پالپ حاوی بافت زنده ای است که رگ‌های خونی، اعصاب و بافت‌های همبند را درگیر می‌کند. هنگامی‌که عفونت به پالپ دندان می‌رسد، عصبکشی مورد نیاز است. عصبکشی روشی است که باکتری‌ها و بافت مرده یا در حال مرگ را از داخل دندان کودکان خارج می‌کند. حیاتی ترین قسمت دندان پالپ است. در موارد شدید، زمانی که عفونت ریشه را درگیر می‌کند، دندان شیری کودکان کشیده می‌شود. در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس به عصبکشی و پر کردن دندان شیری و فواید آن می‌پردازیم.
عصب کشی دندان چگونه انجام می‌شود؟
در طول درمان ریشه دندان یا عصبکشی، دندانپزشک اطفال از ابزارهای کوچکی برای تمیز کردن کانال دندان استفاده می‌کند. سپس کانال را با عصب مصنوعی پر می‌کند. حفره آماده شده با مواد ترمیمی‌پر شده و سپس یک کلاه یا تاج روی آن قرار می‌دهند. در دندانپزشکی مدرن، عصبکشی مانند قبل خسته کننده یا پیچیده نیست و به یک روش سریع و راحت تبدیل شده است.
چه چیزی باعث پوسیدگی دندان کودکان می‌شود؟
پوسیدگی دندان که به عنوان حفره نیز شناخته می‌شود، در اثر آسیب دائمی‌به لایه بیرونی دندان به شکل سوراخ‌ها یا منافذ ریز ایجاد می‌شود. عوامل زیادی از جمله باکتری‌ها، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، کربوهیدرات‌های تصفیه شده، مواد غذایی شیرین، نوشیدنی‌ها و میان وعده‌های مکرر در پوسیدگی دندان دخیل هستند. پوسیدگی دندان یک مشکل رایج برای کودکان و بزرگسالان است. هر کسی حتی نوزادان، ممکن است دچار پوسیدگی دندان شود. پوسیدگی در صورت عدم درمان، به رشد خود ادامه می‌دهند و وارد لایه‌های عمیق تر دندان می‌شود. این امر منجر به عفونت‌های شدیدتر شده و حتی ممکن است باعث از دست دادن دندان شود.
در مراحل اولیه با پر کردن قسمت پوسیده می‌توانید عمر دندان شیری را افزایش دهید. اگر دیر به فکر درمان بیفتید و درد به سراغ فرزند شما بیاید باید عصبکشی انجام شود. در صورتی که عفونت همه پالپ و ریشه دندان را گرفته باشد دندان شیری کشیده می‌شود که معایب زیادی دارد.
فرایند پر کردن دندان کودکان
پر کردن یک روش بسیار مهم برای درمان حفره‌ها و جلوگیری از بدتر شدن وضعیت و ایجاد سایر مشکلات دندانی است. پس از برداشتن مواد عفونی از دندان کودک و تمیز کردن آن، متخصص دندانپزشکی حفره باقی مانده را پر می‌کند.
مواد مورد استفاده در پر کردن دندان بسته به شدت و محل حفره متفاوت خواهد بود. هر ماده ای که استفاده شود برای محافظت از بایت و دندان مورد استفاده قرار می‌گیرند. این مواد در عین حال حمایت ساختاری و کمک به ظاهر دندان را فراهم می‌کند. پر کردن به موقع به پیشگیری از سایر مشکلات دندانی بالقوه و پرهزینه برای کودک شما مانند عصبکشی کمک می‌کند.
پر کردن ممکن است نیاز به استفاده از یک بی حس کننده موضعی داشته باشد که معمولاً با یک سوزن برای بی حس کردن ناحیه آسیب دیده تزریق می‌شود.
نکته مهم: مطمئن شوید که متخصصان دندانپزشکی اطفال با تجربه را برای کمک به آرامش کودک خود انتخاب کرده اید.
