یکی از رایجترین علل درد دندان، پوسیدگی و به عصب رسیدن آن است. برای حفظ و افزایش طول عمر دندان عفونی شده از درمان عصب کشی دندان استفاده میکنند. در واقع هدف اصلی از درمان ریشه برگرداندن فرم عملکرد اصلی به دندان مد نظر است. این روش درمانی بسیار موفقیتآمیز است اما مانند هر درمان دیگر گاهی میتواند با عوارضی نیز همراه باشد.
اگر میخواهید با مزایا و معایب عصب کشی دندان بیشتر آشنا شوید پیشنهاد میکنیم تا پایان این مقاله از کلینیک شبانه روزی زاگرس با ما همراه باشید.
عصب کشی دندان چیست؟
پیش از آنکه به بررسی مزایا و معایب عصب کشی دندان بپردازیم بهتر است که با این روش درمانی بیشتر آشنا شویم. هر دندانی دارای دو قسمت تاج و ریشه میباشد. در درون ریشه کانال ریشه قرار دارد و در داخل ریشه پالپ که حاوی عروق و اعصاب متعددی است قرار دارد. وظیفه این عروق تغذیه و مرطوب نگه داشتن بافت درونی دندان و ایجاد حس سرما و گرما است.
هنگامی که عفونت به کانال ریشه دندان سرایت میکند التهاب ایجاد میشود. در نتیجه بیمار احساس درد و ناراحتی خواهد داشت. برای حل این مشکل درمان ریشه یا عصب کشی دندان باید انجام شود که بیماری اندودنتیک نام دارد و موجب برگرداندن فرم عملکرد اصلی به دندان میگردد.
درمان عصب کشی اکثر مواقع موفقیتآمیز و بدون عوارض است و موجب افزایش طول عمر دندان میشود. اما توجه داشته باشید که دندان عصب کشی شده ساختاری شکننده دارد و معمولا دندانپزشکان توصیه میکنند به منظور جلوگیری از شکستگی دندان از روکش دندان استفاده نمایید.
مهمترین دلایل نیاز به درمان ریشه دندان
اگر پالپ یا بافت نرم درون کانال ریشه دچار آسیب، تورم، پوسیدگی عمیق و شکستن شده باشد به درمان ریشه دندان نیاز است. در برخی از مواقع دندان صدمه شدیدی میبیند که در ظاهر دندان تغییری ایجاد نمیشود اما به پالپ دندان آسیب میرسد و اگر به موقع درمان نشود میتواند موجب دردهای شدید و آبسههای دهانی برای فرد شود.
از جمله علائمی که نشان میدهد بیمار به درمان ریشه دندان و یا عصب کشی نیاز دارد میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
· درد بسیار شدید دندان هنگام غذا خوردن
· ترکخوردگی و یا شکستگی دندان
· ایجاد جوش روی لثه
· التهاب و حساسیت لثه
· حساسیت خیلی زیاد دندان به سرما و گرما
· سیاه شدن لثه
· پوسیدگی شدید دندان
· احساس دندان درد پس از خوردن غذاهای سفت
· لق بودن دندان
· تیر کشیدن دندان بدون وجود علت خاصی
چه زمانی عصب کشی دندان ضرورت پیدا میکند؟
درصورتیکه به پالپ دندان به دلیل گسترش پوسیدگی و عفونت از ناحیه تاج دندان آسیبی وارد شود به درمان ریشه دندان نیاز است. اگر عصب کشی دندان انجام نشود باکتریها به بافت اطراف ریشه راه پیدا میکنند و موجب التهاب بافت اطراف ریشه شده و به مرور زمان به استخوان نفوذ کرده و موجب تحلیل و ضعیف شدن آن میشوند.
در نتیجه در اثر عدم انجام عصب کشی دندان عفونت گسترش یافته و موجب لق شدن دندان میشود و در نهایت دندانپزشک مجبور به کشیدن دندان بیمار خواهد شد.
عصب کشی دندان چه مزایایی دارد؟
مزایا و معایب عصب کشی دندان یکی از سوالات پرتکرار بیمارانی است که به دلیل ترس از درد عصب کشی نسبت به انجام آن مقاومت میکنند. این روش درمانی مزیتهای بسیار و عوارض خیلی کمی دارد و از بهترین روشهای درمانی محسوب میشود که انجام هر چه سریعتر آن در صورت نیاز توصیه میشود. از جمله مزیتهای عصب کشی دندان میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
· موجب حفظ و نگهداری دندان به جای کشیدن و از دست دادن آن میگردد.
· سریعترین روش جهت از بین بردن التهاب و عفونت دندان است.
· درصورتیکه از مواد پرکننده دندان مناسب و با کیفیت استفاده شود موجب تقویت ساختار دندان پر شده میگردد.
· با استفاده از روکش دندان عصب کشی شده میتوان ظاهری طبیعی برای دندان به وجود آورد.
