عصب‌کشی دندان نابالغی که اپکس باز دارد بسیار حساس است. متخصص اندودنتیست درمان‌های خاصی برای این معضل استفاده میکند. در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس چالش‌هایی که اپکس باز و ریشه ناقص برای عصب‌کشی ایجاد میکند، بحث خواهیم کرد. علاوه بر این، این مقاله نگاهی عمیق به گزینه‌های درمانی مختلف موجود برای دندان‌های نابالغ با اپکس باز، از جمله تکنیک‌های اپکسیفیکاسیون و اپکسوژنزیس دارد. تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
اپکسیفیکاسیون چیست؟
اپکسیفیکاسیون یا درمان اپکس یک روش دندانپزشکی است که بر روی دندان‌های نابالغ با اپکس باز و ریشه ناقص صورت می‌گیرد. درمان اپکسیفیکاسیون معمولا زمانی توصیه میشود که بافت پالپ داخل دندان آسیب دیده یا عفونی باشد. این مشکل منجر به آبسه یا سایر اشکال عفونت میشود. در طول اپکسیفیکاسیون ، دندانپزشک یا اندودنتیست بافت پالپ عفونی یا مرده را از کانال ریشه جدا میکند و دارو یا مواد پرکننده را در اپکس ریشه دندان قرار می‌دهد تا باعث ایجاد یک سد بافت سخت گردد. در نتیجه از نشت باکتری‌ها، آنتاگونیست‌ها و سایر مواد از حفره دهان به داخل فضای کانال ریشه جلوگیری میکند.
این فرآیند به تحریک ریشه کمک میکند تا به درستی رشد کند و دندان را قادر می‌سازد تا بالغ شده و شکل‌گیری خود را کامل کند. و در نهایت به نوبه خود باعث افزایش شانس بقای دندان می‌گردد. اپکسیفیکاسیون معمولا برای درمان پوسیدگی، آسیب، تروما یا سایر آسیب‌ها در بیماران نوجوان که هنوز دندان‌های‌شان کاملا شکل نگرفته‌اند، توصیه می‌گردد.
مراحل گام به گام اپکسیفیکاسیون
اپکسیفیکاسیون دندان نابالغ به چه صورت چگونه است؟ در این بخش از مقاله حاضر به بررسی این نوع درمان دندان نابالغ با اپکس باز و ریشه ناقص خواهیم پرداخت. مراحل اپکسیفیکاسیون به شرح زیر است:
آماده سازی دسترسی
ابتدا باید به محفظه پالپ دسترسی پیدا کرد. دندانپزشک پس از دسترسی، کانال را تمیز و ضدعفونی میکند.
آماده سازی شیمیایی
در این مرحله دندانپزشک یا اندودنتیست یک عامل ضد باکتری یا داروی داخل کانالی، مانند هیدروکسید کلسیم، در کانال قرار می‌دهد تا به بهبود و تشکیل بافت سخت کمک کند.
دوره مشاهده
بیمار به مدت چند هفته تا چند ماه باید تحت نظر دندانپزشک خود باشد تا اطمینان حاصل شود که فرآیندهای بهبودی و بازسازی آغاز شده است.
معاینه رادیوگرافی
از رادیوگرافی در فواصل زمانی معین برای نظارت بر پیشرفت تشکیل بافت سخت گرفته استفاده میشود. این کار باعث میشود دندانپزشک یا اندودنتیست مراحل پیشرفت درمان را با دقت بالاتری دنبال کند.
آماده سازی برای تشکیل سد اپیکال
هنگامی‌که شواهد کافی به مرور زمان از تشکیل بافت سخت در اپکس بدست آمد، کانال تمیز شده و شکل می‌گیرد تا فضایی برای تشکیل سد ایکال ایجاد شود.
تشکیل سد اپیکال
در این بخش تری اکسید معدنی که به آن MTA می‌گویند، در نوک اپکس دندان قرار داده میشود. این کار باعث میشود که یک سد بافت سخت ایجاد شود تا ریشه را پشتیبانی و تقویت کند.
ترمیم نهایی
پس از تشکیل سد اپیکال، کانال با مواد پرکننده مناسب کانال ریشه پر شده و دندان با ترمیم نهایی مانند روکش، ترمیم شده تا محافظت و حمایت طولانی مدت ایجاد گردد.