آیا عصبکشی دندان برای کودکان ضروری است؟
والدین وقتی می‌شنوند که دندان شیری فرزندشان به عصبکشی نیاز دارد تعجب می‌کنند. همه فکر می‌کنند که عصبکشی فقط برای دندانهای بزرگسال یا دندانهای دائمی‌مهم است. اما باید بدانید برای جلوگیری از کشیدن دندان، عصبکشی ضروری است.
چه زمانی از درمان عصبکشی استفاده می‌کنند؟
- زمانی که به دلیل تصادف یا جراحت به دندان ضربه وارد شود.
- هنگامی‌که چرک جمع می‌شود، آبسه یا عفونت شدید در دندان وجود دارد.
- عصبکشی یک روش محافظه کارانه برای جلوگیری از کشیدن دندان است. کشیدن دندان منجر به اختلال در گفتار، مشکلات خوردن یا اختلال عملکردی می‌شود.
آیا سن خاصی برای عصبکشی دندان شیری کودکان وجود دارد؟
خیر، عصبکشی در هر سنی قابل انجام است. در کودکان نیز دندانهای شیری در مواقعی نیاز به درمان عصبکشی دارند. این کار توسط متخصص اطفال انجام می‌شود.
چگونه می‌توانیم از دندان کودک خود برای جلوگیری از عصبکشی محافظت کنیم؟
همانطور که همه ما می‌دانیم، عصبکشی تنها زمانی انجام می‌شود که آسیب زیاد به دندان یا گسترش بیشتر عفونت وجود داشته باشد. همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. بنابراین بیایید راه‌های مختلف برای جلوگیری از پوسیدگی و عفونت دندان را بررسی کنیم:
۱- مسواک زدن دو بار در روز
مسواک زدن در صبح و شب به کاهش خطر پوسیدگی و در نتیجه خطر عصبکشی کمک می‌کند.
۲- نخ دندان کشیدن
نخ دندان نیز به همان اندازه مسواک برای از بین بردن پلاک و جرم ضروری است. اگر کودک شما از نخ دندان بین دندان‌هایش استفاده نمی‌کند، فرصت کافی به باکتری‌های موجود در دهان می‌دهد تا تکثیر شوند و باعث ایجاد مشکلات متعدد و بوی بد دهان شوند.
۳- نخوردن غذاهای سفت
می‌دانید دندان شیری کودک شما ضعیف است، ممکن است در اثر گاز گرفتن مواد غذایی سفت ترک بخورد. همچنین جویدن یخ نیز می‌تواند دندانهای کودکان را بشکند. دندانهای ترک خورده باکتری‌های بیشتری را در خود جای داده و منجر به عفونت بیشتر می‌شود، بنابراین رعایت این اقدامات احتیاطی بسیار مهم است.
۴- جلوگیری از ضربه به دندان
برای آنکه دندان عصبکشی شود، لزومی‌ندارد که همیشه عفونت وجود داشته باشد. هر نوع ضربه ای به دندان می‌تواند منجر به آسیب به پالپ شود. بنابراین عادت دندان قروچه، یعنی ساییدن شبانه دندان‌ها به یکدیگر، می‌تواند به دندان آسیب وارد کند. بنابراین اگر فرزندتان دندان قروچه دارد، بسیار مهم است که از محافظ دهان استفاده کنید.
۵- استفاده از محافظ دهان در ورزش
محافظ دهان یا وسایل حفاظتی باید در حین ورزش استفاده شود تا از آسیب‌های ورزشی تماسی در زمان انجام ورزش‌هایی مانند فوتبال، بسکتبال، شنا، بوکس یا هر ورزش دیگری جلوگیری شود.
۶- اجتناب از دادن مواد غذای اسیدی به کودکان
مواد غذایی اسیدی مانند آب میوه‌ها، نوشابه یا مواد قندی بر لایه خارجی یا مینای دندان کودکان تأثیر می‌گذارد و دندان را ضعیف می‌کند. بنابراین باید از دادن این مواد غذایی به کودکان اجتناب کرد.
