جراحی ریشه‌های باقی مانده دندان چگونه انجام می‌شود؟

شاید تا به حال تجربه از دست دادن دندان را باشید یا در اثر تصادف و ضربه دندان شما افتاده باشد و گمان کنید از شر آن خلاص شده اید. اما گاهی کل دندان به طور کامل برداشته نمی شود و ریشه در استخوان زیرین باقی می‌ماند. زمانی که بقایای ریشه دندان در نتیجه کشیدن قبلی دندان، یا به هر دلیلی ناقص باقی بماند، برای برداشتن آن، نیاز به جراحی ریشه‌های باقی مانده دندان داریم. 

در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی زاگرس شما را با علت ماندن ریشه در دهان و چگونگی جراحی ریشه‌های باقی مانده دندان آشنا می‌کنیم. 

چرا گاهی ناچار به کشیدن دندان‌ها می‌شویم؟

کشیدن دندان یکی از رایج ترین روش‌های دندانپزشکی است و زمانی انجام می‌شود که به دلیل بیماری، به‌هم‌ریختگی و شلوغی دندان‌ها یا ضربه، دیگر امکان ترمیم دندان وجود نداشته باشد. در بیشتر موارد، این کار بسیار ساده در کلینیک دندانپزشکی انجام می‌شود. در ادامه چند مورد از دلایل کشیدن دندان را بررسی می‌کنیم. 

شکستگی دندان

مواردی وجود دارد که در آن دندان قبل یا در حین کشیدن شکسته می‌شود و دسترسی دندانپزشک به بقیه دندان و یا ریشه‌هایی که در زیر خط لثه فرو رفته‌اند را دشوار می‌سازد. در این حالت مجبور به جراحی ریشه‌های باقی مانده می‌شویم.

پوسیدگی شدید 

پوسیدگی دندان که به عنوان دلیلی برای آبسه شناخته می‌شود، اگر زود تشخیص داده شود قابل درمان است. اما این بستگی به شدت پوسیدگی دندان دارد. اگر نتوانیم دندان را ترمیم کنیم مجبور به کشیدن آن دندان می‌شویم. در این شرایط قطعات پوسیده نمی توانند یکجا در بیایند و باید در طی جراحی بیرون کشیده شوند. این کار به حفظ دندان‌های مجاور کمک زیادی می‌کند. 

آسیب و ضربه به دندان

بیمارانی که آسیب یا ضربه به دندان‌ها را تجربه کرده‌اند نیز ممکن است مجبور به جراحی ریشه‌های باقی مانده دندان شوند. به‌ویژه اگر در تصویر برداری با اشعه ایکس مشاهده شود که ریشه دندان تکه تکه یا قطع شده است. 

دندان‌های بهم ریخته

برخی افراد ممکن است فک کوچکی داشته باشند که دندان‌هایشان را در موقعیت صحیح نگه نمی دارد. در این حالت باید دندان‌های اضافه کشیده شوند. با کشیدن دندان‌ها فضا برای سایر دندان‌ها باز می‌شود تا هر کدام در جای درست خود قرار بگیرند. 

آسیب قابل توجه به فک

افرادی که استخوان فک ضعیفی دارند شانس بیشتری برای شکستگی دندان و فک دارند. در این شرایط احتمال جراحی ریشه‌های باقی مانده دندان وجود دارد.

دندان نهفته در لثه 

بیمارانی که دندان‌های نهفته دارند. تمام دندان و حتی قسمتی از تاج در زیر خط لثه پنهان شده است. این افراد احتیاج به جراحی برای بیرون کشیدن دندان مورد نظر را دارند.

ریشه دندانی منحنی

بیمارانی که ریشه‌های دندان منحنی دارند با کشیدن ساده، ریشه دندان بیرون نمی آید. به همین دلیل قبل از آنکه دندان را بکشند و مجبور به جراحی ریشه‌های باقی مانده شوند از همان ابتدا ، کل دندان را با جراحی بیرون می‌آوردند.

چرا نیاز به جراحی ریشه‌های باقی مانده دندان پیدا می‌کنیم؟

معمولاً چهار ریشه در هر دندان وجود دارد که به عنوان لنگر عمل می‌کنند. ریشه‌ها دندان را در جای خود نگه می‌دارند. ریشه در استخوان فرو رفته و قسمت زیادی از دندان را تشکیل می‌دهند. به دلیل عملکرد و کارایی و موقعیت قرار گیری، بیرون آوردن ریشه دشوار است. 

به خصوص اگر تاج دندان به شدت تکه تکه و شکسته شده باشد. این وضعیت نیاز به فرآیند پیچیده‌تری دارد. جراحی ریشه‌های باقی مانده تنها راه حل پیش رو به نظر می‌رسد. ریشه باقیمانده اغلب باعث درد و در صورت عدم مراقبت باعث ایجاد عفونت می‌شود.

جراحی ریشه‌های باقی مانده دندان یک روش سرپایی است. به این معنی که بیمار می‌تواند در همان روز به خانه برود. نتیجه این روش دائمی است و بیماران معمولاً پس از آن نیازی به عمل دندانپزشکی اضافی ندارند.