فواید اپکسیفیکاسیون
اپکسیفیکاسیون یک روش دندانپزشکی است که برای تحریک تشکیل یک سد کلسیفیه یا سد اپیکال در دندان آسیب دیده یا عفونی استفاده میشود. در اینجا برخی از مزایای بالقوه اپکسیفیکاسیون آورده شده است:
حفظ دندان طبیعی اولین فایده اپکسیفیکاسیون است. این روش به جای کشیدن دندان طبیعی، امکان حفظ دندان را فراهم میکند که می‌تواند گزینه خوبی برای حفظ توانایی جویدن و گفتار طبیعی باشد. اپکسیفیکاسیون همچنین از آسیب بیشتر جلوگیری میکند. این روش درمانی به جلوگیری از گسترش عفونت یا آسیب به سایر دندان‌ها، لثه‌ها یا استخوان فک کمک میکند. بروز این مشکلات می‌توانند منجر به مشکلات جدی سلامت دهان شوند.
اپکسیفیکاسیون یک درمان مقرون به صرفه بوده و نسبت به کشیدن و کاشت دندان هزینه کمتری دارد. سرعت بهبود این نوع از درمان زیاد است. اپکسیفیکاسیون یک روش نسبتا سریع و ساده است که در مقایسه با جراحی کشیدن دندان به حداقل زمان بهبودی نیاز دارد. بهبود سلامت دهان و دندان از دیگر مزایای اپکسیفیکاسیون است. اپکسیفیکاسیون می‌تواند با درمان پوسیدگی شدید دندان، ضربه و عفونت در کانال ریشه، که می‌توانند منجر به از دست دادن دندان، بیماری لثه و سایر عوارض شود، به بهبود سلامت دهان کمک کند.
البته توجه به این نکته ضروری است که وضعیت هر فرد منحصر به فرد است و دندانپزشک می‌تواند اطلاعات بیشتری در مورد اینکه آیا اپکسیفیکاسیون بهترین درمان برای مورد خاص بیمار است یا خیر، ارائه دهد.
چه زمانی یک دندان نیاز به عصب کشی دارد؟
اگر پالپ، که بافت نرم داخل دندان است که حاوی اعصاب و عروق خونی است، عفونی یا آسیب ببیند، ممکن است دندان نیاز به عمل ریشه داشته باشد. شایع‌ترین علل آسیب یا عفونت پالپ عبارتند از پوسیدگی عمیق، اقدامات مکرر دندانپزشکی روی همان دندان، ضربه به دندان، ترک یا شکستگی در دندان. هنگامی‌که پالپ عفونی شده یا آسیب ببیند، دندان ممکن است دردناک و حساس به دمای سرد و گرم شود. یا ممکن است تورم و حساسیت در لثه‌های اطراف بوجود آید. البته در برخی موارد ممکن است اصلا علائمی وجود نداشته باشد. در صورت عدم درمان، عفونت یا آسیب به پالپ می‌تواند منجر به آبسه گردد. آبسه یک پاکت پر از چرک است که درد بیشتر و آسیب به استخوان و بافت‌های اطراف را بهمراه دارد. عصب‌کشی روشی است که در آن پالپ عفونی یا آسیب دیده از دندان خارج و داخل دندان تمیز و پر میشود تا از عفونت یا آسیب بیشتر جلوگیری کند. این روش می‌تواند به نجات دندان و جلوگیری از نیاز به کشیدن دندان کمک کند.
عصب کشی دندان نابالغ با اپکس باز چگونه انجام می شود؟
عصب کشی دندان نابالغ با اپکس باز با دندان معمولی تفاوت‌هایی دارد. در این بخش از مقاله به بررسی دقیق این مراحل خواهیم پرداخت. عصب کشی دندان نابالغ با اپکس باز شامل مراحل ذیل است:
معاینه
در مرحله اول دندانپزشک برای تعیین شکل کانال ریشه و همچنین ارزیابی میزان آسیب ریشه، با اشعه ایکس از دندان عکس می‌گیرد.
بی حسی موضعی
پس از بدست آوردن نقشه دقیق ریشه، ناحیه اطراف دندان آسیب دیده با استفاده از بی‌حسی موضعی بی‌حس میشود.
دسترسی
پس از اینکه بیمار کاملا بی‌حس شد، دندانپزشک سوراخی در تاج دندان ایجاد میکند. این حفره به منظور دسترسی راحت‌تر به محفظه پالپ است.
