مطب‌های دندانپزشکی خدمات مختلفی را ارائه می‌دهند که یکی از رایج‌ترین آن‌ها جراحی و خارج کردن دندان است. برای تسریع ترمیم زخم در بافت نرم و استخوان، پزشک داروهای مختلفی را تجویز می‌کند که یکی از موثرترین آن‌ها ژل کلرهگزیدین است. این ژل از جمله محصولات ضد عفونی کننده پر مصرف در دندانپزشکی است. در ادامه کاربرد ژل کلرهگزیدین در دندانپزشکی را بیشتر مورد بررسی قرار می‌دهیم. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در رابطه با این محصول کسب کنید پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این مقاله از کلینیک دندانپزشکی زاگرس همراه ما باشید.
معرفی ژل کلرهگزیدین
این محصول یکی از پرمصرف‌ترین محصولات ضدعفونی کننده در دندانپزشکی است که به منظور درمان عفونت‌های دهان، زخم‌های دهان و لثه مورد استفاده قرار می‌گیرد. کلر هگزیدین تاثیرات بسیار عالی بر باکتری‌های گرم مثبت و منفی، برخی از قارچ‌ها و ویروس‌ها مانند ویروس مولد ایدز و هپاتیت دارد. این ژل با فعالیت ضد باکتریایی و اثر بخشی گرم مثبت و گرم منفی از جمله سودوموناس قارچ، مخمر و بعضی از درماتوفیت‌ها است.
ویسکوزیته این محصول موجب شده که در حین استفاده جریان نداشته باشد و داخل حفره دندان باقی بماند. بعد از خارج نمودن دندان های مولر سوم مشکلات مختلفی به وجود می‌آید که از شایع‌ترین آن‌ها می‌توان به حفره خشک و درد اشاره نمود. معمولا بیمار از روز سوم به بعد از کشیدن دندان این درد شدید را احساس می‌کند. تقریبا می‌توان گفت که ۴.۶۸ درصد بیماران با این مشکل مواجه می‌شوند و تا کنون علتی برای آن کشف نشده است. با استفاده از ژل کلرهگزیدین می‌توان بروز حفره خشک و درد ناشی از آن را کاهش داد.
موارد مصرف ژل کلرهگزیدین در دندانپزشکی
این محصول موارد مصرف گسترده‌ای در صنعت پزشکی و دندانپزشکی دارد. از جمله کاربرد ژل کلرهگزیدین در دندانپزشکی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
· در تمامی کلینیک‌ها و مطب‌های دندانپزشکی تمامی وسایل و دستگاه‌های جرمگیری با پخش آب‌وهوا به صورت آئروسل تمیز و بهداشتی می‌شوند. ازاین‌رو با استفاده از کلرهگزیدین در لیوان شستوشوی دهان بیمار پیش از کار می‌توان پخش عوامل میکروبی قابل انتقال در محیط مطب را کاهش داد. این مسئله تاثیر بسزایی در کاهش آئروسل‌های محیط دارد.
· از کلرهگزیدین برای شستشوی کانال ریشه دندان نیز استفاده می‌کنند. این محصول با مهار کاندیدا آلبیکنس و همچنین باکتری‌های گرم منفی مثل انتروکوکوس فتالیس می‌تواند در کاهش Flare Up پس از روت کانال‌تراپی بسیار موثر باشد.
یک کاربرد ژل کلرهگزیدین در دندانپزشکی در درمان‌های ترمیمی است. به‌این‌صورت که پیش از ترمیم حفره دندانپزشک از یک پنبه آغشته به کلرهگزیدین ۰۱۲% درصد و در برخی از مواقع ۲% استفاده می‌کند تا به این ترتیب حساسیت‌های پس از ترمیم حفره در بیمار را کاهش دهد. درمان دارویی حفرات قبل از ترمیم در سال‌های گذشته کمتر مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما مطالعات و تحقیقات صورت گرفته در این زمینه نشان داد که با مصرف این ماده قبل از ترمیم حفرات می‌توان از طریق کاهش میکروارگانیسم‌های باقی‌مانده در حفره میزان حساسیت‌های پس از ترمیم را کمتر نمود. از ژل کلرهگزیدین در ترمیم‌های آمالگام و ترمیم‌های کامپوزیتی استفاده می‌کنند.
· از دیگر کاربردهای ژل کلرهگزیدین در دندانپزشکی می‌توان استفاده به عنوان دهان شویه اشاره نمود. براکت‌های ارتودنسی به علت ایجاد گیر مکانیکی برای پلاک میکروبی موجب افزایش پوسیدگی اطراف مینا دندان می‌شوند اما برای کاهش این مشکل دندانپزشکان استفاده از کلرهگزیدین را پیشنهاد می‌کنند.
نحوه استفاده از ژل کلرهگزیدین در انواع ترمیم‌ها
در ادامه نحوه استفاده از این ژل را در کار‌های مختلف دندانپزشکی بررسی می‌کنیم.