· این روش درمانی دارای موفقیتی بین ۶۰ تا ۸۰ درصد است.
· یک درمان فوقالعاده و ضروری جهت رفع مشکلات ریشه دندان است.
انواع عصب کشی دندان بر اساس تعداد کانال
هر دندانی یک یا چند ریشه دارد که درون کانالهای دندانی قرار گرفتهاند. باتوجهبه نوع دندان، تعداد کانالها متفاوت است و انواع عصب کشی بر اساس تعداد کانالها انجام میشود که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
· عصب کشی دندان یک کاناله
معمولا این نوع عصب کشی برای دندانهای جلویی به کار میرود و دندانپزشک دندانهایی که یک ریشه دارند را عصب کشی میکند. برای درمان دندانهای قدامی فک بالا و پایین، دندانهای نیش فک بالا و پایین، دندانهای آسیای فک پایین از این نوع عصب کشی استفاده میکنند.
· عصب کشی دندان دو کاناله
دندانهای آسیای کوچک فک بالا و پایین از جمله دندانهای دو کاناله هستند که عصب کشی آنها به دقت بالایی نیاز دارد.
· عصب کشی دندان چهار کاناله
برای درمان دندانهایی که تعداد کانالهای بیشتری دارند از این روش استفاده میشود و دندانپزشک باید مهارت کافی به منظور درمان ریشه دندان داشته باشد. زیرا درصورتیکه حتی یک کانال را فراموش کند، عصب کشی با موفقیت انجام نخواهد شد و بیمار باید مجددا عصب کشی را انجام دهد و یا اینکه گاهی اوقات مجبور به کشیدن دندان میشود.
عصب کشی دندان چه عوارضی دارد؟
در این بخش باید به معایب و عوارض این روش درمانی نیز بپردازیم. عصب کشی نیز همانند هر روش درمانی دیگری عوارضی دارد اما خطری ندارد. از جمله عوارض درمان ریشه دندان میتوان به موارد زیر اشاره نمود.
· شکستن دندان عصب کشی شده
یکی از مشکلات درمان ریشه دندان، شکننده شدن دندانها پس از آن است. برای رفع تضعیف دندانها و جلوگیری از شکستن آنها باید از روکش دندان استفاده نمود. از روکشهای مختلفی برای دندانهای عصب کشی شده استفاده میشود که از جمله آنها میتوان به روکش زیرکونیا یا ایمکس، روکش پی اف ام و … اشاره نمود. هر یک از این روکشها دارای ویژگیهای خاصی هستند و به مراقبت نیاز دارند.
· ایجاد عفونت به وسیله باکتریها
در طی پروسه عصب کشی، کانالهای ریشه برای ضد عفونی کردن باز می شوند. هنگامی که کانال باز شد هوا وارد آن شده و باکتریها نیز میتوانند به آن وارد شوند. در صورتیکه باکتریها به کانال ریشه راه یابند ممکن است موجب بروز عفونت، درد و التهاب در دهان شوند. ازاینرو بیمار باید داروهای ضدالتهاب و آنتیبیوتیک مصرف کند تا عفونتها از بین روند.
· سوراخ شدن کانال ریشه دندان
دندانپزشکان از ابزاری به نام فایل برای ضدعفونی و عصب کشی دندان استفاده میکنند. این ابزار قابل انعطاف بوده و خود را با شکل کانال ریشه هماهنگ و خم میکند. در برخی از مواقع ممکن است که انحنای یک کانال ریشه زیاد باشد و فایل موجب سوراخ شدن کانال ریشه گردد.
آب دهان از طریق سوراخ ایجاد شده توسط فایل وارد دندان میشود و باید آن را پر نمود و درصورتیکه امکانپذیر نباشد باید دندان کشیده شود. اگر سوراخ ایجاد شده عمیق باشد و پایینتر از لثه واقع شده باشد معمولا بدون بروز هیچگونه مشکلی بهبود اتفاق میافتد.
· شکستن ابزار عصب کشی حین درمان
فایل ها بسیار انعطاف پذیر هستند اما گاهی اوقات ممکن است این ابزارها نیز در حین درمان ریشه بشکنند. در صورتی که کانال دندان به خوبی تمیز شده باشد مشکلی وجود ندارد که فایل خارج نشود اما اگر ضدعفونی کردن کانال به خوبی صورت نگرفته باشد دندانپزشک باید دندان را جراحی کند تا فایل را از کانال خارج نماید.
· وجود عفونت در کانال ریشه
برخی از کانالها دارای شاخه هستند که امکان ضدعفونی و تمیزکردن آنها به صورت کامل وجود ندارد. ازاینرو ممکن است بعد از مدتی مجددا عفونت در کانال ایجاد شود و نیاز باشد که درمان عصب کشی دوباره صورت گیرد تا التهاب، درد و عفونت کاملا از بین رود.