شروع درمان
دندانپزشک با استفاده از ابزارهای کوچک، پالپ عفونی یا آسیب دیده را از محفظه پالپ خارج کرده و کانال‌های ریشه را تمیز کرده و شکل می‌دهد. هنگامی‌که کانال ریشه تمیز و شکل داده شد، دندانپزشک کانال‌ها را با موادی مانند گوتاپرکا پر میکند. به اصطلاح کانال‌ها را مهر و موم میکند. اگر اپکس ریشه دندان هنوز باز باشد، دندانپزشک ممکن است دارویی را در کانال ریشه قرار دهد تا تشکیل بافت جدید در داخل دندان را تحریک کند. سپس دندانپزشک یک پرکردگی موقت برای بستن دهانه ایجاد شده در تاج و برای محافظت از دندان قرار می‌دهد. در قرار ملاقات بعدی، دندانپزشک دندان را بررسی میکند که آیا به درستی ترمیم صورت گرفته است یا خیر. همچنین برای بازیابی عملکرد و ظاهر دندان، یک تاج یا پرکننده دائمی قرار می‌دهد.
علل بروز اپکس باز در دندان نابالغ چیست؟
وجود اپکس باز در دندان نابالغ معضلی است که باید به سرعت درمان شود. عدم رسیدگی به موقع به آن می‌تواند مشکلاتی برای بیمار بوجود آورد و در نهایت منجر به از دست دادن دندان طبیعی گردد. بررسی علل بروز اپکس باز در دندان نابالغ می‌تواند به جلوگیری از بروز این مشکل یا درمان سریعتر آن کمک شایانی کند. در ادامه به توضیح این دلایل می‌پردازیم.
- تروما: ضربه یا آسیبی که به دندان وارد آمده است، مانند ضربه به دهان، می‌تواند به بافت پالپ آسیب برساند و از بسته شدن کامل اپکس جلوگیری کند.
- عفونت: اگر حفره یا پوسیدگی دندان به موقع و کامل درمان نشود، می‌تواند عفونت باکتریایی در پالپ ایجاد کند. این عفونت ممکن است باعث التهاب و آسیب به پالپ و در نتیجه به باز شدن اپکس بیانجامد.
- عوامل ژنتیکی: برخی از اختلالات ژنتیکی مانند dentinogenesis imperfecta، می‌تواند باعث ایجاد ناهنجاری در رشد دندان و بروز اپکس باز شود.
- داروها: برخی داروها یا درمان‌ها، مانند شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی، می‌توانند با دندان‌های در حال رشد تداخل داشته باشند و باعث باز شدن اپکس‌‌ها شوند.
- کمبودهای تغذیه‌ای: کمبود یا عدم تعادل تغذیه‌ای، مانند کمبود ویتامین D یا کلسیم، می‌تواند بر رشد دندان تاثیر بگذارد و باعث باز شدن اپکس‌‌ها گردد.
- افزایش سن: با افزایش سن، سرعت رشد دندان کاهش می‌یابد و ممکن است در برخی موارد، اپکس به درستی بسته نشود.
- علل ناشناخته: در برخی موارد، علت باز شدن اپکس‌‌ها ممکن است ناشناخته یا ایدیوپاتیک بوده و تحقیقات بیشتری برای درک مکانیسم‌های زمینه‌ای مورد نیاز است.
اپکسیفیکاسیون و اپکسوژنزیس
اپکسیفیکاسیون و اپکسوژنزیس روش‌های مختلف دندانپزشکی هستند. اپکسیفیکاسیون روشی برای درمان دندانی با یک پالپ غیر حیاتی (به معنی مرده یا خشک بودن پالپ داخل دندان) است که رشد ریشه کامل نشده باشد. در این روش، دندانپزشک یا اندودنتیست تا جایی که ممکن است پالپ عفونی شده را بر می‌دارد و آن را با دارویی جایگزین میکند تا مانع ایجاد یک سد بافت سخت در نوک ریشه شود.
اما اپکسوژنزیس روشی برای دندان‌هایی است که پالپ‌های حیاتی دارند (یعنی پالپ داخل دندان زنده است) و به طور کامل رشد نکرده‌اند. این حالت معمولا در کودکان یا نوجوانان وجود دارد. در این روش، دندانپزشک یا اندودنتیست پالپ یا بخشی از آن را بر می‌دارد و تشکیل عاج و بافت پالپ را تحریک میکند تا رشد و توسعه مداوم ریشه را تشویق کند تا در طول زمان به طور کامل شکل بگیرد. این روش برای حفظ سرزندگی دندان و ادامه رشد اپکس ریشه انجام میشود.
