شکر خوشمزه و اعتیاد آور است. اما جنبه دیگری هم دارد. در حالی که آب میوه می‌نوشید یا یک دسر خوشمزه می‌خورید، احتمالاً به مضر بودن شکر برای دندان‌هایتان فکر نمی‌کنید. اما حقیقت این است که اگر مراقب نباشید، شکر می‌تواند تأثیر مضری بر دندان‌ها و سلامت کلی دهان شما داشته باشد. اگر شکر برای مدت طولانی در دهان بماند، بیشترین آسیب را وارد می‌کند. اما شاید مهم باشد بدانید که چگونه می‌توانید به خوبی از دندان‌های خود مراقبت کنید و در عین حال از برخی از خوراکی‌های مورد علاقه خود نیز لذت ببرید؟ درک اینکه قند چگونه بر دندان‌های شما تأثیر می‌گذارد، بخش مهمی از بهداشت دهان و دندان است. در این مقاله از بلاگ کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس به بررسی تاثیر قندی روی دندان می‌پردازیم. اگر بدانید که چگونه شکر در دهان شما تجزیه می‌شود و باعث خرابی دندان‌های شما می‌شود در مصرف آن احتیاط خواهید کرد.
چگونه قند باعث از بین رفتن دندان می‌شود؟
هنگامی‌که ما غذاهای حاوی شکر مصرف می‌کنیم، یکی از راه‌هایی که شکر روی دندان‌های شما اثر می‌گذارد، ترکیب شدن شکر با بزاق و باکتری‌هاست. این ترکیب یک لایه چسبناک به نام پلاک را تشکیل می‌دهد که می‌تواند مینای دندان را نرم کند و حتی مینای دندان را به عاج و پالپ برساند و حفره ایجاد کند. پلاک همچنین می‌تواند لثه‌ها را تحریک کند و باعث التهاب و بیماری لثه شود.
اگر بیماری لثه درمان نشود، می‌تواند از التهاب لثه به پریودنتیت تبدیل شود. بیماری که در حالت خفیف و به راحتی قابل درمان بود به مشکلات نگران کننده لثه و دندان تبدیل می‌شود. کنترل مصرف قند و توجه به بهترین راه‌های محافظت از دندان‌ها در برابر قند و پلاک می‌تواند تفاوت زیادی در سلامت دهان و دندان ایجاد کند.
چگونه از دندان‌های خود در برابر قند محافظت کنیم؟
برخی از راه‌های اساسی برای محافظت از دندان‌ها در برابر قندها رعایت بهداشت دهان و دندان و مصرف متعادل غذاهای شیرین است.
مسواک زدن و استفاده منظم از نخ دندان یکی از راه‌های محافظت از دندان‌ها در برابر اثرات پلاک است. توجه داشته باشید که مسواک زدن مستقیم پس از مصرف شکر، زمان مناسبی نیست. قند در لحظه تماس روی دندان‌ها بیشترین تاثیر را می‌گذارد و می‌تواند مینای دندان را تا یک ساعت پس از مصرف یک ماده قندی نرم کند. به همین دلیل، بهتر است آب بنوشید و دهان خود را از قند پاک کنید. سپس یک ساعت صبر کنید و دندان‌های خود را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
همه قندها مشکلات یکسانی ایجاد نمی‌کنند. برخی از انواع آنها مخرب تر از بقیه هستند. اجتناب از غذاهای شیرین که چسبناک هستند یا نوشیدنی‌هایی که حاوی مقادیر زیادی قند و اسید هستند، کمک زیادی به محافظت از دندان‌های شما می‌کند. نوشابه‌ها و انرژی‌زا‌ها از جمله مواردی هستند که تأثیر شکر روی دندان‌ها را تشدید می‌کنند و باید از مصرف آنها اجتناب نمایید.
بهترین راه برای محافظت از تاثیر قند روی دندان این است که به طور منظم برای تمیز کردن دندان‌ها به دندانپزشک مراجعه کنید تا برخی از سخت ترین تکه‌های پلاک از بین برود و حفره‌ها و بیماری‌های لثه در اسرع وقت شناسایی و درمان شوند.
چرا شکر برای دندان‌های شما مضر است؟
دهان پر از باکتری است که برخی از آنها مفید و برخی مضر هستند. باکتری‌های مضر در واقع عاشق شکری هستند که بعد از غذا روی دندان‌های شما می‌نشیند. آنها از قند تغذیه کرده و ماده ای اسیدی ترشح می‌کنند که به مینای دندان (پوسته خارجی) حمله می‌کند.
این اسیدها می‌توانند سوراخی را از طریق مینای دندان وارد دندان کنند که می‌تواند باعث درد شدید یا از دست دادن دندان شود. اگر دندان به حدی پوسیده شود که آبسه ایجاد کند، ممکن است نیاز به کشیدن آن داشته باشید. پوسیدگی دندان و بیماری لثه می‌تواند به از دست دادن دندان‌ها، جابجایی دندان‌ها در دهان برای پر کردن شکاف‌ها و سایر مشکلات مربوط به بایت کمک کند.
اگر شکر مصرف می‌کنید و دندان‌هایتان را مسواک نمی‌زنید، با بزاق ترکیب می‌شود و به پلاک روی دندان‌هایتان تبدیل می‌شود. با گذشت زمان، این تجمع می‌تواند منجر به پوسیدگی یا از دست دادن دندان شود و سلامت دهان و دندان شما را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. پس از مصرف شکر باید در اسرع وقت دندان‌های خود را مسواک بزنید تا از این آسیب‌ها محافظت کنید.
از چه غذاها یا نوشیدنی‌های قندی باید اجتناب کنید؟
از آنجایی که قند اضافی برای دندان‌ها مضر است، توصیه می‌کنیم از خوردن برخی مواد غذایی برای محافظت از دندان‌ها اجتناب کنید. نوشیدنی‌های شیرین مانند آب میوه، نوشابه و نوشیدنی‌های الکلی مضر هستند. همچنین باید سعی کنید از مصرف بیش از حد دسرها و غذاهای دارای قند زیاد خودداری کنید.
آیا جایگزین‌های شکر و مواد قندی برای سلامت دندان مناسب هستند؟
جایگزین‌های شکر به آرامی‌در بین مصرف کنندگان روزمره بسیار محبوب شده اند. اما اگر شکر برای دندان‌های شما مضر است، آیا جایگزین‌های شکر برای دندان‌ها مضر نیستند؟ پاسخ این است که اگرچه جایگزین‌های شکر به اندازه شکر برای دندان‌های شما ضرر ندارند، اما برای دندان‌های شما مفید نیز نیستند.
بسیاری از جایگزین‌های قند موجود در بازار حاوی اسیدهای خاص خود هستند که می‌تواند منجر به ایجاد حفره، پوسیدگی دندان و از دست دادن دندان شود. همچنین در صورت مصرف بیش از حد ممکن است منجر به از بین رفتن مینای دندان شوند. در حالی که شکر برای دندان‌های شما مضر است، باید از مصرف بیش از حد شکر نیز اجتناب کرد.
آیا قند روی لثه شما تأثیر می‌گذارد؟
ما در مورد اینکه چرا شکر برای دندان‌های شما مضر است، زیاد صحبت کرده‌ایم، اما به تأثیری که ممکن است بر لثه‌ها داشته باشد اشاره نکرده‌ایم. لثه‌های شما از دندان‌های شما حمایت می‌کنند و برای بهداشت خوب دهان بسیار مهم هستند. مانند دندان‌های شما، مصرف قند نیز می‌تواند برای لثه‌ها مضر باشد. اما این خود قند نیست که ضرر دارد.
مصرف بیش از حد قند که منجر به ایجاد باکتری می‌شود، عامل ایجاد بیماری‌های لثه و حفره هستند. با گذشت زمان، ممکن است لثه‌های شما ملتهب و تحریک شوند. برای جلوگیری از این امر، باید تمام تلاش خود را بکنید تا از خوردن شکر اضافی خودداری کرده و پس از مصرف، دهان خود را مسواک بزنید و بشویید.
قند چگونه روی دندان‌های شیری کودکان تأثیر می‌گذارد؟
برخی از مطالعات نشان داده اند که کودکان در طول جهش رشد هوس قند می‌کنند. علاوه بر این، کودکان در سطوح بالاتری نسبت به بزرگسالان هوس شکر و نمک دارند. اما فقط به این دلیل که آنها هوس این غذاها را دارند به این معنی نیست که برای آنها یا دندان‌هایشان مفید است. همانطور که شکر برای دندان‌های شما مضر است، برای دندان‌های کودکتان هم ضرر دارد.
مینای دندان‌های بالغ سخت شده است، اما مینا دندان‌های شیری بسیار نرم هستند. به همین دلیل بیشتر در معرض پوسیدگی قرار دارند. اگر کودک شما مقدار زیادی شکر مصرف می‌کند، احتمال بروز حفره در او بیشتر است. محدود کردن مصرف قند و اطمینان از مسواک زدن کودک پس از مصرف بهترین کار است.
برای جلوگیری از آسیب‌های ناشی از تاثیر قند روی دندان چه کاری می‌توانید انجام دهید؟
از آنجایی که شکر برای دندان‌های شما مضر است، باید تمام تلاش خود را برای محافظت از آنها در برابر آسیب‌های ناشی از تاثیر قند روی دندان انجام دهید. اولین نکته ای که داریم این است که در صورت امکان مصرف میان وعده را محدود کنید. وقتی میان وعده می‌خورید، سعی کنید از میان وعده‌هایی که شکر کمتری دارند استفاده کنید. به جای خوردن آب نبات‌های چسبنده، میان وعده‌های چوب شور یا سبزیجات را انتخاب کنید. اگر هوس شکر دارید، شکلات تلخ را امتحان کنید زیرا حاوی قند کمتری نسبت به شکلات شیری است و ممکن است مانع از چسبیدن باکتری‌ها به دندان شما شود.
همچنین می‌توانید پس از مصرف شکر، دهان خود را با آب بشویید تا باکتری‌هایی که باقی مانده‌اند را از بین ببرید. در نهایت، یکی از مهمترین کارهایی که برای جلوگیری از آسیب قند انجام می‌شود، مسواک زدن دندان‌ها پس از مصرف است. پس از صرف غذا ۳۰ تا ۶۰ دقیقه صبر کنید تا آسیبی به مینای دندانتان وارد نشود. سپس به مدت دو دقیقه مسواک بزنید تا تمام باکتری‌های مضر شسته شوند.
روش‌های به حداقل رساندن تاثیر قند روی دندان
قندها در بسیاری از غذاهایی که ما می‌خوریم وجود دارند، بنابراین حذف کامل آن از رژیم غذایی واقعاً دشوار است. اما کارهایی وجود دارد که می‌توانید برای به حداقل رساندن تأثیر قند روی دندان‌های خود انجام دهید.
بزاق و تعاول اسیدیته دهان
دهان شما به طور طبیعی همیشه در تلاش برای یافتن تعادل در مورد اسیدیته است. در حالی که اسیدهای قند و باکتری به مینای دندان شما حمله می‌کنند، بزاق شما برای کمک به بازسازی مجدد مینای دندان در تلاش است. بزاق حاوی فسفات و کلسیم است که به ترمیم مینای دندان کمک می‌کند.
فلوراید
فلوراید موجود در خمیردندان یکی دیگر از مواد معدنی ضروری است که به ترمیم دندان‌ها کمک می‌کند. مسواک زدن دندان‌ها با خمیر دندان حاوی فلوراید بعد از هر وعده غذایی یکی از راه‌های مقابله با اسیدیته باکتری‌ها و قند است. این روش روند را کند می‌کند. معاینات منظم و تمیز کردن حرفه ای دندان‌ها نیز در کاهش پوسیدگی دندان و التهاب لثه بسیار مهم است.
کاهش مصرف قند
به حداقل رساندن میزان قند موجود در رژیم غذایی، راه دیگری برای کمک به فرآیند معدنی سازی طبیعی دندان است.
اگر شکر کمتری مصرف کنید، بزاق دهان و خمیردندان حاوی فلوراید عملکرد بهتری در جلوگیری از پوسیدگی‌ها دارند.
جمع بندی
بهترین کاری که می‌توانید برای محافظت از دندان‌های خود انجام دهید این است که به صورت مداوم دندان‌های خود را توسط دندانپزشک متخصص جرم گیری کنید. متخصصان کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس آماده کمک به شما برای رفع مشکلات دهان و دندان هستند. ما می‌دانیم که شکر برای دندان‌های شما مضر است، ولی حذف کامل آن از رژیم غذایی یک انتظار غیر واقعی است. اما می‌توانید با داشتن چکاپ‌های منظم و جرمگیری سالانه از آسیب‌های تاثیر قند روی دندان جلوگیری کنید. برای گرفتن نوبت چکاپ همین حالا با شماره کلینیک تماس بگیرید.
سوالات متداول
شیرینی‌ها و نوشیدنی‌های شیرین چه تاثیری روی دندان‌ها دارند؟
نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر دارای سطح بالایی از قند هستند و نوشیدن آنها می‌تواند به طور قابل توجهی به پوسیدگی دندان کمک کند. نوشابه‌های غیرالکلی معمولی و رژیمی، نوشیدنی‌های ورزشی، نوشیدنی‌های انرژی‌زا، آب میوه‌ها و نوشیدنی‌های میوه‌ای نیز سطح اسید بالایی دارند که می‌تواند باعث فرسایش دندان شود.
چه میزان مصرف قند به دندان آسیب می‌رساند؟
قند به عنوان سوخت برای باکتری‌های تولید کننده اسید عمل می‌کند. باکتری‌ها مینای دندان شما را می‌خورند و آنها را مستعد پوسیدگی می‌کند. میزان توصیه شده روزانه شکر برای خانم‌ها نباید بیشتر از شش قاشق چای خوری (۲۵ گرم) و برای آقایان نه قاشق چای خوری (۳۷.۵ گرم) باشد. پس از مصرف این مقدار نیز حتما مسواک بزنید.
دیابت چه تاثیری بر سلامت عمومی‌و سلامت دهان و دندان دارد؟
اگر سطح قند در خون شما بالا باشد، در بزاق شما نیز بالا است. باکتری‌های موجود در پلاک، از شکر به عنوان غذا استفاده می‌کنند. برخی از این باکتری‌ها می‌توانند باعث پوسیدگی دندان و بیماری لثه شوند. اگر مشکلات دندان درمان نشود، می‌تواند منجر به از دست دادن دندان شود.