مراحل انجام جراحی ریشه باقی مانده دندان

• این روش با استفاده از بی حسی موضعی برای بی حس کردن ناحیه آسیب دیده لثه شروع می‌شود. سپس جراح دندانپزشک برشی در امتداد خط لثه ایجاد می‌کند. در این حالت فلپ جراحی ایجاد می‌شود. از این قسمت به سمت استخوان فک که ریشه‌های دندانی در آن قرار دارد می‌رود. استخوان پوششی با برداشتن آهسته لایه‌ها، نازک می‌شود تا ریشه باقیمانده نمایان شود.
• در این مرحله، جراح ریشه تشخیص می‌دهد که آیا می‌توان ریشه را به طور کامل برداشت یا خیر. زیرا در برخی موارد ریشه به طور کامل بیرون نیامده و باید تکه تکه آن را بیرون بکشند. 
• جراح دندان با استفاده از یک جفت فورسپس و سایر ابزارهای تخصصی مانند آسانسور دندان، ریشه را به جلو و عقب تکان می‌دهد تا قبل از کشیده شدن آن را از استخوان اطراف جدا کند. 
• سپس با توجه به برش ایجاد شده ممکن است لثه بخیه بخورد یا بدون بخیه رها شود تا خود به خود بهبود یابد. در برخی موارد، جراح ممکن است برای جلوگیری از تجزیه مواد معدنی استخوان، پیوند استخوان انجام دهد.

پس از عمل، سفتی و درد در ناحیه آسیب دیده وجود خواهد داشت. از بیمار خواسته می‌شود تا چند روز استراحت کند و فعالیت‌های شدید بدنی انجام ندهد. برای دو روز اول از غذا‌های نرم استفاده کنید تا بخیه‌ها باز نشوند. 

خطرات و عوارض احتمالی جراحی ریشه‌های باقی مانده دندان

• این روش خطر خونریزی در ناحیه آسیب دیده و همچنین عفونت را به همراه دارد. به همین دلیل معمولاً برای بیماران آنتی‌بیوتیک‌هایی تجویز می‌شود که باید چند روز مصرف شوند تا از ایجاد آبسه جلوگیری کنند. 
• در برخی موارد، لخته خونی که در محل جراحی ایجاد شده است از جای خود خارج شده و بیمار ممکن است دچار خونریزی شود. با قرار دادن گاز روی محل جراحی می‌توانید جلوی خونریزی را بگیرید. 
• در موارد بسیار نادر آسیب به قسمت‌های اطراف به‌ویژه اعصاب وجود دارد. همچنین برخی از پزشکان بی تجربه در حین جراحی ریشه‌های باقی مانده دندان، فشار زیادی به فک وارد می‌کنند. در این حالت امکان شکستن استخوان فک نیز وجود دارد. 

چه مدت طول می‌کشد تا پس از جراحی دندان بهبود یابد؟

پاسخ به این سوال بستگی به چند فاکتور مهم دارد و می‌تواند از بیمار به بیمار دیگر متفاوت باشد. اندازه و محل دندان، سلامت دندان بیمار و پیروی بیمار از دستورالعمل‌های مراقبتی بعد از جراحی، نقش مهمی در کاهش یا افزایش دوران نقاهت دارد. 

برای کشیدن ساده روند بهبودی معمولاً بسیار کوتاه است. به طور معمول، جراح دهان از شما می‌خواهد که حداقل ۴۸ تا ۷۲ ساعت بعد از کشیدن استراحت کنید تا ناحیه درمان لخته شود. پس از آن، بیمار باید بتواند به فعالیت بدنی عادی بازگردد. بافت نرم معمولاً در حدود ۳-۴ هفته به طور کامل بهبود می‌یابد.

هنگامی که بیمار تحت عمل جراحی ریشه‌های باقی مانده دندان قرار گرفته است روند بهبودی کمی طولانی تر است. در این حالت نیز پزشک به بیمار توصیه می‌کند که ۴۸ تا ۷۲ ساعت اول استراحت کند. پس از آن می‌تواند فعالیت‌های روزانه را شروع کند اما باید فعالیت بدنی سنگین مانند ورزش را برای حدود یک هفته یا بیشتر محدود کند.

جمع بندی

در این مقاله با چگونگی جراحی ریشه‌های باقی مانده دندان و علت‌های کشیدن ریشه دندان آشنا شدیم. اولین نکته ای که باید به آن توجه کنید انتخاب درست دندانپزشک است. زیرا تنها فردی که به سلامت دهان شما کمک می‌کند دندانپزشک است. کلینیک دندانپزشکی زاگرس با بهره مندی از بهترین و با تجربه ترین دندانپزشکان آماده ارائه خدمات درمانی و زیبایی به مراجعه کنندگان عزیز است. برای گرفتن وقت ویزیت و مشاوره همین حالا با شماره‌های موجود در سایت تماس بگیرید. 

سوالات متداول:

آیا جراحی ریشه‌های باقی مانده دندان درد دارد؟

در زمان جراحی ریشه‌های باقی مانده دندان نباید دردی را احساس کنید. زیرا در بی حسی کامل دندان این کار انجام می‌شود گاهی اوقات یک برش کوچک در لثه برای کمک به ایجاد فضای بیشتری برای برداشتن ریشه ضروری است. به دنبال این برش احتمالا بخیه ای روی لثه زده می‌شود. 

آیا ریشه‌های باقی مانده باید حذف شوند؟

معمولاً وقتی دندان توسط دندانپزشک برداشته می‌شود، ریشه‌ها نیز با آن خارج می‌شوند. با این حال، اگر دندان در اثر تصادف یا پوسیدگی از بین برود، ممکن است ریشه یا ریشه‌ها در استخوان فک و لثه باقی بماند و مشکلاتی مانند عفونت و درد ایجاد کند. در این صورت، ریشه‌ها باید با جراحی برداشته شوند. 

دندانپزشکان چگونه ریشه‌های باقیمانده را حذف می‌کنند؟

با استفاده از یک جفت فورسپس و سایر ابزارهای تخصصی مانند آسانسور دندان، جراح دندان، ریشه را به عقب و جلو تکان می‌دهد تا قبل از کشیده شدن آن را از استخوان اطراف جدا کند. بسته به نیاز، ممکن است لثه بخیه یا بدون بخیه رها شود تا خود به خود بهبود یابد.