درد دندان اغلب نشانه ای از مشکلات جدی در دندانهای شماست. با این حال، دندان درد همیشه به این معنی نیست که شما به عصب کشی احتیاج دارید. بسیاری از بیماران غالباً می‌پرسند: چه زمانی به عصب کشی احتیاج دارم و آیا لازم است عصبی را در مواردی که فقط دندان درد دارم از بین ببرم؟ از بین بردن عصب یکی از مراحل کانال درمانی ریشه است که در هنگام پوسیدگی دندان و عفونت پالپ مورد نیاز است. در ادامه بیشتر با عصب کشی آشنا می‌شویم.
به خواندن این مقاله از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس ادامه دهید تا بفهمید که چگونه باید اطمینان حاصل کنید که علائمی که دارید نشانه نیاز به عصب کشی دندان است.
عدم توجه به درد دندان چه عواقبی را به دنبال دارد؟
اغلب مبتلایان به درد دندان اقدامات مراقبت از خود را بر اساس داروهای غیر نسخه ای برای کاهش شدت درد، به جای ویزیت‌های حرفه ای دندانپزشکی، ترجیح می‌دهند. اگر دیر به سراغ دندانپزشک بروید امکان از دست دادن دندان زیاد می‌شود. در این شرایط یک دندان از دست داده می‌تواند اعتماد به نفس شما را کاهش می‌دهد.
با این حال وحشتناک ترین نتیجه درد و تاخیر در رفتن به دندانپزشکی، یک دندان کشیده شده نیست. در برخی موارد گزارش شده درد دندان ساده باعث کشتن فرد شده است.
در سال ۲۰۰۷ ، یک پسر ۱۲ ساله از مریلند در اثر عفونت مغز درگذشت. قبل از مرگ وی، دو عمل جراحی انجام داد که خانواده وی حدود ۲۵۰.۰۰۰ دلار هزینه کردند. علت چنین عفونت وحشتناکی از باکتری‌های ایجاد کننده آبسه بود، اما زندگی این کودک با یک کشیدن ساده و به موقع دندان که فقط ۸۰ دلار بود نجات پیدا می‌کرد. به همین دلیل است که یک درمان به موقع عصب کشی می‌تواند از آبسه جلوگیری کرده، لبخند شما را زیبا کند و حتی جانتان را نجات دهد.
عصب کشی چیست؟
عصب کشی به پالپ و درمان دندان با هدف از بین بردن مواد آلوده و از بین بردن دندان درد اشاره می‌کند. کانال‌های ریشه دارای رگ‌های خونی برای تحویل مواد مغذی به دندان‌ها و اعصاب هستند که عوامل مختلف تأثیرگذار مانند سرما، گرما و فشار را شناسایی می‌کنند.
چگونه دندان درد را تشخیص می‌دهید؟
زمانی درد دندان ایجاد می‌شود که عصب در ریشه دندان یا اطراف دندان تحریک شود. عفونت دندان، پوسیدگی، آسیب یا از بین رفتن دندان شایع ترین دلایل درد دندان است. درد دندان گاهی بعد از کشیدن دندان نیز به وجود می‌آید.
چه عواملی باعث عفونت کانال ریشه و درد می‌شوند؟
عفونت کانال ریشه به دلایل مختلف می‌تواند رخ دهد. اگرچه ریشه اصلی مشکل همیشه نفوذ باکتریها به داخل پالپ است. دلایل عفونت کانال ریشه با نحوه حمله باکتریها به پالپ دندان تعیین می‌شود. دلایل عفونت کانال ریشه شامل موارد زیر است:
- پوسیدگی دندان که به باکتریها اجازه می‌دهد به داخل پالپ نفوذ کرده و آن را آلوده کنند.
- دندان ترک خورده یا آسیب دیده، که راه را برای باکتریها باز می‌کند.
- دندان لق که به باکتریها اجازه می‌دهد تا به داخل پالپ نفوذ کنند.
- نکروز ناشی از ضربه به دندان (علائم شامل تغییر رنگ دندان یا کانال‌های بسیار کلسیفیه شده که می‌توانند با اشعه ایکس شناسایی شوند).
- ناهنجاری آناتومی دندان که به باکتریها اجازه می‌دهد بافت پالپ را آلوده کنند.
- درمان‌های مکرر دندانپزشکی بر روی یک دندان انجام شود.