· کاربرد ژل کلرهگزیدین در دندانپزشکی و ترمیم‌های آمالگام
در ترمیم‌های آمالگام یک پنبه کوچک را به این ماده آغشته می‌کنند و پیش از استفاده از بیس و لاینر دندانپزشک آن را به مدت ۳۰ ثانیه در حفره قرار می‌دهد و بعد حفره را شست‌وشو می‌دهد و خشک می‌کند تا مراحل بعدی ترمیم را انجام دهد. با این تکنیک ضمن حذف میکروارگانیسم‌های باقی‌مانده در حفره دبری‌هایی که از تراش به جای مانده‌اند نیز پاکسازی می شوند. این مسئله در ترمیم‌های کامپوزیتی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، زیرا باندینگ‌ها با عاج دندان باید تماس کامل داشته باشند و برای ایجاد سیل مناسب و گیر خوب ضروری است.
· کاربرد ژل کلرهگزیدین در دندانپزشکی و ترمیم‌های دندانپزشکی
در ترمیم‌های کامپوزیتی که سیستم‌های باندینگ سلف اچ مورد استفاده قرار می‌گیرد بعد از تراش حفره برای پاکسازی میکروارگانیسم‌ها و دبری‌های حاصل از تراش از پنبه آغشته به کلرهگزیدین استفاده می‌کنند. سپس از پرایمر و ادهزیو سلف اچ با توجه به دستورالعمل کارخانه سازنده استفاده می‌شود. با‌توجه‌به اینکه در سیستم‌های سلف اچ، اسمیر لایر و اسمیر پلاگ مقادیر زیادی باکتری در لابه‌لای خود دارند و برداشته نمی‌شوند استفاده از ژل کلرهگزیدین در این مورد می‌تواند بسیار موثر باشد.
در سیستم‌های باندینگ توتال اچ نیز بعد از استفاده از اسید اچینگ نیز یک پنبه آغشته به کلرهگزیدین را در حفره به مدت ۳۰ ثانیه قرار می‌دهند و سپس شست‌وشو داده و رطوبت اضافی برطرف می‌شود. همچنین می‌توان از کلرهگزیدین به عنوان مرطوب کننده سطح عاج اچ شده استفاده کرد که دیگر نیازی به شست‌وشو نباشد.
کاربردهای مهم ژل کلرهگزیدین در دندانپزشکی
از مهمترین کاربردهای این محصول به صورت خلاصه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
· آماده‌سازی کانال ریشه
· استفاده در موارد عفونت انتروکوکوس فوکالیس و کاندیدا آلبیکانس
· شستوشوی روت کانال به منظور از بین بردن باقیمانده‌ها
· فعالیت ضد باکتریایی موثر و طولانی مدت
· ضدعفونی کننده التهاب‌های غیر قابل التیام در اطراف ریشه
· نداشتن اثر سمی روی بافت پری اپیکال
جمع بندی
کاربرد ژل کلرهگزیدین در دندانپزشکی بسیار زیاد است و امروزه با استفاده از این محصول دندانپزشکان می‌توانند خدمات بهتری را به بیماران عرضه نمایند و از عفونت‌های دهان و دندان تا حد زیادی جلوگیری‌کنند. به‌طورکلی عمدتا از این محصول برای بعد از جرمگیری، جراحی‌های لثه و جراحی‌های ایمپلنت استفاده می‌کنند. البته این محصول به صورت محلول موضعی دارای کاربردهای غیر دهانی نیز می‌باشد. ژل کلرهگزیدین توسط برندهای مختلفی تولید و به بازار عرضه می‌شود.
دندانپزشکان مجرب کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس با در اختیار داشتن بهترین وسایل درمانی همه روزه آماده خدمت رسانی به مراجعان می‌باشند. خدماتی مانند ایمپلنت، کشیدن دندان عقل، کامپوزیت، عصب کشی، بلیچینگ، ترمیم و دندانپزشکی کودکان بخشی از خدمات کلینیک زاگرس هستند. کافی است همین حالا با شماره‌های موجود تماس بگیرید و نوبت ویزیت دریافت نمایید.
سوالات متداول
بلعیدن ژل کلرهگزیدین چه عوارضی دارد؟
مسمومیت دارویی با استفاده از این محصول تنها با بلعیدن آن اتفاق می‌افتد. از عوارض خوردن ژل کلرهگزیدین می‌توان به حالت تهوع، معده درد و کاهش هوشیاری اشاره نمود.
شرایط نگهداری ژل کلرهگزیدین چگونه است؟
این دارو باید به دور از دسترس کودکان و در جایی خشک و خنک به دور از گرما و تابش نور مستقیم خورشید نگهداری شود.
مهمترین کاربرد ژل کلرهگزیدین در دندانپزشکی چیست؟
این محصول با‌توجه‌به خاصیت ضد باکتریایی عالی که دارد گزینه بسیار مناسبی برای ضد عفونی کردن کانال ریشه دندان است.
