آیا تا به حال به فواید دندان عقل فکر کرده اید؟ بسیاری از افرادی که رشد دندان عقل خود را حس می‌کنند، فورا به دندانپزشک برای کشیدن آن مراجعه می‌کنند. از آن جایی که این دندان می‌تواند عوارضی را به دنبال داشته باشد، اکثر افراد آن را جراحی می‌کنند. گاهی اوقات دندان عقل در موقعیتی قرار می‌گیرد که کشیدن آن می‌تواند خطرات بیشتری نسبت به نگه داشتن آن داشته باشد. در این مواقع توصیه می‌شود که دندان عقل خود را در صورت نداشتن عوارض باقی بگذارید. شاید این سوال برای شما پیش بیاید که فواید دندان عقل چیست؟ در ادامه این مقاله از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس به بررسی این موارد خواهیم پرداخت.
دندان عقل چیست؟
دندان عقل یکی از آخرین دندان‌های آسیابی است که پس از رشد تمامی دندان‌ها شروع به رشد می‌کند. این دندان در سنین هفت سالگی رشد نمی‌کند و مراحل اولیه آن معمولا از سن ۱۷ سالگی آغاز می‌شود. با این حال برخی افراد ممکن است رشد این دندان را در سنین پایین‌تر نیز تجربه کنند. در سن هفت تا ده سالگی فقط محل رویش این دندان و ریشه آن تشکیل می‌شود و رشد اصلی آن به زمان دیگری موکول می‌شود. این دندان ممکن است تا بعد از بیست و پنج سالگی هم رشد نکند و در دیگر افراد رشد دندان عقل هرگز اتفاق نیفتد.
رشد دندان عقل شما به عوامل مختلفی بستگی دارد که هر کدام روی نحوه رشد این دندان اثر خواهند گذاشت. به دلیل این که این دندان در سنین بلوغ رشد می‌کند، به آن دندان عقل می‌گویند. رشد این دندان معمولا با درد همراه است. این بدین معنی است که در صورت حس کردن این درد باید نسبت به کشیدن آن اقدام کنید. با این حال مشورت با یک دندانپزشک در مورد فواید دندان عقل یا کشیدن آن ضروری است.
چرا دندان عقل آفریده شده و چه نقشی در دهان دارد؟
دندان‌ها بر اساس محل قرارگیری و عملکردشان دسته بندی می‌شوند. دندان‌های تیزتر در نزدیکی جلوی دهان، غذا را به قطعات کوچک‌تری تقسیم می‌کنند، در حالی که دندان‌های صاف‌تر در پشت دهان غذا را خرد می‌کنند. به این دندان‌ها آسیاب می‌گویند. بزرگسالان دارای سه دسته دندان آسیاب چهار دندان در بالا و چهار دندان در پایین در هر دو طرف دهان هستند. در سنین بین ۱۷ تا ۲۵ اکثر بزرگسالان دسته سوم دندان‌های آسیاب خود را مشاهده می‌کنند که در دورترین نقطه دهان قرار می‌گیرند.
این دندان‌های آسیاب معمولا دندان عقل نامیده می‌شوند، زیرا زمانی که شما بالغ‌تر هستید، آخرین دندان‌ها ظاهر می‌شوند. تمام دندان‌هایی که یک فرد دارد از قبل در ساختار جمجمه قرار دارد. ابتدا مجموعه ای از ۲۰ دندان شیری رشد کرده و می‌افتند، سپس ۳۲ دندان دائمی رشد خواهند کرد. اولین مجموعه از دندان‌های آسیاب در ۶ سالگی، دومین مجموعه در دوازده سالگی و سومین مجموع که دندان‌های عقل هم جز آن‌ها هستند تا ۲۵ سالگی رشد می‌کنند.
حداقل ۵۳ درصد افرادی که تا سنین ۲۵ سالگی می‌رسند، رشد حداقل یک دندان عقل را تجربه کرده اند. مردان بیشتر از زنان رشد این دندان را تجربه می‌کنند. اگر دندان عقل خود را نمی‌بینید، به این دلیل نیست که وجود ندارند. اشعه ایکس می‌تواند تعیین کند که آیا دندان عقل در زیر لثه وجود دارد یا خیر.
بررسی فواید دندان عقل
حفظ دندان عقل ممکن است نسبت به برداشتن آن دارای مزایایی باشد، اما فواید دندان عقل چیست؟
درد نکشیدن پس از جراحی
این شاید یکی از مهم‌ترین مزایا و فواید دندان عقل باشد. بسیاری از افرادی که دندان عقل خود را برداشته اند روزها و حتی هفته‌ها بعد از عمل درد را تجربه می‌کنند. این امر به این دلیل است که کشیدن دندان عقل هم یک نوع جراحی حساب می‌شود و زمان برای بهبودی آن نیاز است. با نکشیدن دندان عقل نیازی به مواجه شدن با عوارض پس از آن نیست. این عوارض می‌تواند مواردی مانند کبودی، ضعف، تورم و تریسموس یا قفل شدن فک باشد.
مواجه نشدن با عوارض حفره خشک در دندان
بیشترین عارضه ای که بعد از کشیدن دندان عقل می‌تواند رخ دهد، ایجاد حفره خشک در دهان است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که لخته خون ایجاد شده پس از کشیدن از جای خود خارج شود و اعصاب و استخوان را در معرض دید قرار دهد. این امر می‌تواند بسیار دردناک باشد و ممکن است برای درمان آن نیاز به فرایندهای جداگانه داشته باشید.
عدم نیاز به دوران نقاهت پس از جراحی
یکی دیگر از فواید دندان عقل، این است که برای بهبودی نیازی به مرخصی از محل کار ندارید. این کار می‌تواند برای کسانی که امکان مرخصی گرفتن ندارند سخت باشد. با برداشتن دندان عقل، معمولا به حداقل یک یا دو روز برای استراحت نیاز دارید.
حمایت بیشتر از فک
دندان عقل ممکن است به شما بابت حمایت از فک کمک کند و با افزایش سن رشد استخوان در فک شما را تحریک کند. همان طور که از دست دادن دندان‌ها می‌تواند باعث خراب شدن استخوان فک شما شود، نگه داشتن دندان عقل می‌تواند تراکم استخوان را برای مدت طولانی حفظ کند. افرادی که دندان عقل ندارند ممکن است زودتر در معرض خطر پیری باشند.
بهبود جویدن و هضم غذا
داشتن دندان‌ها به صورت کامل به شما این امکان را می‌دهد که غذا را کامل‌تر بجوید. جویدن بهتر غذا هضم آن را راحت‌تر می‌کند. غذایی که نیمه هضم شده، مدت بیشتری طول می‌کشد تا در دستگاه گوارش شما حرکت کند که این کار جذب مواد مغذی را تسهیل می‌کند. دندان عقل قدرت ساییدن شما را افزایش می‌دهد، بنابراین، می‌توانید غذاهای سفت‌تر مانند آجیل و مغزها را میل کنید. با افزایش سن، از دست دادن دندان‌ها می‌تواند خوردن این غذاها را دشوار کند. نگه داشتن دندان عقل می‌تواند ظرفیت جویدن را افزایش دهد.
به وجود نیامدن عوارض احتمالی دیگر
کشیدن دندان عقل می‌تواند عوارض و خطرات دیگری نیز داشته باشد. این خطرات شامل آسیب به دندان‌های مجاور، عفونت و آسیب عصبی هستند. اگر ریشه‌های دندان عقل عمیق باشند، ممکن است عروق عصبی که از فک پایین می‌گذرند را احاطه کنند. کندن تصادفی این عروق در طول کشیدن دندان می‌تواند منجر به خونریزی شدید یا بی حسی زبان شود. در مواردی مانند این موضوع، فواید دندان عقل بیشتر از کشیدن آن است. همچنین اگر دندان به درستی برداشته نشود، احتمال قرار گرفتن در معرض سینوس و عفونت وجود دارد.
ریسک و عوارض احتمالی کشیدن دندان عقل
اگر دندان عقل شما نیاز به کشیدن داشته باشند، بهتر است که با عوارض احتمالی کشیدن آن نیز آشنا شوید. این عوارض عبارتند از:
- آسیب عصبی: آسیب عصبی یکی از خطراتی بالقوه در کشیدن دندان عقل محسوب می‌شود. ان امر می‌تواند منجر به بی حسی در زبان، چانه و لب پایین شود.
- ایجاد حفره خشک: حفره خشک یک وضعیت همراه با درد زیاد است که در صورت جدا شدن لخته خون به وجود می‌آید. این مشکل باعث ایجاد درد و تاخیر در بهبودی پس از جراحی می‌شود.
- آسیب به دیگر دندان‌ها و فک: اگر دندان‌ها بیش از حد به هم نزدیک باشند، کشیدن آن‌ها دشوار خواهد بود و ممکن است مشکلات متعددی هم ایجاد شود.
در نتیجه، بهتر است قبل از کشیدن دندان عقل به صورت کامل تحت معاینه قرار بگیرید و با دندانپزشک خود مشورت کنید.
کشیدن دندان عقل بهتر است یا نگه داشتن آن؟
نگه داشتن یا کشیدن دندان عقل بستگی به وضعیت آن در دهان شما دارد. به طور کلی، برخی از دندان‌های عقل هیچگاه رشد نمی‌کنند. در نتیجه، لزومی برای کشیدن آن‌ها نیست. از طرفی، برخی دندان‌های دیگر نیاز به کشیدن دارند. این دندان‌ها معمولا باعث ایجاد التهاب و عفونت در دندان‌های مجاور و لثه می‌شوند که می‌تواند بسیار خطرناک باشد. عوارض درد دندان عقل می‌تواند سایر نواحی را هم درگیر کند. پس فواید دندان عقل زمانی در نظر گرفته می‌شوند که عوارض احتمالی درد دندان عقل به وجود نیاید.
اگر با یک دندانپزشک مشورت کنید تا دندان عقل شما بررسی شود، مشخص می‌شود که کشیدن آن بهتر است با نگه داشتن دندان عقل. توصیه می‌کنیم اگر دندان شما هیچ علائمی از خود نشان نمی‌دهد، از کشیدن آن صرف نظر کنید.
تاثیر دندان عقل بر زیبایی صورت چیست؟
به طور کلی دندان عقل هیچ تاثیری روی شکل صورت و فک ندارد. حتی اگر کشیدن دندان‌های بزرگ گاهی با تغییرات جزئی در شکل صورت شما همراه باشد، این امر در مورد دندان عقل صدق نمی‌کند. این دندان‌های آسیاب در ناحیه ای از دهان رشد می‌کنند که به آن آلوئول گفته می‌شود. این ناحیه مستقیما به استخوان فک بازال متصل نیست. بنابراین، هنگامی که دندان‌ها کشیده می‌شوند، تغییری در شکل فک شما ایجاد نخواهد شد.
اگر چه کشیدن تغییرات عقل در مدت زمان طولانی تغییراتی در صورت ایجاد نمی‌کنند، اما بلافاصله پس از جراحی آن ممکن است با تغییراتی مواجه شوید. حفره‌هایی از بافت نرم مانند ماهیچه و چربی وجود دارد که اطراف دندان عقل را احاطه کرده است. بنابراین، زمانی که دندان کشیده می‌شود، آسیب کمی در این بافت‌ها به وجود می‌آید. این اتفاق اغلب بلافاصله پس از جراحی منجر به ایجاد تورم می‌شود. پس از کشیدن دندان صورت شما تا حدی متورم می‌شود. بعد از گذشت چند روز این تورم کاهش می‌یابد و همه چیز به حالت عادی باز می‌گردد.
چرا برخی دندانپزشکان معتقد هستند که نباید دندان عقل را کشید؟
تحقیقات زیادی در مورد فواید عقل و کشیدن آن صورت گرفته است. برای برخی افراد نگه داشتن این دندان بهتر است و اگر آن را جراحی کنند، تغییرات زیادی را مشاهده خواهند کرد. بیش از نیمی از کسانی که دندان عقل خود را کشیده اند، نیازی به انجام این کار نداشته اند. کشیدن دندان عقل، اغلب یکی از درمان‌های غیر ضروری در دندانپزشکی است که معمولا انجام می‌شود. در نتیجه، این دندانپزشکان معتقد هستند تا وقتی که کشیدن این دندان واجب نشود، نباید نسبت به آن اقدام کرد و فواید دندان عقل بیشتر از کشیدن آن خواهد بود.
در صورت لزوم کشیدن دندان عقل چه مراحلی را باید طی کرد؟
اگر کشیدن دندان عقل بهتر از نگه داشتن آن باشد، دندانپزشک مراحل زیر را طی می‌کند:
بی حسی
ابتدا از یک بی حس کننده موضعی برای بی حس کردن ناحیه اطراف یا بیهوشی استفاده می‌شود. اگر اضطراب زیادی دارید، دندانپزشک ممکن است یک آرامبخش به شما تزریق کند.
کشیدن دندان
اگر دندان هنوز در زیر لثه باشد، برش کوچکی ایجاد می‌شود و ممکن است تکه کوچکی از استخوان بالای دندان نیز برداشته شود. اگر دندان از طریق لثه بیرون آمده باشد، نیاز به برش زیاد نیست. درست قبل از برداشتن دندان، زمانی که دندانپزشک دندان را به جلو و عقب تکان می‌دهد، مقداری فشار و درد احساس خواهید کرد. روش‌های کشیدن دندان عقل می‌توانند حدود بیست دقیقه طول بکشند. پس از آن از شما خواسته می‌شود که فک خود را به مدت یک ساعت فشار دهید. این کار به ایجاد لخته در حفره کمک می‌کند.
جمع بندی
رشد دندان عقل مسئله ای است که افراد زیادی با آن مواجه می‌شوند. اگر دندان عقل شما رشد کرده است و نسبت به کشیدن آن شک دارید، بهتر است که به دندانپزشک مراجعه کنید تا تشخیص بدهد که فواید دندان عقل بیشتر است یا کشیدن آن عوارض کمتری ایجاد می‌کند. در صورت داشتن سوالات بیشتر می‌توانید با شماره تلفن کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس تماس بگیرید.
سوالات متداول
آیا همه افراد دندان عقل دارند؟
خیر ممکن است برخی افراد هیچ دندان عقلی نداشته باشند. البته این افراد به احتمال زیاد دندان عقل نهفته دارند.
در صورت کشیدن دندان عقل، آیا درد زیادی متحمل می‌شویم؟
خیر با کمک دارو های بی حسی هیچ دردی احساس نمی‌کنیم. در روز های آینده داشتن کمی درد طبیعی است که تا ۳ روز کاملا از بین می‌رود.
آیا دندان عقل پس از کشیدن دوباره رشد می‌کند؟
خیر، پس از برداشتن دندان عقل، دیگر رشد نمی‌کند.
فواید دندان عقل بیشتر است یا مضرات آن؟
این مورد در هر فرد متفاوت است و بسته به تشخیص دندانپزشک دارد.
کاش این مطلب رو زودتر میخوندم
چهار روزه دندان عقل کشیدم و تا الان اینقدر درد تو زندگیم حس نکردم اگه جایی از بدنم می شکست اینقدر درد نمیکشیدم. هیچ قرص و مسکنی به دادم نرسیده…دکتر و جراح با تجربه انتخاب کنید