درمان های جایگزین اپکسیفیکاسیون
به جای اپکسیفیکاسیون، یک درمان جایگزین برای اپکس ریشه باز، درمان ریشه ترمیمی RET است. RET شامل استفاده از تکنیک‌ها و مواد تخصصی برای تحریک رشد بافت جدید، از جمله پالپ و عاج، در فضای کانال ریشه است. این تکنیک شامل ضدعفونی کردن فضای کانال ریشه و سپس قرار دادن یک داربست یا مواد ماتریکس مانند در فضای کانال ریشه برای تحریک تشکیل بافت جدید است.
در برخی موارد، لخته خون نیز ممکن است در داخل کانال به عنوان بخشی از روند بهبود، تشکیل شود. با گذشت زمان، این می‌تواند منجر به تشکیل یک اپکس جدید و بازیابی عملکرد در دندان آسیب دیده شود. RET یک گزینه درمانی بیولوژیک‌تر از اپکسیفیکاسیون است. زیرا هدف آن بازگرداندن رشد و نمو طبیعی دندان است، نه اینکه صرفا فضای کانال ریشه را ببندد. با این حال، RET همیشه برای هر موردی مناسب نیست و میزان موفقیت بسته به شدت مشکل، سن بیمار و عوامل دیگر می‌تواند متفاوت باشد.
جمع بندی
در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس نگاهی جامع به عصب کشی دندان نابالغ با اپکس باز و ریشه ناقص ارائه شد. برای جلوگیری از بروز مشکلات جبران‌ناپذیر دندانی، چک‌آپ‌های متناوب واجب است و همواره به آن تاکید میشود. اگر مشکلات خاصی نیز پیش بیاید، با بازبینی‌های دوره‌ای دندان به موقع می‌توان به آن‌ها رسیدگی کرد تا دندان طبیعی حفظ شود. متخصصین ما در کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی زاگرس در هر ساعت آماده خدمات‌رسانی حرفه‌ای به شما عزیزان خواهند بود. منتظر شما برای چکاپ‌های سالانه هستیم.
سوالات متداول
- درمان دندان اپکس باز چیست؟
اپکسیفیکاسیون یکی از رایج‌ترین تکنیک‌ها برای درمان قرار گرفتن در معرض پالپ روی دندان با اپکس باز است. این یک نوع پالپ درمانی حیاتی است که دندان دائمی آسیب دیده و نابالغ را درمان میکند. این حالت امکان را برای ادامه تشکیل ریشه و بسته شدن آپیکال (نوک ریشه) فراهم میکند.
- بهترین روش پرکردن دندان با اپکس باز چیست؟
اپکسیفیکاسیون بهترین انتخاب برای درمان چنین مواردی است. از تری اکسید (MTA) به عنوان ماده پلاگین اپتیکال استفاده می شود که نتیجه درمان را بهینه میکند. به غیر از MTA از تکنیک‌های متفاوتی نیز برای بازگرداندن عملکرد و ثبات دندان دائمی نابالغ استفاده میشود.
- علت باز شدن دندان اپکس چیست؟
اپکس باز اغلب در دندان‌هایی یافت میشود که به طور کامل رشد نکرده‌اند، به اصطلاح نابالغ هستند یا ریشه‌های آن‌ها در اثر فرآیندی به نام تحلیل فرسایش یافته است. این امر با ایجاد مشکل در بستن کانال‌های ریشه با روش‌های معمول، درمان ریشه را پیچیده میکند.
- پالپکتومی با اپکس باز چیست؟
پالپکتومی با اپکس باز با هدف ضدعفونی سیستم کانال ریشه بدون تضعیف دیواره‌های نازک کانال و پر کردن کانال ریشه بدون گوتاپرکا یا سیلر اضافی انجام میشود.
- بهترین گزینه برای عصب باز در دندان چیست؟
اولین خط اقدام در هنگام تجربه درد ناشی از عصب دندان در معرض این است که به دندانپزشک اورژانس مراجعه کنید، زیرا احتمالاً درد خود به خود از بین نمی رود. دندانپزشک ممکن است ژل فلوراید یا عوامل حساسیت‌زدا را روی آن ناحیه بمالد، بیماری لثه را درمان کند یا پیوند لثه را برای پوشاندن ریشه‌های دندان توصیه کند.
متا تایتل:آنچه درباره عصب کشی دندان نابالغ با اپکس باز باید بدانید|کلینیک دندانپزشکی زاگرس
متا دیسکریپشن:عصب کشی دندان نابالغ با اپکس باز و ریشه ناقص پیچیده‌تر از عصب کشی یک دندان معمولی بوده که در این مقاله به بررسی دقیق و کامل آن می پردازیم.