با توجه به تجربه دندانپزشکان، دلیل اصلی عفونت کانال ریشه، پوسیدگی‌هایی است که به دندان آسیب می‌رساند و به باکتریها اجازه می‌دهد تا به پالپ دسترسی داشته و آلوده شوند. به همین دلیل شناسایی و از بین بردن پوسیدگی به موقع به منظور جلوگیری از عفونت‌های پالپ مهم است.
چه زمانی به عصب کشی نیاز است؟
نیاز به درمان عصب کشی توسط یک دندانپزشک حرفه ای قابل شناسایی است. با این حال، بیماران می‌توانند با داشتن برخی علائم نیاز به عصب کشی را احساس نمایند. در ادامه با برخی از این علائم آشنا می‌شویم:
- درد
- حساسیت لثه
- تورم
این که آیا بیمار یک یا چند مورد از این علائم را تجربه می‌کند، نشانه این است که یک مشکل وجود دارد. برای تعیین ضرورت عصب کشی، هر ویژگی باید بیشتر مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرد.
داشتن درد از علائم نیاز به عصب کشی
همیشه درد دندان نشانه نیاز به درمان عصب کشی نیست. بلکه گاهی اوقات نیاز به عصب کشی دارید در حالی که هیچ دردی را احساس نمی کنید.
انواع دردی که نشان دهنده عفونت کانال دندان است؟
- درد دندان که به صورت پالس است.
- هنگامی که بیمار وضعیت خود را تغییر می‌دهد، شدت درد تغییر می‌کند.
- درد آنقدر شدید است که بیمار نمی تواند شب بخوابد.
- درد دندان خود به خودی (مداوم یا متناوب) ایجاد می‌شود.
- درد ناشی از محرکهای خاص مانند ضربه زدن، فشار یا شوک حرارتی (خوردن غذای گرم درست بعد از غذای سرد، و برعکس).
- درد دندانی که نمی توان آن را به طور کامل با مسکن‌ها از بین برد.
- بیمار به راحتی می‌تواند تشخیص دهد که کدام دندان صدمه دیده است و ناحیه دردناک را نشان می‌دهد.
برای نشان دادن مشکل باید درد همراه با سایر علائم در نظر گرفته شود.
تورم و حساسیت لثه از علائم نیاز به عصب کشی
تورم همیشه نشان دهنده نیاز به جراحی کانال ریشه نیست. اما هنگامی که با درد دندان همراه باشد معمولا نیاز به درمان عصب کشی دارد. تورم می‌تواند در اشکال و انواع مختلفی ایجاد شود. اگر حساسیت دندان با توده آشکار دیده شود اغلب به این معنی است که جراحی کانال ریشه مورد نیاز است. در بعضی موارد، تورم حتی می‌تواند به صورت یا گردن بیمار گسترش یابد.
ویژگی‌های تورم که می‌تواند نشان دهنده عفونت کانال ریشه باشد عبارتند از:
- تورم لثه در نوک ریشه واقع شده است.
- بر روی نوک ریشه جوش دیده می‌شود.
- تورم می‌تواند روز‌ها و ماه‌ها ادامه داشته باشد.
- بوی بد دهان وجود دارد.
- دندانی که مشکل دارد نسبت به دندانهای اطراف آن بلندتر است.
معمولا تورم به تنهایی نشانه ای بر نیاز به عصب کشی نیست. تورم ممکن است همراه با درد دندان نباشد. اما با داشتن تورم حتما به دندانپزشک مراجعه کنید. در هر حال تورم همیشه نشانه ای است که دندان نیاز به درمان فوری پزشکی دارد. در بیشتر موارد، دندانپزشکان آنتی بیوتیک‌های خوراکی را برای مقابله با عفونت و از بین بردن تورم تجویز می‌کنند.
مزایا و معایب عصب کشی دندان
با توجه به اینکه هیچ روش بهتری برای از بین بردن عفونت‌های کانال ریشه وجود ندارد، جراحان اندودنتیک، عصب کشی را موثرترین راه نسبت به کشیدن دندان می‌داند. با این حال، این نوع درمان نیز دارای چندین عیب غیرقابل اجتناب است. بیایید هر دو جوانب مثبت و منفی این جراحی اندودنتیک را بررسی کنیم.
مزایای عصب کشی دندان
- هنگامی که درمان انجام شد، بیمار دیگر احساس درد نمی کند.