· تغییر رنگ دندان بعد از عصب کشی
گاهی اوقات بعد از عصب کشی بیمار ممکن است همچنان درد و التهاب را احساس کند که باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کند تا به بررسی علت آن بپردازد. در بعضی از مواقع ادامه این روند میتواند موجب تغییر رنگ دندانها شود. بنابراین مراقبتهای پس از عصب کشی بسیار حائز اهمیت است.
· عدم مراقبت صحیح و بهداشت دندان
عدم رعایت بهداشت و مراقبت از دندانها بعد از عصب کشی میتواند موجب پوسیدگی مجدد دندان و ایجاد درد و عفونت در دندان گردد.
· عصب کشی مجدد
وجود عفونت و یا برخی از عوارض دیگر میتواند موجب شود که بیمار به عصب کشی مجدد دندان نیاز پیدا کند.
مراقبتهای لازم پس از عصب کشی دندان
اکنون که با مزایا و معایب عصب کشی دندان آشنا شدهاید و میخواهید عصب کشی انجام دهید باید به مراقبتهای پس از آن نیز توجه داشته باشید. از جمله اقدامات لازم پس از درمان ریشه دندان میتوان به موارد زیر اشاره نمود.
پس از عصب کشی دندان و از بین رفتن تاثیر بیحسکنندهها بیمار درد را بیشتر احساس میکند و پزشک برای کاهش درد مسکنهای لازم را تجویز میکند که باید به موقع مصرف شوند. درصورتیکه میزان درد با مصرف داروها کاهش نیابد باید حتما به دندانپزشک مراجعه شود.
· بعد از عصب کشی دندان باید تا چند روز از مصرف مواد غذایی سفت و چسبنده بپرهیزید.
· در هنگام مسواک زدن نباید فشار زیادی به دندان عصب کشی شده وارد نمایید.
· تا زمانی که از روکش برای دندان عصب کشی شده استفاده نکردهاید نباید از نخ دندان استفاده کنید.
· دندانهای عصب کشی شده دارای حساسیت بالایی نسبت به سرما و گرما هستند، ازاینرو پس از عصب کشی باید از مصرف غذا و نوشیدنیها بسیار داغ و بسیار سرد اجتناب نمایید.
· در طول سال حتما چند بار برای چکاپ دندانهای خود به دندانپزشک مراجعه کنید.
· به بهداشت دهان و دندان توجه داشته باشید و آن را به درستی انجام دهید.
جمع بندی
درمان ریشه دندان یا همان عصب کشی یکی از بهترین و موفقترین روشهای درمانی برای نگهداری از دندانهای آسیب دیده و افزایش طول عمر آنها است. بیماران با اطلاع از مزایا و معایب عصب کشی دندان میتوانند بدون هیچگونه استرس و نگرانی از درد و نتایج برای درمان دندان آسیب دیده خود اقدام کنند. برای دریافت بهترین نتایج با کمترین عارضه ممکن، لازم است که بیماران حتما به یک دندانپزشک متخصص و با تجربه مراجعه کنند.
در کلینیک شبانه روزی زاگرس تمامی کارهای مربوط به سلامت دهان و دندان مانند ترمیم، کشیدن دندان عقل، عصب کشی، ایمپلنت، لمینت، کامپوزیت و دندانپزشکی کودکان انجام می شود. همین حالا با شمارههای موجود در سایت تماس بگیرید و نوبت ویزیت خود را دریافت نمایید.
سوالات متداول
آیا امکان درمان دندان به عصب رسیده با درمان خانگی و مصرف دارو وجود دارد؟
خیر، به هیچ عنوان نمیتوان دندان به عصب رسیده را با استفاده از دارو و مسکن آرام نمود و همچنین امکان عصب کشی دندان عفونی وجود ندارد.
در صورتی که دندان آسیب دیده را عصب کشی نکنیم چه اتفاقی میافتد؟
اگر درمان ریشه دندان آسیب دیده انجام نشود عفونت دندان گسترش مییابد و به استخوان میرسد و در نهایت موجب لق شدن و افتادن دندان میشود. با از دست دادن دندان بیمار باید از ایمپلنت، بریج و یا دندان مصنوعی استفاده کند.
آیا بعد از عصب کشی دندان باز هم درد دارد؟
در چند روز اولیه پس از عصب کشی درد دندان طبیعی است. حتی گاهی اوقات به دلیل باز ماندن طولانی مدت دهان در نواحی فک نیز درد احساس میشود، اما تمامی این دردها طبیعی و موقتی هستند.
دندان عصب کشی شده چقدر عمر و ماندگاری دارد؟
معمولا طول عمر دندان عصب کشی شده از دندان معمولی بیشتر است و اگر پروسه درمان ریشه، پرکردن و روکش دندان به خوبی و با استفاده از بهترین مواد انجام شود این دندانها میتوانند برای یک عمر قابلیت استفاده داشته باشند.
Pingback: اهمیت چکاپ دندان قبل از بارداری - کلینیک تخصصی دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس