در بسیاری از موارد بیمار با توصیه عصب کشی دندان عقل از سوی دندانپزشک خود مواجه نمیشود. این عمل به ماهیت دندان عقل باز میگردد. دندان عقل با نام دندان آسیاب سوم نیز شناخته میشود که عموما از ۱۷ سالگی تا ۲۲ سالگی رشد میکند. رویش این دندانها به طور کلی بسیار دردناک است.
این دندانها در موقعیت پیچیدهتری قرار دارند که آنها را در برابر پوسیدگی آسیبپذیرتر میکند. تمیز کردن دندان عقل آسان نیست. بنابراین منجر به تجمع زیاد پلاک روی آن میشود و دندان با سرعت بیشتری تخریب خواهد شد. در مواردی حتی باعث بروز مشکلات مختلف لثه مانند پریودنتیت و ژنژیویت میشود.
با این حال، برخی از متخصصین ریشه نیز حفظ و عصب کشی دندان را پیشنهاد میکنند. اگر قرار است دندان عقل را عصب کشی کنید، بهتر است بدانید که این درمان با عصب کشی سایر دندانها متفاوت است. در این مقاله از کلینیک زاگرس کوشش نمودیم تمامی جنبههای مربوط به عصب کشی دندان را برای شما شرح دهیم.
عصب کشی چیست؟
به طور خلاصه، عصب کشی روشی است که در آن پالپ دندان (بافتهای داخلی دندان که حاوی عصب و عروق خونی هستند) از دندان خارج میشود. پس از برداشتن پالپ و قبل از پر شدن دندان، قسمت داخلی آن با مواد ضد باکتری تمیز میشود.
دلایل انتخاب عمل عصب کشی توسط دندانپزشک میتواند متفاوت باشد. اما شایعترین دلیل این است که پالپ دارای عفونت باکتریایی شده باشد که به آن آبسه نیز میگویند. این عفونت بدون برداشتن کامل پالپ قابل درمان نیست.
عصب کشی دندان عقل
دندان عقل بیشتر از سایر دندانها مستعد پوسیدگی است. زیرا در قسمت انتهایی دهان قرار دارد و دارای آناتومی پیچیدهتری است. این امر منجر به تجمع پلاک و همچنین مانع از تمیز کردن مناسب سطح دندان میشود. با توجه به همه عوامل، کشیدن دندان عقل معمولا اولین ترجیح دندانپزشک خواهد بود. اما اگر نگه داشتن آن امکانپذیر باشد، پس دندانپزشک عصب کشی دندان عقل را توصیه میکند.
دلایل انتخاب عصب کشی بجای کشیدن دندان عقل
برخی از دندانپزشکان به جای کشیدن دندان عقل ترجیح میدهند دندان را عصب کشی کنند. در موارد زیر این اتفاق میافتد.
دندان آنتاگونیست
دندانی که در فک بالا و در مقابل دندان عقل قرار دارد، به عنوان دندان آنتاگونیست شناخته میشود. به عنوان مثال، اگر شما دندان عقل پایین سمت چپ خود را دارید، اما سمت چپ بالایی خود را ندارید، احتمالاً دندان عقل پایین سمت چپ کاربردی ندارد. به این معنی که هنگام جویدن از آن استفاده نمیشود، زیرا هیچ آنتاگونیستی ندارد. بنابراین اگر بیمار دارای هر دو دندان عقل بالا و پایین است، پس بهتر است عصب کشی دندان انتخاب شود.
مناسب بودن برای روکش
همه دندانها پس از عمل عصب کشی باید روکش شوند. زیرا عصب کشی مقاومت دندان را به شدت کاهش میدهد. این کار برای دندان عقل نیز باید میسر باشد. گاهی اوقات دندان عقل بسیار کوتاه است و بافت لثه بیش از حد در اطراف آن قرار گرفته است که روکش گذاری را با سختی زیاد مواجه میکند. پس اگر ارتفاع مناسبی داشت و برای روکش آماده بود، بهتر است بجای کشیدن، آن را عصب کشی کرد.
عصب کشی دندان یک کار بسیار تخصصی است و به عوامل گوناگونی بستگی دارد. مورفولوژی دندان و ریشههای آن باید به وسیله عکسبرداری با اشعه ایکس بررسی و سپس امکان موفقیت عصب کشی دندان سنجیده شود. دندان عقلی که آناتومی مناسب و قابل ترمیمی دارد، مطمئنا باید از طریق عصب کشی نجات یابد.
چه عاملی عصب کشی دندان عقل را متفاوت میکند؟
دندانهای عقل عجیبترین دندانهای ما هستند، زیرا میتوانند در شکلها، اندازهها، جهتگیریها و الگوهای رویش مختلفی رشد کنند. برخی از افراد حتی بیشتر از چهار دندان عقل دارند. به زبان ساده، ظاهر دندان عقل شبیه دندانهای معمولی است، اما آناتومی آنها کاملا متفاوت است. این تفاوتها بر موفقیت عصب کشی دندان تأثیر میگذارد.
ریشه دندان عقل
دندانهای عقل اغلب دارای ریشههای جوش خورده هستند. به این معنی که ریشههای آنها مانند دندانهای آسیاب معمولی از یکدیگر جدا نیستند. برخی از آنها دارای ریشههایی هستند که فاصله زیادی باهم دارند و از یکدیگر جدا میشوند. حتی برخی از دندانهای عقل دارای ریشههایی هستند که به شدت خم میشوند یا میچرخند. ساختار ریشه دندان عقل عامل اصلی در موفقیت یا عدم موفقیت عصب کشی به شمار میآِید.
مهارت دندان پزشک
عصب کشی دندان عقل تا حدودی به توانایی دندانپزشک برای دسترسی به کل فضای داخلی ریشه بستگی دارد. هرچه ریشه صافتر باشد، برداشتن پالپ، تمیز کردن فضای خالی و قرار دادن مجدد مواد پرکننده آسانتر خواهد بود. ریشههایی که منحنی هستند یا زوایای تیز دارند نه تنها درمان آنها دشوارتر است، بلکه گاهی اوقات غیرممکن خواهد بود. برای عصب کشی ریشههای منحنی، حتی در صورت دسترسی، میتواند سختتر ضد عفونی و پر شوند. همه این عوامل عصب کشی دندان را چالش برانگیزتر میکند. بنابراین متخصص ریشه باید از تجربه و مهارت بسیار بالایی برای این عمل برخوردار باشد.
نزدیکی دندان عقل به عصب آلوئولار تحتانی
نوک ریشههای دندان عقل پایین گاهی بسیار نزدیک به عصب بزرگی به نام عصب آلوئولار تحتانی هستند. در این حالت دست زدن به این دندان میتواند بسیار خطرناک باشد. زیرا اگر این اعصاب آسیب ببینند، احتمال دارد عوارض آن مدت طولانی باقی بماند.
در اکثر موارد، عصب کشی دندان به راحتی انجام میشود و دندان میتواند از عمر طولانی برخوردار باشد. در واقع، تصمیمگیری در مورد عصب کشی دندان یا عدم انجام آن، به مقایسه هزینههای درمان در مقابل عملکرد دندان عقل مورد نظر، بستگی دارد. اگر حفظ دندان ارزشمند باشد، میتوان عصب کشی را انجام داد.
عوارض عصب کشی دندان عقل
مانند تمام روشهای جراحی، عصب کشی دندان عقل نیز خطرات بالقوهای دارد. با اینکه متخصص ریشه تلاش میکند تا خطرات ناشی از جراحی شما را به حداقل برساند، گاهی اوقات ممکن است عوارضی رخ دهد. دندانپزشک شما تمام عوارض احتمالی یا نادر عصب کشی دندان را توضیح خواهد داد. با این حال، مهم است که اطلاعات کافی برای ارزیابی کامل خطرات ناشی از این جراحی را داشته باشید. اکثر افراد هیچ عارضه ای را تجربه نمیکنند، اما اگر در مورد عوارض جانبی احتمالی نگرانی دارید، آنها را با جراح خود در میان بگذارید. عوارض احتمالی زیر برای اطلاع شما و نه هشدار دادن ذکر شده است.
بی حسی یا تغییر حس
دندان عقل ممکن است نزدیک به اعصاب اصلی صورت باشد. هنگامی که عصب کشی میشود، ممکن است باعث درد، بی حسی، گزگز و از دست دادن حس در دندانها، لثهها، لبها، زبان، چانه، گونهها و اطراف فک بالا و پایین شود. اگر عصب زبانی آسیب دیده باشد، خطر تغییر حس چشایی نیز وجود دارد. توانایی کلامی نیز ممکن است در برخی موارد تحت تأثیر قرار گیرد. بهبود عصب آسیب دیده ممکن است بین ۴ تا ۸ هفته طول بکشد.
در این دوره از خوردن و آشامیدن غذاها و نوشیدنیهای داغ اجتناب کنید و مراقب باشید لب یا زبان را گاز نگیرید. در برخی افراد، بهبودی کامل عصب ممکن است شش تا هجده ماه طول بکشد. در موارد نادر، عصب ممکن است به طور کامل بهبود نیابد و بیحسی یا تغییر حس ممکن است دائمی باشد.
عفونت
عفونت در لثه یا استخوان معمولا با آنتی بیوتیک درمان میشود. مهم است که دوره درمان را کامل کنید. اگر تا به حال به هر آنتی بیوتیک یا داروی دیگری واکنش آلرژیک داشتهاید، قبل از عصب کشی دندان خود به جراح خود اطلاع دهید.
مشکل در باز کردن دهان
درد یا ناراحتی هنگام باز کردن دهان پس از عصب کشی دندان عقل رایج است. این مشکل معمولا در عرض چند روز پس از عمل از بین میرود.
تب کردن پس از عصب کشی دندان
دمای بدن ممکن است بعد از جراحی کمی بالا برود. بعد از ۱۲ تا ۲۴ ساعت باید به حالت عادی برگردد. تبی که بیشتر طول بکشد ممکن است نشانه عفونت یا مشکلات دیگر باشد. شما باید با جراح خود تماس بگیرید.
خونریزی
اگرچه خونریزی بسیار نادر است، اما ممکن است رخ دهد. خونریزی احتمال دارد در اثر فعالیت زیاد یا استفراغ اتفاق بیافتد. اگر خونریزی متوقف نشد، باید با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
زخمهای لب
در طول عصب کشی دندان، فشار یا کشش لب توسط ابزار جراحی ممکن است باعث کبودی یا زخمهای کوچکی شود. این آسیبها معمولا بدون هیچ مشکلی بهبود مییابند.
آسیب به دندان یا پرکردگی نزدیک
اگرچه این اتفاق نادر است، اما پس از عصب کشی دندان، ممکن است دندان یا پرکردگی مجاور آن دچار آسیب کند.
استفراغ
برخی از افراد ممکن است در اثر داروی بیحسی، استفراغ کنند. فشار ناشی از استفراغ میتواند باعث خونریزی نیز شود.
مشکلات سینوسی
ریشههای دندان عقل بالایی در مجاورت سینوسها قرار دارند. در برخی موارد، ممکن است عصب کشی دندان عقل، آنها را تحریک کند.
فک ضعیف
عصب کشی دندان میتواند باعث ضعیف شدن موقت استخوان فک شود. اگرچه غیرمعمول است، اما ممکن است فک در طی هفتهها یا ماههای پس از جراحی در حالی که هنوز در حال بهبود است بشکند. حداقل تا چهار هفته پس از جراحی از ورزشهای تماسی خودداری کنید.
مراقبتهای پس از عصب کشی دندان عقل
دوره بهبودی پس از عصب کشی دندان در افراد مختلفت متفاوت است. اما در هر صورت باید در ابتدا به توضیحات و دستورالعملهای دندانپزشک خود توجه کنید. موارد مشابهی نیز وجود دارد که همه افراد پس از این جراحی بهتر است مراعات کنند.
اجتناب از خوردن غذاهای سفت و آشامیدن مایعات داغ
از خوردن غذاهای سفت، چسبناک، سرد و داغ شدیدا پرهیز کنید. زیرا ممکن است باعث کنده شدن روکش دندان یا آسیب رسیدن به قسمتهای ترمیم شده شود. توصیه میشود در روزهای پس از عصب کشی دندان سوپ نیمه گرم، ختم مراغ آبپز، آش، خوراک گوشت چرخ کرده، پاستا و نودل مصرف شود. برای خوردن میوه نیز موز له شده یا آب میوه مناسبتر است.
استفاده از مسواک و نخ دندان
لطفا تا یک روز کامل پس از عصب کشی دندان عقل از مسواک و نخ دندان استفاده نکنید. پس از آن نیز، با توجه به توصیه دندانپزشک، از یک مسواک نرم استفاده نموده و با احتیاط نخ دندان بکشید. اگر نخ دندان در قسمتی از پرکردگی گیر کرد، به هیج وجه آن را به بالا نکشید. یک سمت را رها کرده و از سمت دیگر نخ دندان را خارج کنید. در اولین فرصت این مشکل را به دندانپزشک خود اطلاع دهید.
جمع بندی
عصب کشی فرایند تخصصی و حساسی است که در مورد عصب کشی دندان عقل این مهم به بالاترین حد خود میرسد. پس انتخاب یک مرکز دندانپزشکی حرفهای بسیار مهم است. کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس کار شما را برای یافتن متخصصین دندان در هر زمینهای آسان کرده است. این مرکز با بهرهمندی از بهترین متخصصین ریشه، مطمئنترین عصب کشی دندان عقل را برای شما انجام خواهند داد. همکاران حرفهای و صبور ما در طول دوره درمانی شما، در کنارتان خواهند بود تا تجربه دندانپزشکی شما بدون استرس و صرف هزینههای نجومی صورت پذیرد.
کافی است همین حالا با شمارههای کلینیک تماس بگیرید و وقت مشاوره دریافت نمایید.
سوالات متداول
آیا عصب کشی دندان عقل ارزش دارد؟
این کار میتواند به نگه داشتن بیشتر دندان عقل شما کمک کند. بخصوص اگر در بالای آن دندان آنتاگونیست داشته باشید، حفظ دندان عقل گزینه بهتری خواهد بود.
انجام عصب کشی دندان عقل چقدر طول میکشد؟
عصب کشی دندان عقل بین 90 دقیقه تا ۳ ساعت طول میکشد. البته ممکن است برای درمان کامل، به جلسه دیگری نیز نیاز باشد.
کشیدن دندان عقل بهتر است یا عصب کشی؟
در بیشتر موارد، عصب کشی دندان عقل روش بهتری برای درمان آن نسبت به کشیدن است. با این حال، استثناهایی وجود دارد، مانند اینکه دندان آسیب شدیدی دیده باشد. دندانپزشک شما قبل از ارائه توصیه درمانی، سلامت دهان و دندان شما را به دقت تجزیه و تحلیل خواهد کرد و بهترین گزینه را به شما پیشنهاد خواهد داد.
هزینه عصب کشی دندان عقل چقدر است؟
تعیین هزینه عصب کشی دندان عقل، به عوامل زیادی بستگی دارد. زیرا کار دندان عقل اصولا ساده نیست. بهرحال یک جراحی به حساب میآید.
چه چیزی باعث درد دندان عقل میشود؟
علت اصلی آن موقعیت نامناسب دندان عقل و جمع شدن زیاد پلاک روی آن و ایجاد پوسیدگی و عفونت است.