۷- اجتناب از خوابیدن کودک با شیشه شیر
وقتی کودک با شیشه شیر می‌خوابد، بیشتر مستعد پوسیدگی یا عفونت می‌شود. بنابراین، برای جلوگیری از پوسیدگی، مطمئن شوید که کودکتان بعد از شیر خوردن کمی‌آب می‌نوشد تا شیر از روی دندان‌ها پاک شود.
سایر روش‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان در دوران کودکی
جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان در آینده در دستان والدین است. صرفاً با انجام مراقبت‌های مناسب از دندان و رژیم غذایی سالم می‌توانید از ایجاد حفره و پوسیدگی دندان کودکان جلوگیری کنید.
- خودتان یک روال دندانپزشکی مناسب را الگو برداری کنید تا یک نمونه خوب باشد.
- از خواباندن نوزادان با شیشه شیر خودداری کنید.
- فقط شیشه شیر آنها را با شیر یا شیر خشک به جای نوشیدنی‌هایی مانند نوشابه‌های گازدار پر کنید.
- بر روال مراقبت از دهان آنها نظارت کنید تا زمانی که به سن کافی برسند و خودشان آن را به درستی انجام دهند. معمولاً تا شش یا هفت سالگی نیاز به کمک دارند.
- با استفاده از مسواک کودک و خمیر دندان حاوی فلوراید، دندانهای نوزاد یا کودک نوپا را تمیز کنید.
- حداقل هر شش ماه یک بار برای ملاقات با متخصص دندانپزشکی اطفال برنامه ریزی کنید.
عصبکشی دندان شیری چیست؟
در بزرگسالان تمیز کردن پالپ از عفونت را عصبکشی می‌گویند، در حالی که در مورد دندانهای شیری به آن پالپکتومی‌یا پالپوتومی‌گفته می‌شود. در روش پالپکتومی، دندانپزشک اعصاب دندان آسیب دیده و بافت عفونی را برمی‌دارد. سپس آن را با مواد دارویی پر می‌کند. دندان را با روکش می‌پوشانند تا از پوسیدگی و آسیب بیشتر جلوگیری شود.
چرا بعد از عصبکشی از روکش استفاده می‌کنند؟
پس از ضعیف شدن دیواره دندان در اثر عصبکشی، مخصوصا در دندانهای آسیاب، نیرویی که در حین جویدن به دندان وارد می‌شود می‌توانند باعث شکستگی دندان شود. به همین دلیل روی آن روکش می‌کشند تا از آن محافظت کنند.
چرا برخی از درمان‌های عصبکشی به دو یا چند بار مراجعه نیاز دارد؟
در روش عصبکشی، عفونت حذف می‌شود. هنگامی‌که عفونت شدید وجود دارد، ممکن است یک یا چند ویزیت طول بکشد تا عفونت کاملا پاک شده و آن را تمیز، ضد عفونی و پر کنند.
چرا دندانپزشک اطفال به جای کشیدن از عصبکشی استفاده می‌کند؟
حفظ دندان شیری به همان اندازه دندان دائمی‌ضروری است. عصبکشی دندانهای شیری که به آن پالپکتومی‌یا پالپوتومی‌نیز گفته می‌شود، از دندان در برابر کشیدن محافظت می‌کند و به دندان‌ها زمان کافی می‌دهد تا خود به خود بیفتند.
دندانهای کودکان به چه ترتیبی رشد خواهند کرد؟
ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که چه زمانی کودک شما شروع به دندان درآوردن می‌کند و دندانهای کودک شما به چه ترتیبی رشد می‌کنند؟ اما باید بگوییم هر کودکی متفاوت است و هیچ راهنمای قطعی وجود ندارد. در ادامه مواردی که انتظار می‌رود در نوزادان دیده شود را با هم بررسی می‌کنیم.
- ۵ تا ۷ ماهگی: دندانهای ثنایای پایین (دندانهای جلویی پایین) معمولاً اولین دندان‌هایی هستند که ظاهر می‌شوند.
- ۶ تا ۸ ماهگی: دندانهای ثنایای بالایی (دندانهای جلویی بالایی) شروع به نمایان شدن می‌کنند.
- ۹ تا ۱۱ ماهگی: دندانهای ثنایای جانبی بالایی (هر طرف دندانهای جلویی بالایی) شروع به بیرون آمدن خواهند کرد.
- ۱۰ تا ۱۲ ماهگی: دندانهای ثنایای جانبی پایینی (هر طرف دندانهای جلویی پایین) رشد خواهند کرد.
- ۱۲ تا ۱۶ ماهگی: دندانهای آسیاب اول (دندانهای پشتی) باید رشد کنند.
- ۱۶ تا ۲۰ ماهگی: نیش‌ها (به سمت پشت دهان) شروع به ظاهر شدن می‌کنند.
- ۲۰ تا ۳۰ ماهگی: دندان آسیاب دوم معمولاً آخرین دندان کودک شما است که ظاهر می‌شود.
معمولا این ترتیبی است که دندانهای کودک شما رشد می‌کنند. بنابراین، شما می‌توانید انتظار داشته باشید که کودک شما تا زمانی که به سن دو تا سه سالگی برسد، بیشتر دندانهای شیری خود را داشته باشد.
دندانهای شیری چرا به مراقبت بیشتری نیاز دارند؟
دندانهای شیری اولین مجموعه دندانهای نوزادان هستند که در حدود ۶ تا ۱۲ ماهگی شروع به رشد می‌کنند. مینای دندانهای شیری دندان نازک تر از دندانهای بزرگسال است. به همین دلیل با یک رژیم غذایی خوب و مسواک زدن منظم، می‌توانید مطمئن شوید که دندانهای کودکانتان مراقبت‌های لازم را دریافت می‌کنند.
زمانی که کودک شما شروع به خوردن غذاهایی غیر از شیر مادر یا شیر خشک می‌کند. درست است که مرحله ای دوس داشتنی و هیجان انگیز است، اما همچنان برخی غذاها و نوشیدنی‌ها می‌توانند منجر به پوسیدگی دندان نوزادان شوند. سعی کنید در این مراحل اولیه از دادن مواد قندی به آنها پرهیز کنید. هنگام خواب، پس از مسواک زدن با خمیر دندان کودکان، به آنها کمی‌آب بدهید تا مواد قندی از روی دندانهای آنها کاملا پاک شود.
انواع مختلف عصبکشی در کودکان
برای آنکه از کشیدن دندان کودکان جلوگیری شود دندانپزشکان اطفال به سراغ روش‌های عصبکشی دندان می‌روند. دو روش برای دندان کودکان به نام‌های پالپکتومی‌و یالپوتومی‌وجود دارد که در ادامه با آنها آشنا می‌شویم.
پالپکتومی‌چیست؟
روش پالپکتومی‌نامی‌است که به درمان دندانپزشکی اطفال با هدف برداشتن هرگونه پالپ عفونی یا بیمار از دندان داده می‌شود. با این کار می‌توان دندان را نجات داد تا دیگر نیازی به کشیدن آن نباشد. در حالی که انجام آن دقیقاً شبیه عصبکشی است، اما در واقع از این جهت متفاوت است که معمولاً برای نجات دندان شیری روی کودکان انجام می‌شود.
این روش بسیار شبیه به روش عصبکشی بزرگسالان است با این تفاوت که به جای درمان ریشه، پالپ عفونی از داخل دندان آسیب دیده برداشته می‌شود. سپس داخل دندان ضدعفونی می‌شود تا هر گونه اثر باقی‌مانده از باکتری‌ها را قبل از پر شدن مجدد پاک کند. مواد پر کننده که جای پالپ را می‌گیرد در هنگام افتادن دندان شیری توسط بدن جذب می‌شود.
روش‌های پالپکتومی‌با استفاده از یک بی حس کننده موضعی انجام می‌شود. اما ممکن است کودک شما نیاز به آرام بخش داشته باشد تا اضطراب و ترس او از بین برود. حتی گاهی یک بیهوشی عمومی‌ممکن است به جای آرام بخش توصیه شود.
پالپوتومی‌چیست؟
در حالی که پالپکتومی‌شامل حذف کامل پالپ دندان است، پالپوتومی‌شامل برداشتن جزئی پالپ است. به همین دلیل به عنوان یک پالپکتومی‌جزئی نیز شناخته می‌شود.
روش عصبکشی روی دندانهای شیری کودکان انجام می‌شود. این حداقل روش تهاجمی‌است و تنها در صورتی کار می‌کند که بخش کوچکی از بافت عصبی درون پالپ دندان کودک در هر یک از دندانهای آنها آلوده یا ملتهب باشد.
دندانپزشک بافت پالپ آلوده یا ملتهب را از محفظه پالپ تاجی دندان خارج می‌کند و از این طریق بافت‌های پالپ سالم را باقی می‌گذارد. دندانپزشک اطفال انواع مختلفی از داروها از جمله هیدروکسید کلسیم، سولفات آهن، فرموکلرسول، تری اکسید معدنی (MTA) یا اوژنول روی را در این روش استفاده می‌کند.
معایب کشیدن زودهنگام دندان شیری
والدین اغلب تعجب می‌کنند که آیا فرزندشان به عصبکشی احتیاج دارد یا خیر. آنها فکر می‌کنند که دندانهای شیری آنها سرانجام می‌افتند و تفاوت زیادی ایجاد نمی‌کند. با این حال، مطالعات نشان می‌دهد که کشیدن زودرس دندانهای شیری می‌تواند باعث ایجاد مشکل در جویدن، مشکل در رشد گفتار و تاثیر در اعتماد به نفس کلی کودک شود. از طرف دیگر، عصبکشی می‌تواند منجر به سلامت فرزند شما شده و به دندانهای دائمی‌کمک کند تا به آسانی رشد کنند.
چه علائمی‌نشان می‌دهد دندان شیری به عصبکشی نیاز دارد؟
در صورت وجود علائم زیر هر چه سریعتر به دندانپزشک اطفال مراجعه نمایید.
درد مداوم دندان
دندان درد رایج ترین نشانه ای است که نشان می‌دهد فرزند شما ممکن است عصبکشی نیاز داشته باشد. اگر کودک شما شبانه از خواب بیدار می‌شود، یک طرف صورت را نگه می‌دارد، یا در جویدن غذا مشکل دارد، نگاهی دقیق تر به دهان او بیندازید. درد ممکن است خفیف باشد، اما به محض تشدید عفونت، شدت آن افزایش می‌یابد. منتظر افزایش درد نباشید. یک دندانپزشک خوب کودکان برای معاینه پیدا کنید.
حساسیت به دمای سرد و گرم
اگر فرزند شما با مواد غذایی سرد یا گرم مشکل دارد و اظهار درد و ناراحتی می‌کند این علائم را نادیده نگیرید و فرزند خود را برای معاینه دقیق به دندانپزشک کودکان ببرید. سلامت دندان کودک شما از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا با سلامت کلی بدن او مرتبط است.
التهاب و تورم در دهان
لثه‌های متورم اولین علائم پالپ آلوده است. التهاب ممکن است تا غدد لنفاوی روی گردن گسترش یابد. گاهی اوقات کیسه ای از چرک را می‌توان در داخل دهان کودک مشاهده کرد. اینها می‌توانند شاخص‌های عفونت جدی دندانپزشکی باشند و در صورت عدم درمان، منجر به عوارض زیادی شوند. هر چه زودتر مراقبت از دندان فرزند خود را شروع کنید.