- به دلیل خراش دادن کانال و پاک کردن آن از باکتریها به عنوان بخشی از قسمت درمانی ریشه، از شیوع هرگونه عفونت داخلی جلوگیری می‌شود.
- این نوع درمان به متوقف کردن تشکیل آبسه در اطراف نوک ریشه دندان کمک می‌کند.
- درمان عصب کشی هیچ تاثیر منفی بر احساس یا نیروی گاز گرفتن شما نخواهد داشت. برای بهبودی کامل دندان فقط چند روز زمان نیاز دارید.
- چنین درمانی به شما امکان می‌دهد دندان خود را به شکل و کارایی اولیه خود در بیاورید و جویدن طبیعی خود را حفظ کنید.
- استفاده از درمان عصب کشی به شما امکان می‌دهد از دندانهای کناری در برابر آسیب محافظت کنید.
معایب عصب کشی دندان
- پس از عصب کشی، یک بیمار می‌تواند احساس ناراحتی کرده یا حتی در طی چند روز اول، درد کمی را تجربه کند. مسکن‌های تسکین دهنده درد می‌توانند به روند مقابله با درد کمک کنند.
- این درمان می‌تواند منجر به تغییر رنگ دندان شود.
- درست بعد از درمان، دندان ضعیف می‌شود به همین دلیل نباید با این سمت دهان غذا بجوید تا زمانی که توسط یک دندانپزشک کاملاً ترمیم شود.
- متأسفانه، دندان تحت درمان دیگر استحکام اصلی خود را نخواهد داشت.
- در برخی موارد دستیابی به پاکیزگی ۱۰۰ ٪ کانال ریشه دندان غیرممکن است.
- اگر ترمیم نهایی به موقع تکمیل نشود، عفونت دوباره به وجود می‌آید.
- استفاده از مواد ارزان قیمت با کیفیت پایین می‌تواند منجر به انجام درمان‌های اضافی در آینده نزدیک شود.
- یک کانال اضافی یا پنهان شما را وادار به درمان مجدد می‌کند.
با آگاهی از عواقب منفی احتمالی، بیماران باید به دندانپزشک واجد شرایط خود اطمینان کنند و دندان تحت درمان را به صورت حرفه ای تقویت کنند تا در آینده از ترک خوردگی آن جلوگیری شود. انتخاب یک متخصص که می‌تواند کلیه عملیات و درمان‌های لازم را به موقع انجام دهد بر عهده بیمار است.
چگونه دندانپزشکان پالپیت را تشخیص می‌دهند؟
یکی از اصلی ترین راه‌های تشخیص، ارزیابی حساسیت دندان توسط دندانپزشکان است. یکی از انواع تست‌های حساسیت دندان آزمایش خمیر الکتریکی است. این آزمایش تعیین می‌کند که آیا پالپ شما هنوز زنده است یا اینکه عفونت به نکروز پالپ پیشرفت کرده است.
چه کسی درمان‌های کانال ریشه ای را انجام می‌دهد؟
دندانپزشکی که در درمان عصب کشی تخصص دارد، اندودنتیست نامیده می‌شود. با این حال، هر دو دندانپزشک و اندودنتیست می‌توانند این نوع درمان را انجام دهند. اما از آنجا که کانال‌های ریشه تخصص آندودنتیست‌ها هستند، آنها از تخصص بیشتر، دانش عملی تر و تجربه بهتر در این نوع درمان برخوردار هستند. با این اوصاف بهتر است نزد دندانپزشک متخصص بروید.
درمان عصب کشی چگونه انجام می‌شود؟
در حقیقت، عصب کشی تنها یکی از انواع درمان‌هایی است که با بافت نرم یا پالپ در داخل دندان‌ها سر و کار دارد. هنگامی که یک دندان کاملاً شکل گرفته و بالغ است، به دلیل بافت‌های اطراف می‌تواند بدون پالپ زنده بماند. در ادامه، تمام مراحل جراحی کانال ریشه را با هم بررسی می‌کنیم.
- انجام اشعه ایکس دندانپزشکی
- بی حس
- قرار دادن سد دندان
- باز کردن دندان و از بین بردن پالپ عفونی
- شستشوی کانال
- مهر و موم کردن دندان با گوتاپرکا(آب بندی دندان)
- ترمیم دندان
مرحله شماره ۱: انجام اشعه ایکس دندانپزشکی
اشعه ایکس به اندودنتیست اجازه می‌دهد تا آسیب‌های پالپ را به وضوح دیده و شکل کانال ریشه را تشخیص دهد. این تکنیک همچنین به متخصص کمک می‌کند تا محل عفونت و آسیب به استخوان اطراف را شناسایی کند.
مرحله شماره ۲: بی حسی
با وجود آنکه عصب داخلی معمولاً در این شرایط مرده است، اما باز هم دندانپزشک برای از بین بردن هرگونه درد احتمالی، بی حسی تزریق می‌کند.
مرحله شماره ۳: قرار دادن سد دندان
سد دندان یک ورق لاستیکی برای اطمینان از ایجاد ناحیه خشک در اطراف دندان مشکل دار است. این سد از دسترسی بزاق به منطقه تحت درمان جلوگیری می‌کند.
مرحله شماره ۴: باز کردن دندان و از بین بردن پالپ عفونی
اندودنتیست برای دسترسی به پالپ آلوده، سوراخی در دندان ایجاد می‌کند. از آنجا که بی حسی اعمال می‌شود این روند هیچ دردی ایجاد نمی کند. پس از سوراخ کردن، متخصص پالپ آلوده به باکتریها را با شستشوی کانال ریشه، کامل از بین می‌برد.
مرحله شماره ۵: شستشوی کانال
در مواردی که دندان شما حاوی عفونت داخلی است، دندانپزشک باکتری‌های داخلی دندان را پاک می‌کند.. سپس دندان شما با یک ماده موقت ترمیم می‌شود تا سایر مراحل در ویزیت بعدی انجام شود.
مرحله شماره ۶: آب بندی دندان
در این مرحله مواد موقت را از دندان خارج کرده و با ماده دائمی جایگزین می‌کنند و سپس دندان مهر و موم می‌شود.
مرحله شماره ۷: ترمیم دندان
در مرحله آخر، دندانپزشک به طور کامل دندان تحت درمان را بازیابی می‌کند. در بسیاری از موارد، روکش روی دندان‌ها قرار داده می‌شود.
عصب کشی چقدر دردناک است؟
از آنجا که دندانپزشکان بی حسی را به دندان تزریق می‌کنند، در طی درمان هیچ دردی را تجربه نخواهید کرد. با این حال، دندان شما ممکن است چند روز پس از درمان حساسیت داشته باشد، به خصوص اگر قبل از درمان دندان دردناک و آلوده باشد. این ناراحتی را می‌توان با مسکن‌های مناسب از بین برد. اگر درد بعد از چند روز هنوز ادامه داشت، باید به اندودنتیست خود مراجعه کنید.
آیا عصب کشی در یک بار مراجعه انجام می‌شود؟
درمان کانال ریشه یا عصب کشی را می‌توان در یک یا چند ویزیت انجام داد. موفقیت جراحی اندودنتیک به تعداد مراجعات انجام شده بستگی ندارد. با این حال، هر مورد خاص است و تخصص‌ها و عوارض خاص خود را دارد. تعداد لازم ویزیت‌ها فقط پس از اتمام معاینه شخصی توسط دندانپزشک یا اندودنتیست قابل تعیین است.
سوالات متداول
چگونه می‌توان تشخیص داد که کدام دندان به عصب کشی احتیاج دارد؟
- وجود سوراخ یا ترک در دندان
- درد قابل توجهی در هنگام جویدن یا درد زیاد هنگام وارد شدن فشار به دندان
- حساسیت یا تورم ناحیه اطراف لثه دندان
- تورم در اطراف صورت یا گردن
آیا تمام درد‌های دندانی به عصب کشی احتیاج دارند؟
در بسیاری از موارد، دندان درد ناشی از حفره ای است که بدون نیاز به عصب کشی قابل درمان است. با این حال، همه ما می‌دانیم که درد شدید اغلب می‌تواند ناشی از عفونت شدید باشد که درمان عصب کشی را تایید می‌کند.
کدام دندان‌ها بیشتر نیاز به عصب کشی دارند؟
اگرچه هر دندان می‌تواند پوسیدگی داشته باشد و به عصب کشی نیاز پیدا کند، اما مولرهای پشتی رایج ترین دندان‌ها برای عصب کشی هستند.
علائم بالینی پریودنتیت پری اپیکال چیست؟
- درد
- حساسیت
- درد نبض دار یا لمس دردناک
- تورم
