی که تا ۲ هفته ادامه داشته باشد این است که دندان دارای ترک باشد، ریشه به درستی تمیز نشده باشد یا کانال ریشه کامل بررسی نشده باشد. اگر این اتفاق برای شما افتاد، ب باید بلافاصله به دندانپزشک خود مراجعه کنید و پس از بررسی مجدد درمان‌های لازم روی ریشه دندان صورت گیرد. احتمال دارد درمان ریشه توسط دندانپزشک مجددا تکرار شود تا هر گونه مشکل پنهان در دندان شما برطرف شود.
چرا باید دندان را عصب کشی کرد؟
تصور این موضوع که تنها زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد که دچار دندان دچار درد یا عفونت شده است، کاملا اشتباه است. گاهی این امکان وجود دارد که باکتری‌ها و میکروب‌ها در حفره موجود در دندان (پالپ) نفوذ کنند ولی دردی ایجاد نکنند. در این حالت حتی بدون وجود درد، دندان باید عصب کشی شود. به همین دلیل است که همواره تاکید می‌کنیم که چک آپ منظم دهان و دندان باید در برنامه شما قرار داشته باشد.
این روتین باعث می‌شود در هزینه و استرس عمل‌های دندانپزشکی شما کاهش محسوسی ایجاد شود. به هر حال در اکثر مواقع علائمی وجود دارد که درمان آنها تنها با عصب کشی امکان پذیر است. این علائم و نشانه‌ها در تمام افراد یکسان نیست، اما در اغلب موارد علائم زیر از علل شایع هستند.
علائم و نشانه های آسیب ریشه:
- درد دندان هنگام جویدن
- حساسیت بیش از حد دندان‌ها با نوشیدنی‌های سرد یا گرم
- تورم لثه یا صورت
- تغییر رنگ یا خاکستری شدن دندان
- تورم و حساس شدن لثه‌های مجاور
- خروج ترشحات از دندان
چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
داشتن روتین چک آپ دندان از موارد ضروری است. اما اگر هر یک از این علائم را مشاهده می‌کنید، باید بلافاصله به دندانپزشک مراجعه کنید. زیرا عدم درمان به موقع ریشه، باعث بروز آبسه در دندان و استخوان فک می‌شود. همچنین احتمال دارد که کانال ریشه کلا از بین برود. تحلیل رفتن استخوان فک نیز از دیگر نتایج درمان نشدن به موقع و در نتیجه از دست دادن دندان می‌شود. همانطور که متوجه شدید، عصب کشی یک عمل پیچیده است و نیاز به تخصص بالایی دارد.
به همین دلیل است که اکنون برای هریک از مشکلات دندانی باید به متخصصان جداگانه ای مراجعه کنید. عمل عصب کشی به حفظ لبخند طبیعی شما و تسکین درد ناشی از جویدن غذا کمک می‌کند تا بتوانید از غذاهایی که دوست دارید لذت ببرید و نیاز به درمان‌های متعدد دندانپزشکی و صرف هزینه زیاد را کاهش دهید.
جمع بندی
انتخاب مرکز دندانپزشکی برای به حداقل رساندن یا حذف کامل عوارض و درد دندان بعد از عصب کشی، بسیار مهم است. کلینیک دندانپزشکی زاگرس با در اختیار داشتن متخصصین مجرب در این زمینه و همچنین امکانات و محیط کاملا حرفه ای این کار را برای شما آسان کرده است. شما لیاقت داشتن تجربه دندانپزشکی بدون درد، بدون استرس و بدون هزینه‌های نجومی را دارید. زمان آن رسیده است که با درمان حرفه ای دندان‌هایتان، حفظ لبخند طبیعی خود را به ما بسپارید.
سوالات متداول
درد در یک یا دو هفته پس از عصب کشی طبیعی است؟
به هیچ عنوان طبیعی نیست و نشان دهنده وجود عفونت در دندان است. پس در اولین فرصت به دندانپزشک خود مراجعه نمایید.
برخی از دردهای جزئی پس از درمان ریشه طبیعی است؟
درد دندان بعد از عصب کشی اگر جزئی و بین ۳ تا ۵ روز پس از عصب کشی باشد، طبیعی است و به زودی رفع خواهد شد.
از چه مسکن‌هایی برای رفع درد جزئی پس از عصب کشی استفاده کنیم؟
اگر پزشک نسخه خاصی نوشته است فقط به همان نسخه عمل کنید. اگر نه، می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه، مانند استامینوفن یا ایبوپروفن مصرف کنید.
بعد از عصب کشی از چه مواردی پرهیز کنیم؟
تا زمانی که درمان کامل نشده است، نباید با دندان تحت درمان چیزی جویده شود. زیرا احتمال شکستن دندان در این مرحله زیاد است.
دندان عصب کشی شده چقدر دوام دارد؟
اگر درمان به درستی انجام شود و مراقبت‌های پس از آن کامل رعایت شود، مانند سایر دندان‌ها می‌توان از آنها استفاده کرد.