تب
کودک شما به دلیل عفونت جدی در دندان ممکن است تب داشته باشد. در صورت عدم مراقبت، دندان آنها کشیده خواهد شد که عوارض زیادی دارد. مراقبت کنید تا تب از بین برود. سپس در اولین فرصت به دندانپزشک اطفال مراجعه کرده و از عصبکشی به جای کشیدن دندان استفاده کنید.
جمع بندی
زمانی که دندان شیری زود از دست می‌رود، مشکلات زیادی مانند مشکلات جویدن، اختلال در گفتار و هم‌ترازی دندانهای دائمی‌در حال رشد به وجود می‌آورد. نامرتبی دندان دائمی به این دلیل رخ می‌دهد که دندانهای مجاور به فضای از دست رفته دندان شیری حرکت می‌کنند. این امر باعث به وجود آمدن مشکل کمبود فضا برای رشد دندان دائمی‌می‌شود. بنابراین، به جای کشیدن، درمان ریشه یا عصبکشی دندان کودکان توصیه می‌شود تا در صورت امکان از عوارض آن در آینده جلوگیری شود.
اگر کودک شما نشانه‌های درد و حساسیت دندانی دارد زمان را از دست ندهید و با شماره‌های کلینیک تماس بگیرید. دندانپزشکان متخصص اطفال در کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس آماده ارائه بهترین خدمات به کودکان شما هستند. منتظر شما هستیم.
سوالات متداول
آیا واقعاً پالپوتومی‌لازم است؟
ممکن است انجام پالپوتومی‌روی دندانهای شیری تلاش زیادی به نظر برسد، اما دندانهای شیری برای حفظ ساختار فک کودک شما و اطمینان از بیرون آمدن دندانهای بالغ در محل مناسب مهم هستند. علاوه بر این، پالپوتومی‌تضمین می‌کند که عفونت به دندانهای مجاور یا لثه‌های اطراف سرایت نمی‌کند.
آیا عصبکشی دردناک است؟
خیر دندانپزشکان اطفال کاملا مطمئن هستند که روش پالپوتومی‌کاملاً بدون درد است.
آیا عصبکشی دندان کودکان شایع است؟
عصب کشی فقط برای بزرگسالان و نوجوانان نیستند. کودکان نیز گاهی اوقات نیاز به عصبکشی دارند. به طوری که تخمین زده می‌شود ۲۰٪ از کودکان با دندانهای درمان نشده و پوسیده زندگی می‌کنند. عصبکشی نه تنها برای همه از جمله کودکان رایج است، بلکه برای محافظت از سلامت دهان و دندان کودک شما ضروری است.
ماندگاری عصبکشی دندان چقدر است؟
دندان‌هایی که عصبکشی، پر و روکش می‌شوند حدود ۲۰ سال دوام می‌آورند. دندان‌هایی که بعد از عصبکشی یا پر می‌شوند یا روکش دریافت می‌کنند حدود ۱۱ سال دوام می‌آورند. دندان‌هایی که پس از کانال ریشه هیچ کار ترمیمی‌دریافت نمی‌کنند حدود ۵ تا ۶ سال دوام می‌آورند. برای دندانهای شیری تا زمان افتادن دندان کودکان دوام می‌آورد.
متا تایتل: آیا دندان کودکان نیاز به عصبکشی و پرکردن دارد؟|کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس
متا دیسکریپشن: حفظ دندانهای شیری به اندازه دندانهای دائمی‌مهم است. دندان شیری اگر زود کشیده شود می‌تواند مشکل در گفتار و جویدن ایجاد کند. همچنین باعث نامرتب بیرون آمدن دندانهای دائمی‌می‌شود. عصبکشی دندان شیری کاملا رایج بوده و کمترین تهاجم را دارد.
